Xử lý khi mời nhưng người khiếu nại không đến làm việc

1. Người khiếu nại có bắt buộc phải đến làm việc khi nhận được lời mời không?

Căn cứ thep quy định tại Điều 12 Văn bản hợp nhất 03/VBHN-VPQH 2021 Luật khiếu nại có quy định về các quyền của người khiếu nại với nội dung sau:

– Cá nhân nhận thấy quyền lợi của mình đang bị vi phạm thì có thể tự mình thực hiện thủ tục khiếu nại;

Đối với việc thực hiện quyền này thì người khiếu nại là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự thì người đại diện theo pháp luật của họ có trách nhiệm đứng ra thực hiện việc khiếu nại;

Đối với trường hợp người khiếu nại ốm đau, già yếu, có nhược điểm về thể chất hoặc vì lý do khách quan khác mà không thể tự mình khiếu nại thì được ủy quyền cho cha, mẹ, vợ, chồng, anh, chị, em ruột, con đã thành niên hoặc người khác có năng lực hành vi dân sự đầy đủ để thực hiện việc khiếu nại;

– Bên cạnh đó, nếu không thể tự mình thực hiện thì có thể nhờ người có trình độ chuyên môn để hỗ trợ, có thể là nhờ luật sư tư vấn về pháp luật hoặc ủy quyền cho luật sư khiếu nại để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình;

Trong một số cá nhân có đủ điều kiện để được sử dụng hình thức trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật thì được nhờ trợ giúp viên pháp lý tư vấn về pháp luật hoặc ủy quyền cho trợ giúp viên pháp lý khiếu nại để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình;

– Đồng thời cũng có quyền tham gia đối thoại hoặc ủy quyền cho người đại diện hợp pháp tham gia đối thoại;

– Có thể được tiếp cận những thông tin như được biết, đọc, sao chụp, sao chép, tài liệu, chứng cứ do người giải quyết khiếu nại thu thập để giải quyết khiếu nại, trừ thông tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước;

–  Bên cạnh đó, pháp luật cũng trao thẩm quyền trong việc yêu cầu cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan đang lưu giữ, quản lý thông tin, tài liệu liên quan tới nội dung khiếu nại cung cấp thông tin, tài liệu đó cho mình. Thời gian để thực hiện hoạt động này là trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày có yêu cầu để giao nộp cho người giải quyết khiếu nại, trừ thông tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước;

– Nhận thấy sự cần thiết cho việc ngăn chặn hậu quả nếu duy trì quyết định hành chính khiếu nại thì hoàn toàn được yêu cầu người giải quyết khiếu nại áp dụng các biện pháp khẩn cấp để ngăn chặn hậu quả có thể xảy ra do việc thi hành quyết định hành chính bị khiếu nại;

– Để minh chứng được yêu cầu của mình chính đáng thì có thể đưa ra chứng cứ về việc khiếu nại và giải trình ý kiến của mình về chứng cứ đó;

– Được quyền tiếp nhận văn bản trả lời về việc thụ lý giải quyết khiếu nại, nhận quyết định giải quyết khiếu nại;

– Nếu khiếu nại có cơ sở được giải quyết thì cá nhân bị xâm phạm quyền được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp đã bị xâm phạm; được bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật;

– Khiếu nại lần hai hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án theo quy định của Luật tố tụng hành chính;

– Cá nhân nếu có sự thay đổi quan điểm, hoặc không khiếu nại nữa thì có thể thực hiện thủ tục rút khiếu nại.

Như vậy, khi nhận được lời mời từ cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại thì một trong những quyền được pháp luật cho phép là tiến hành đối thoại hoặc trong một số trường hợp có thể ủy quyền cho người đại diện hợp pháp tham gia đối thoại. Để bảo đảm quyền lợi của mình thì khi nhận được lời mời làm việc, cá nhân cần chủ động sắp xêp thời gian, công việc riêng để hoàn tất thủ tục giải quyết khiếu nại.

2. Xử lý khi mời nhưng người khiếu nại không đến làm việc:

Có thể thấy hoạt động đối thoại được diễn ra trong quá trình giải quyết khiếu nại thì mới đảm bảo được việc giải quyết công bằng, minh bạch. Việc trao đổi, giải thích trực tiếp với mục đích là tạo ra sự thống nhất nhận thức quy định của pháp luật, tìm được điểm đồng thuận giữa các bên, từ đó xây dựng được phương án giải quyết vụ việc trên cơ sở tôn trọng thực tế khách quan, tuân thủ đúng chính sách, pháp luật, có tính khả thi áp dụng trên thực tế và hướng đến kết thúc giải quyết việc khiếu nại của công dân.

Hiện nay, tại khoản 1 Điều 30 Luật Khiếu nại cũng đã ghi nhận các quy định: Để tiến hành giải quyết khiếu nại lần đầu, nếu nhận thấy không có sự đồng nhất về nội dung khiếu nại thông qua yêu cầu của người khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại thì người giải quyết khiếu nại tổ chức đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền và nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải quyết khiếu nại; hoạt động đối thoại này cần được tiến hành công khai thì mới đảm bảo tính dân chủ;

Bên cạnh đó, với nội dung đã phân tích nêu trên thì tham gia đối thoại có thể được cá nhân người khiếu nại thực hiện trực tiếp hoặc ủy quyền cho người đại diện hợp pháp tham gia đối thoại.

Hệ quả của việc người khiếu nại được mời đến giải quyết nhưng không đến mà không có lý do chính đáng có thể được xem là người này không còn nhu cầu khiếu nại nữa. Bởi vì, việc tổ chức đối thoại đã thực hiện đúng thủ tụ, thậm chí là  có thể giao giấy mời trực tiếp cho người khiếu nại, có ký biên bản giao nhận giấy mời hoặc gửi giấy mời thông qua dịch vụ bưu chính bằng hình thức gửi bảo đảm mà người khiếu nại vẫn không đến làm việc thì coi như họ từ bỏ quyền tham gia đối thoại của mình.

Nếu xuất hiện tình trạng này thì để ghi nhận nội dung trên, người có thẩm quyền lập biên bản về việc người khiếu nại vắng mặt tại buổi đối thoại. Sau đó cơ quan có thẩm quyền ra quyết định giải quyết khiếu nại mà không vi phạm quy định của pháp luật.

3. Tại sao cần tham gia phiên đối thoại trong giải quyết khiếu nại?

Để có thể giải quyết khiếu nại thì không thể bỏ qua những phiên đối thoại giữa các bên, vì chúng có ý nghĩa quan trọng trong quá tình giải quyết:

Thứ nhất, có thể xác định rằng mục tiêu đầu tiên trong khi tổ chức đối thoại là để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải quyết khiếu nại. Có thể thấy đây là mục đích quan trọng nhất của việc tổ chức đối thoại, thông qua đối thoại nhằm làm rõ những nội dung liên quan đến vụ việc, làm sáng tỏ sự thật khách quan, làm căn cứ để định hướng giải quyết khiếu nại một cách đúng đắn;

Thứ hai, đề cao và củng cố hơn tính công khai, dân chủ, bảo đảm tính khách quan trong giải quyết khiếu nại, giúp cho việc giải quyết khiếu nại hiệu quả, nhanh chóng. Đối thoại không chỉ đơn giản là cho các bên có cơ hội ngồi lại trình bày quan điểm, vướng mắc và những yêu cầu, đề nghị của mình mà còn là cách để cung cấp thêm những thông tin, tài liệu phục vụ cho việc giải quyết khiếu nại. Đồng thời, từ việc giải quyết này thì cá nhân có thể nhìn ra được lỗi sai của mình và rút kinh nghiệm khi thực hiện nhiệm vụ của mình, có sự sửa chữa, khắc phục kịp thời;

Phiên đối thoại chỉ có thể đảm bảo được hiệu quả nếu việc tổ chức đối thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại được thực hiện một cách thống nhất, hiệu quả. Hoạt động này cần được thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục đó là:

 + Trước khi tổ chức đối thoại, người giải quyết khiếu nại có trách nhiệm thông báo bằng văn bản với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền và nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức có liên quan biết thời gian, địa điểm, nội dung việc đối thoại.

+ Khi đối thoại, người giải quyết khiếu nại có quyền và nghĩa vụ nêu rõ nội dung cần đối thoại, kết quả xác minh nội dung khiếu nại; người tham gia đối thoại có quyền trình bày ý kiến, đưa ra chứng cứ liên quan đến khiếu nại và yêu cầu của mình;

+ Việc đối thoại phải tiến hành công khai, dân chủ, phải được lập thành biên bản; trong nội dung của biên bản phải ghi rõ ý kiến của những người tham gia, kết quả đối thoại, có chữ ký hoặc điểm chỉ của người tham gia; Đối với trường hợp người tham gia đối thoại không ký, điểm chỉ xác nhận thì phải ghi rõ lý do; biên bản này được lưu vào hồ sơ vụ việc khiếu nại. 

Văn bản pháp luật được sử dụng:

– Văn bản hợp nhất 03/VBHN-VPQH 2021 Luật khiếu nại;

– Nghị định số 124/2020/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Khiếu nại.