Huyện Lục Yên nằm ở phía Bắc của tỉnh Yên Bái, nằm cách thành phố Yên Bái khoảng 100 km, cách trung tâm thủ đô Hà Nội khoảng 270 km. Huyện Lục Yên có diện tích 810,01 km², dân số năm 2019 là 108.817 người, mật độ dân số đạt 134 người/km². Để tìm hiểu kĩ hơn, mời bạn đọc tham khảo bài viết: Bản đồ và các xã phường thuộc huyện Lục Yên (Yên Bái) dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Bản đồ hành chính huyện Lục Yên (Yên Bái):
2. Huyện Lục Yên (Yên Bái) có bao nhiêu xã phường?
Huyện Lục Yên có 24 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn và 23 xã.
STT | Danh sách các xã phường thuộc huyện Lục Yên (Yên Bái) |
1 | Thị trấn Yên Thế (huyện lỵ) |
2 | Xã An Lạc |
3 | Xã An Phú |
4 | Xã Động Quan |
5 | Xã Khai Trung |
6 | Xã Khánh Hòa |
7 | Xã Khánh Thiện |
8 | Xã Lâm Thượng |
9 | Xã Liễu Đô |
10 | Xã Mai Sơn |
11 | Xã Minh Chuẩn |
12 | Xã Minh Tiến |
13 | Xã Minh Xuân |
14 | Xã Mường Lai |
15 | Xã Phan Thanh |
16 | Xã Phúc Lợi |
17 | Xã Tân Lập |
18 | Xã Tân Lĩnh |
19 | Xã Tân Phượng |
20 | Xã Tô Mậu |
21 | Xã Trúc Lâu |
22 | Xã Trung Tâm |
23 | Xã Vĩnh Lạc |
24 | Xã Yên Thắng |
3. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên huyện Lục Yên:
Huyện Lục Yên nằm ở phía Bắc của tỉnh Yên Bái, nằm cách thành phố Yên Bái khoảng 100 km, cách trung tâm thủ đô Hà Nội khoảng 270 km, có vị trí địa lý:
- Phía Đông giáp huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang;
- Phía Tây giáp huyện Văn Yên và huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai;
- Phía Nam giáp huyện Yên Bình;
- Phía Bắc giáp huyện Bắc Quang và huyện Quang Bình thuộc tỉnh Hà Giang.
Huyện Lục Yên có diện tích 810,01 km², dân số năm 2019 là 108.817 người, mật độ dân số đạt 134 người/km².
Địa hình của huyện bị chia cắt bởi 2 dãy núi chính, chạy dọc theo hướng Tây Bắc – Đông Nam phía hữu ngạn sông Chảy là dãy núi Con Voi có độ cao trung bình 300 – 400m, đỉnh cao nhất 1,148m, sườn thoải, độ dốc trung bình 400 chia cắt địa bàn thành những thung lũng nhỏ và các khe suối. Phía tả ngạn sông Chảy là dãy núi đá lớn chạy dọc theo hướng Tây Bắc – Đông Nam có độ cao trung bình 935m, đỉnh cao nhất 1.035m, có độ dốc lớn, đỉnh nhọn, sườn núi bị cắt xẻ, có độ dốc 700 trở lên, hầu hết được bao phủ bởi rừng tự nhiên.
Nằm giữa 2 dãy núi và triền sông Chảy là vùng đất thấp bằng phẳng, hệ thống sông Chảy chảy qua huyện Lục Yên dài 65 km với nhiều chi lưu lớn như ngòi Trúc Lâu, ngòi Vàn, ngòi Đại Cại, ngòi Biệc,…
Huyện Lục Yên nằm trong tiểu vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa chia thành 2 mùa, mùa mưa (từ tháng 5 – tháng 10) và mùa khô (từ tháng 11 – tháng 4 năm sau). Nhiệt độ trung bình từ 22 – 24oC, độ ẩm trung bình 68-72%. Lượng mưa trung bình hàng năm 1.500-2.200 mm, số ngày mưa trong năm khoảng 130 ngày.
Lục Yên có rất nhiều tài nguyên thiên nhiên như: Than nâu ở Hồng Quang có trữ lượng 16.000 tấn; đá hoa cương ở Tân Lĩnh, Liễu Đô có trữ lượng khoảng 250 triệu m3; đá vôi có cường độ 300 – 500 kg/cm2, có hàm lượng CaO cao, trữ lượng khoảng 135 triệu m3; đá quý và bán quý phân bố trên diện tích 113 km2. Ngoài ra, Lục Yên còn có nguồn tài nguyên đá xây dựng, sỏi, cát,… rất phong phú.
4. Lịch sử hình thành huyện Lục Yên:
Ngày 16 tháng 12 năm 1964, tách 14 xã: Cộng Hoà, Quyết Tiến, Quang Vinh, Minh Tân, Hạnh Phúc, Long Khánh, Hoà Bình, Vĩnh Yên, Nghĩa Đô, Tân Tiến, Dân Chủ, Lương Sơn, Việt Tiến và Long Phúc để thành lập huyện Bảo Yên.
Ngày 13 tháng 11 năm 1965, chia xã Toàn Thắng thành 2 xã: Minh Xuân và Liễu Đô.
Ngày 28 tháng 1 năm 1967, chuyển hai xã An Phú và Phú Mỹ thuộc huyện Yên Bình về huyện Lục Yên quản lý.
Năm 1975, hợp nhất tỉnh Lào Cai, tỉnh Yên Bái và tỉnh Nghĩa Lộ thành tỉnh Hoàng Liên Sơn, huyện Lục Yên thuộc tỉnh Hoàng Liên Sơn, gồm 23 xã: An Lạc, An Phú, Động Quan, Khai Trung, Khánh Hòa, Khánh Thiện, Lâm Thượng, Liễu Đô, Mai Sơn, Minh Chuẩn, Minh Tiến, Minh Xuân, Mường Lai, Phan Thanh, Phúc Lợi, Tân Lập, Tân Lĩnh, Tân Phượng, Tô Mậu, Trúc Lâu, Trung Tâm, Vĩnh Lạc và Yên Thắng.
Ngày 12 tháng 2 năm 1987, thành lập thị trấn Yên Thế (thị trấn huyện lỵ huyện Lục Yên) trên cơ sở tách 439,40 ha diện tích tự nhiên với 1.744 nhân khẩu của xã Yên Thắng, xã Yên Thắng còn 1.394,99 ha diện tích đất tự nhiên với 2.168 nhân khẩu.
Ngày 12 tháng 8 năm 1991, tái lập tỉnh Yên Bái từ tỉnh Hoàng Liên Sơn cũ, huyện Lục Yên thuộc tỉnh Yên Bái.
Ngày 24 tháng 12 năm 2003, mở rộng thị trấn Yên Thế trên cơ sở sáp nhập 850 ha diện tích tự nhiên và 1.558 nhân khẩu của xã Yên Thắng.
Huyện Lục Yên có 1 thị trấn và 23 xã như hiện nay.
5. Tiềm năng kinh tế huyện Lục Yên (Yên Bái):
Với vị trí địa lý và hệ thống giao thông thuận lợi như trên huyện Lục Yên có nhiều tiềm năng phát triển, giao lưu buôn bán, trao đổi hàng hoá trong khu vực, hình thành một hệ thống thương mại khá sôi động ở địa phương. Hoạt động dịch vụ tương đối đa dạng, tập trung vào các lĩnh vực như: Nhà hàng, khách sạn, vận tải, tín dụng , bưu chính viễn thông,…
Là huyện nằm trong tour du lịch của 3 tỉnh Yên Bái, Lào Cai, Phú Thọ với điểm đến là đền Đại Kại, Bình nguyên xanh Khai Trung, Hang Chùa São,… thường xuyên thu hút khách du lịch trong và ngoài tỉnh.
Tổng diện tích tự nhiên của huyện là 80.870 ha, trong đó đất sản xuất nông nghiệp là 9.826,35 ha, đất lâm nghiệp là 59.417,33 ha còn lại là các loại đất khác. Huyện Lục Yên có tài nguyên rừng tự nhiên trên 16.000 ha, rừng trồng trên 21.000 ha,… góp phần tạo nên môi trường sinh thái phục vụ cho sản xuất và đời sống. Lục Yên có nguồn tài nguyên kháng sản quí hiếm đó là đá quý, đá bán quý, đá hoa trắng, đá xây dựng, sỏi, cát,… đây là những tiềm năng khoáng sản có thể làm giàu cho địa phương trong quá trình phát triển.
Đất sản xuất nông nghiệp là 9.826,35 ha trong đó đất thâm canh lúa trên 3.300ha/vụ với vùng thâm canh lúa chất lượng cao như Mường Lai, Minh Xuân, Liễu Đô, Vĩnh Lạc; đất trông cây công nghiệp ngắn ngày trên 2.000 ha còn lại là đất trồng rau màu các loại. Đất lâm nghiệp là 59.417,33 ha hàng năm trồng mới từ 1.500 đến 2.000 ha. Diện tích che phủ rừng trên 70%.
Xác định lợi thế địa phương, hiện nay huyện Lục Yên đã quy hoạch vùng phát triển kinh tế phù hợp. Với 9 xã dọc quốc lộ 70 tập trung làm kinh tế trang trại, khai thác chế biến gỗ rừng trồng; vùng đồng bằng tập trung thâm canh cây lương thực hàng hóa; 8 xã vùng cao phát huy lợi thế làm du lịch, chăn nuôi, trồng rừng. Qua đó, hình thành rõ nét các vùng tre măng, cây quế, cây ăn quả có múi, đặc biệt nhờ làm tốt công tác bảo vệ và phát triển rừng, đến nay tỷ lệ độ che phủ đạt 67%. Qua tích tụ ruộng đất, hiện đã có nhiều trang trại trồng cây ăn quả rộng vài chục ha, cho thu nhập hàng tỷ đồng/năm. Năm 2017, cam sành Lục Yên được chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Cam Lục Yên”, mỗi năm cung cấp ra thị trường hơn 2.000 tấn quả, mở ra hướng đi mới trong nông nghiệp nông thôn miền núi.
Được thiên nhiên ban tặng cho loại đá trắng có độ tinh khiết rất cao, từ năm 2000 Lục Yên bước đầu tiến hành khai thác, chế biến, xuất khẩu, tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. Hiện, Nhà nước đã cấp 35 giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản cho 32 doanh nghiệp, với tổng diện tích gần 595 ha. Trong đó, có những đơn vị đang thăm dò, khai thác, chế biến đá vôi trắng có hiệu quả là: Công ty TNHH Đá cẩm thạch RK Việt Nam, công suất hai triệu mét khối/năm; Công ty CP khai khoáng Thanh Sơn, công suất 35.000 m3/năm; Công ty TNHH MTV Vạn Khoa Lục Yên, công suất 470.000 tấn sản phẩm/năm; Công ty CP Stone Base Việt Nam, công suất 60.000 tấn/năm, đã góp phần vào nguồn thu ngân sách, kiến tạo nhiều công trình phúc lợi, làm đổi thay diện mạo của một huyện miền núi. Nhiều mặt hàng xuất khẩu từ đá xẻ, đá khối, đá hạt, đá siêu mịn có mặt trên thị trường thế giới.
Ở Lục Yên có một phiên chợ độc nhất cả nước, bán mặt hàng đá quý và đã có lịch sử 25 năm. Từ xa xưa, Lục Yên được mệnh danh là “vùng đất ngọc”, nằm trên đá quý. Theo những người trong nghề, xưa ở lòng hồ Thác Bà đã có chợ Ngọc. Người nông dân đi làm đồng, trẻ em đi chơi dễ dàng nhặt được những viên đá đủ màu sắc nhưng chỉ để chơi. Tới những năm 80 thế kỷ trước, chính quyền tổ chức khai thác địa chất mới phát hiện nơi đây có nhiều loại đá quý, chất lượng thuộc hàng quý nhất thế giới. Những viên đá có giá trị nhất Việt Nam đều được khai thác từ đây.
Từ đó Lục Yên trở thành thủ phủ của đá quý. Người dân tứ phương đổ xô về đây khai thác. Phiên chợ bán mặt hàng đặc biệt này cũng hình thành. “Vùng đất ngọc” đã thay đổi số phận nhiều người. Những năm trước còn tìm được đá bạc tỷ, còn giờ đây chỉ có viên giá trăm nghìn đến vài triệu đồng.
Lục Yên tự hào có viên ruby đỏ được giữ làm bảo vật quốc gia, tên “Ngôi sao Việt Nam”. Đó là viên đá ruby lớn nhất, có trọng lượng 2.160 gram tương đương 10.800 cara. Ngoài ra rất nhiều viên đá quý có giá trị khác được khai thác từ đây.
THAM KHẢO THÊM: