Tác phẩm Những đứa con trong gia đình là một trong những truyện ngắn của Nguyễn Thi viết về người nông dân Nam Bộ. Một trong những hình ảnh ấn tượng mà người đọc không thể không nhớ tới đó chính là ý nghĩa của cuốn sổ gia đình của chú Năm. Mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết sau:
Mục lục bài viết
1. Ý nghĩa cuốn sổ gia đình trong Những đứa con trong gia đình:
Nguyễn Thi là người con của vùng Bắc Bộ, sinh ra và lớn lên tại miền Nam. Trong thơ văn của ông là hình ảnh con người miền Nam với trái tim yêu nước và tinh thần chiến đấu anh dũng ác liệt. Người đọc có sự ấn tượng đặc biệt với hình ảnh cuốn sổ gia đình trong truyện “Những đứa con trong gia đình” – một tác phẩm văn học rất nổi tiếng của Nguyễn Thi.
Chú Năm viết chữ không được đẹp vì mới thoát nạn mù chữ. Nhưng với cuốn sổ gia đình, chú đã ghi rất cụ thể: “thím Năm chèo xuồng đi rọc lá chuối bị đại bác bắn bể xuồng, khi chết còn mặc cái quần mới, trong túi có hai đồng bạc”, bà nội bị lính Tổng phòng bắt, vết đạn bắn thằng giặc trên sông Định Thủy của Chiến và Việt,.. Cuốn sổ gia đình này đã ghi dấu lại truyền thống yêu nước của gia đình qua nhiều thế hệ. Nó là niềm tự hào về truyền thống kiên cường, bất khuất chống giặc ngoại xâm của gia đình Nam Bộ. Bên cạnh đó, nó còn là bản án ghi lại tội ác của kẻ thù.
Hình ảnh cuốn sổ gia đình có ý nghĩa rất quan trọng, hé lộ những ý đồ nghệ thuật của nhà văn và thông qua đó đề cập cho ta những vấn đề mang tính khái quát cao hơn. “Chú thường ví chuyện gia đình ta nó cũng dài như sông, để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà ghi vào đó”. “Chị em Việt lớn lên rồi sẽ biết, rộng bằng cả nước ta và ra ngoài cả nước ta”. Hình tượng cuốn sổ gia đình lại mang đến ý nghĩa như một nhân chứng lịch sử quan trọng, ghi dấu những chiến thắng và hi sinh của toàn bộ gia đình nhà chị em Việt. Cuốn sổ là nơi lưu giữ tất cả những sự kiện đáng nhớ của gia đình. Thông qua đó, còn kể khá tỉ mỉ chi tiết những chiến công giết giặc, những cách bị chúng nhục mạ,… Cuốn sổ này, chiến công ấy đã cho ta thấy một sự thực, hiện thực của gia đình, lịch sử gia đình giàu truyền thống và tinh thần cách mạng cao cả. Chính thế hệ mới sẽ là người viết tiếp những trang mới, vẻ vang cho truyền thống. Không thể nói mọi chiến công mà Chiến và Việt lập được lại không liên quan tới cuốn sổ gia đình này. Kể lại sự việc nhưng không bao giờ quên khám phá chiều sâu của nó chính là thuộc tính bản chất của ngòi bút độc đáo Nguyễn Thi.
Đánh giá một tác phẩm xuất sắc không chỉ nêu bật được nội dung tư tưởng, truyền tới trái tim bạn đọc một sự đồng cảm và lay động được suy nghĩ của họ mà còn bằng những chi tiết xác thực, ý nghĩa tạo được cảm xúc và những suy nghĩ mới mẻ. Hình tượng cuốn sổ gia đình chị em Việt thật giản dị nhưng ấm áp tình người, thể hiện lòng trung thành và trái tim luôn hướng về cuộc sống tự do, hạnh phúc của đất nước, quê hương.
2. Ý nghĩa cuốn sổ gia đình trong Những đứa con trong gia đình hay nhất:
Đọc truyện “Những đứa con trong gia đình” của nhà văn Nguyễn Thi, người đọc sẽ cảm nhận được sâu sắc hình ảnh một gia đình nông dân Nam Bộ với tình yêu nước thật nồng nàn và sâu sắc. Trong truyện, chúng ta không thể không kể đến một hình ảnh rất giàu sức biểu tượng – cuốn sổ gia đình của chú Năm.
Tác giả viết truyện ngắn này trong những năm tháng khốc liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Chuyện kể về cuộc đời của những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ. Hai chị em Chiến và Việt đã phải trải qua những đau thương, mất mát từ lúc còn nhỏ. Cha bị Pháp chặt đầu hồi chín năm, mẹ vừa bị đại bác Mỹ bắn chết. Khi hai chị em Chiến và Việt lớn lên, cả hai đều muốn ghi danh đi tòng quân. Nhờ sự đồng tình của chú Năm, chú đã thuyết phục anh cán bộ ghi danh cho cả hai chị em. Câu chuyện đã gửi gắm một thông điệp sâu sắc đến người đọc. Nhờ có sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc mà con người Việt Nam mới có được sức mạnh tinh thần to lớn đánh bại mọi kẻ thù. Cuốn sổ xuất hiện khoảng giữa câu chuyện. Lúc trước khi hành quân, chị em Chiến và Việt dọn dẹp đồ đạc, nấu cơm cúng má và khiêng bàn thờ sang nhà chú Năm gửi. Chuẩn bị xong, Chiến và Việt ngồi nghe chú Năm hò điệu hò đặc trưng của người dân Nam Bộ. Chú nói về cuốn sổ gia đình và mong muốn giao cuốn sổ cho hai chị em Việt để tiếp nói những trang sử tiếp theo của gia đình.
Trong cuốn sổ của chú Năm trước hết chỉ là một đồ vật dùng để ghi chép bình thường, lại còn được viết bằng nét chữ lòng còng của chú – một người nông dân chân chất mộc mạc. Nhưng cuốn sổ lại có ý nghĩa quan trọng với gia đình Việt. Đầu tiên cuốn sổ giống như một cuốn nhật ký ghi chép toàn bộ những việc có liên quan đến gia đình Việt từ những việc nhỏ nhặt nhất. Chi tiết “thím Năm chèo xuồng đi rọc lá chuối bị đại bác bắn bể xuồng, khi chết còn mặc cái quần mới, trong túi có hai đồng bạc” đến chuyện “bà nội bị lính Tổng phòng bắn” hay việc bá má Việt bị địch giết ra sao, tất cả đều được chú Năm ghi lại rất cẩn thận. Những sự việc được ghi chép lại bằng một cách kể thật đơn giản nhưng nó đã trở thành tấm bia ghi món nợ máu của gia đình Việt. Nó là minh chứng cho mối thù sâu nặng mà Việt phải gánh vác trên vai lúc này. Trang sử của gia đình Việt không chỉ có những mất mát đau thương, đó còn là trang sử vàng ghi lại những chiến công hiển hách, chiến công của chị em Chiến và Việt đã làm được khi tuổi đời còn nhỏ: “vết đạn bắn thằng giặc trên sông Định Thủy của Chiến và Việt”. Có thể thấy được, cuốn sổ chính là chứng cứ cho một gia đình giàu truyền thống yêu nước và tinh thần cách mạng. Chú Năm muốn giao cuốn sổ lại cho chị em Việt. Đây giống như là một cuộc chuyển giao giữa hai thế hệ. Thế hệ đi trước của chú Năm, ba má Việt đã qua đi. Bây giờ chính là thời đại dành cho thế hệ của Chiến và Việt. Hai chị em chính là những người viết tiếp trang sử vẻ vang của gia đình cũng như của đất nước. Đó cũng chính là trách nhiệm của những thế hệ trẻ như Chiến và Việt, lan tỏa dòng sông cách mạng trở thành biến lớn chống lại kẻ thù.
“Những đứa con trong gia đình” là một trong những truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Thi khi viết về người nông dân Nam Bộ với tinh thần yêu nước giản dị mà sâu nặng. Cuốn sổ của chú Năm đã trở thành cuốn gia phả quý giá ghi lại truyền thống không chỉ riêng của gia đình Việt mà là đại diện cho nhiều gia đình Việt Nam thời điểm đó.
3. Ý nghĩa cuốn sổ gia đình trong Những đứa con trong gia đình ấn tượng nhất:
“Những đứa con trong gia đình” là một trong những truyện ngắn rất nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Thi viết về người nông dân Nam Bộ. Một trong những hình ảnh ấn tượng mà người đọc không thể không nhớ tới đó chính là cuốn sổ của chú Năm.
“Những đứa con trong gia đình” có nội dung truyện kể về những đứa con trong một gia đình giàu truyền thống yêu nước, căm thù giặc sâu sắc và thủy chung với cách mạng. Qua đó, truyện muốn gửi gắm một thông điệp đầy sâu sắc. Chính gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Chiến và Việt – những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ chịu nhiều đau thương mất mát. Cả ba và má Việt đều bị giặc Mỹ giết chết. Sau khi má mất, chị Chiến muốn ghi tên lên đường đi tòng quân. Việt tuy chưa đủ tuổi nhưng cũng muốn ghi danh theo chị. Biết được quyết tâm của hai cháu, chú Năm đã thuyết phục anh cán bộ ghi danh cho Việt. Sáng trước ngày lên đường, Việt và chị Chiến thu dọn đồ đạc và đem bàn thờ má sang gửi nhà chú Năm. Chú đem cuốn sổ gia đình giao lại cho chị em Việt và gửi gắm nhiều mong đợi.
Cuốn sổ của chú Năm chỉ là một đồ vật dùng để ghi chép bình thường, lại còn được viết bằng nét chữ của chú – một người nông dân chân chất, mộc mạc nhưng ẩn sâu trong đó là cả một ý nghĩa to lớn. Đầu tiên cuốn sổ giống như một cuốn nhật ký ghi chép toàn bộ những việc có liên quan đến gia đình Việt từ những việc nhỏ nhặt nhất. Chi tiết “thím Năm chèo xuồng đi rọc lá chuối bị đại bác bắn bể xuồng, khi chết còn mặc cái quần mới, trong túi có hai đồng bạc” đến chuyện “bà nội bị lính Tổng phòng bắn” hay việc bá má Việt bị địch giết ra sao, tất cả đều được chú Năm ghi lại một cách chi tiết. Những sự việc được ghi chép lại bằng một cách kể thật đơn giản nhưng nó đã trở thành tấm bia ghi món nợ máu của gia đình Việt. Nó là minh chứng cho mối thù sâu nặng mà Việt phải gánh vác trên vai lúc này. Trang sử của gia đình Việt không chỉ có những mất mát đau thương, đó còn là trang sử vàng ghi lại những chiến công vang dội, chiến công của chị em Chiến và Việt đã làm được khi tuổi đời còn nhỏ: “vết đạn bắn thằng giặc trên sông Định Thủy của Chiến và Việt”. Cuốn sổ của chú Năm đã thể hiện lòng yêu nước của một gia đình giàu truyền thống cách mạng.
Chú Năm đã giao cuốn sổ cho chị em Chiến và Việt giống như đây là một cuộc chuyển giao giữa hai thế hệ. Thế hệ đi trước của chú Năm, ba má Việt đã qua đi, giờ chính là thời đại dành cho thế hệ của Chiến và Việt. Hai chị em là những người viết tiếp trang sử vẻ vang của gia đình. Qua phân tích trên, có thể thấy được cuốn sổ chính là biểu tượng cho truyền thống yêu nước không chỉ của riêng gia đình Việt mà chính là của biết bao gia đình Nam Bộ khác. Tình yêu của họ thật chân thành mộc mạc nhưng cũng đầy lòng sâu nặng.
