Câu 3 trang 46 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Vì sao tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch”. Xin mời các em học sinh theo dõi bài viết dưới đây để tìm ra đáp án cho câu hỏi trên và hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm “Gió chướng” của tác giả Nguyễn Ngọc Tự.
Mục lục bài viết
1. Vì sao khẳng định mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch?
Câu 3 trang 46 SGK Ngữ văn 7 Tập 1:
Vì sao tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch”?
Hướng dẫn trả lời:
* Gợi ý 1:
Tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch” là bởi vì khi đến mùa của gió chướng lúa cũng vừa chín tới.
* Gợi ý 2:
Tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch”. Bởi vì: vào mùa gió chướng thì mùa lúa vừa chín. Những liếp mía được đặt từ hồi tháng hai, tháng ba, đợi gió mới chịu già, nước ngọt và trĩu nặng, ôm khúc trên tay có cảm giác nghe nặng trịch. Cây vú sữa đã chín, lúc lỉu và căng bóng, còn dưa hấu…
* Gợi ý 3:
– Tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch”, lí do là vì khi gió mùa về:
+ Lúa cũng vừa chín tới, hy vọng rực sáng lên màu lúa.
+ Mía già, ngọt nước và trĩu nặng, cầm một khúc mía trên tay cảm tưởng nghe nặng trịch.
+ Vú sữa chín đầy cây, lúc lỉu, căng bóng.
2. Soạn bài “Gió chướng” của Nguyễn Ngọc Tư:
Câu 1 (trang 46 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Gió chướng được tác giả miêu tả thông qua những chi tiết, hình ảnh nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, chú ý các đoạn viết về gió chướng.
Lời giải chi tiết:
Gió chướng được tác giả miêu tả thông qua những chi tiết, hình ảnh:
– Để rồi một sớm mai, bỗng nghe hơi thở gió rất gần
– Thoạt đầu âm thanh ấy sẽ sàng từng giọt tinh tang, thoảng và e dè, như ai đó đứng đằng xa ngoắc tay nhẹ một cái, như đang ngại ngần không biết người xưa có còn nhớ ta không.
– Rồi nó mừng húm
– Chẳng thể hiện nổi sự hừng hực, dạt dào của nó – bây giờ lớn thành một dòng gió, xấp mãi, cuống quýt, xúc vào tấm tôn bên chái đông đã bị đứt đinh từ mùa trước
– Cồn cào. Nồng nhiệt. Mà thiệt dịu dàng
Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Hãy chỉ ra những biểu hiện của tâm trạng “lộn xộn, ngổn ngang” ở nhân vật “tôi” khi gió chướng về. Theo em, lí do nào khiến nhân vật “tôi” luôn mong ngóng, chờ đợi gió chướng?
Phương pháp giải:
Đọc lại đoạn thứ hai và thứ ba của văn bản để tìm ý và trả lời.
Lời giải chi tiết:
– Những biểu hiện tâm trạng của nhân vật “tôi”:
+ Vừa mừng vừa bực: “mừng đó rồi bực đó; sao tôi lại chờ đợi nó”
+ Vương vấn những nỗi buồn khó tả: “đứng trong gió đầm đìa tôi cũng buồn, buồn muốn chết”
+ Lo sợ khi nghĩ về sự chảy trôi của thời gian: “Sắp già thêm một tuổi đây, mình đã kịp sống gì đâu, tay mình vẫn trắng như vầy…”
+ Khẩn trương trong tất cả những hành động của mình: “mỗi lần gió về lại cảm giác mình mất một cái gì đó không rõ ràng, không giải thích được, như ai đó đuổi theo đằng sau, tôi gấp rãi ăn… rung xuống….
– Những lý do mà nhân vật “tôi” luôn mong ngóng, chờ đợi gió chướng:
+ Khi gió về lũ con nít nhảy cà tưng, mừng vì sắp được quần áo mới
+ Mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch đồng nghĩa với gió Tết
+ Gợi nhắc đến quê hương gắn liền với quê hương
Câu 3 (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Vì sao tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch”?
Phương pháp giải:
Em hãy đọc kỹ đoạn văn thứ tư để tìm ý và trả lời.
Lời giải chi tiết:
* Gợi ý 1:
Tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch” là bởi vì khi đến mùa của gió chướng lúa cũng vừa chín tới.
* Gợi ý 2:
Tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch”. Bởi vì: vào mùa gió chướng thì mùa lúa vừa chín. Những liếp mía được đặt từ hồi tháng hai, tháng ba, đợi gió mới chịu già, nước ngọt và trĩu nặng, ôm khúc trên tay có cảm giác nghe nặng trịch. Cây vú sữa đã chín, lúc lỉu và căng bóng, còn dưa hấu…
* Gợi ý 3:
– Tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch”, lí do là vì khi gió mùa về:
+ Lúa cũng vừa chín tới, hy vọng rực sáng lên màu lúa.
+ Mía già, ngọt nước và trĩu nặng, cầm một khúc mía trên tay cảm tưởng nghe nặng trịch.
+ Vú sữa chín đầy cây, lúc lỉu, căng bóng.
Câu 4 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Câu văn cuối cùng của văn bản gợi cho em suy nghĩ gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ câu văn cuối, kết hợp với nội dung văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
* Gợi ý 1:
Câu cuối cùng của văn bản gợi cho bản thân em về nỗi nhớ, sự trăn trở của tác giả đối với mùa gió chướng của quê hương. Tác giả đã nghĩ rằng: nếu mai sau được đi đến một nơi hội tụ đủ đặc sản của quê hương, nhưng liệu còn ai có thể bán được một mùa gió đầy kỷ niệm?
* Gợi ý 2:
Câu văn cuối của văn bản: “Ở đó, siêu thị chất đầy dưa hấu, dưa hành, dưa kiệu, bánh chưng, bánh tét, liệu ở đó có ai bán một mùa gió cho tôi?” làm em nhớ đến một cái Tết ấm áp, đầy đủ và trọn vẹn ở thành phố hoa lệ, xa hoa. Tuy nhiên, nơi hoa lệ này lại không có những ký ức tuổi thơ hay mùa gió chướng mà nhân vật tôi mong chờ. Qua đây người đọc có thể thấy nỗi nhớ quê hương luôn hiện hữu thường trực trong tâm trí của nhân vật tôi.
* Gợi ý 3:
Gợi cho em suy nghĩ về tình yêu quê hương của tác giả. Mặc dù Sài Gòn phồn hoa đô hội nhưng trong lòng của tác giả cũng vẫn luôn nhớ về quê hương bình dị của mình.
Câu 5 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Nêu cảm nhận của em về tình cảm, cảm xúc của tác giả được thể hiện trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, xác định chủ đề văn bản và trình bày cảm xúc của mình.
Lời giải chi tiết:
* Gợi ý 1:
Đó chính là tình yêu, sự gắn bó tha thiết với con người, cảnh sắc của quê hương cùng tâm hồn tinh tế nhạy cảm có khả năng cảm nhận được những thay đổi rất nhỏ, rất khẽ khàng của tạo vật cũng như của tâm trạng con người mỗi khi gió chướng về.
* Gợi ý 2:
Những cảm xúc, tình cảm của tác giả được thể hiện trong văn bản là: một thứ tình cảm vô cùng chân thành và giản dị. Tác giả cảm nhận mùa gió chướng bằng tất cả các giác quan của bản thân, gắn mùa gió chướng với các thời kỳ của quê hương: mùa Tết, mùa thu hoạch. Kể từ đó, tác giả tự hỏi liệu khi phải xa quê, mình có bao giờ cảm nhận được một mùa gió hoàn hảo như vậy nữa không.
* Gợi ý 3:
Qua tác phẩm Trở Gió (Nguyễn Ngọc Tự), người đọc có thể hình dung được sự thay đổi của cảnh vật vào những ngày cuối năm và cũng thấy được sự thay đổi trong tình cảm, suy nghĩ của con người. Thông qua tình cảm ấy, chúng ta cảm nhận được tình yêu quê hương, đất nước của tác giả. Có lẽ phải yêu đất nước mình và mang tấm lòng nặng trĩu với quê hương sắc và quan tâm như vậy.
3. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Trở gió:
3.1. Tâm trạng ngổn ngang của tác giả khi mùa gió chướng về:
* Tác giả giới thiệu mùa gió của quê hương một cách đặc biệt:
– Mùa gió trở về như một “cuộc hẹn” → Nhân cách hóa, gió chướng như một người bạn cũ.
– Thời gian gió về : không rõ, thường vào tháng 9
– Dấu hiệu: “bỗng nghe hơi thở gió rất gần”, gió mạnh, nhanh, gấp như như xốc tấm tôn lên
– Câu cảm thán của tác giả: Ôi! Gió chướng
→ Cuộc gặp gỡ lâu năm đầy thân quen lặp đi lặp lại hàng năm nhưng vẫn gợi lên trong tác giả bao nhiêu cảm xúc, giống như chính những cơn gió chướng: Cồn cào. Nồng nhiệt. Mà thiệt dịu dàng.
* Tâm trạng lộn xộn, ngổn ngang ngang của nhân vật “Tôi”:
– Vừa mừng vừa bực
– Vương vấn những nỗi buồn khó tả: “đứng trong gió đầm đìa tôi cũng buồn, buồn muốn chết”
– Lo sợ khi nghĩ về sự chảy trôi của thời gian: “Sắp già thêm một tuổi đây, mình đã kịp sống gì đâu, tay mình vẫn trắng như vầy…”
– Khẩn trương trong tất cả những hành động của mình: “mỗi lần gió về lại cảm giác mình mất một cái gì đó không rõ ràng, không giải thích được, như ai đó đuổi theo đằng sau, tôi gấp rãi ăn… rung xuống….
→ Cảm giác như mình chưa làm được gì và một năm đã trôi qua, một cảm giác mất mát mơ hồ
– Tự thôi thúc bản thân sống vội vã hơn
→ Tâm trạng buồn vui, chờ đợi lo lắng không làm thay đổi cảm xúc, suy nghĩ của tác giả về mùa gió chướng.
3.2. Sự mong chờ và tình cảm của tác giả với những cơn gió chướng:
* Sự mong chờ những cơn gió chướng của tác giả:
– Lời khẳng định: Nhưng tôi vẫn mong gió chướng về
– Sự chờ đợi đã thành thói quen: Mỗi năm từ thời thơ dại
– Khung cảnh hiện lên trong kí ức:
+ Đám con nít nhảy cà tưng, háo hức vỗ tay cười
+ Sắp được sắp quần áo mới
+ Cảm giác Tết sắp tới gần
– Nhân vật “tôi” và má coi gió chướng là gió Tết, nhưng tâm trạng lại khác nhau:
+ Nhân vật “tôi” mong chờ, háo hức
+ Má của nhân vật “tôi”: buồn, thở dài cái thượt
→ Nỗi lo của người lớn về một cái Tết đầy đủ cho gia đình.
* Tình cảm của tác giả với mùa gió chướng:
– Gió chướng mang hy vọng về một vụ mùa bội thu: lúa vừa chín vào mùa gió chướng
– Mùa gió chướng cũng là thời điểm thu hoạch:
+ Khoảng thời gian thu hoạch thông thường rơi vào lúc cuối năm, đúng thời điểm gió chướng.
+ Lúa chín và mùa gặt cũng đã sẵn sàng thu hoạch: vú sữa, dưa hấu…
– Đối với nhà văn, người tự nhận mình là người “bấp bỏm” trong văn chương :
+ Hai từ “gió chướng” có sức gợi “khủng khiếp”
+ Có thể “chết giấc”: chết lặng, chết ngay lập tức trong nỗi nhớ quê nhà
– Nhiều hình ảnh quê hương gắn liền với những cơn gió chướng: đống rơm, giồng bạc hà, bờ sông, hình ảnh các bà mẹ tất tảo, buồng cau,….
→ Tất cả đều quen thuộc. Những hình ảnh, ký ức quý giá gắn liền với quê hương mà tác giả không thể quên trong lòng.
→ Chính những ký ức giản dị ấy của tác giả có thể giết chết chính mình trong nỗi nhớ quê hương, bởi vì nó đã ăn sâu vào tiềm thức, cùng với những tình cảm sâu sắc của tác giả đối với những mùa gió chướng, quê hương, gia đình.
– Câu hỏi tu từ: Có ai bán một mùa cho tôi? → Mùa gió, những kỷ niệm tuổi thơ, không khí Tết và những cảm xúc ấm áp mà tác giả cảm nhận được thông qua mùa gió.
→ Câu hỏi cuối bài không chỉ làm tăng thêm nỗi buồn, cảm xúc bâng khuâng, tình yêu quê hương nồng nàn, mà còn làm cho câu hỏi trở nên day dứt và dư âm trong lòng người đọc.
