Phong trào Dân chủ 1936 - 1939 ở Đông Dương là phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc do Đảng Cộng sản Đông Dương phát động. Vậy ý nghĩa lịch sử và bài học của phong trào dân chủ 1936-1939 là gì? Cùng tìm hiểu với chúng mình nhé.

Mục lục bài viết

1 1. Chủ trương của Đảng trong những năm 1936 – 1939:
2 2. Những phong trào đấu tranh tiêu biểu:
3 3. Ý nghĩa của phong trào dân chủ 1936 – 1939:
4 4. Bài học từ phong trào dân chủ 1936 – 1939:
5 5. So sánh phong trào dân chủ 1930 – 1931 và phong trào dân chủ 1936 – 1939:
6 5. Bài tập vận dụng:

1. Chủ trương của Đảng trong những năm 1936 – 1939:

Tháng 7 năm 1936, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông do Lê Hồng Phong chủ trì họp tại Thượng Hải – Trung Quốc. Căn cứ vào Nghị quyết Đại hội lần thứ VII của Quốc tế Cộng sản, đề ra đường lối và phương pháp đấu tranh:

Nhiệm vụ của chiến lược cách mạng dân chủ tư sản Đông Dương là đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc và phong kiến.

Nhiệm vụ trực tiếp và trước mắt là đấu tranh chống chế độ thực dân phản động, chống phát xít, chống nguy cơ chiến tranh và đòi tự do, dân sinh, dân chủ, hòa bình.

Phương pháp đấu tranh của phong trào dân chủ từ năm 1936 đến năm 1939 là: Kết hợp hình thức công khai và bí mật, hợp pháp và bất hợp pháp.

Chủ trương của phong trào dân chủ từ năm 1936 đến năm 1939: Thành lập Mặt trận phản đế Đông Dương. Tháng 3 năm 1938, đổi tên thành Mặt trận Dân chủ Đông Dương, viết tắt là Mặt trận Dân chủ Đông Dương.

2. Những phong trào đấu tranh tiêu biểu:

* Đấu tranh đòi các quyền tự do, dân sinh, dân chủ

– Phong trào Đông Dương Đại hội

Năm 1936, Đảng đã vận động và tổ chức nhân dân soạn thảo bản kiến nghị, để gửi cho quân đội chính quyền Pháp, Đại hội Đông Dương đầu tiên đã được triệu tập.

Các ủy ban hành động được thành lập ở khắp mọi nơi, phát tờ rơi, xuất bản báo, tổ chức các cuộc mít tinh, thảo luận về dân chủ, dân sinh… Tháng 9 năm 1936, Pháp giải tán Ủy ban hành động, cấm hội nghị và thu tất cả các bài viết.

Thông qua phong trào dân chủ từ năm 1936 đến năm 1939, quần chúng được giác ngộ, đoàn kết và đấu tranh cho quyền sống. Đảng ta đã có một số kinh nghiệm trong việc phát động và lãnh đạo các cuộc đấu tranh công khai và hợp pháp.

– Phong trào chào đón Gôđa:

Vào năm 1937, lợi dụng sự kiện này Gô đa và toàn quyền mới sang Đông Dương. Đảng tổ chức các cuộc mít tinh, biểu dương lực lượng quần chúng đấu tranh cho dân sinh, dân chủ.

Từ năm 1937 đến năm 1939: nhiều cuộc mít tinh, biểu tình đòi quyền sống tiếp tục diễn ra trong khắp cả nước. Nhân ngày Quốc tế lao động 01/05/1938, nhiều cuộc mít tinh được tổ chức công khai tại Hà Nội, Sài Gòn và nhiều nơi khác thu hút đông đảo quần chúng nhân dân tham gia.

– Đấu tranh nghị trường – hình thức đấu tranh mới của Đảng

Đảng đề xuất Mặt trận Dân chủ Đông Dương ứng cử vào Viện dân biểu Bắc kỳ, Trung kỳ, Hội đồng quản hạt Nam kỳ….

Với mục đích mở rộng lực lượng Mặt trận dân chủ. Đồng thời vạch trần chính sách phản động của thực dân và tay sai. Từ đó, bảo vệ quyền lợi của nhân dân.

– Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí

Từ năm 1937, báo chí công khai của Đảng bằng tiếng Việt là các báo: Tin Tức, Đời Nay, Phổ Thông, Dân Chúng… trở thành mũi nhọn trong phong trào đấu tranh cho dân chủ, dân sinh.

Nhiều sách chính trị, lý luận được xuất bản dưới hình thức công khai hoặc đưa về từ Pháp. Các tác phẩm văn học hiện thực phê phán ra đời như: Bước đường cùng, Tắt đèn, Số đỏ ,thơ cách mạng, kịch Đời cô Lựu…

Cuối năm 1937, Đảng ta phát động phong trào phổ biến chữ quốc ngữ. Giúp quần chúng đọc báo, nâng cao hiểu biết về chính trị, cách mạng.

Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực báo chí đã đạt được những thành quả to lớn về văn hóa, tư tưởng. Đại bộ phận nhân dân đã được giác ngộ về con đường cách mạng.

3. Ý nghĩa của phong trào dân chủ 1936 – 1939:

Phong trào dân chủ từ năm 1936 đến năm 1939 là phong trào quần chúng rộng lớn, có tổ chức dưới sự lãnh đạo của Đảng ta.

Phong trào đấu tranh này đã buộc thực dân Pháp phải nhượng bộ một số yêu sách về dân sinh, dân chủ.

Quần chúng nhân dân được giác ngộ về chính trị và trở thành lực lượng vững mạnh của cách mạng nước ta.

Các cán bộ được tập hợp và tích lũy, trưởng thành và rút ra những bài học quý giá từ cuộc đấu tranh

Phong trào dân chủ từ năm 1936 đến năm 1939 cũng là cuộc tổng diễn tập, chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.

4. Bài học từ phong trào dân chủ 1936 – 1939:

Từ phong trào dân chủ 1936 – 1939, Đảng ta nhận thấy được những hạn chế trong công tác mặt trận, dân tộc…

Từ phong trào dân chủ 1936 – 1939, đã mở ra cuộc diễn tập chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám.

Từ phong trào dân chủ 1936 – 1939, đã cho thấy sự đấu tranh tư tưởng trong nội bộ các đảng phái phản động khác.

Từ phong trào dân chủ 1936 – 1939, Đảng ta rút ra bài học về việc xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất.

Từ phong trào dân chủ 1936 – 1939, Đảng ta nắm rõ việc tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh hợp pháp và công khai.

Sự khác biệt giữa phong trào cách mạng 1930-1931 và phong trào dân chủ 1936-1939 đã cho thấy vì hoàn cảnh thế giới và trong nước khác nhau vì vậy nên những chủ trương, chiến lược, đường lối, hình thức tập hợp lực lượng và hình thức đấu tranh đưa ra cũng phải khác nhau thì mới phù hợp với thực tiễn.

Chủ trương của Đảng trong giai đoạn 1936-1939 chỉ mang tính chất chiến lược nhưng vẫn phù hợp với thời đại và tình hình đất nước trong giai đoạn này. Tất cả những điều này đã tạo nên một cuộc đấu tranh vô cùng sôi nổi. Từ đó chứng minh rằng Đảng ta đã có sự trưởng thành vững mạnh và có khả năng giải quyết mọi vấn đề, góp phần đưa cách mạng ngày một lớn mạnh.

5. So sánh phong trào dân chủ 1930 – 1931 và phong trào dân chủ 1936 – 1939:

– Phong trào cách mạng 1930-1931

Kẻ thù: Hai kẻ thù trong giai đoạn này là đế quốc và phong kiến

Nhiệm vụ (khẩu hiệu): Đấu tranh chống đế quốc giành độc lập, chống phong kiến giành ruộng đất cho dân cày

Mặt trận: Bước đầu thực hiện liên minh công nông

Hình thức, phương pháp đấu tranh: Kết hợp hình thức Bí mật, bất hợp pháp. Các hình thức bạo động vũ trang như bãi công, chuyển sang biểu tình vũ trang ở Hưng Nguyên, Thanh Chương, Vinh

Lực lượng tham gia: gồm giai cấp Công nhân, nông dân

– Phong trào dân chủ 1936-1939

Kẻ thù: kẻ thù trong giai đoạn này là Thực dân Pháp phản động, tay sai, phát xít

Nhiệm vụ (khẩu hiệu): Khẩu hiệu trong giai đoạn này là Chống phát xít và chiến tranh. Chống thực dân phản động. Đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình

Mặt trận: ban đầu là Mặt trận nhân dân phản đế Đông Dương sau đổi là Mặt trận Dân chủ Đông Dương.

Hình thức, phương pháp đấu tranh: Kết hợp hình thức Hợp pháp, nửa hợp pháp, công khai nửa công khai.

Lực lượng tham gia: gồm đông đảo các tầng lớp, không phân biệt thành phần, giai cấp. Ở thành thị hoạt động rất sôi nổi tạo nên đội quân chính trị hùng hậu.