Xin nghỉ thai sản 2 tháng trước khi sinh con được không?

1. Xin nghỉ thai sản 2 tháng trước khi sinh con được không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 34 của Văn bản hợp nhất Luật bảo hiểm xã hội năm 2019 và Văn bản hợp nhất 19/VBHN-VPQH 2019 Luật Bảo hiểm xã hội, có quy định về thời gian hưởng chế độ khi sinh con. Cụ thể như sau:

– Trong trường hợp cha hoặc người trực tiếp có nghĩa vụ nuôi dưỡng tham gia chế độ bảo hiểm xã hội, tuy nhiên không nghỉ việc căn cứ theo quy định tại khoản 4 Điều 34 của Văn bản hợp nhất Luật bảo hiểm xã hội năm 2019, thì ngoài tiền lương sẽ còn được hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của mẹ căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 34 của Văn bản hợp nhất Luật bảo hiểm xã hội năm 2019;

– Trường hợp chỉ có cha tham gia chế độ bảo hiểm xã hội, tuy nhiên mẹ chết sau khi sinh con/hoặc người mẹ gặp rủi ro sau khi sinh con không còn đầy đủ điều kiện sức khỏe để có thể chăm sóc con theo xác nhận của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền, thì cha sẽ được nghỉ việc để hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi;

– Thời gian hưởng chế độ thai sản sẽ được tính bao gồm cả ngày nghỉ lễ, ngày nghỉ tết và các ngày nghỉ hàng tuần.

Theo đó thì có thể nói, người lao động hoàn toàn có thể xin nghỉ trước thời gian sinh con 02 tháng và người lao động đó vẫn sẽ được hưởng chế độ thai sản. Tuy nhiên, tính tới thời điểm xin nghỉ trước khi sinh con, người lao động bắt buộc phải tích lũy đủ số thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật thì mới được cơ quan bảo hiểm xã hội giải quyết chế độ thai sản.

Tiếp tục căn cứ theo quy định tại Điều 31 của Văn bản hợp nhất Luật bảo hiểm xã hội năm 2019 có quy định về điều kiện hưởng chế độ thai sản. Theo đó:

– Người lao động hưởng chế độ thai sản khi người lao động đó thuộc một trong những trường hợp như sau:

+ Được xác định là lao động nữ mang thai;

+ Lao động nữ sinh con;

+ Lao động nữ mang thai hộ hoặc người mẹ nhờ mang thai hộ theo quy định của pháp luật về hôn nhân gia đình;

+ Người lao động nhận nuôi con nuôi trong độ tuổi dưới 06 tháng tuổi;

+ Lao động nữ đặt vòng tránh thai, người lao động thực hiện các biện pháp triệt sản;

+ Lao động nam đang trong thời gian đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.

– Người lao động thuộc trường hợp lao động nữ sinh con, lao động nữ mang thai hộ, người mẹ nhờ mang thai hộ, lao động nhận nuôi con nuôi trong độ tuổi dưới 06 tháng thì bắt buộc phải đóng bảo hiểm xã hội trong khoảng thời gian từ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh con hoặc trước khi nhận nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật;

– Người lao động thuộc trường hợp lao động nữ sinh con đó đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để nghỉ dưỡng sức theo chỉ định của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền thì bắt buộc phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 03 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh con trên thực tế;

– Người lao động đã chấm dứt hợp đồng lao động, đã chấm dứt hợp đồng làm việc, thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc trước khi nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi, thì vẫn được hưởng chế độ thai sản căn cứ theo quy định tại Điều 34, Điều 36, Điều 38, Điều 39 của Văn bản hợp nhất Luật bảo hiểm xã hội năm 2019.

Tóm lại, người lao động nữ khi muốn nghỉ để hưởng chế độ thai sản trước thời điểm sinh con 02 tháng thì cần phải có một trong những điều kiện sau đây:

– Người lao động cần phải có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trong khoảng thời gian từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước thời điểm người lao động sinh con;

– Nếu trong quá trình mang thai, người lao động cần phải nghỉ dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền thì người lao động đó cần phải đóng bảo hiểm xã hội trong khoảng thời gian từ đủ 12 tháng trở lên, đồng thời người lao động cần phải có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 03 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh con.

2. Người lao động nghỉ thai sản 2 tháng trước khi sinh con được hưởng quyền lợi gì?

Theo quy định của pháp luật hiện nay, nếu đáp ứng được đầy đủ điều kiện để hưởng chế độ thai sản thì người lao động vẫn sẽ có quyền nghỉ trước khi sinh 02 tháng và được hưởng đầy đủ chế độ quyền lợi. Cụ thể bao gồm:

Thứ nhất, về thời gian nghỉ. Căn cứ theo quy định tại Điều 34 của Văn bản hợp nhất Luật bảo hiểm xã hội năm 2019 có quy định, người lao động được nghỉ việc để hưởng chế độ thai sản với tổng thời gian 06 tháng trong trường hợp người lao động sinh một con. Trong trường hợp người lao động sinh đôi trở lên thì tính từ người con thứ hai trở đi, người lao động đó sẽ được nghỉ thêm 01 tháng/con. Và vì người lao động đã xin nghỉ thai sản trước thời điểm sinh con 02 tháng, vì vậy nên thời gian nghỉ sau sinh của người lao động sẽ bị rút ngắn lại còn 04 tháng trong trường hợp người lao động đó sinh một con. 

Thứ hai, về tiền chế độ thai sản. Bao gồm:

(1) Trợ cấp một lần khi sinh con. Căn cứ theo quy định tại Điều 38 của Văn bản hợp nhất luật bảo hiểm xã hội năm 2019 có quy định: Trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi. Theo đó, người lao động sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi trong độ tuổi dưới sáu tháng tuổi sẽ được hưởng trợ cấp một lần khi sinh con bằng hai lần mức lương cơ sở tại tháng người lao động nữ đó sinh con. Theo đó, công thức tính như sau:

Tiền trợ cấp một lần/con = 02 x mức lương cơ sở (là mức lương tại tháng lao động nữ sinh con).

(2) Tiền hưởng chế độ thai sản. Căn cứ theo quy định tại Điều 39 của Văn bản hợp nhất Luật bảo hiểm xã hội năm 2019 có quy định về mức hưởng chế độ thai sản. Theo đó, mức hưởng chế độ thai sản của người lao động sẽ được tính theo công thức như sau:

Tiền chế độ thai sản một tháng = 100% x mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 06 tháng liền kề trước khi người lao động nghỉ việc hưởng chế độ thai sản.

(3) Tiền dưỡng sức và phục hồi sức khỏe sau sinh. Trong trường hợp người lao động nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản căn cứ theo quy định tại Điều 41 của Văn bản hợp nhất Luật bảo hiểm xã hội năm 2019 thì người lao động đó sẽ được nhận tiền dưỡng sức/phục hồi sức khỏe sau sinh. Công thức tính như sau:

Tiền dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh/01 ngày = 30% x  mức lương cơ sở.

3. Có được đơn phương chấm dứt hợp đồng khi người lao động nghỉ thai sản không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 137 của Bộ luật lao động năm 2019 có quy định về vấn đề bảo vệ tài sản. Theo đó, người sử dụng lao động sẽ không được quyền sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động xuất phát vì lý do người lao động đó kết hôn, người lao động mang thai, người lao động đang trong thời gian nghỉ thai sản, người lao động nuôi con dưới 12 tháng tuổi, ngoại trừ trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân chết, người sử dụng lao động là cá nhân bị tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, bị tòa án tuyên bố mất tích hoặc tuyên bố đã chết, hoặc người sử dụng lao động không phải là cá nhân đã chấm dứt hoạt động trên thực tế hoặc bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ra thông báo không có người đại diện theo pháp luật, người được ủy quyền để thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật. Đồng thời, trường hợp hợp đồng lao động hết thời hạn trong khoảng thời gian người lao động nữ mang thai hoặc người lao động nuôi con dưới 12 tháng tuổi thì cần phải ưu tiên giao kết hợp đồng lao động mới với người lao động đó.

Theo đó thì có thể nói, pháp luật về lao động bảo vệ người lao động đang trong thời gian nghỉ chế độ thai sản. Vì vậy, người sử dụng lao động sẽ không được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động đang trong thời gian nghỉ thai sản. Hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật sẽ bị xử lý theo các điều luật tương ứng.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Văn bản hợp nhất 19/VBHN-VPQH 2019 Luật Bảo hiểm xã hội;

– Bộ luật Lao động năm 2019.

THAM KHẢO THÊM:

• Mẫu đơn xin nghỉ dưỡng sức sau sinh, sau thai sản mới nhất
• Cách tính mức hưởng chế độ bảo hiểm thai sản mới nhất
• Chế độ thai sản là gì? Quy định về chế độ thai sản cho lao động nữ?