Sông Mã là huyện vùng cao biên giới nằm ở phía Tây Nam tỉnh Sơn La với độ cao trung bình là 600 m so với mực nước biển. Tọa độ địa lý của điểm trung tâm từ 21° 06’04” vĩ độ Bắc đến 103°43’56” độ kinh Đông. Cùng tìm hiểu bài viết: Bản đồ và các xã phường thuộc huyện Sông Mã (Sơn La) này nhé.
Mục lục bài viết
1. Bản đồ hành chính huyện Sông Mã (Sơn La):
2. Các xã phường thuộc huyện Sông Mã (Sơn La):
Hiện nay, huyện Sông Mã có 19 đơn vị hành chính cấp xã, gồm thị trấn Sông Mã (huyện lị) và 18 xã:
| STT | Các xã phường thuộc huyện Sông Mã (Sơn La): |
| 1 | Thị trấn Sông Mã |
| 2 | Bó Sinh |
| 3 | Chiềng Cang |
| 4 | Chiềng En |
| 5 | Chiềng Khoong |
| 6 | Chiềng Khương |
| 7 | Chiềng Phung |
| 8 | Chiềng Sơ |
| 9 | Đứa Mòn |
| 10 | Huổi Một |
| 11 | Mường Cai |
| 12 | Mường Hung |
| 13 | Mường Lầm |
| 14 | Mường Sai |
| 15 | Nà Nghịu |
| 16 | Nậm Mằn |
| 17 | Nậm Ty |
| 18 | Pú Bẩu |
| 19 | Yên Hưng |
3. Giới thiệu về huyện Sông Mã (Sơn La):
- Vị trí địa lý:
Sông Mã là huyện vùng cao biên giới nằm ở phía Tây Nam tỉnh Sơn La có độ cao trung bình là 600m so với mực nước biển. Tọa độ địa lý của điểm trung tâm từ 21° 06’04” vĩ độ Bắc đến 103°43’56” độ kinh Đông. Từ thành phố Sơn La đến huyện lỵ Sông Mã khoảng 110 km, đi theo quốc lộ 4G. Từ Hà Nội đến huyện lỵ Sông Mã dài hơn 300 km, đi theo quốc lộ 6, sau đó đi theo quốc lộ 4G.
+ Phía Bắc huyện Sông Mã giáp huyện Thuận Châu.
+ Phía Nam huyện Sông Mã giáp huyện Sốp Cộp và giáp nước bạn Lào.
+ Phía Đông huyện Sông Mã giáp huyện Mai Sơn.
+ Phía Tây huyện Sông Mã giáp huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên.
- Diện tích và dân số:
Huyện Sông Mã có diện tích tự nhiên 1.639,56 km².
Năm 2019, dân số đạt 156.785 người, trong đó: Dân tộc Thái chiếm 61,13%, dân tộc Mông chiếm 17,99%, dân tộc Kinh chiếm 12,62%, dân tộc Xinh Mun là 4,94%, dân tộc Khơ Mú chiếm 2,58%, Dân tộc Kháng chiếm 0,5% và các dân tộc khác chiếm 0,2%.
Huyện Sông Mã có dân số năm 2020 là 156.785 người, trong đó dân số nam 79.580 người, chiếm 50,76%, dân số nữ 77.205 người, chiếm 49,24%, dân số khu vực thành thị 7.121 người, chiếm 4,54%, dân số khu vực nông thôn 149.664 người, chiếm 95,46% tổng dân số, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 1,32%.
- Địa hình:
Dọc huyện có dòng sông Mã chảy qua. Địa hình khá phức tạp, bị chia cắt mạnh bởi các dãy núi cao chạy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam, xen kẽ là các thung lũng và hệ thống sông suối. Hệ thống núi dọc biên giới Việt – Lào, có độ cao từ 306 – 1.819 m so với mực nước biển, thấp nhất là cánh đồng Nà Cò Nghè, bản Trại Phồng, xã Chiềng Cang, cao nhất là đỉnh bản Huồi Hua xã Mường Cai, độ dốc trung bình 25 -30°, núi non trùng điệp. Phần lớn địa hình cao, dốc gây khó khăn cho phát triển kinh tế – xã hội và xây dựng cơ sở hạ tầng.
- Khí hậu:
Nhiệt độ trung bình trong năm là 22,6°C, thường nắng nóng nhiều từ tháng 4 đến tháng 7, lạnh nhiều từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau. Mưa nhiều từ tháng 6 đến tháng 8, lượng mưa trung bình là 1.162,5 mm. Ở huyện Sông Mã có thời tiết đặc trưng như mùa khô kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 3 năm sau, chịu ảnh hưởng của gió tây khô nóng, tuy ít chịu ảnh hưởng của bão nhưng do địa hình phức tạp, các tiểu vùng không khí khác nhau nên một số nơi thường xuất hiện gió lốc, gây thiệt hại cho sản xuất và đời sống. Đồng thời, do địa hình đồi núi dốc nên khi mưa thường bị xói mòn rửa trôi, sạt lở đất, lũ ống, lũ quét. Nguồn nước tự nhiên cho sản xuất và đời sống chủ yếu từ hệ thống Sông Mã, các phụ lưu, suối nhỏ dày đặc trên địa bàn. Độ che phủ của rừng là 45% tổng diện tích tự nhiên.
- Lịch sử:
Thời Pháp thuộc (1884-1945):
Dưới thời Pháp thuộc (trước cách mạng tháng 8/1945) chưa có huyện Sông Mã, lúc đó ba vùng đất của Sông Mã thuộc ba châu khác nhau. Vùng Sốp Cộp là một tổng thuộc Mường Thanh (Điện Biên), vùng Mường Lầm thuộc Mường Muổi (Thuận Châu), vùng Mường Hung thuộc Mường Mụa (Mai Sơn).
Sau cách mạng tháng 8 năm 1945:
Ngày 7 tháng 3 năm 1953, Khu ủy Tây Bắc quyết định tách ba vùng: Sốp Cộp (thuộc Điện Biên), Mường Lầm (thuộc Thuận Châu) và Mường Hung (thuộc Mai Sơn) gộp lại thành lập châu mới là châu Sông Mã, thuộc tỉnh Sơn La. Từ 1953 đến giữa năm 1962 gọi là châu Sông Mã và từ giữa năm 1962 đến nay gọi là huyện Sông Mã.
Khi thành lập, huyện Sông Mã gồm 24 xã: Chiềng Ban, Chiềng Cang, Chiềng Đen, Chiềng En, Chiềng Khoong, Chiềng Khương, Chiềng Phung, Chiềng Sơ, Dồm Cang, Đứa Mòn, Huổi Một, Mường Cai, Mường Hung, Mường Lầm, Mường Lạn, Mường Lèo, Mường Và, Nà Nghịu, Nậm Mằn, Pắc Ma, Pú Bẩu, Púng Bánh, Sốp Cộp và Yên Hưng.
Tháng 3 năm 1953, châu Sông Mã chuyển trung tâm từ bản Lấu Ngày (xã Mường Lầm) về khu cánh kiến (nay thuộc xã Nà Nghịu) và đến đầu năm 1976 châu Sông Mã chuyển trung tâm từ khu cánh kiến về địa điểm mới (Thị trấn hiện nay).
Ngày 26 tháng 10 năm 1961, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 173-CP. Theo đó, giải thể xã Mường Cai, địa bàn sáp nhập vào các xã Mường Và, Chiềng Khoong và Mường Lạn.
Từ năm 1976 đến nay:
Ngày 13 tháng 4 năm 1977, thành lập thị trấn Sông Mã (thị trấn huyện lỵ huyện Sông Mã) trên cơ sở tách một phần diện tích và dân số của xã Nà Nghịu.
Ngày 25 tháng 7 năm 1978, đổi tên xã Chiềng Ban thành xã Nậm Lạnh, đổi tên xã Chiềng Đen thành xã Nậm Ty và đổi tên xã Pắc Ma thành xã Bó Sinh.
Ngày 16 tháng 1 năm 1979, tái lập xã Mường Cai trên cơ sở tách một số bản thuộc các xã Sốp Cộp, Chiềng Khoong, Mường Và và Mường Lạn.
Ngày 13 tháng 3 năm 1979, chuyển xã Mường Sai thuộc huyện Mai Sơn về huyện Sông Mã quản lý.
Ngày 11 tháng 1 năm 1986, chia xã Púng Bánh thành 2 xã: Púng Bánh và Sam Kha.
Cuối năm 2002, huyện Sông Mã có 27 đơn vị hành chính, bao gồm thị trấn Sông Mã và 26 xã: Bó Sinh, Chiềng Cang, Chiềng En, Chiềng Khoong, Chiềng Khương, Chiềng Phung, Chiềng Sơ, Dồm Cang, Đứa Mòn, Huổi Một, Mường Cai, Mường Hung, Mường Lầm, Mường Lạn, Mường Lèo, Mường Sai, Mường Và, Nà Nghịu, Nậm Lạnh, Nậm Mằn, Nậm Ty, Pú Bẩu, Púng Bánh, Sam Kha, Sốp Cộp, Yên Hưng.
Ngày 2 tháng 12 năm 2003, tách 8 xã: Sốp Cộp, Mường Lạn, Dồm Cang, Sam Kha, Mường Và, Mường Lèo, Púng Bánh và Nậm Lạnh để thành lập huyện Sốp Cộp.
Huyện Sông Mã còn lại 1 thị trấn và 18 xã như hiện nay.
- Kinh tế:
Trong những năm gần đây, kinh tế của huyện Sông Mã luôn tăng trưởng khá. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực. Các thành phần kinh tế đều có bước phát triển khá. Kết cấu hạ tầng có nhiều tiến bộ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Giá trị tổng sản phẩm huyện Sông Mã năm sau cao hơn năm trước. Sản xuất nông nghiệp – lâm nghiệp và kinh tế nông thôn liên tục phát triển khá theo hướng sản xuất hàng hóa. Diện tích cây ăn quả được duy trì và phát triển.
Chăn nuôi phát triển khá toàn diện và đa dạng. Nhiều mô hình kinh tế trang trại, chăn nuôi tập trung, bán công nghiệp có hiệu quả đang hình thành và nhân rộng, các dự án khoanh nuôi và bảo vệ vốn rừng, tái tạo môi sinh, môi trường được quan tâm thực hiện.
Thế mạnh kinh tế của huyện Sông Mã chủ yếu là một số cây ăn quả, cây lương thực như nhãn, ngô, một số vật nuôi như trâu, bò, dê, ba ba gai, cá lăng và một số dịch vụ.
Những ngành phát triển mạnh tại huyện Sông Mã thời điểm này chủ yếu là nông – lâm nghiệp, công nghiệp – xây dựng và chế biến sản phẩm nông nghiệp như nhãn, ngô.
- Du lịch:
Huyện Sông Mã có 2 di tích lịch sử được công nhận xếp hạng Di tích Lịch sử – Văn hoá cấp tỉnh:
Di tích Cây đa Mường Hung được công nhận xếp hạng Di tích Lịch sử – Văn hoá cấp tỉnh theo Quyết định số 1214/QĐ-UBND ngày 28/4/2006 của UBND tỉnh Sơn La về việc xếp hạng Di tích Lịch sử – Văn hoá cấp tỉnh.
Di tích Đền thờ Hai Bà Trưng (bản Nam Tiến, xã Chiềng Khương) được công nhận xếp hạng Di tích Lịch sử – Văn hoá cấp tỉnh theo Quyết định số 2636/QĐ-UBND ngày 11/11/2011 của UBND tỉnh Sơn La về việc xếp hạng Di tích Lịch sử – Văn hoá và danh lam thắng cảnh cấp tỉnh.
Huyện Sông Mã có dòng sông Mã, núi Mường Hung, có bài hát “Tình ca Tây Bắc”, nơi đây có nhiều suối nước nóng, nhiều hang động đẹp, có thể xây dựng thành các điểm du lịch, đặc biệt là quần thể động Ten Ư (Chiềng Sơ) gồm 36 hang động đẹp.
THAM KHẢO THÊM:
