Hiện nay, để tạo điều kiện kinh doanh và phát triển của các doanh nghiệp, Nhà nước đã đặt ra ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. Vậy, có phải mọi doanh nghiệp đều được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp không? Ở thời điểm hiện tại thì các dự án đầu tư mới nào được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp?
Mục lục bài viết
1. Thế nào là thuế thu nhập doanh nghiệp?
Pháp luật hiện hành chưa quy định cụ thể thế nào là thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên, có thể hiểu Thuế thu nhập doanh nghiệp là loại thuế trực thu, đánh trực tiếp vào thu nhập của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có mức thu nhập phải chịu thuế bao gồm từ hoạt động kinh doanh, hoạt động sản xuất, hoạt động vận chuyển hàng hóa, dịch vụ và những thu nhập khác của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.
Căn cứ theo quy định tại Điều 3
– Thu nhập chịu thuế bao gồm thu nhập trực tiếp từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá và dịch vụ của doanh nghiệp;
– Thu nhập khác bao gồm:
+ Thu nhập từ việc chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng quyền góp vốn;
+ Thu nhập từ quyền sử dụng tài sản, quyền sở hữu tài sản và cả quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật hiện hành;
+ Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, quyền tham gia dự án đầu tư, quyền thăm dò, khai thác và chế biến khoáng sản;
+ Thu nhập được từ khoản nợ khó đòi đã xoá nay doanh nghiệp đòi được;
+ Thu nhập doanh nghiệp nhận được từ việc chuyển nhượng, cho thuê, thanh lý tài sản…
2. Các chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp hiện nay:
Hiện nay, để tạo điều kiện kinh doanh và phát triển của các doanh nghiệp thì Nhà nước đã đề ra các chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh. Theo quy định của pháp luật hiện hành về thuế thì hiện nay, Nhà nước đang quy định những chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp với các mức thuế suất ưu đãi cho các doanh nghiệp sau:
– Ưu đãi thuế suất 10% đối với các doanh nghiệp được quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 19 Thông tư số 78/2014/TT-BTC, được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 1 và khoản 3 Điều 11 Thông tư số 96/2015/TT-BTC;
– Ưu đãi thuế suất 15% đối với các doanh nghiệp được quy định tại khoản 5 Điều 11 Thông tư số 96/2015/TT-BTC (các doanh nghiệp có thu nhập từ trồng trọt, chăn nuôi, chế biến trong lĩnh vực nông nghiệp và thuỷ sản ở địa bàn không thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế- xã hội khó khăn hoặc địa bàn có điều kiện kinh tế- xã hội đặc biệt khó khăn);
– Ưu đãi thuế suất 20% (áp dụng trong thời gian 10 năm) đối với các doanh nghiệp được quy định tại khoản 4 Điều 19 Thông tư số 78/2014/TT-BTC;
– Ưu đãi thuế suất 17% đối với các doanh nghiệp được quy định tại khoản 5 Điều 19 Thông tư số 78/2014/TT-BTC. Theo đó, Quý tín dụng nhân dân, Ngân hàng hợp tác xã và Tổ chức tài chính vĩ mô thành lập tại địa bàn có điều kiện kinh tế- xã hội đặc biệt khó khăn được áp dụng thuế suất ưu đãi 20% trong suốt thời gian hoạt động nhưng kể từ ngày 01/1/2016 chuyển sang áp dụng ưu đãi thuế suất 17%.
Ngoài ra, Nhà nước còn quy định chính sách ưu đãi khác về thuế thu nhập doanh nghiệp như miễn, giảm thuế được quy định tại Điều 20 và Điều 21 Thông tư số 78/2014/TT-BTC.
3. Các dự án đầu tư mới nào được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp?
Theo quy định tại khoản 4 Điều 3 Luật Đầu tư năm 2020 thì dự án đầu tư được quy định là tập hợp những đề xuất bỏ vốn trung hạn hoặc dài hạn để tiến hành các hoạt đồng đầu tư kinh doanh trên một địa bàn cụ thể và trong một khoảng thời gian xác định. Tại khoản 6 điều này thì dự án đầu tư mới được hiểu là dự án đầu tư được thực hiện lần đầu hoặc hoạt động độc lập với dự án khác đang thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh.
3.1. Điều kiện áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp:
Điều kiện về chế độ thực hiện thuế thu nhập doanh nghiệp: Theo quy định tại khoản 1 Điều 18 Thông tư số 78/2014/TT-BTC, được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 1 Điều 10 Thông tư số 96/2015/TT- BTC thì các ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ áp dụng đối với những doanh nghiệp thực hiện theo chế độ hoá đơn, chứng từ, kế toán và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo diện kê khai thuế.
Điều kiện ưu đãi về địa bàn: Doanh nghiệp đáp ứng điều kiện ưu đãi về địa bàn, bao gồm cả khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao) thì thu nhập được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là toàn bộ thu nhập phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn ưu đãi trừ các khoản thu nhập nêu tại điểm a, b, c khoản 3 Điều 18 Thông tư số 78/2014/TT-BTC.
3.2. Các dự án đầu tư mới nào được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp?
Căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 18 Thông tư số 78/2014/TT-BTC, được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 5 Điều 10 Thông tư số 96/2015/TT- BTC thì những dự án đầu tư mới được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm:
– Dự án đầu tư mới được cấp Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu từ ngày 01/01/2014 và phát sinh doanh thu của dự án đó sau khi được cấp Giấy chứng nhận đầu tư;
– Dự án đầu tư mới trong nước gắn với việc thành lập doanh nghiệp mới có vốn đầu tư dưới 15 tỷ Việt Nam đồng và không thuộc Danh mục lĩnh vực đầu tư có điều kiện được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp từ ngày 01/01/2014;
– Dự án đầu tư độc lập với dự án doanh nghiệp đang hoạt động (kể cả trường hợp dự án có vốn đầu tư dưới 15 tỷ Việt Nam đồng và không thuộc Danh mục lĩnh vực đầu tư có điều kiện) có Giấy chứng nhận đầu tư từ ngày 01/01/2014 để thực hiện dự án đầu tư độc lập này.
– Văn phòng công chứng thành lập tại các địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn
Có thể thấy, những doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là thu nhập của những doanh nghiệp thu được từ việc thực hiện dự án đầu tư mới tại địa bàn có điều kiện kinh tế- xã hội khó khăn. Theo đó, những doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư mới trong lĩnh vực kinh doanh thương mại ngoài địa bàn ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp như đã nêu thì không được áp dụng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp.
Lưu ý, đối với trường hợp doanh nghiệp có sự thay đổi trong Giấy phép đầu tư hoặc Giấy chứng nhận đầu tư của dự án đã đi vào hoạt động mà không thay đổi điều kiện đang được hưởng ưu đãi: Trong trường hợp này thì doanh nghiệp cần điều chỉnh bổ sung lại trong Giấy phép đầu tư hoặc Giấy chứng nhận đầu tư của dự án để được tiếp tục hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp trước khi điều chỉnh, bổ sung trong thời gian còn lại hoặc ưu đãi theo diện đầu tư mở rộng nếu đáp ứng điều kiện ưu đãi theo quy định.
3.3. Dự án đầu tư mới không thuộc diện được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp:
Căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 5 Điều 18 Thông tư số 78/2014/TT-BTC, được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 5 Điều 10 Thông tư số 96/2015/TT- BTC thì những dự án đầu tư mới được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo diện đầu tư mới không bao gồm các trường hợp sau:
– Dự án đầu tư mới hình thành từ việc chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, chuyển đổi hình thức doanh nghiệp theo quy định của pháp luật hiện hành;
– Dự án đầu tư hình thành từ việc chuyển đổi chủ sở hữu.
Lưu ý: Đối với với doanh nghiệp có dự án đầu tư hoặc doanh nghiệp thành lập từ việc chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, chuyển quyền chủ sở hữu, chia, tách, hợp nhất…sẽ vẫn được kế thừa các ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp của doanh nghiệp hoặc dự án đầu tư trước khi thực hiện chia, tách, chuyển đổi… trong thời gian còn lại nếu tiếp tục đáp ứng các điều kiện ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2008;
– Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2013;
– Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế năm 2014;
– Luật Đầu tư năm 2020;
– Thông tư số 78/2014/TT-BTC Hướng dẫn thi hành
– Thông tư số 96/2015/TT- BTC Hướng dẫn về thuế thu nhập doanh nghiệp tại
