Mua bán đất bằng giấy tay có hợp pháp không?

Mua bán đất bằng giấy tay có hợp pháp không? Người bán ký tên hộ người mua trong hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất có được không?

Tóm tắt câu hỏi:

Em có một vấn đề rất mong Luật sư tư vấn giúp em, vụ việc như sau: Bố em (A) có mua một mảnh đất của gia đình ông B vào năm 2008 loại đất là đất nông nghiệp, nhưng do thời điểm mua đất gia đình ông B và có ba người làm chứng không biết chữ. Hợp đồng mua đất do bố em viết và ký hộ ông B và ghi tên đầy đủ 3 người làm chứng, đất không có bất kỳ giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất và giấy viết không có công chứng của cơ quan có thẩm quyền. Đến nay A muốn yêu cầu nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì A cần phải làm những thủ tục gì và mảnh đất A mua có được cấp giấy nhận quyền sử dụng đất không? Điều kiện cấp như nào? Nếu xảy ra tranh chấp giữa A và B thì A có khả năng thắng kiện không trong trường hợp có người làm chứng. Em cảm ơn Luật sư nhiều.

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Căn cứ pháp lý:

+ Bộ luật Dân sự 2015;

+ “Luật đất đai năm 2013”;

2. Nội dung tư vấn:

Theo thông tin bạn cung cấp thời điểm mà bố mà bố chị mua đất được xác định là năm 2008. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 127 “Luật đất đai năm 2013” thì:

" Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải có chứng nhận của công chứng nhà nước; trường hợp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân thì được lựa chọn hình thức chứng nhận của công chứng nhà nước hoặc chứng thực của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất"…

Căn cứ theo quy định tại điểm b Khoản 1 Điều 127 “Luật đất đai năm 2013” nêu trên thì hợp đồng về chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được công chứng, chứng thực thì mới được xác định là hợp pháp. Đồng thời, việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất được thực hiện khi người sử dụng đất đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc công chứng, chứng thực hợp đồng đòi hỏi người tham gia giao kết hợp đồng ký ( điểm chỉ) trực tiếp vào hợp đồng. Việc bố bạn ký hộ vào hợp đồng là không hợp pháp. 

Trong trường hợp của bố bạn, hợp đồng mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa bố bạn và ông B chỉ được viết dưới dạng giấy tờ viết tay, không được công chứng, chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền, nên giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa bố bạn và ông B được xác định là không hợp pháp. Đồng thời, tại thời điểm chuyển nhượng quyền sử dụng đất ông B không có giấy tờ về quyền sử dụng đất nên giao dịch chuyển nhượng giữa bố bạn và ông B cũng được xác định là không hợp pháp. Do giao dịch chuyển nhượng giữa bố bạn và ông B được xác định là không hợp pháp theo quy định tại Điều 127 “Luật đất đai năm 2013”, do vậy, mặc dù có ba người làm chứng, nhưng hợp đồng mua bán đất đã được ký kết không được xác định là một loại giấy tờ hợp pháp để có thể làm thủ tục chuyển quyền, sang tên cho bạn được, và do vậy không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần đất này.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật về hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất: 1900.6568

Trong trường hợp giao dịch không tuân thủ về hình thức bắt buộc theo quy định sẽ khiến giao dịch trở lên vô hiệu, hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu là không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự của các bên từ thời điểm giao dịch dân sự được xác lập; các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận (theo quy định tại Điều 131 Bộ luật Dân sự năm 2015. Do vậy, giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa bố bạn và ông B sẽ bị tuyên bố là vô hiệu và ông B sẽ phải trả lại tiền cho gia đình bạn, còn bạn sẽ phải quyền sử dụng đất cho ông B. 

Nếu trong trường hợp bố bạn muốn làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì phải được ông B lập hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất bằng văn bản có công chứng, chứng thực; tuân thủ theo các điều kiện có hiệu lực của hợp đồng.