Những đứa con trong gia đình là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nguyễn Thi được sáng tác vào tháng 2 năm 1966. Trong đó, chi tiết khiêng bàn thờ má trong tác phẩm có chứa đựng ý nghĩa sâu sắc. Dưới đây là các bài phân tích mẫu về ý nghĩa của chi tiết khiêng bàn thờ má trong Những đứa con trong gia đình, mời các bạn tham khảo.
Mục lục bài viết
1. Phân tích ý nghĩa chi tiết khiêng bàn thờ má trong Những đứa con trong gia đình hay:
Khi đọc “Những đứa con trong gia đình” của Nguyễn Thi, chúng ta mãi không thể quên cảnh tượng hai chị em Chiến Việt khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm. Được sự ủng hộ của chú Năm và anh cán bộ tuyển quân cùng lúc ghi tên cho cả hai chị em vào đi tòng quân một đợt, hai chị em Chiến và Việt cắt đặt công việc gia đình một cách cẩn thận và chu đáo. Sáng ngày khởi hành, hai chị em chuẩn bị cơm để cúng má. Chiến vào bếp làm đồ ăn, còn Việt thì đi câu cá. Cúng má và dùng bữa xong, nà chú cháu thu dọn đồ đạc và dời nhà. Lần lượt hai chị em mỗi người một đầu khiêng bàn thờ má đến nhà chú Năm, băng qua bãi đất đã cày trước cửa, men theo con đường chân vườn, nơi hương hoa cam thoảng trong không khí, con đường má vẫn đi hồi trước lội hết từ cánh đồng này sang cánh đồng khác…
Đoạn văn chỉ dài khoảng nửa trang nhưng thực sự đã làm lay động lòng người đọc một cách sâu sắc. Đoạn văn đã đề cập đến một thế giới tâm linh của người Việt. Trong đời sống tâm linh, người Việt tin rằng có một thế giới khác, một thế giới mà con người sẽ ở lại sau khi rời khỏi trần gian. Những quan niệm như vậy luôn cho rằng người chết là chỉ rời khỏi thể xác, còn linh hồn thì vẫn sống. Linh hồn vẫn có thể di chuyển qua lại giữa hai thế giới đó. Kể từ đó, người Việt bắt đầu xây dựng bàn thờ để tưởng nhớ người đã khuất. Bàn thờ là nơi linh hồn người đã khuất và gia đình tang quyến tụ họp.
Buổi sáng trước khi lên đường đi lính, hai chị em Chiến và Việt đã cho mượn hoặc cho đi toàn bộ đồ đạc trong nhà, còn bàn thờ má thì gửi. Điều này chứng tỏ bàn thờ má là vật thiêng liêng nhất trong cuộc đời của cả hai chị em và họ luôn trân trọng, gìn giữ nó. Dù má đã qua đời nhưng hai chị em lại cảm thấy gần gũi với má khi khiêng bàn thờ của má. Những cảm xúc của hai chị em Chiến và Việt cho ta hiểu rằng không còn khoảng cách giữa hai thế giới người sống và người khuất nữa. Những đứa trẻ thẫn thờ nhìn mẹ về với hương thơm của hoa cam. Và dường như con đường quen thuộc má ngày xưa đi vẫn còn có cả bước chân lầy lội bì bõm của má, là con đường mà hai chị em bây giờ đang bước đi. Đoạn văn cảm động của tác giả khiến chúng ta tin rằng đã có một cuộc gặp gỡ cảm động giữa hai chị em Chiến, Việt và người mẹ quá cố. Không có cuộc gặp gỡ nào cảm động hơn thế này!
Đoạn văn cũng đầy cảm xúc vì nó đề cập và mô tả một trạng thái cảm xúc khó diễn tả thành lời: đó là niềm căm thù. Người đọc có thể rờ được sự căm hận này vì nó đang đè trên vai. Bàn thờ má đã “vật chất hóa” cái vốn vô hình đó tượng trưng cho lòng căm thù giặc đã giết hại má. Cảm nhận được sức nặng của bàn thờ là hiểu được sức nặng của mối thù phải trả. Hai chị em Chiến và Việt đã chiến đấu một cách khốc liệt chính vì mối thù sâu sắc của gia đình đối với kẻ thù xâm lược.
Truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” có nhiều phân đoạn, có nhiều phân cảnh cảm động nhưng khó có thể tìm được phân đoạn nào cảm động bằng đoạn truyện này. Sự đơn giản và ngắn gọn đã mang lại chiều sâu, tính chân thực và sâu sắc cho tác phẩm.
2. Phân tích ý nghĩa chi tiết khiêng bàn thờ má trong Những đứa con trong gia đình sâu sắc:
“Những đứa con trong gia đình” là một trong những truyện ngắn hay về người nông dân miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tác giả Nguyễn Thị đã đưa vào câu chuyện một chi tiết đắt giá – hai chị em Việt và Chiến khiêng bàn thờ má về nhà chú Năm.
Nhân vật chính của truyện là hai chị em Chiến và Việt, những đứa con của một gia đình gặp nhiều mất mát, đau thương. Cha bị quân Pháp chặt đầu chín năm trước, còn má vừa bị pháo binh Mỹ bắn. Khi hai chị em Chiến và Việt lớn lên, cả hai đều tranh nhau đi tòng quân. Được sự đồng ý của chú Năm, hai chị em thuyết phục được anh cán bộ nên cả hai đều ghi tên vào danh sách đi tòng quân, chuẩn bị cho ngày hành quân tập trung ra trận. Ở khoảng giữa câu chuyện xuất hiện chi tiết hai chị em Chiến và Việt khiêng bàn thờ má về nhà chú Năm. Sáng ngày khởi hành, hai chị em chuẩn bị cơm cúng má. Chiến vào bếp làm đồ ăn, còn Việt thì đi câu cá. Sau khi cúng má và dùng bữa xong, cả hai thu dọn đồ đạc và rời nhà. Lần lượt hai chị em khiêng bàn thờ má đến nhà chú Năm, băng qua cánh đồng đã cày trước cửa, men theo con đường dưới chân vườn, nơi hương hoa cam thoảng trong không khí, con đường mà má đã luôn đi.
Người Việt Nam luôn tin rằng sau khi chết, con người sẽ rời trần gian và đến một thế giới khác. Quan niệm này cho rằng khi con người chết đi thì chỉ có thể xác chết nhưng linh hồn tồn tại mãi mãi. Vì thế họ lập một bàn thờ để thờ người đã khuất. Bàn thờ là nơi linh hồn người đã khuất và linh hồn người sống có thể gặp nhau. Đối với người Việt, bàn thờ là vật linh thiêng, luôn được kính cẩn đặt ở nơi trang trọng nhất trong nhà. Buổi sáng trước khi lên đường đi lính, hai chị em Chiến và Việt thu dọn đồ đạc chuẩn bị cho bà con hàng xóm. Chỉ có bàn thờ được gửi đến chú Năm. Điều này chứng tỏ đối với cả hai chị em, bàn thờ má là điều trân quý và kính trọng nhất. Bởi vậy mà chúng ta dường như cảm thấy không còn ranh giới giữa sự sống và cái chết. Hai chị em Việt và Chiến như thấy má quay về trong lòng như thể má đang ở bên cạnh.
Nhưng hơn thế nữa, chi tiết này còn khiến người đọc cảm nhận được mối hận thù sâu sắc của hai chị em. Mối hận thù ấy có thể sờ thấy được vì nó đè nặng lên đôi vai của Việt. Nếu không có chiến tranh, có lẽ má vẫn còn sống cùng hai em. Nếu không có bom đạn của giặc thì đâu có bàn thờ má. Khi cảm thấy được sức nặng của bàn thờ má thì cũng cảm thấy sức nặng của mối căm thù sâu sắc. Nó không còn chỉ là mối thù cướp chung của dân tộc mà cũng là mối thù riêng của gia đình.
Vì vậy, chi tiết trên đã mang đến những thay đổi đáng kể trong cuộc đời của cả hai nhân vật. Từ nay Chiến và Việt sẽ rời xa quê hương, nơi đong đầy kỷ niệm tuổi thơ êm đềm và những ngày tháng bên mẹ để bước vào chiến trường khốc liệt, sẽ phải hứng chịu cơn mưa bom đạn và đối mặt với cái chết, sự chia ly. Nhưng đó không phải là lý do khiến hai chị em sợ hãi. Bàn thờ má vẫn còn đây, cạnh hai chị em. Má đã trở thành động lực để hai chị em vượt qua mọi sự tàn ác của chiến trường.
Mỗi chi tiết được tác giả tạo ra đều thể hiện vai trò riêng của nó, và chi tiết trên cũng giống như vậy. Truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” thực sự đã gợi lên trong lòng người đọc rất nhiều suy nghĩ và cảm xúc.
3. Phân tích ý nghĩa chi tiết khiêng bàn thờ má trong Những đứa con trong gia đình ngắn gọn:
Nếu vẻ đẹp của hội họa là màu sắc, vẻ đẹp của âm nhạc là giai điệu thì chi tiết chính là yếu tố tạo nên một tác phẩm văn học. Tuy nhiên, không phải tất cả các chi tiết đều đắt giá. Một chi tiết quan trọng trong ” Những đứa con trong gia đình” là hình ảnh Chiến và Việt khiêng bàn thờ má về nhà chú Năm.
“Những đứa con trong gia đình” là một trong những truyện ngắn hay nhất của Nguyễn Thi trong thời kỳ đỉnh cao của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Truyện kể những đứa trẻ nông dân miền Nam có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, trung thành với quê hương cách mạng. Chính mối quan hệ sâu sắc giữa tình yêu gia đình với lòng yêu nước, truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc đã làm nảy sinh sức mạnh tinh thần to lớn của dân tộc Việt Nam và nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Câu chuyện tập trung vào hai chị em Chiến và Việt , những đứa con của một gia đình gặp nhiều mất mát và đau đớn. Cha bị quân Pháp chặt đầu chín năm trước, còn mẹ bị đại bác của Mỹ bắn chết. Khi hai chị em Chiến và Việt lớn lên, cả hai đều tham gia đi tòng quân. Được sự chấp thuận của chú Năm, cả hai đều nhập ngũ và ra trận.
Nhận được sự đồng ý của chú Năm, anh cán bộ tuyển quân đã cho cả hai đăng ký nhập ngũ cùng một lúc, hai chị em Chiến và Việt lỗ toan việc nhà rất cẩn thận, chu đáo. Sáng ngày khởi hành, hai chị em chuẩn bị cơm cúng má. Chiến vào bếp làm đồ ăn, còn Việt thì đi câu cá. Sau khi ba chú cháu cúng má và dùng bữa xong, họ thu dọn đồ đạc và rời đi. Lần lượt hai chị em khiêng bàn thờ má đến nhà chú Năm, băng qua cánh đồng đã cày trước cửa rồi đi theo đến con đường chân vườn, nơi phảng phất mùi hoa cam. Đây là con đường má mà đã thường đi qua cánh đồng.
Chi tiết hai chị em Việt khiêng bàn thờ của má sang nhà chú Năm đã bày tỏ tình cảm sâu sắc, cảm động của hai chị em với mẹ. Họ đã cho đi toàn bộ đồ đạc trong nhà và chỉ gửi bàn thờ má, nơi thiêng liêng nhất của họ đến nhà chú Năm. Chính bàn thờ má cũng chính là biểu hiện của lòng yêu nước kết hợp với lòng căm thù giặc sâu sắc trong mỗi hai chị em. Bàn thờ mẹ là bằng chứng cho mối thù của hai chị em Chiến Việt. Đó không chỉ là mối hận thù của đất nước mà còn là mối hận thù của gia đình bao người Việt Nam đối với kẻ thù đã tước đi của họ một gia đình trọn vẹn, hạnh phúc.
Đây là quả thực là chi tiết quan trọng, khiến cho thống nhất cốt truyện, mang đến những chuyển biến trong cuộc sống của các nhân vật và đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm.
Mặc dù truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” có nhiều chi tiết cảm động nhưng có lẽ đây là chi tiết cảm động nhất, đã thể hiện được tư tưởng của nhà văn Nguyễn Thi.
