Yêu thương con người (SGK Giáo dục công dân 6 Bài 2)

1. Lý thuyết Yêu thương con người (SGK Giáo dục công dân 6 Bài 2):

Thế nào là yêu thương con người? 

Yêu thương con người được hiểu là quan tâm, giúp đỡ và làm điều tốt cho người khác, đặc biệt là những người gặp khó khăn.

Biểu hiện của yêu thương con người:

Biểu hiện của tình yêu thương con người được thể hiện ở sự nhân ái, chia sẻ, sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau, tham gia các hoạt động nhân đạo, từ thiện, tha thứ lỗi lầm của người khác khi họ biết ăn năn và hối lỗi, trong trường hợp cần thiết thì có thể hy sinh quyền lợi của mình vì lợi ích của cộng đồng.

Giá trị của yêu thương con người:

– Tình yêu thương con người mang đến hạnh phúc, sự tự tin vào bản thân và cuộc sống

– Giúp con người có thêm sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn, thử thách

– Xây dựng và hàn gắn các mối quan hệ giữa con người với nhau 

– Góp phần tạo dựng một cộng đồng an toàn, lành mạnh và tốt đẹp.

– Mọi người đều yêu quý và tôn trọng những người biết yêu thương. 

– Yêu thương con người là truyền thống quý báu lâu đời của dân tộc Việt Nam cần được bảo tồn và phát huy.

2. Khởi động Yêu thương con người | SGK Giáo dục công dân 6 Bài 2: 

Khởi động trang 9 Giáo dục công dân lớp 6: 

Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:

a) Hình ảnh gợi cho em nhớ tới sự việc nào xảy ra ở nước ta?

b) Trước sự việc đó, Nhà nước và nhân dân ta đã có những hành động gì?

c) Em hãy chia sẻ cảm xúc của mình trước những hành động đó?

Hướng dẫn trả lời: 

a) Bức ảnh gợi nhớ sự kiện: Lũ lụt miền Trung.

b) Trước sự kiện đó, Nhà nước và nhân dân ta đã thực hiện các hành động như:

– Trợ cấp lương thực, thực phẩm, nước uống, thuốc men, quần áo, chăn màn, sách vở.

– Áp dụng di cư cho các hộ gia đình ở vùng thấp dưới chân núi.

– Xây dựng đầy đủ nơi trú ẩn và trung tâm sơ tán.

– Dọn dẹp nhanh chóng sau lũ lụt.

– Sửa chữa và xây dựng lại những ngôi nhà bị hư hỏng do bão lũ. 

– Hỗ trợ tiền, của cải vật chất,giống và vật tư sản xuất cho nông dân.

c) Cảm xúc của bản thân em như sau:

+ Tự hào vì bản thân là người Việt Nam, một dân tộc có truyền thống nhân ái và yêu thương cao đẹp.

+ Biết ơn Nhà nước, các nhà tài trợ, các tổ chức từ thiện và các cá nhân đã chung tay xoa dịu nỗi đau do cơn bão gây ra cho người dân miền Trung.

3. Khám phá Yêu thương con người | SGK Giáo dục công dân 6 Bài 2: 

Khám phá 1 trang 10 Giáo dục công dân lớp 6:

Em hãy đọc những thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi:

Bé Nguyễn Hải An, 7 tuổi bị căn bệnh u thần kinh đệm cầu não lan tỏa – một căn bệnh hiện tại chưa có phương pháp điều trị tối ưu. Sau một thời gian điều trị tại bệnh viện nhưng không qua khỏi. Thực hiện ước vọng của bé khi còn sống, mẹ bé và gia đình đã quyết định hiến tặng giác mạc của bé. Hai giác mạc của Hải An sau đó đã được ghép cho một cụ bà 73 tuổi và một người đàn ông 42 tuổi.

Việc mẹ bé và gia đình đã cố gắng vượt qua nỗi đau, quyết định hiến giác mạc để trao ánh sáng cho người khác với mục đích cứu người, làm việc thiện đã viết nên câu chuyện đẹp về lòng nhân ái, biết sống vì người khác, đem lại hạnh phúc cho người khác để sự sống mãi tiếp nối, trường tồn. Cô Thùy Dương, mẹ của bé chia sẻ: “Việc hiến tạng là di nguyện của con. Lúc con còn tỉnh táo, hai mẹ con hay thủ thỉ và bé đã nói ra mong muốn của mình về việc hiến tạng, một phần là muốn cống hiến cho xã hội, giúp người; một phần là muốn mẹ tiếp tục sống tiếp vì con còn trên thế gian.” Như một hiệu ứng kì diệu, sau khi biết nghĩa cử cao đẹp của bé Hải An, đã có hàng nghìn người trên cả nước đăng kí hiến tạng sau khi qua đời. 

a) Ước nguyện của bé Hải An là gì? Em có suy nghĩ như thế nào về ước nguyện đó?

b) Theo em, yêu thương con người là gì? 

Hướng dẫn trả lời:

a) Bé Hải An có ước nguyện hiến tạng, một phần vì muốn cống hiến tốt đẹp cho xã hội và giúp đỡ mọi người; một phần muốn mẹ tiếp tục sống với suy nghĩ rằng con vẫn còn ở trên thế gian.

– Em suy nghĩ về ước nguyện này:

+ Đó là một ước nguyện thực sự đẹp đẽ, cao cả, qua đó thể hiện tình yêu thương con người.

+ Đây là một một việc làm đáng được tưởng nhớ và trân trọng.

+ Đây là tấm gương tuyệt vời để mọi người noi theo.

b) Em nghĩ yêu thương con người được hiểu là quan tâm, giúp đỡ và làm điều tốt cho người khác, đặc biệt là những người gặp khó khăn.

* Biểu hiện của tình yêu thương con người:

– Qua thông tin về bé Hải An và bằng trải nghiệm của bản thân, em hãy chỉ ra những biểu hiện của tình yêu thương con người theo bảng mẫu sau:

– Quan sát hình ảnh và cho biết: Tình yêu thương con người được biểu hiện như thế nào thông qua các mối quan hệ gia đình, nhà trường, xã hội. Em cần làm gì để thể hiện tình yêu thương con người? 

Hướng dẫn trả lời:

– Qua thông tin về bé Hải An và bằng trải nghiệm của bản thân, những biểu hiện của tình yêu thương con người được thể hiện như sau: 

– Nhìn vào các bức tranh, ta biết được tình yêu thương của con người được thể hiện trong những mối quan hệ như sau:

+ Gia đình: sự quan tâm, động viên, giúp đỡ giữa các thành viên trong gia đình…

+ Trường học: Các bạn giúp đỡ nhau trong học tập; Học sinh biết ơn, kính trọng thầy cô…

+ Xã hội: có sự đồng cảm, chia sẻ, sẵn sàng giúp đỡ nhau, quan tâm nhau khi khó khăn,…

– Em cần làm những hành động thể hiện tình yêu thương với mọi người: thông cảm, chia sẻ, giúp đỡ mọi người lúc khó khăn;tham gia các hoạt động từ thiện, tha thứ cho lỗi lầm của người khác khi họ sửa chữa và nếu cần thiết hy sinh quyền lợi của mình vì người khác.

Khám phá 2 trang 11 Giáo dục công dân lớp 6:

Em hãy đọc thông tin dưới đây, thảo luận và trả lời câu hỏi:

Các chương trình nhân ái trên truyền hình như những nhịp cầu, mang phép màu đến với những người nghèo khổ, bất hạnh. Đó là thông điệp của lòng yêu thương lan tỏa tới những trái tim biết rung cảm, thấu hiểu và chia sẻ với những mảnh đời khốn khó.

Chương trình “Cặp lá yêu thương” là dự án hỗ trợ các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, vươn lên trong cuộc sống để tới trường.  Chương trình “Xin Chào cuộc sống” chữa lành những vết thương bằng chính tình yêu thương dành cho những em bé khuyết tật. Sau mỗi ca phẫu thuật giúp các em bước ra khỏi bất hạnh, trở về với tuổi thơ bình thường như các em đáng được hưởng. Chương trình “Cùng xây ước mơ” giúp giảm bớt những căn nhà dột nát, xiêu vẹo. Trên mảnh đất ấy, sẽ là những ngôi nhà mới khang trang được dựng nên từ những viên gạch tình nghĩa, từ bàn tay, khối óc và tấm lòng cao cả cộng đồng,..để mỗi ngôi nhà thật sự trở thành một mái ấm, một chốn an cư, ươm mầm cho một đời mới tươi sáng và ấm áp hơn.

Theo em, tình yêu thương con người có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi người và xã hội? 

Hướng dẫn trả lời:

– Tình yêu thương con người có ý nghĩa rất quan trọng đối với mỗi con người và xã hội, vì:

+ Người nhận được tình yêu thương cảm thấy hạnh phúc, có thêm động lực và sức mạnh để vượt qua khó khăn, thử thách.

+ Người thể hiện tình yêu thương với người khác, cảm thấy hạnh phúc và đồng cảm, điều đó thúc đẩy họ làm nhiều việc tốt hơn trong tương lai. Họ được mọi người yêu thương, tôn trọng.

+ Trong xã hội, tình yêu làm thay đổi các mối quan hệ giữa các cá nhân theo hướng tích cực; góp phần tạo nên một cộng đồng an toàn hơn, lành mạnh hơn và tốt đẹp hơn.

4. Luyện tập Yêu thương con người | SGK Giáo dục công dân 6 Bài 2:

Luyện tập 1 trang 12 Giáo dục công dân lớp 6:

Tìm câu ca dao, tục ngữ về yêu thương con người và thảo luận về ý nghĩa của những câu ca dao, tục ngữ đó.

Hướng dẫn trả lời:

Câu ca dao, tục ngữ về yêu thương con người:

– Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn 

→ Khi sống trong một cộng đồng thì hãy đoàn kết, yêu thương, chia sẻ lẫn nhau.

– Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.

→ Thể hiện sự đoàn kết, yêu thương nhau. 

– Lá lành đùm lá rách.

→ Thể hiện sự đoàn kết, chia sẻ, đùm bọc lẫn nhau.

Luyện tập 2 trang 12 Giáo dục công dân lớp 6:

Em đồng tình hoặc không đồng tình với việc làm của bạn nào dưới đây? Vì sao?

a) Gia đình Hà có bốn người: bố, mẹ, Hà và em trai. Để hai chị em Hà có nhiều thời gian học tập và vui chơi, bố mẹ thường làm hết việc nhà. Mấy hôm nay mẹ bị ốm nên mọi việc đều do một mình bố xoay xở, còn hai chị em Hà vẫn mải chơi, không giúp đỡ bố cũng không quan tâm, động viên mẹ.

b) Lan là học sinh khuyết tật mới chuyển đến lớp. Em thường ngồi một chỗ xem các bạn vui đùa, chạy nhảy. Thấy vậy, Mai đến trò chuyện và cùng chơi với Lan.

c) Cạnh nhà Phúc có một bà cụ neo đơn. Phúc thường sang chơi với cụ mỗi khi rảnh rỗi. Cuối tuần được nghỉ, Phúc rủ các bạn hàng xóm sang quét dọn nhà cửa, nhổ cỏ vườn và nói chuyện để cụ đỡ buồn.

Hướng dẫn trả lời:

Em không đồng tình với việc làm của Hà vì Hà không biết chia sẻ và đồng cảm với những khó khăn trong công việc với bố mẹ khi rảnh rỗi mà chỉ biết quan tâm đến bản thân mình.

– Em đồng tình với hành động của Mai và Phúc vì hai bạn biết quan tâm, yêu thương và giúp đỡ người khác. 

Luyện tập 3 trang 12 Giáo dục công dân lớp 6:

Sắm vai xử lí tình huống

a) Bố mẹ cho em tiền ủng hộ những người có hoàn cảnh khó khăn nhưng bạn rủ em dùng tiền chơi điện tử.

b) Gia đình Hoa rất khó khăn, mẹ bạn bị bệnh hiểm nghèo. Lớp em tổ chức đi thăm, tặng quà, động viên Hoa nhưng một số bạn trong lớp không muốn tham gia.

Hướng dẫn trả lời:

a) Tình huống 1: Từ chối không làm theo bạn, dùng số tiền đó ủng hộ những người có hoàn cảnh khó khăn.

b) Tình huống 2: Khuyên các bạn tham gia chia sẻ, động viên Hoa, giúp bạn vượt qua hoàn cảnh khó khăn để tiếp tục tới trường học tập. 

5. Vận dụng Yêu thương con người | SGK Giáo dục công dân 6 Bài 2:

Vận dụng 1 trang 12 Giáo dục công dân lớp 6:

Em hãy vẽ bức tranh mang thông điệp yêu thương con người để giới thiệu với bạn bè và thầy cô?

Hướng dẫn trả lời:

– Vẽ một bức tranh với thông điệp yêu thương mọi người và cho bạn bè, thầy cô xem, ví dụ:

+ Vẽ tranh các bạn trẻ tình nguyện làm công việc phát cháo cho bệnh nhân nghèo trong bệnh viện.

+ Vẽ tranh về một em nhỏ giúp một cụ già qua đường.

Vận dụng 2 trang 12 Giáo dục công dân lớp 6:

Em hãy lập kế hoạch và thực hiện việc giúp đỡ một bạn có hoàn cảnh khó khăn trong lớp, trường hoặc ở địa phương?

Hướng dẫn trả lời:

Em lập kế hoạch và thực hiện để giúp đỡ một người bạn gặp hoàn cảnh khó khăn trong lớp hoặc ở địa phương, như sau:

– Đầu tiên hãy tìm hiểu mục đích của kế hoạch là gì?

– Xác định các điều kiện bạn như thế nào có hoàn cảnh khó khăn để giúp đỡ.

– Khi nào cần giúp đỡ?

– Những công việc cần giúp đỡ cụ thể là gì?

=>Từ đó có thể tổng hợp nội dung chính và cách thực hiện kế hoạch theo bảng sau: