Vệ sinh an toàn thực phẩm là gì? An toàn thực phẩm ở Việt Nam?

1. Khái niệm vệ sinh an toàn thực phẩm là gì?

An toàn thực phẩm hay vệ sinh an toàn thực phẩm theo nghĩa là một ngành khoa học được sử dụng để mô tả việc xử lý, chế biến, bảo quản và lưu trữ thực phẩm bằng các phương pháp khác nhau để ngăn ngừa và kiểm soát các mối nguy bệnh từ thực phẩm. Cũng có thể hiểu đơn giản là giữ cho thực phẩm luôn sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh cho người sử dụng. Theo đó, các sản phẩm thực sự đảm bảo vệ sinh phải được kiểm nghiệm và làm thủ tục công bố sản phẩm, được cơ quan có thẩm quyền chấp nhận.

Các cá nhân, doanh nghiệp chuyên sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải có giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm, đảm bảo vấn đề an toàn thực phẩm nhằm phục vụ tối đa cho người dùng.

2. Ý nghĩa của việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm:

Khi xã hội loài người phát triển, nhu cầu đảm bảo an toàn thực phẩm cho con người ngày càng tăng ở cấp độ quốc tế, quốc gia và khu vực. Mỗi ngày, hàng nghìn người trên thế giới tử vong vì các bệnh lây truyền qua thực phẩm mà khó có thể phòng tránh được. Các bệnh lây truyền qua thực phẩm là vấn đề ở cả các nước phát triển và đang phát triển. Điều này làm quá tải hệ thống chăm sóc sức khỏe. Những người bị ảnh hưởng nhiều nhất là trẻ em, người già và người bệnh. Bệnh do thực phẩm gây ra còn ảnh hưởng đến nền kinh tế và sự phát triển của đất nước cũng như thương mại quốc tế.

Thực phẩm có thể bị ô nhiễm bất cứ lúc nào trước khi ăn. Do đó, việc thực hiện các bước bổ sung để đảm bảo an toàn thực phẩm có thể ngăn ngừa các bệnh nguy hiểm lây truyền qua thực phẩm.

3. Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm:

Xác định trước tình trạng thực phẩm bẩn, mất vệ sinh; Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia ATTP giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn 2030.

Để giải bài toán ATVSTP hiện nay cần có sự đồng bộ của 3 giải pháp: Cơ chế – chính sách; kinh tế xã hội ; Khoa học – công nghệ cũng như hành động từ: Nhà nước, người sản xuất và người tiêu dùng.Đối với người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, thông tin nhãn mác đầy đủ, chọn mua sản phẩm của các thương hiệu uy tín. Khi bảo quản và chế biến cần tuân thủ các nguyên tắc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

Đối đầu với một đơn vị sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm quan trọng phải là những người “có tâm”, tuân thủ các quy định của Luật ATTP. Nói không với những hành vi vi phạm pháp luật, vì lợi ích cá nhân mà gây hậu quả cho người tiêu dùng. Đảm bảo ATVSTP trong tất cả các quy trình: lựa chọn nguyên liệu, sơ chế, chế biến, thành phẩm… Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng mà còn là cách để thương hiệu của doanh nghiệp được đứng vững trên thị trường, được nhiều khách hàng tín nhiệm.

*Về phía nhà nước:

– Nhà nước cần điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật:

– Các quy định liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm cho phù hợp với tình hình đất nước,

– Khắc phục sự chồng chéo; trách làm giảm hiệu quả quản lý nhà nước của các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến ATTP.

– Giải pháp đảm bảo an toàn thực phẩm hiện nay

– Các cơ quan chức năng cần tăng cường thanh tra, giám sát hoạt động của tất cả các cơ sở sản xuất kinh doanh

– Ngoài ra, cần đề ra chính sách ngăn chặn hàng thực phẩm nguy hiểm từ bên ngoài xâm nhập vào nước ta; ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người dân.

– Các cơ quan chức năng liên quan cần tăng cường kiểm tra, giám sát tất cả các cơ sở sản xuất, kinh doanh (chăn nuôi, cơ sở giết mổ, trồng trọt, cơ sở chế biến…), xử phạt khắc phục các đối tượng vi phạm VSATTP.

*Về phía nhà sản xuất:

– Các cơ sở sản xuất, chế biến cần có biện pháp hỗ trợ phát triển sản xuất sạch; đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm theo mọi tiêu chuẩn được cơ quan có thẩm quyền đánh giá và chứng nhận.

– Nhà sản xuất cần nâng cao đạo đức nghề nghiệp trong kinh doanh; Tránh vì lợi ích cá nhân hoặc mục đích lợi nhuận mà ảnh hưởng xấu đến người tiêu dùng cũng như ảnh hưởng đến toàn xã hội.

*Về phía người tiêu dùng:

– Người tiêu dùng cần nâng cao hiểu biết về chất lượng hàng hóa, đặc biệt là chất lượng thực phẩm.

– Người dân cần cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn thực phẩm đảm bảo vệ sinh, có nguồn gốc rõ ràng, tránh mua phải thực phẩm kém chất lượng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

– Người dân cần cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn thực phẩm

– Người tiêu dùng có trách nhiệm thông báo các hành vi vi phạm VSATTP đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để kịp thời giải quyết.

4. An toàn thực phẩm ở Việt Nam:

An toàn thực phẩm là mối quan tâm chính cần giải quyết vì mức độ nghiêm trọng và ngày càng tăng cao bất cứ khi nào xảy ra vấn đề an toàn thực phẩm.

Là một quốc gia xuất khẩu thực phẩm lớn, danh tiếng của Việt Nam về các sản phẩm được giao dịch quốc tế tương đối nhạy cảm với số liệu thống kê thương mại về mức độ nhiễm bẩn thực phẩm.

Thật khó để đánh giá các bệnh do thực phẩm gây ra ở bất kỳ quốc gia nào, nhưng mức độ nhiễm bẩn trong các sản phẩm thực phẩm của Việt Nam tiêu thụ trên thị trường trong nước đã cho thấy mối quan tâm của cộng đồng đối về thực phẩm thực phẩm không an toàn và các vấn đề liên quan đến thương mại là hoàn toàn có căn cứ.

Bởi vậy, các vấn đề được đề cập dưới  đây có khả năng trở nên nghiêm trọng hơn nếu Chính phủ không có hành động kịp thời:

Thứ nhất: An toàn thực phẩm là mối quan tâm mang tính thời sự và các nỗ lực đảm bảo an toàn thực phẩm có khả năng sẽ được đưa tin rộng rãi trên các phương tiện truyền thông;

Thứ hai: Thương mại quốc tế sẽ trở nên cạnh tranh hơn khi các hiệp định thương mại mới được thiết lập;

Thứ ba: Quá trình đô thị hóa gia tăng cũng gây áp lực cho hệ thống vận chuyển, cung cấp thực phẩm truyền thống.

Báo cáo chỉ ra rằng nguyên nhân chính gây ra các bệnh từ thực phẩm là do nhiễm khuẩn, không phải do dư lượng hóa chất. Các tác nhân gây bệnh do vi khuẩn có thể được ngăn ngừa và xử lý bằng cách áp dụng các biện pháp an toàn sinh học trong toàn bộ chuỗi sản phẩm.

Việc sử dụng hóa chất tuyến đầu trong nông nghiệp như thuốc kháng sinh, thuốc trừ sâu và phân bón hóa học nhập lậu hoặc không được quản lý chặt chẽ, thiếu khả năng truy xuất nguồn gốc và lây nhiễm chéo cũng là những yếu tố quan trọng cần lưu ý trong việc duy trì an toàn thực phẩm, nhưng thách thức lớn nhất là thay đổi thói quen sản xuất và thực hành an toàn thực phẩm của một số cơ sở sản xuất quy mô nhỏ.

Việt Nam là nước đi đầu khu vực trong việc xây dựng giải pháp an toàn thực phẩm hiện đại theo khuôn khổ, với các nền tảng cơ bản để nâng cao hiệu quả thực hiện an toàn thực phẩm và chất lượng kết quả đạt được. Tuy nhiên, để xây dựng một khuôn khổ lý thuyết hiệu quả, cần chú ý nhiều hơn đến các yếu tố rủi ro và kết quả thực tế.

Mặc dù không có giải pháp đơn giản cho tất cả các vấn đề về an toàn thực phẩm, nhưng kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều phương pháp thử nghiệm khi được phân bổ hợp lý cùng nhau, sẽ góp phần nâng cao dần mức độ đảm bảo an toàn thực phẩm.