Xem tướng mạo con người, tướng vật qua ca dao tục ngữ

1. Ca dao tục ngữ xem tướng mạo con người, tướng vật là gì?

Ca dao tục ngữ là những câu nói ngắn gọn, dễ nhớ, thường được truyền miệng từ đời này sang đời khác trong dân gian. Chúng phản ánh những quan niệm, tư tưởng, đạo đức, tình cảm, kinh nghiệm sống của người Việt Nam qua các thời kỳ. Ca dao tục ngữ về tướng mạo con người là những câu nói dân gian dùng để miêu tả, đánh giá hoặc phán đoán tính cách, vận mệnh, sự nghiệp hay duyên nợ của một người qua hình dáng, khuôn mặt, bộ phận cơ thể hoặc cử chỉ của họ. Ca dao tục ngữ về tướng mạo thường mang tính chất so sánh, ví von, hài hước hoặc châm biếm, nhưng cũng có những câu nói mang ý nghĩa khuyên nhủ, bày tỏ tình cảm hay ca ngợi.

2. Ca dao tục ngữ xem tướng người, tướng vật:

2.1. Ca dao tục ngữ nhìn người qua diện mạo hình dung:

Một trong những chủ đề thường gặp trong ca dao tục ngữ là nhìn người qua diện mạo hình dung. Đây là cách nhận xét về tính cách, phẩm chất, năng lực của một người dựa trên ngoại hình, quần áo, cử chỉ, lời nói của họ. Một số ví dụ về ca dao tục ngữ về chủ đề này là:

– Cái răng cái tóc là gốc con người: câu này nói lên tầm quan trọng của hai bộ phận răng và tóc trong việc thể hiện nét đẹp, sức khỏe, tính cách và duyên dáng của con người. Người ta thường xem răng và tóc là biểu tượng của sự thanh lịch, trang nhã và tinh tế.

– Chọn mặt gởi vàng: câu này khuyên rằng khi chọn bạn bè, đồng nghiệp hay đối tác, không nên chỉ nhìn vào bề ngoài mà phải xem xét kỹ càng về phẩm chất, đạo đức và năng lực của họ. Bởi lẽ, có những người có diện mạo đẹp nhưng lại không có lòng tin, trung thực hay tài năng.

– Con mắt lá râm, lông mày lá liễu đáng trăm quan tiền: câu này ca ngợi vẻ đẹp của đôi mắt và lông mày của phụ nữ. Mắt to tròn, sáng ngời như lá râm; lông mày cong nhẹ, mềm mại như lá liễu. Đây là hai đặc điểm tạo nên sức hút và duyên dáng cho gương mặt phụ nữ.

– Tướng đi tay ngoắc đằng sau: câu này chỉ trích những người có thói quen đi bẻ cong tay ra sau lưng. Đối với phái nam, điều này cho thấy họ ích kỷ, cô độc, không quan tâm đến người khác. Đối với phái nữ, điều này cho thấy họ giàu có, kiêu căng, khinh người.

– Bàn tay đỏ ửng như son / Không người danh tướng cũng con học hành : Câu ca dao này nói rằng người có bàn tay đỏ ửng thường là người thông minh, có tài năng và thành công trong sự nghiệp.

– Đàn bà miệng rộng tan hoang cửa nhà / Đàn ông miệng rộng thì sang : Câu ca dao này phản ánh sự phân biệt giới tính trong xã hội xưa. Người ta cho rằng đàn bà miệng rộng thường hay nói nhiều, không giữ lời và gây họa cho gia đình. Ngược lại, đàn ông miệng rộng thường là người có quyền lực, giàu có và uy tín.

– Người khôn con mắt dịu hiền / Người dại con mắt láo liên nhìn trời : Câu ca dao này dùng để phân biệt người khôn và người dại qua ánh mắt. Người khôn thường có ánh mắt dịu dàng, biết quan sát và suy nghĩ. Người dại thường có ánh mắt láo liên, không chú ý và thiếu trí tuệ.

– Đàn ông gân trán nổi cao / Tánh tình nóng nảy, dạt dào ái ân : Câu ca dao này miêu tả những người đàn ông có gân trán lồi lên thường là người tính khí bốc đồng, nhưng cũng rất yêu thương và quan tâm đến người thân.

– Áo mới dầy dặn, áo cũ rách nát; Người mới thơm tho, người cũ hương tanh.

– Cái răng cái tóc là góc con người.

– Có chí làm quan, có gan làm giàu; Có mồm ăn bánh, có mặt ăn phở.

– Đàn ông xấu xí thì khôn, đàn bà xấu xí thì hiền.

– Đầu voi đuôi chuột, mặt người lòng thú.

– Chim sa, cá nhảy chớ nuôi

Những người lông bụng chớ chơi bạn cùng

Giải nghĩa: Không nên nuôi chim sa và cá nhảy vì chúng dễ bị mất. Không nên kết bạn với những người có lông bụng (lông rậm ở bụng) vì họ thường là kẻ ham muốn, vô ơn.

– Chữ tốt xem tay, người hay xem khoáy

Chưa nói mà đã thẹn thò

Phải chịu thiệt thòi trong việc làm ăn

Giải nghĩa: Có thể xem tính cách của một người qua bàn tay và khuôn mặt của họ. Người có khuôn mặt e thẹn, không tự tin thường gặp khó khăn trong công việc.

– Con lợn mắt trắng thì nuôi

Những người mắt trắng đánh rồi đuổi đi

Giải nghĩa: Con lợn có mắt trắng là con lợn béo, tốt. Nhưng người có mắt trắng (mắt to, tròn) lại là kẻ vô nghĩa, ham mê tửu sắc, nên tránh xa.

– Trán cao, mắt sáng phân minh

Là người học rộng, công danh tuyệt vời

Giải nghĩa: Người có trán cao, mắt sáng là người thông minh, hiểu biết, có triển vọng trong sự nghiệp.

– Lỗ mũi mỏng, đầu cong, nhọn hoắc

Là kẻ gian xảo, hay giả dối

Giải nghĩa: Người có lỗ mũi nhỏ, cong lên hoặc nhọn xuống là người không trung thực, hay lừa lọc người khác.

Những ca dao tục ngữ này không chỉ phản ánh sự sắc sảo, hóm hỉnh của ngôn ngữ dân gian mà còn mang ý nghĩa nhân học sâu sắc. Chúng giúp chúng ta nhận ra rằng diện mạo hình dung không phải lúc nào cũng chính xác và công bằng với bản chất con người. Đôi khi chúng ta cần phải tôn trọng, thấu hiểu và dung hoà với những người khác biệt về ngoại hình hay lối sống. Đồng thời, chúng ta cũng cần phải biết giữ gìn vẻ đẹp tâm hồn và thể xác của mình để không bị lung lay bởi những đánh giá nông cạn hay thiếu khách quan.

2.2. Ca dao tực ngữ nhìn người qua hành động đi đứng, ăn uống:

Ca dao tục ngữ là những câu nói ngắn gọn, dễ nhớ, phản ánh tâm lý, quan điểm và kinh nghiệm sống của người dân Việt Nam. Một trong những chủ đề thường xuyên xuất hiện trong ca dao tục ngữ là cách nhìn người qua hình dáng, đi đứng, cười nói. Những câu ca dao tục ngữ này thể hiện sự quan sát tinh tế, sự so sánh hài hước và sự phê phán châm biếm của người Việt.

Ví dụ:

– Tướng đi chậm rải giọng nói lớn trầm

Có nhiêu nhiều tiền bạc không làm vẫn yên

Câu ca dao này nói về những người có tướng đi khoan thai chậm rãi và có giọng nói trầm thì sẽ được nhàn hạ và sống sung sướng.

– Người mà tay ngắn chân dài

Làm ăn vất vả cực hoài tấm thân.

Những người có tay ngắn nhưng chân dài thì cho dù làm gì cũng cực và vất vả.

– Miệng cười má đỏ trái hồng

Răng đều hạt bắp là hàng phu nhân.

Câu này ám chỉ rằng những người con gái có mặt đỏ má hồng và răng đều như hạt bắp thì hiển nhiên được quan lớn chiếu cố và có thể trở thành phu nhân.

– Nhìn người qua dáng đi đứng, cười nói

Biết được lòng dạ trăm phần trăm không?

Câu tục ngữ này hỏi về khả năng đánh giá con người qua bề ngoài. Câu này cũng thể hiện sự hoài nghi và thận trọng của người Việt khi giao tiếp với người lạ.

2.3. Ca dao tục ngữ nhìn người qua nụ cười:

Ca dao tục ngữ là những câu nói ngắn gọn, dễ nhớ, phản ánh đời sống, tư tưởng, tâm lý, đạo đức của người Việt Nam. Một trong những chủ đề thường xuyên xuất hiện trong ca dao tục ngữ là xem tướng người qua giọng cười. Dưới đây là một số ví dụ và giải nghĩa:

– Cười mím chi, cười trừ. Ý nghĩa: Chỉ người cười không thật lòng, cười để che giấu suy nghĩ hoặc khinh bỉ người khác.

– Cười nửa miệng. Ý nghĩa: Chỉ người cười không vui, cười để qua chuyện hoặc để làm duyên.

– Cười một miệng. Ý nghĩa: Chỉ người cười thật lòng, cười vui vẻ, hồn nhiên.

– Cười toét miệng. Ý nghĩa: Chỉ người cười rất vui, cười hết mình.

– Cười như một đóa hoa. Ý nghĩa: Chỉ người có nụ cười đẹp, tươi sáng, duyên dáng.

– Có tiếng cười mà không có nụ cười. Ý nghĩa: Chỉ người cười giả tạo, cười để châm biếm hoặc chế nhạo.

Ngoài ra, ca dao tục ngữ còn có những câu nói khuyên nhủ về việc cần biết cách cười:

– Có tiếng cười mới có tiếng vui. Ý nghĩa: Nụ cười là biểu hiện của niềm vui, làm cho cuộc sống thêm tươi đẹp.

– Có tiếng khóc mới có tiếng cười. Ý nghĩa: Cuộc sống luôn có khổ đau và hạnh phúc xen kẽ nhau, không ai luôn luôn khóc hay luôn luôn cười.

– Có tiếng khóc thì có tiếng ăn. Ý nghĩa: Người biết khổ luyện mới có thành quả.

– Có tiếng ăn thì có tiếng cười. Ý nghĩa: Người biết ăn chơi mới có niềm vui.

– Có tiếng ăn mới có tiếng khóc. Ý nghĩa: Người ăn chơi quá đà sẽ gặp họa.

3. Ý nghĩa của ca dao tục ngữ xem tướng người:

Có thể nói rằng, ca dao tục ngữ xem tướng người là một phương pháp quan sát, phân tích con người theo quan điểm dân gian. Nó giúp cho người ta có thể hiểu biết thêm về bản thân và người khác, từ đó có thể hòa hợp, giao tiếp và hợp tác tốt hơn. Tuy nhiên, ca dao tục ngữ xem tướng người cũng không phải là một khoa học chính xác, mà chỉ là những kinh nghiệm thực tế của nhân dân qua nhiều đời. Do đó, không nên áp dụng một cách cứng nhắc và định kiến, mà cần phải xem xét nhiều yếu tố khác như hoàn cảnh, môi trường, giáo dục, văn hóa… để đánh giá con người một cách toàn diện và công bằng.