Vợ có quyền sửa đổi di chúc do chồng để lại không? Phân chia di sản thừa kế theo di chúc như thế nào nếu có tranh chấp.
Vợ có quyền sửa đổi di chúc do chồng để lại không? Phân chia di sản thừa kế theo di chúc như thế nào nếu có tranh chấp.
Tóm tắt câu hỏi:
Gia đình tôi có 2 bố mẹ và 3 người con . mẹ tôi là vợ 2 và tôi là con chung của bố tôi và mẹ tôi sau khi 2 người kết hôn. tài sản của bố và mẹ tôi là tài sản chung của cả 2 bố mẹ. Hiện nay chị tôi và tôi đã xây dựng gia đình, đã cắt khẩu, anh trai tôi đã xây dựng gia đình chưa cắt khẩu. bố tôi chưa mất nhưng để lại di chúc tài sản chỉ cho anh tôi và chị tôi (là con của bố tôi và mẹ thứ nhất – mẹ thứ nhất đã mất). Luật sư cho tôi hỏi thứ nhất như vậy di chúc có hợp lệ không và tài sản được chia như thế nào. thứ 2 nếu sau này bố tôi mất trước mẹ tôi thì mẹ tôi có quyền thay đổi di chúc không, và thứ 3 là nếu mẹ tôi bán đất hay chia tách đất cho 3 anh em tôi ( khi bố tôi mất) thì có cần chữ ký của các con không hay chỉ mình mẹ tôi ?
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc trên, chuyên viên Đinh Đắc Dương (máy lẻ 116) đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
Căn cứ pháp lý
1. Về tính hợp lệ của di chúc (Điều 630 Bộ luật dân sự 2015)
Do không rõ bố bạn để lại di chúc thì là di chúc miệng hay di chúc bằng văn bản, vì hai hình thức này sẽ có những điều kiện chung và điều kiện riêng khác nhau. Về điều kiện chung:
– Di chúc hợp pháp khi người lập di chúc trong quá trình lập di chúc minh mẫn, sáng suốt và không bị lừa dối, đe dọa hay cường ép bỏi bất kì một chủ thể nào
– Nội dung của di chúc đã được lập phải không được vi phạm các điều cấm của pháp luật, không được trái đạo đức xã hội và hình thức di chúc không được trái pháp luật
– Di chúc do người từ đủ 15 đến chưa đủ 18 tuổi yêu cầu cần phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ và hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc
– Di chúc do người có hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải có người làm chứng và được người làm chứng lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực theo quy định về pháp luật công chứng, chứng thực
Về điều kiện riêng thì điều kiện này chỉ áp dụng dối với hình thức di chúc miệng. Tức là để di chúc miệng hợp pháp thì người để lại di chúc khi thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất 2 người làm chứng và ngay sau khi người để lại di chúc thể hiện xong ý chí của mình thì người làm chứng cần ghi chép lại toàn bộ, sau đó cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong vòng 5 ngày kể từ ngày người để lại di chúc thể hiện ý chí cuối cùng của mình thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Bạn có thể trực tiếp đối chiếu với các điều kiện kể trên, nếu việc lập di chúc của bố bạn thỏa mãn toàn bộ những điều kiện đó thì việc di chúc là hợp pháp và có phát sinh hiệu lực pháp luật.
2. Về việc chia di sản:
Vì di chúc là sự thể hiện ý chí của một người sau khi mất nên khi đã lập di chúc thì Nhà nước tôn trọng ý chí của họ, nếu họ muốn để lại số tài sản sau khi mất cho bất kì một ai thì di sản sẽ thuộc về người đó, trừ trường hợp người nhận di sản thuộc đối tượng bị pháp luật tước quyền thừa kế (Điều 621 Bộ luật dân sự 2015) hoặc trường hợp có những người sẽ nhận được di sản không phụ thuộc vào nội dung của di chúc như con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; con đã thành niên mà không có khả năng lao động (Điều 644 Bộ luật dân sự 2015), những đối tượng này thì dù di chúc có không đề cập đến quyền hưởng di sản trong nội dung di chúc thì họ vẫn được hưởng 2/3 suất của một người thừa kế.
Cho nên, việc chia di sản của bố bạn để lại thì phải chia theo nội dung của di chúc nếu di chúc hợp pháp. Phần không hợp pháp (nếu có) mới đem chia theo diện và hàng thừa kế của pháp luật.
3. Về việc thay đổi nội dung của di chúc
Do đây là di chúc riêng của bố bạn mà không phải di chúc chung của hai vợ chồng nên nếu muốn sửa đổi nội dung của di chúc thì chỉ bố bạn mới có quyền sửa đổi (Điều 640 Bộ luật dân sự 2015). Mẹ bạn chỉ có quyền sửa đổi nội dung của di chúc sau khi bố bạn mất khi di chúc được lập là di chúc chung của cả hai vợ chồng, và phạm vi được quyền sửa cũng chỉ là trong phần tài sản mà mẹ bạn được quyền định đoạt.
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến về phân chia di sản thừa kế: 1900.6568
4. Về việc chuyển nhượng, tách thửa
Nếu mẹ bạn muốn chuyển nhượng đất cho một người khác hay muốn tách thửa thì trước hết cần phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại cơ quan ủy ban nhân dân hoặc văn phòng công chứng. Khi đã khai nhận xong mẹ của bạn sẽ có quyền tự thực hiện các quyền của mình trên phần di sản mà mẹ bạn được nhận để chuyển nhượng hay tách thửa mà không cần phải có chữ ký của các con. Trừ trường hợp sau khi khai nhận di sản thừa kế xong mà các thành viên trong gia đình thỏa thuận chuyển nhượng đất cho một người khác, thì sẽ cần phải có chữ ký của những người đồng thừa kế để thực hiện việc chuyển nhượng này.
Về trình tự, thủ tục khai nhận, phân chia di sản thừa kế bạn có thể tham khảo bài viết dưới đây của Dương Gia: Phân chia di sản thừa kế theo di chúc và theo pháp luật.
