Xét nghiệm dương tính với chất ma túy có phải đi tù không?

1. Xét nghiệm dương tính với chất ma túy có phải đi tù không?

Trong điều kiện hiện nay, thanh thiếu niên nói riêng và người dân nói chung có rất nhiều cơ hội để phát triển. Tuy nhiên một số bộ phận không Ý thức được trách nhiệm của bản thân đối với gia đình và xã hội, có lối sống hưởng thụ và chịu ảnh hưởng xấu từ các trang mạng xã hội, dễ dàng xa vào tệ nạn xã hội, đặc biệt là ma túy. Số người sử dụng ma túy phần nhiều tập trung ở các khu vực đô thị, người sử dụng các chất ma túy ngày càng trẻ hóa và lan rộng đến vùng nông thôn. Nhiều người đặt ra câu hỏi: Xét nghiệm dương tính với chất ma túy thì có bị đi tù hay không?

Căn cứ theo quy định tại Chương XX của Bộ luật hình sự năm 2015, có quy định về các tội phạm về ma túy. Bao gồm các tội cơ bản như sau:

– Điều 247của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy;

– Điều 248 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội sản xuất trái phép chất ma túy;

– Điều 249 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội tàng trữ trái phép chất ma túy;

– Điều 250 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội vận chuyển trái phép chất ma túy;

– Điều 251 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội mua bán trái phép chất ma túy;

– Điều 252 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội chiếm đoạt chất ma túy;

– Điều 253 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy;

– Điều 254 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy;

– Điều 255 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy;

– Điều 256 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về tội chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy;

– Điều 257 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về t ội cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy;

– Điều 258 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về t ội lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy;

– Điều 259 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về t ội vi phạm quy định về quản lý chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần.

Như vậy, hiện không có quy định nào về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người sử dụng trái phép chất ma túy bị khi xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể mà cho kết quả dương tính.

Theo đó thì có thể nói, theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 hiện nay, không có quy định nào truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người sử dụng trái phép chất ma túy khi xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người cho kết quả dương tính.

Vì vậy, xét nghiệm dương tính với chất ma túy sẽ không thuộc trường hợp phải truy cứu trách nhiệm hình sự, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy hiện nay đã được sửa đổi, và bị xử phạt vi phạm hành chính.

Căn cứ theo quy định tại Điều 23 của Nghị định 144/2021/NĐ-CP, có quy định cụ thể về mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về phòng chống và kiểm soát ma túy. Theo đó, phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

Ngoài ra, căn cứ theo quy định tại Điều 28 của Luật phòng chống ma túy năm 2021 có quy định về các biện pháp cai nghiện ma túy. Theo đó, người sử dụng trái phép chất ma túy còn có thể bị áp dụng các biện pháp cai nghiện ma túy như sau:

– Các biện pháp cai nghiện chất ma túy bao gồm: Biện pháp cai nghiện ma túy tự nguyện và biện pháp cai nghiện ma túy bắt buộc;

– Biện pháp cai nghiện ma túy tự nguyện sẽ được thực hiện tại gia đình, công cộng hoặc tại các cơ sở cai nghiện chất ma túy. Ngược lại, biện pháp cai nghiện chất ma túy bắt buộc được thực hiện tại các cơ sở cai nghiện ma túy công lập.

Theo đó thì có thể nói, người sử dụng trái phép chất ma túy không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, tuy nhiên sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng các biện pháp cai nghiện ma túy.

2. Những trường hợp nào phải bị xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể?

Căn cứ theo quy định tại Điều 22 của Luật phòng chống ma túy năm 2021 có quy định về vấn đề xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người. Theo đó, vấn đề xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người được thực hiện như sau:

– Xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người sẽ được thực hiện đối với người thuộc một trong những trường hợp cơ bản sau đây:

+ Người bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;

+ Người được cơ quan có thẩm quyền, người có thẩm quyền có đầy đủ căn cứ cho rằng người đó có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;

+ Người sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời gian quản lý;

+ Người đang trong thời gian bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, đang trong thời gian cai nghiện chất ma túy, người đang trong thời gian điều trị nghiện các dạng chất thuốc phiện bằng thuốc thay thế, người đang trong thời gian quản lý sau quá trình cai nghiện chất ma túy.

– Người đứng đầu các cơ sở cai nghiện chất ma túy, cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy sẽ là các chủ thể có thẩm quyền tiến hành hoạt động xét nghiệm chất ma túy theo thẩm quyền hoặc theo đề nghị của cơ quan, người có chuyên môn xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người đối với các trường hợp nêu trên. Trong trường hợp có kết quả dương tính với chất ma túy, ngay lập tức cần phải gửi kết quả đến chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người có kết quả xét nghiệm dương tính với chất ma túy cư trú, ngoại trừ trường hợp người đó đang cai nghiện ma túy bắt buộc tại các cơ sở cai nghiện;

– Nhà nước cần phải đảm bảo kinh phí để thực hiện thủ tục xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người đối với các trường hợp nêu trên.

Theo đó thì có thể nói, hiện nay đang có 04 trường hợp phải tiến hành thủ tục xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người.

3. Giải quyết thế nào khi một người có kết quả xét nghiệm là dương tính với chất ma túy?

Căn cứ theo quy định tại Điều 40 của Nghị định 105/2021/NĐ-CP, có quy định cụ thể về vấn đề thu thập thông tin, tài liệu để lập hồ sơ quản lý đối với người sử dụng trái phép chất ma túy. Theo đó:

– Khi có kết quả xét nghiệm dương tính, cơ quan công an nơi phát hiện người sử dụng trái phép chất ma túy cần phải có trách nhiệm như sau:

+ Thực hiện hoạt động xác minh nơi cư trú của người sử dụng trái phép chất ma túy căn cứ theo quy định tại Điều 41 của Nghị định 105/2021/NĐ-CP;

+ Cần phải gửi thông báo về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy cho chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy cư trú hoặc nơi phát hiện ra hành vi sử dụng trái phép chất ma túy trong trường hợp người sử dụng không có nơi cư trú ổn định, để tổ chức hoạt động quản lý đối với người sử dụng trái phép chất ma túy, sau đó lập hồ sơ quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy.

– Hồ sơ quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bao gồm các loại giấy tờ và tài liệu như sau:

+ quyết định áp dụng biện pháp quản lý đối với người sử dụng trái phép chất ma túy, hiện nay đang được thực hiện theo mẫu số 07 ban hành kèm theo Nghị định 105/2021/NĐ-CP;

+ Bản tóm tắt lý lịch của người sử dụng trái phép chất ma túy theo mẫu số 05 ban hành kèm theo Nghị định 105/2021/NĐ-CP;

+ Kết quả xác minh nơi cư trú của người sử dụng trái phép chất ma túy;

+ phiếu kết quả xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người được thực hiện theo mẫu số 03 ban hành kèm theo Nghị định 105/2021/NĐ-CP;

+ Giấy tờ và tài liệu, biên bản về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, tài liệu về những lần sử dụng trái phép chất ma túy và những lần cai nghiện của người vi phạm;

+ Biên bản tường trình của người sử dụng trái phép chất ma túy theo mẫu số 06 ban hành kèm theo Nghị định 105/2021/NĐ-CP.

Theo đó, khi phát hiện một người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, đồng thời thông qua kết quả xét nghiệm nhận thấy người đó dương tính với chất ma túy, thì cơ quan công an nơi phát hiện người sử dụng trái phép chất ma túy cần phải có trách nhiệm thực hiện hoạt động xác minh nơi cư trú của người sử dụng trái phép chất ma túy, sau đó gửi thông báo về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy của người đó cho chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người sử dụng trái phép chất ma túy cư trú hoặc nơi phát hiện ra hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Nghị định 144/2021/NĐ-CP xử phạt hành chính lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

– Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017);

– Nghị định 105/2021/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Phòng, chống ma túy.

THAM KHẢO THÊM:

• Quy định tội mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy
• Ma túy là gì? Chất ma túy là gì? Những điều bạn cần biết về ma túy?
• Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy bị phạt tù thế nào?