Bao lâu người lao động được lãnh bảo hiểm xã hội 1 lần? Người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần được bao nhiêu?
Khi tham gia vào thị trường lao động thì đa phần người lao động đều được tham gia đóng bảo hiểm xã hội để sau này khi người lao động không còn tham gia vào quá trình lao động sản xuất nữa thì vẫn có những phần bù đắp để trang trải cuộc sống thường ngày khi về già. Những theo như quy định của pháp luật thì ngoài việc người lao động nhân lương hàng tháng thì cũng có thể chọn phương thức lãnh bảo hiểm xã hội 1 lần. Vậy bao lâu được lãnh bảo hiểm xã hội 1 lần? Rút được bao nhiêu?
Luật sư
Cơ sở pháp lý:
– Luật Bảo hiểm xã hội 2014;
–
– Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22/6/2015 của Quốc Hội quy định về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động
Mục lục bài viết
1. Bao lâu được lãnh bảo hiểm xã hội 1 lần?
Trên cơ sở quy định tại Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì bảo hiểm xã hội được biết đến như là sự bù đắp đối với người lao động tham gia đóng bảo hiểm xã hội bằng một phần thu nhập dành cho người lao động khi người lao động bị ốm đau, thai sản hay bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết. Dựa vào cơ sở này mà trong một số trường hợp những người lao động tham gia Bảo hiểm xã hội sẽ được yêu cầu giải quyết Bảo hiểm xã hội 1 lần.
Tuy nhiên, để người lao động sau khi tham gia đóng bảo hiểm xã hội mà muốn được lãnh bảo hiểm xã hội một lần thì cần phải tuân thủ các quy định về điều kiện để được giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội một lần, Điều 60
Về điều kiện để được giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội một lần, được quy định tại Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 có nội dung như sau:
“Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014:
1. Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;
b) Ra nước ngoài để định cư;
c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiếm HIV đã chuyển sang giai đoan AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
d) Trường hợp người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu”.
Như vậy, có thể thấy Luật Bảo hiểm xã hội có quy định về đối tượng được hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi người lao động đã đủ tuổi hưởng lương hưu theo như quy định của pháp luật, người lao đọng ra nước ngoài định cư, người lao động đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiếm HIV đã chuyển sang giai đoan AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế thì sẽ được xác nhận để hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
Bên cạnh đó, đối với trường hợp người lao động sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội thì sẽ phải đáp ứng các điều kiện được quy định tại Nghị quyết số 93/2015/QH13 và Nghị định số 115/2015/NĐ-CP với nội dung như sau:
– Thứ nhất, theo Khoản 1, Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22/6/2015 của Quốc Hội quy định về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động như sau: “Trường hợp người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội khi có yêu cầu thì được nhận bảo hiểm xã hội một lần”.
– Thứ hai, trên cơ sở quy định tại Điểm b, Khoản 1, Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ quy định người lao động mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 mà tác giả đã nêu ra ở trên.
Từ quy định trên có thể thấy, pháp luật không đưa ra quy định cụ thể về thời hạn rút bảo hiểm xã hội một lần sau khi đủ điều kiện hưởng. Chính vì thế, khi người lao động tham gia đóng bảo hiểm xã hội trước đó mà đã ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật nêu trên, người lao động có quyền lựa chọn rút bảo hiểm xã hội một lần bất kể thời điểm nào căn cứ vào nhu cầu thực tế của người lao động.
Tuy nhiên, việc nhận bảo hiểm xã hội một lần sẽ đem đến nhiều thiệt thòi cho người lao động, vì lợi ích trước mắt mà người lao động sẽ bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ bảo hiểm y tế để chăm sóc sức khỏe khi về già.
Theo tính toán của cơ quan bảo hiểm xã hội, nếu cùng một thời gian đóng bảo hiểm xã hội thì tổng lợi ích bằng tiền khi hưởng lương hưu hằng tháng sẽ cao hơn nhiều khi hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Do đó, cơ quan bảo hiểm xã hội khuyến khích người lao động nên bảo lưu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần.
Người lao động muốn được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần thì cần chuẩn bị hồ sơ bao gồm các loại giấy tờ sau:
-Theo Điều 109 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì đối với trường hợp của bạn, hồ sơ hưởng BHXH 1 lần gồm có:
+ Sổ bảo hiểm xã hội.
+ Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần (mẫu số 14-HSB).
– Nếu người lao động là người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
+ Hộ chiếu do nước ngoài cấp.
+ Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài.
+ Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
Như vậy, đối với người lao động muốn hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì cần phải chuẩn bị các giấy tờ như tác giả đã nêu ra ở trên để gửi tới cơ quan có thẩm quyền đó chính là cơ quan bảo hiểm xã hội huyện/tỉnh nơi cư trú qua ba hình thức là: qua giao dịch điện tử, qua dịch vụ bưu chính công ích, hoặc nộp trực tiếp tại cơ quan bảo hiểm xã hội.
2. Người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần được bao nhiêu?
Trên cơ sở quy định tại ại Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành có quy định đối với người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 60 của Luật bảo hiểm xã hội, Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22 tháng 6 năm 2015 của Quốc hội về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động và Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP mà có yêu cầu thì được nhận bảo hiểm xã hội 01 lần. Người lao động sẽ dược rút số tiền bảo hiểm một lần của mình theo như quy định sau:
Cứ mỗi năm, người lao động được:
– 1,5 tháng bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;
– 02 tháng bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
– 22% các mức tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội, tối đa 02 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH nếu đóng chưa đủ 01 năm.
Trong đó, thời gian tham gia bảo hiểm xã hội được tính như sau:
– Đối với khoảng thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ thì từ 01 – 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 – 11 tháng được tính là một năm.
– Bên cạnh đó pháp luật bảo hiểm xã hội và các văn bản háp luật liên quan khác cũng có quy định về trường hợp tính đến trước ngày 01/01/2014, nếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng bảo hiểm xã hội từ ngày 01/01/2014 trở đi để làm căn cứ tính hưởng bảo hiểm xã hội 01 lần.
Như vậy, người lao động để đucợ hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì người lao động đó phải đóng bảo hiểm xã hội ít nhất 01 tháng và tùy từng trường hợp có thể bị giới hạn thời gian tối đa đóng bảo hiểm xã hội để được rút 01 lần.
Để có thể biết được số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần mà mình hưởng có đúng với quy định của pháp luật hay không thì người lao động cũng có thể dựa theo cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần mà tác giả nêu ra ở dưới đây để thực hiện tính xem lần rút bảo hiểm xã hội 1 lần của mình được bao nhiêu:
Trên cơ sở quy định tại Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần dựa trên số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính bằng:
– 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
– 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Cụ thể, theo Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần được xác định theo công thức:
Mức hưởng = (1,5 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014)
Trong đó:
– Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 – 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 – 11 tháng được tính là 01 năm.
Trường hợp tính đến trước 01/01/2014 nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.
– Mbqtl là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Mbqt = (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) / Tổng số tháng đóng BHXH
Theo Điều 2 Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH, mức điều chỉnh tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động áp dụng từ 01/01/2022 đến hết 31/12/2022.
