Điều kiện để cá nhân được xác định lại giới tính

Quyền xác định lại giới tính là một trong những quyền nhân thân cơ bản của cá nhân được quy định tại Điều 36 “Bộ luật dân sự năm 2015” và được quy định chi tiết tại Nghị định số 88/2008/NĐ-CP về xác định lại giới tính. Vậy cá nhân phải có những điều kiện như thế nào về cơ thể cũng như về tinh thần để được xác định lại giới tính?

Điều kiện để cá nhân được xác định lại giới tính được quy định tại Điều 5, Điều 6 Nghị định 88/2008/NĐ-CP, cụ thể hơn, các điều kiện đó bao gồm:

Một là, có khuyết tật bẩm sinh về giới tính: có khuyết tật bẩm sinh về giới tính được hiểu là những bất thường ở bộ phận sinh dục của một người ngay từ khi sinh ra, biểu hiện ở một trong các dạng như nữ lưỡng giới giả nam, nam lưỡng giới giả nữ hoặc lưỡng giới thật.

  – Nữ lưỡng giới giả nam: là một người có bộ nhiễm sắc thể giới tính kiểu nữ (46; XX), có 2 buồng trứng nhưng cơ quan sinh dục ngoài lại giống như nam, thường do trong thời kỳ phôi thai, thai nhi nữ bị phơi nhiễm quá nhiều với hormon nam ngay từ khi chưa sinh ra. Môi lớn và môi nhỏ của cơ quan sinh dục nữ dính vào nhau nên trông giống như bìu và âm vật phát triển to như dương vật. Thường vẫn có tử cung và 2 vòi trứng bình thường.

  – Nam lưỡng giới giả nữ: là trường hợp một người có bộ nhiễm sắc thể giới tính kiểu nam (46; XY) nhưng cơ quan sinh dục ngoài lại không thành hình hoàn chỉnh, không rĩ nam hay nữ hoặc rõ là con gái. Bên trong cơ thể thì tinh hoàn có thể bình thường hoặc dị tật hoặc không có.

  – Lưỡng giới thật: là trường hợp một người có cả 2 tuyến sinh dục( cả tinh hoàn và buồng trứng) tồn tại trên một cá thể, từ sự cố về gen học và cũng rất hiếm. Những người này có thể sống được nhưng không thể sinh sản và hạn chế về khả năng tìh dục vì các hormone nam đã triệt tiêu tác dụng của các hormone nữ và ngược lại. Hai loại mô buồng trứng và tinh hoàn có thể trên cùng tuyến sinh dục hoặc có một buồng trứng và một tinh hoàn riêng biệt. Người bệnh có thể có nhiễm sắc thể giới XX hoặc XY hoặc cả hai.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

  Hai là, giới tính chưa được hình thành, chính xác được hiểu là những trường hợp chưa thể phân biệt được một người là nam hay là nữ xét về cả bộ phận sinh dục và nhiễm sắc thể giới tính.

Ngoài hai quy định trên thì còn có điều kiện về mặt tự nguyện của cá nhân được xác định lại giới tính, tức là người muốn xác định lại giới tính phải làm đơn gửi cơ sở y tế xin xác định lại giới tính, nếu trong trường hợp không có đơn thì cơ sở y tế không được phép xác định lại giới tính cho cá nhân đó.

Tuy nhiên, với các điều kiện trên mà luật đã quy định thì dường như vẫn còn thiếu sót. Trên thực tế hiện nay, còn khá nhiều trường hợp muốn được xác định lại giới tính nhưng không đủ điều kiện để được các cơ sở y tế cho phép xác định lại giới tính, phổ biến nhất là trường hợp bề ngoài đã được định hình là một giới nhưng về mặt tinh thần và tâm hồn thì lại là một giới khác,trường hợp này không thể dựa vào các điều kiện trên để được xác định lại giới tính được. Thường những trường hợp này sẽ bị bố mẹ ép trị liệu với bác sĩ tâm lý, tuy nhiên, từ lúc sinh ra tâm hồn họ đã hướng tới một giới tính khác, việc trị liệu chỉ có tác dụng với những người do ảnh hưởng từ xã hội hay giáo dục mà không định hình được giới tính của bản thân mà không có tác dụng đối với những cá nhân từ bản chất tâm hồn, suy nghĩ và hành động của họ là họ thuộc về một giới tính khác với giới tính họ mang. Có thể nói rằng, việc dựa vào tinh thần và tâm hồn của một người để xác định lại giới tính cho người đó nhiều người cho là khá mơ hồ, nhưng trên thực tế, trường hợp này đang khá phổ biến và họ đều mong pháp luật hay xã hội có thể chấp nhận họ.

Qua đó, rõ ràng có thể thấy, quy định của pháp luật về điều kiện để cá nhân xác định lại giới tính còn chưa đầy đủ cũng như việc quy định như vậy chỉ thiên về việc xác định bằng những biểu hiện cụ thể trên cơ thể của cá nhân đó mà không hề liên quan gì đến mặt tinh thần hay nhận thức. Những trường hợp như vậy vẫn luôn mong pháp luật có thể thêm các điều kiện về mặt tinh thần, nhận thức để họ có thể sớm được xác định lại giới tính của mình.