Thực tế nhiều người vẫn nghe đến cụm từ như thời đại 4.0, công nghiệp 4.0, tuy nhiên để hiểu 4.0 là gì thì không phải ai cũng nắm được. Xin mời bạn đọc cùng tìm hiểu thông qua bài viết sau.
Mục lục bài viết
1. 4.0 là gì?
Công nghệ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong đời sống con người. Ngày nay hầu hết mọi khía cạnh của cuộc sống đều bị ảnh hưởng bởi công nghệ.
4.0 hay còn gọi là kỷ nguyên 4.0, là cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra ở hầu hết các quốc gia phát triển trên thế giới.
Thế giới diễn ra các cuộc cách mạng như cách mạng nông nghiệp, cách mạng công nghiệp 1.0 – 3.0… trước khi diễn ra cuộc cách mạng 4.0.
Thời đại 4.0 ngày nay tập trung rất nhiều vào công nghệ giúp nâng cao năng suất và tối đa hóa tiện nghi cuộc sống con người trong mọi lĩnh vực.
Theo ông Klaus Schwab, người sáng lập kiêm chủ tịch Diễn đàn Kinh tế Thế giới, cách mạng công nghiệp 4.0 được hiểu như sau:
Trong cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên, nước và hơi nước được sử dụng để cơ giới hóa sản xuất. Cuộc cách mạng thứ hai diễn ra bởi ứng dụng điện năng trong sản xuất hàng loạt. Cuộc cách mạng lần thứ ba, điện tử và công nghệ thông tin được sử dụng để tự động hóa sản xuất. Và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển từ cuộc cách mạng thứ ba, kết hợp các công nghệ, ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật số và sinh học.
Công nghiệp 4.0 mở ra một giai đoạn mới của cuộc cách mạng công nghiệp tập trung chủ yếu vào kết nối, tự động hóa, máy học và dữ liệu.
Công nghiệp 4.0, đôi khi được gọi là IIoT hoặc sản xuất thông minh, kết hợp hoạt động và sản xuất trong thế giới thực với công nghệ kỹ thuật số thông minh, máy học và dữ liệu lớn.
2. Thời đại 4.0 là gì?
Nhân loại đã trải qua nhiều cuộc cách mạng: cách mạng nông nghiệp, cách mạng nông nghiệp,… để có được sự phát triển vượt bậc như ngày nay.
Cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0 là cuộc cách mạng đang diễn ra, tác động trực tiếp đến đời sống nhân loại.
Kỷ nguyên công nghiệp 4.0 tập trung mạnh mẽ vào sự phát triển của công nghệ. Tất cả mọi thứ hầu như đều liên quan đến hệ thống không gian mạng. Công nghệ đã và sẽ tiếp tục có ảnh hưởng và tác động to lớn đến mọi ngành nghề và mọi tầng lớp xã hội.
Kỷ nguyên 4.0 đã tác động, làm tăng tốc độ phát triển sản xuất, xã hội và phá vỡ những truyền thống trước đây.
Thời đại phát triển 4.0 đồng nghĩa với việc chúng ta có cơ hội lớn để đổi mới sáng tạo nhưng cũng không ít thách thức trước mắt.
Sự xuất hiện và tác động của công nghệ đang làm thay đổi diện mạo của các ngành, lĩnh vực. Nếu đang ở giai đoạn chọn nghề, các bạn trẻ có thể chuyển hướng sang các lĩnh vực sau để có nhiều cơ hội hơn trong tương lai:
‐ Các công việc liên quan đến công nghệ thông tin
‐ Điện toán đám mây và phân tích dữ liệu
‐ Sản xuất robot thông minh
‐ Công nghiệp xây dựng và in 3D
3. Lịch sử của cuộc cách mạng công nghệ 4.0:
3.1. Cuộc cách mạng Công nghiệp đầu tiên:
Điều này xảy ra từ cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19. Trong thời gian đó, sản xuất đã phát triển từ lao động thủ công (công việc do con người thực hiện, được hỗ trợ bởi động vật) sang một hình thức lao động tối ưu hóa (do con người tạo ra bằng động cơ hơi nước, sau đó được cải tiến) với kỹ thuật luyện kim sử dụng than trong động cơ hơi nước.
3.2. Cuộc cách mạng Công nghiệp lần thứ hai:
Từ những năm 1870 cho đến khi chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra đã châm ngòi cho sự phát triển của các quốc gia công nghiệp như Anh, Đức và Hoa Kỳ.
Đó là thời kỳ cách mạng của khoa học và kỹ thuật, giai đoạn chuyển tiếp sản xuất dựa trên điện cơ khí và tự động hóa cục bộ.
Năng lượng điện được sử dụng và sản xuất điện hàng loạt với quy mô lớn. Những thành tựu vĩ đại như ô tô, máy bay, bóng đèn, điện thoại, tua bin hơi nước, v.v. được phát minh. Thời đại đó, giao thông vận tải, sản xuất thép, điện… cũng được phát triển vượt bậc.
Cách mạng 2.0 là điểm khởi đầu và cơ sở cho sự phát triển hơn nữa của ngành công nghiệp.
3. Cuộc cách mạng Công nghiệp lần thứ ba:
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba bắt đầu từ năm 1950 đến cuối những năm 1970. Còn được gọi là cuộc cách mạng số hay cuộc cách mạng 3.0. Cuộc cách mạng này là sự phát triển của công nghệ từ các thiết bị cơ khí và điện tử đơn giản sang công nghệ kỹ thuật số hiện đại. Cách mạng 3.0 là sự khởi đầu của thời đại thông tin.
Các hệ thống máy tính và kế toán kỹ thuật số xuất hiện trong cuộc cách mạng này vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.
Cuộc cách mạng công nghiệp 3.0 tập trung vào sản xuất và ứng dụng các công nghệ phái sinh, logic kỹ thuật số, IC (chip mạch tích hợp), v.v. Các giải pháp công nghệ ra đời sau cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba như Internet, máy tính, bộ vi xử lý, điện thoại di động số, v.v.
Cách mạng số tác động tích cực đến sản xuất, kinh doanh truyền thống và là điểm khởi đầu để tiến tới cách mạng công nghiệp 4.0.
3.4. Cuộc cách mạng Công nghiệp lần thứ tư:
Khái niệm về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư lần đầu tiên được đưa ra bởi một nhóm các nhà khoa học Đức xây dựng chiến lược công nghệ cao của chính phủ Đức vào năm 2011, đây có thể coi là khởi đầu của cuộc cách mạng đó.
Cách mạng công nghiệp 4.0 (hay Cách mạng công nghiệp lần thứ tư) xuất phát từ thuật ngữ “Industrie 4.0” được sử dụng trong một báo cáo (2013) của chính phủ Đức, trong đó đề cập đến một chiến lược công nghệ cao để điện toán hóa ngành công nghiệp mà không cần sự can thiệp của con người. Trên cơ sở phát triển của cả ba cuộc cách mạng khoa học và công nghệ trước đây, đặc biệt là những thành công của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba. Công nghệ Internet đã làm thay đổi căn bản bộ mặt đời sống xã hội và nền kinh tế toàn cầu, không chỉ liên quan đến máy tính điện tử, mà với hầu hết mọi mặt hoạt động của con người như: Nghiên cứu, giáo dục, y tế, dịch vụ, giải trí, v.v. tất cả đều được kết nối bởi “mạng lưới thông minh” dẫn đến kỷ nguyên Internet of Things.
Người ta gọi đó là cuộc cách mạng số với các công nghệ như Internet vạn vật (IoT), Trí tuệ nhân tạo (AI), Thực tế ảo (VR), Thực tế ảo tương tác (AR), Mạng xã hội, Điện toán đám mây, Di động và Phân tích dữ liệu lớn (SMAC)…. số hóa toàn bộ thế giới thực.
4. Những đặc trưng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0:
Bốn đặc điểm chính của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư:
‐ Sự kết hợp giữa công nghệ cảm biến mới, phân tích dữ liệu lớn, công nghệ đám mây và Internet vạn vật là nền tảng thúc đẩy sự phát triển của Internet vạn vật. Máy móc tự động hóa và hệ thống sản xuất thông minh được phát triển.
‐ Sử dụng công nghệ in 3D để sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh bằng cách kết nối dây chuyền sản xuất mà không cần lắp ráp thêm thiết bị.
‐ Công nghệ nano và vật liệu mới được ứng dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành công nghiệp.
‐ Trí tuệ nhân tạo và điều khiển học giúp con người có thể điều khiển từ xa, không giới hạn về không gian, thời gian, không chỉ vậy mà còn tương tác nhanh chóng và chính xác hơn.
5. Công nghiệp 4.0 gồm những ngành nào?
5.1. Phát triển Internet di động, điện toán đám mây và phân tích dữ liệu lớn:
Internet di động được sử dụng trong hầu hết các lĩnh vực kinh doanh. Với tốc độ và sự tiện lợi của internet di động, mọi người đã tăng năng suất làm việc. Với công nghệ đám mây, không cần đến những kho dữ liệu đầy rủi ro, thay vào đó các mô hình dịch vụ được phát triển một cách thuận tiện nhất trên Internet.
5.2. Nghiên cứu cải tiến robot và xe hơi tự lái:
Các ứng dụng của robot sáng tạo và xe tự lái đã được thử nghiệm.
Rô-bốt sáng tạo với sự linh hoạt và thông minh vượt trội, hơn cả những công nhân đã qua đào tạo trong sản xuất và lắp ráp. Bên cạnh đó, xe tự lái một phần hứa hẹn sẽ là bước đột phá an toàn cũng như tiết kiệm nhiên liệu hơn cũng sẽ được ứng dụng rộng rãi trong ngành giao thông vận tải.
5.3. Công nghiệp xây dựng và in 3D:
Với sự sụt giảm nhu cầu về lao động phổ thông, thế hệ robot tiếp theo xuất hiện, những robot có thể dễ dàng chế tạo hoặc in 3D mà vẫn đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn lao động.
5.4. Dịch vụ Tài chính và Đầu tư:
Nhờ có Internet, một phương tiện truyền thông tập trung, mọi người có thể theo dõi những thăng trầm về tình hình tài chính của họ.
Trong giai đoạn này, ngành tài chính và đầu tư vẫn là ngành nóng của cách mạng.
5.5. Công nghệ sinh học:
Tích hợp kỹ thuật số – vật lý – sinh học tạo nên sức mạnh to lớn. Công nghệ sinh học, đặc biệt là công nghệ nano, đóng một vai trò quan trọng trong việc sản xuất các chất dinh dưỡng giúp cải thiện sức khỏe và hệ thống y tế.
