Quan hệ hôn nhân có chấm dứt khi xé đăng ký kết hôn?

1. Quan hệ hôn nhân có chấm dứt khi xé đăng ký kết hôn không?

Trước hết, căn cứ theo quy định tại Điều 9 của Luật hôn nhân gia đình năm 2014 có quy định về hoạt động đăng ký kết hôn. Cụ thể như sau:

– Việc kết hôn sẽ cần phải thực hiện thủ tục đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, tức là cần phải do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của pháp luật về hôn nhân gia đình và pháp luật về hộ tịch;

– Việc kết hôn không thực hiện thủ tục đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình thì sẽ không có giá trị pháp lý;

– Vợ chồng đã thực hiện thủ tục ly hôn, nay muốn xác lập lại quan hệ hôn nhân, thì cần phải thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn.

Bên cạnh đó, căn cứ theo quy định tại Điều 4 của Luật hộ tịch năm 2014 có đưa ra giải thích cụ thể về khái niệm giấy chứng nhận kết hôn. Theo đó, giấy chứng nhận kết hôn là văn bản, giấy tờ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho hai bên nam nữ khi họ thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn, nội dung của giấy chứng nhận kết hôn sẽ bao gồm các thông tin cơ bản theo quy định của pháp luật về hộ tịch.

Bên cạnh đó, căn cứ theo quy định tại Điều 57 của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 có quy định về thời điểm chấm dứt hôn nhân và trách nhiệm gửi bản án, quyết định ly hôn. Theo đó, thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân sẽ được thực hiện như sau:

– Quan hệ hôn nhân sẽ được chấm dứt kể từ ngày bản án, quyết định ly hôn của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án có hiệu lực pháp luật trên thực tế;

– Cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án đã tiến hành thủ tục giải quyết ly hôn sẽ cần phải có trách nhiệm gửi bạn án, quyết định ly hôn đã có hiệu lực pháp luật về cho các bên ly hôn, cá nhân, cơ quan và tổ chức khác có liên quan theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.

Căn cứ theo quy định tại Điều 65 của Luật hôn nhân gia đình năm 2014 có quy định về thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân. Theo đó, hôn nhân sẽ chấm dứt vào thời điểm như sau:

– Hôn nhân sẽ chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết;

– Trong trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết, thì thời điểm hôn nhân chấm dứt theo quy định của pháp luật sẽ được xác định là ngày chết được ghi nhận trong bản án, quyết định của tòa án.

Theo những điều luật phân tích nêu trên thì có thể thấy, quan hệ hôn nhân sẽ chỉ được công nhận giá trị pháp lý khi các bên đã thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận bằng giấy kết hôn, hay còn được gọi là giấy đăng ký kết hôn. Đồng thời, theo quy định của pháp luật về hôn nhân gia đình hiện nay, chỉ ghi nhận hai trường hợp chấm dứt quan hệ hôn nhân đó là:

– Chấm dứt quan hệ hôn nhân do bản án hoặc quyết định có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án;

– Chấm dứt quan hệ hôn nhân do một bên vợ hoặc chồng chết, hoặc được cơ quan có thẩm quyền đó là tòa án tuyên bố là đã chết.

Như vậy có thể nói, việc xé giấy đăng ký kết hôn sẽ không làm chấm dứt quan hệ hôn nhân. Nếu muốn chấm dứt quan hệ hôn nhân thì các bên cần phải thực hiện thủ tục ly hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

2. Xé giấy đăng ký kết hôn sẽ bị xử phạt như thế nào?

Hành vi xé giấy đăng ký kết hôn là một trong những hành vi vi phạm quy định của pháp luật, bị xử lý hành chính theo điều luật tương ứng. Căn cứ theo quy định tại Điều 45 của Nghị định 82/2020/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã, có quy định cụ thể về mức xử phạt đối với hành vi hủy hoại giấy tờ hộ tịch, trong đó có giấy đăng ký kết hôn. Cụ thể như sau:

– Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi tẩy xóa hoặc làm sai lệch nội dung trong giấy tờ hộ tịch;

– Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi vi phạm quy định của pháp luật như sau:

+ Có hành vi tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch các thông tin trong sổ hộ tịch;

+ Sửa chữa làm sai lệch các thông tin trong cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, có hành vi phát tán chương trình tin học gây ảnh hưởng đến mạng máy tính hoặc các phương tiện điện tử của các cơ sở dữ liệu hộ tịch;

+ Cung cấp thông tin, cung cấp tài liệu sai sự thật để thực hiện thủ tục đăng ký hộ tịch.

– Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng đối với các đối tượng thực hiện một trong những hành vi vi phạm quy định của pháp luật như sau:

+ Có hành vi đe dọa, cưỡng ép, cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong quá trình đăng ký hộ tịch;

+ Đưa hối lộ để thực hiện thủ tục đăng ký hộ tịch, chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự;

+ Mua chuộc, hứa hẹn lợi ích vật chất, lợi ích tinh thần đã được đăng ký hộ tịch;

+ Cho người khác sử dụng giấy tờ hộ tịch của mình để họ thực hiện hành vi trái pháp luật.

– Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với các đối tượng thực hiện một trong những hành vi vi phạm quy định của pháp luật như sau:

+ Hủy hoại các loại giấy tờ hộ tịch, hủy hoại sổ hộ tịch;

+ Truy cập trái phép, phá hoại, trộm cấp thông tin trong các cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử;

+ Lợi dụng việc đăng ký hộ tịch, trốn tránh nghĩa vụ đăng ký hộ tịch nhằm mục đích hưởng chính sách ưu đãi, hoặc nhằm các mục đích trục lợi khác.

Đối chiếu với điều luật nêu trên thì có thể nói, hành vi xé giấy đăng ký kết hôn có thể sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền cao nhất là 20.000.000 đồng.

3. Xé giấy đăng ký kết hôn thì có được cấp lại hay không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 24 của Nghị định 123/2015/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch (sửa đổi tại Nghị định 87/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, đăng ký hộ tịch trực tuyến), có quy định về điều kiện cấp lại giấy kết hôn, giấy khai sinh, giấy khai tử. Cụ thể như sau:

Việc khai sinh, kết hôn, khai tử đã thực hiện thủ tục đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam trước giai đoạn ngày 01 tháng 01 năm 2016, tuy nhiên sổ hộ tịch và bản chính các loại giấy tờ hộ tịch bị mất thì sẽ được thực hiện thủ tục đăng ký lại;

– Người yêu cầu đăng ký lại khai sinh, kết hôn, khai tử sẽ có nghĩa vụ nộp đầy đủ bản sao các loại giấy tờ, tài liệu có nội dung liên quan đến việc đăng ký lại đó;

– Việc đăng ký lại khai sinh, kết hôn sẽ chỉ được thực hiện nếu người yêu cầu đăng ký vẫn còn sống vào thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ.

Như vậy có thể nói, nếu muốn xin lại giấy đăng ký kết hôn thì cần phải đáp ứng được điều kiện sau: đã thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn trước giai đoạn ngày 01 tháng 01 năm 2016, tuy nhiên giấy đăng ký kết hôn bị mất. Vì vậy, trường hợp xé giấy đăng ký kết hôn thì sẽ không được cấp lại.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;

– Nghị định 82/2020/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã;

– Nghị định 123/2015/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch;

– Nghị định 87/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, đăng ký hộ tịch trực tuyến.