Việc cần làm, quy trình công việc của giáo viên chủ nhiệm

1. Những việc cần làm của giáo viên chủ nhiệm:

1.1. Nghiên cứu, nắm vững tình hình học sinh của lớp:

Để giảng dạy học sinh tốt, giáo viên chủ nhiệm lớp cần nghiên cứu về lớp học và từng học sinh. Các nội dung cần tập trung bao gồm: tình hình địa phương, tình hình gia đình học sinh, đặc điểm học sinh, tình hình lớp học. Những tài liệu này sẽ giúp giáo viên chủ nhiệm lớp xây dựng kế hoạch giáo dục học sinh hiệu quả hơn.

1.2. Xây dựng bộ máy tổ chức tự quản của lớp:

Giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức ban cán sự lâm thời cho lớp sau khi nhận công tác. Ban cán sự và các tổ trưởng được chỉ định để quản lí học sinh và tổ chức hoạt động chung. Lớp cần bầu ra ban cán sự và các tổ trưởng chính thức trong một tháng. Ban cán sự lớp cần đáp ứng các yêu cầu về học lực, tư cách đạo đức, tích cực tham gia vào các hoạt động tập thể, năng khiếu và khả năng quản lí. Giáo viên chủ nhiệm trở thành cố vấn và ủng hộ sáng kiến của ban cán sự và các học sinh. Công tác tổ chức của lớp rất quan trọng và ban cán sự tốt sẽ giúp lớp phát triển tốt hơn.

1.3. Thiết lập tốt các mối quan hệ trong tập thể:

Tập thể là một nhóm người hình thành từ nhiều mối quan hệ. Để tập thể vững mạnh, cần thiết lập mối quan hệ tình cảm, quan hệ chức năng và kỉ luật tập thể.

Mối quan hệ tình cảm là quan hệ giữa các thành viên trong tập thể, giúp động viên khích lệ nhau trong học tập, tu dưỡng và giáo dục từng thành viên.

Mối quan hệ chức năng là quan hệ trách nhiệm trong công việc của các thành viên, để hoàn thành nhiệm vụ của mình, phải liên hệ, hợp tác với những người khác và phải tuân thủ yêu cầu và kế hoạch chung.

Mối quan hệ tổ chức là quan hệ của các cá nhân theo nội quy, kỉ luật của tập thể. Tôn chỉ, mục đích của đoàn thể, điều lệ của nhà trường, nội quy lớp học là điều mà tất cả học sinh phải tuân thủ một cách tự giác.

1.4. Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh:

Giáo dục là quá trình tổ chức cuộc sống, hoạt động và giao lưu cho học sinh. Để giáo dục học sinh, giáo viên chủ nhiệm lớp cần tổ chức các hoạt động sau đây:

Hoạt động học tập:

• Rèn cho học sinh thói quen đi học đầy đủ, đúng giờ.
• Tổ chức 10 phút “truy bài” đầu giờ học mỗi ngày.
• Thành lập đội “Sao đỏ” của lớp để theo dõi thi đua giữa các tổ và tham gia trực tuần với các lớp trong trường.
• Tổ chức thi đua giữa các tổ trong lớp.
• Tổ chức cho học sinh chuẩn bị trước các bài học trong ngày.
• Tổ chức cho học sinh trao đổi và thảo luận trên lớp.
• Nêu gương những học sinh có phương pháp học tập tốt.
• Tổ chức cho học sinh học nhóm, đôi bạn cùng học để hỗ trợ nhau học tập.

Tổ chức tốt hoạt động của các đoàn thể trong lớp: mỗi lớp học có chi đội thiếu niên học chi đoàn thanh niên, để các đoàn thể trong lớp hoạt động có hiệu quả, giáo viên chủ nhiệm lớp cùng phối hợp với bí thư đoàn trường làm tham mưu cho các em hoạt động. Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm là giúp các em lập kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch, và tạo điều kiện tốt nhất cho các em hoạt động.

Tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, và lao động: giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức các hoạt động này, bao gồm thành lập câu lạc bộ, tổ chức các đội tập hát, múa, quốc tế vũ, thi báo tường, đêm ca hát, luyện tập và thi đấu giữa các nhóm, tổ và các lớp, các khối trong trường, cắm trại, vận động học sinh tham gia tập thường xuyên, và tổ chức lao động tự phục vụ và công ích ở địa phương.

1.5. Phối hợp với giáo viên bộ môn và các lực lượng giáo dục khác để giáo dục học sinh:

Giáo dục có nhiều lực lượng tham gia và mỗi lực lượng có vai trò riêng. Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với giáo viên bộ môn để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh kém, học sinh khó khăn và tổ chức các hoạt động ngoại khóa. Giáo viên còn phối hợp với các lực lượng khác để tổ chức các đợt thi đua, sinh hoạt tập thể và các hoạt động khác. Cuối cùng, giáo viên chủ nhiệm còn liên lạc với phụ huynh học sinh, tổ chức các cuộc họp và vận động các tổ chức xã hội và xí nghiệp hỗ trợ giáo dục.

2. Những yêu cầu đối với giáo viên chủ nhiệm lớp:

Giáo viên chủ nhiệm lớp quản lí, tổ chức, điều phối các hoạt động của lớp học. Để đạt được điều này, giáo viên chủ nhiệm lớp cần có:

• Năng lực chuyên môn tốt và giúp đỡ học sinh học tập.
• Nắm vững lí luận sư phạm và có kinh nghiệm tổ chức các hoạt động phù hợp.
• Có tư cách đạo đức tốt và là gương mẫu cho học sinh noi theo.
• Có khả năng tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể dục, thể thao để lôi cuốn học sinh.
• Có phương pháp hoạt động xã hội và biết động viên lôi cuốn các lực lượng giáo dục.

Với vai trò đặc biệt quan trọng trong các trường phổ thông, giáo viên chủ nhiệm lớp cần phối hợp với các lực lượng giáo dục khác để thực hiện mục tiêu chung: nâng cao chất lượng giáo dục và tu dưỡng học sinh trong một lớp học.

3. Những điều giáo viên chủ nhiệm nên biết:

3.1. Tố chất quan trọng của giáo viên chủ nhiệm:

Phong cách chủ nhiệm có thể khác nhau nhưng nguyên tắc và hiệu quả sẽ là một. Giáo viên chủ nhiệm phải biết phối hợp với các tổ chức, đoàn thể trong và chính quyền, đoàn thể của địa phương để làm tốt công tác dạy – học – giáo dục học sinh trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm cần có các phẩm chất như: Nhiệt tình, sâu sát, cần cù, trí nhớ tốt, quan sát tinh, tâm lý giỏi, có khả năng xây dựng đội ngũ cán bộ học sinh.

3.2. Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối của học sinh:

Giáo viên chủ nhiệm phải là cầu nối giữa hiệu trưởng, Ban giám hiệu, giữa các tổ chức trong trường, giữa các giáo viên bộ môn với tập thể học sinh trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm có trách nhiệm truyền đạt tới học sinh trong lớp tất cả yêu cầu, kế hoạch giáo dục của nhà trường tới tập thể và từng học sinh không phải bằng mệnh lệnh mà bằng sự thuyết phục, cảm hóa, bằng sự gương mẫu của mình, để mục tiêu giáo dục được học sinh chấp nhận một cách tự giác, tự nguyện.

3.3. Giáo viên chủ nhiệm là bạn của học sinh:

Quan hệ, vị trí của giáo viên chủ nhiệm là người thường xuyên tiếp nhận được thông tin từ học sinh để đảm bảo tính khách quan, tính trung thực của dư luận, ý kiến của một tập thể học sinh. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm có trách nhiệm điều chỉnh, định hướng, điều khiển quá trình tự giáo dục của từng học sinh và tập thể học sinh, phát huy vai trò chủ thể tích cực của học sinh trong giáo dục.

3.4. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm:

Giáo viên chủ nhiệm lớp cần:

• Quản lý toàn diện lớp học và học sinh.
• Hiểu biết đặc điểm của từng học sinh.
• Nắm vững mục tiêu, chương trình và nội dung giáo dục của lớp.
• Quản lý đặc điểm học sinh của lớp và đạt được mục tiêu đào tạo, giáo dục.
• Kết hợp giáo dục với hoàn cảnh của từng em.

4. Quyền hạn của giáo viên chủ nhiệm:

Các quyền và lợi ích của giáo viên không chỉ giới hạn ở những khoản tiền lương và các chính sách khác, mà còn bao gồm nhiều lợi ích khác như:

• Được hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các chế độ bảo hiểm khác theo quy định của pháp luật. Điều này sẽ giúp giáo viên yên tâm hơn về sức khỏe và tài chính.
• Được cung cấp các phương tiện hỗ trợ giảng dạy như máy chiếu, laptop, tài liệu giáo trình, sách vở. Những thiết bị này sẽ giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuẩn bị bài giảng và giảng dạy.
• Được hỗ trợ về kỹ thuật trong việc sử dụng các công nghệ mới trong giảng dạy và quản lý lớp học. Những bước tiến mới trong công nghệ sẽ giúp giáo viên tiếp cận được nhiều tài nguyên học tập mới và giúp cho việc giảng dạy được hiệu quả hơn.
• Có thể được tham gia các chương trình đổi người, đổi chuyên môn với các giáo viên khác trong và ngoài nước, qua đó giúp giáo viên có cơ hội tiếp cận với nhiều phong cách giảng dạy và trau dồi kinh nghiệm giảng dạy.
• Được hỗ trợ trong việc thực hiện các dự án giáo dục và hoạt động nghiên cứu khoa học. Điều này sẽ giúp giáo viên có cơ hội phát triển nghiên cứu, đóng góp ý kiến vào quy hoạch giáo dục của trường và đóng góp vào sự phát triển giáo dục của đất nước.
• Có cơ hội được thăng tiến trong công việc và được tôn vinh những đóng góp của mình. Nếu giáo viên có kết quả làm việc tốt, họ có thể được xem xét để thăng chức hoặc được khen thưởng. Điều này sẽ giúp giáo viên có động lực và niềm tin vào bản thân khi tiếp tục công việc của mình.
• Tất cả những lợi ích này đều giúp cho giáo viên có một môi trường làm việc tốt hơn, đồng thời tạo động lực cho giáo viên nhiệt huyết hơn trong công việc giảng dạy.

Giáo viên làm công tác chủ nhiệm, ngoài những quyền nêu trên thì còn có các quyền sau đây:

• Giáo viên chủ nhiệm còn được tham gia vào các lớp bồi dưỡng, hội nghị chuyên đề về công tác chủ nhiệm theo kế hoạch. Điều này giúp giáo viên cập nhật kiến thức, kinh nghiệm mới nhất và áp dụng vào công việc của mình để phát triển lớp học tốt nhất.
• Nếu có những trường hợp học sinh trong lớp mình đang công tác chủ nhiệm cần phải nghỉ học vì lý do sức khỏe, gia đình… thì giáo viên chủ nhiệm cũng được quyền cho phép, tuy nhiên, không quá 03 ngày liên tục để đảm bảo quyền lợi học tập của học sinh.

Ngoài những quyền lợi trên, giáo viên chủ nhiệm còn được giảm giờ lên lớp hàng tuần và được hưởng các quyền khác theo quy định. Tuy nhiên, đồng thời cũng phải chịu trách nhiệm thực hiện mọi quyết định quản lý của hiệu trưởng đối với lớp và các thành viên trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp còn có trách nhiệm vạch kế hoạch, tổ chức cho lớp mình thực hiện các chủ đề theo kế hoạch và theo dõi, đánh giá việc thực hiện của các học sinh. Tóm lại, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm không chỉ đơn thuần là quản lý lớp mà còn là đảm bảo giáo dục và phát triển toàn diện cho các học sinh.