Tây Tiến là một trong những bài thơ hay và là tác phẩm trọng tâm trong chương trình Ngữ văn lớp 12. Bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng được sáng tác trong một bối cảnh lịch sử và tâm trạng đặc biệt, đã góp phần tạo nên giá trị sâu sắc và sức sống bền lâu của tác phẩm. Dưới đây là hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Tây Tiến.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Tây Tiến:
Hoàn cảnh sáng tác:
–
– Tác giả viết về Tây Tiến là viết về những trải nghiệm của một người lính cầm súng chiến đấu trong đoàn quân Tây Tiến.
– Đoàn quân Tây Tiến được thành lập năm 1947, nhiệm vụ chính là phối hợp với bộ đội Lào tiêu diệt quân địch → Quang Dũng từng là đại đội trưởng của binh đoàn.
– Cuối năm 1948, Quang Dũng được lệnh chuyển đến đơn vị khác là Phù Lưu Chanh. Bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng được chắp bút trong cảm xúc nghẹn ngào, lưu luyến trong giờ phút chia ly.
2. Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Tây Tiến hay nhất:
Mẫu 1:
Quang Dũng là một cây bút tài hoa, hoạt động trên nhiều lĩnh vực nghệ thuật nhưng nổi bật nhất là thơ ca. Thơ ông thể hiện một cái tôi tao nhã, tao nhã đầy lãng mạn. Nhắc đến Quang Dũng chúng ta không thể quên bài thơ “Tây Tiến” độc đáo trong đời thơ của ông.
Tây Tiến là đơn vị quân đội được thành lập năm 1947 phối hợp tác chiến với Quân đội Lào trên tuyến biên giới Việt – Lào. Hoạt động suốt vùng Tây Bắc từ Châu Mai đến Châu Mộc, Sầm Nưa đến Tây Thanh Hóa. Quang Dũng nhập ngũ với tư cách đại đội trưởng. Lúc bấy giờ nơi đây còn rất hoang sơ, hiểm trở, núi cao sông sâu. Những người lính của đoàn quân Tây Tiến chủ yếu là học sinh, trí thức rời bỏ trường lớp, đường phố Hà Nội để chiến đấu trong điều kiện hết sức gian khổ, vô cùng thiếu thốn về vật chất và chết vì sốt rét còn nhiều hơn vì vũ khí. Nhưng các anh vẫn tỏ ra lạc quan anh dũng. Họ mang trong mình sự trẻ trung, khỏe khoắn, hào hoa, lịch lãm. Ở họ, vừa cháy bỏng lý tưởng “quyết tử cho tổ quốc quyết sinh”, vừa mang trong mình một mối tình lãng mạn mộng mơ. Nét độc đáo này của người lính “Tây Tiến” đã thực sự lay động hồn thơ Quang Dũng.
Cuối năm 1948, Quang Dũng chuyển sang đơn vị khác, khi dự đại hội ở Phù Lưu Chanh, tác giả nhớ lại những kỉ niệm thời kháng chiến cùng đồng đội ở đơn vị cũ ở vùng biên cương Tây Bắc. Những tháng ngày gian khổ nhưng hào hùng ấy đã lay động những sợi dây cảm xúc của tâm hồn để nhà thơ viết nên bài “Tây Tiến”. Bài thơ vốn có tựa là “Nhớ Tây Tiến” in trong tập thơ “Mây Đầu Ô”.
Mẫu 2:
Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài, có thể sáng tạo trên nhiều lĩnh vực như viết văn, làm thơ, vẽ tranh, trong đó nổi bật nhất có thể kể đến thơ ca. Giữa rừng thơ đầy màu sắc kháng chiến, hồn thơ Quang Dũng đặc biệt gây ấn tượng với người đọc bởi những đường nét phóng khoáng, táo bạo nhưng cũng rất hoành tráng, lãng mạn, tiêu biểu cho tâm hồn nho nhã, hào hoa của những chàng trai trẻ, người con Hà Thành. Nhắc đến Quang Dũng là người ta nghĩ ngay đến một phẩm chất ngang tàng, hào hoa. Và “Tây Tiến” là kết tinh tiêu biểu nhất của hồn thơ này.
Quang Dũng từng là người lính trong đoàn binh Tây Tiến nên có thể nói viết về Tây Tiến, Quang Dũng đã ở trong thân phận người lính để ghi lại những trải nghiệm của mình cùng đồng đội trong những ngày tháng chinh chiến. Đoàn quân Tây Tiến được thành lập năm 1947 với nhiệm vụ chính là phối hợp với bộ đội Lào tiêu diệt quân địch, bảo vệ biên giới. Lực lượng chủ yếu của đội quân là thanh niên, học sinh Hà Thành. Quang Dũng từng có vinh dự đứng trong hàng ngũ của lực lượng ấy khi anh công tác và phục vụ trong đoàn quân Tây Tiến, với quân hàm đại đội trưởng.
Nhưng cuối năm 1948, Quang Dũng được lệnh chuyển sang đơn vị khác, Phù Lưu Chanh. Trong giờ phút oi bức và luyến tiếc ngày ra đi, Quang Dũng đã viết bài thơ “Tây Tiến” để ghi lại sự kiện, tình cảm thiêng liêng khó quên với đồng đội ở mảnh đất Tây Bắc.
Với sự hào hoa, lãng tử của chàng trai Hà Thành trẻ trung, thông minh, Quang Dũng đã mang đến “Tây Tiến” một chất lính mới mẻ, giàu cảm xúc. Họ là những người lính giàu lý tưởng, luôn lạc quan trong mọi hoàn cảnh, những thanh niên có sức trẻ, tâm hồn lãng mạn, hào hoa. Qua “Tây Tiến”, người đọc có được một hình ảnh hoàn toàn mới về những người lính kháng chiến, không chỉ là những người yêu nước cháy bỏng niềm tin và lý tưởng “quyết tử cho tổ quốc quyết sinh” mà còn có chất lãng mạn hào hoa của những người yêu nước và những người yêu cuộc sống.
Mẫu 3:
Quang Dũng là một nhà thơ tài hoa, điêu luyện trên nhiều lĩnh vực nghệ thuật nhưng nổi bật nhất là thơ ca. Thơ ông thể hiện một cái tôi tao nhã đầy lãng mạn. Nhắc đến Quang Dũng, chúng ta không thể quên bài thơ “Tây Tiến” độc đáo trong đời thơ của ông. Bài thơ có hoàn cảnh ra đời như sau:
Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, Quang Dũng nhập ngũ. Năm 1947, ông gia nhập Đoàn quân Tây Tiến với quân hàm đại đội trưởng.
Tây Tiến là đơn vị quân đội được thành lập năm 1947 phối hợp với bộ đội Lào bảo vệ biên giới Việt – Lào. Binh đoàn hoạt động suốt vùng Tây Bắc từ Châu Mai, Châu Mộc đến Sầm Nưa đến Sầm Nưa, Tây Thanh Hóa. Lúc bấy giờ nơi đây còn rất hoang sơ, hiểm trở, núi cao sông sâu.
Những người lính của đoàn quân Tây Tiến năm đó chủ yếu là học sinh, trí thức xuất thân từ các trường học, từ các đường phố Hà Nội lên chiến đấu trong điều kiện hết sức khó khăn, vô cùng thiếu thốn về vật chất, số người chết vì sốt rét nhiều hơn vì vũ khí. Nhưng các anh vẫn tỏ ra lạc quan anh dũng.
Quân nhân có tính cách trẻ trung, khỏe khoắn, hào hoa, phong nhã. Ở họ vừa cháy bỏng lý tưởng “quyết tử cho tổ quốc quyết sinh”, vừa mang trong mình nét lãng mạn mộng mơ. Nét độc đáo này của người lính “Tây Tiến” đã thực sự lay động hồn thơ Quang Dũng.
Cuối năm 1948, Quang Dũng chuyển sang đơn vị khác, khi dự đại hội ở Phù Lưu Chanh, tác giả nhớ lại những kỉ niệm thời kháng chiến cùng đồng đội ở đơn vị cũ ở vùng biên giới phía Tây. Những tháng ngày gian khổ nhưng hào hùng ấy đã làm rung động những sợi dây cảm xúc trong tâm hồn thi nhân viết nên bài thơ “Tây Tiến”. Bài thơ vốn có tựa là “Nhớ Tây Tiến” trong tập thơ “Mây Đầu Ô”.
3. Các ý cần trình bày về hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Tây Tiến:
Bối cảnh lịch sử:
-
Chiến tranh chống Pháp: Bài thơ ra đời trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954). Đây là thời kỳ đất nước đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách, các chiến sĩ phải đối mặt với những gian khổ, hy sinh.
-
Đoàn quân Tây Tiến: Quang Dũng từng là đại đội trưởng của một tiểu đoàn thuộc đoàn quân Tây Tiến. Đoàn quân này có nhiệm vụ phối hợp với quân đội Lào, bảo vệ biên giới Việt – Lào. Cuộc sống và chiến đấu ở Tây Tiến vô cùng gian khổ, khắc nghiệt, nhưng cũng đầy lãng mạn và khí phách.
Hoàn cảnh sáng tác:
-
Khoảng thời gian: Bài thơ được sáng tác vào năm 1948, tại làng Phù Lưu Chanh, khi Quang Dũng đã rời khỏi đơn vị Tây Tiến.
-
Cảm xúc của nhà thơ: Dù đã rời xa chiến trường, những kỷ niệm về Tây Tiến vẫn in đậm trong tâm trí của Quang Dũng. Ông nhớ về những đồng đội, về cuộc sống gian khổ nhưng hào hùng, về vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc.
-
Nguồn cảm hứng: Những kỷ niệm về Tây Tiến đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho Quang Dũng sáng tác nên bài thơ. Bài thơ không chỉ là những hồi ức về quá khứ mà còn là sự trân trọng, ngợi ca những giá trị cao đẹp của con người và cuộc sống.
Ý nghĩa của hoàn cảnh sáng tác:
- Tái hiện chân thực cuộc sống chiến đấu: Bài thơ đã tái hiện một cách chân thực, sinh động cuộc sống và chiến đấu của đoàn quân Tây Tiến, giúp người đọc hiểu rõ hơn về những khó khăn, hy sinh của các chiến sĩ.
- Ca ngợi tinh thần lạc quan, yêu đời: Dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt, các chiến sĩ Tây Tiến vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời. Điều này được thể hiện rõ nét trong những hình ảnh tươi đẹp, lãng mạn của bài thơ.
- Khẳng định giá trị của con người: Bài thơ khẳng định giá trị cao đẹp của con người, đặc biệt là những người lính đã không tiếc máu xương để bảo vệ Tổ quốc.
THAM KHẢO THÊM:
