Vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhân vật trữ tình trong Lưu biệt khi xuất dương

1. Dàn ý phân tích vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhân vật trữ tình trong Lưu biệt khi xuất dương hay nhất:

1.1. Mở bài:

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm: “Lưu biệt khi xuất dương” là bài thơ đặc sắc của Phan Bội Châu.

– Giới thiệu vấn đề: Một trong những yếu tố làm nên điều đó là vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhân vật trữ tình được khắc họa rõ nét qua bài thơ.

1.2. Thân bài:

– Vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhân vật trữ tình được thể hiện qua tư duy mới mẻ và khát vọng lớn lao, mạnh mẽ:

– Quan niệm mới và quyết tâm làm người (hai câu đầu): chỉ có ý chí mới làm được những việc phi thường và đầy nghị lực. Mỗi người phải tự quyết định tương lai của mình, phải trở thành một nhà lãnh đạo chủ động chứ không phải thụ động, phụ thuộc vào hoàn cảnh. => Ý chí anh hùng của con người mọi thời đại.

– Tầm vóc của con người trong vũ trụ và sự tự ý thức trách nhiệm cao cả của mình: làm nên việc lớn, giúp nước, lưu danh muôn đời => Tự tin đã tạo nên vẻ đẹp lãng mạn và ý thức về tầm vóc lớn lao đã tạo nên vẻ đẹp hào hùng cho nhân vật trữ tình.

– Khát vọng mạnh mẽ, táo bạo về một cuộc ra đi hoành tráng: Con người như hoà vào thiên nhiên, trở thành trung tâm của bức tranh. Tâm hồn con người trải ra nhiều đợt sóng và cũng chính những đợt sóng ấy đập cùng trái tim sôi sục, hừng hực lửa của con người.

– Qua quan niệm, tư tưởng và tầm vóc con người, đoạn thơ đã xây dựng thành công vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của nhân vật trữ tình. Khát vọng mãnh liệt đã trở thành mạch máu chảy xuyên suốt bài thơ.

– Vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng được xây dựng bằng những nét nghệ thuật đặc sắc:

– Giọng thơ sôi nổi, sôi nổi, lúc thiết tha, lúc sôi nổi.

– Hình ảnh thơ vừa lãng mạn, vừa hùng vĩ. Những hình ảnh tráng lệ liên tiếp xuất hiện từ đầu đến cuối bài thơ như “Chân Khôn”, “Trăm năm”, “Sông núi”, “Biển Đông”, “Sóng bạc”… làm nổi bật khát vọng lãng mạn, mạnh mẽ, táo bạo.

1.3. Kết bài:

Phan Bội Châu đã xây dựng thành công hình tượng người anh hùng với vẻ đẹp hài hoà giữa lãng mạn và anh hùng. Trong hoàn cảnh thực tế, sự ra đi này vốn dĩ là một sự ra đi lặng lẽ và âm thầm. Nhưng tư thế, tầm vóc mà nhà thơ tái hiện qua bài thơ đã phần nào cho thấy niềm tự tin, nhiệt huyết sục sôi trong trái tim của người chiến sĩ cách mạng yêu nước. Điều đó góp phần khẳng định vẻ đẹp lãng mạn và không kém phần hào hùng của nhân vật trữ tình.

2. Vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhân vật trữ tình trong Lưu biệt Khi xuất dương hay nhất:

“Lưu biệt khi xuất dương” là bài thơ đặc sắc của Phan Bội Châu. Một trong những yếu tố làm nên điều đó chính là vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhân vật trữ tình được khắc họa rõ nét qua đoạn thơ. Vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhân vật trữ tình trước hết được bộc lộ qua những quan niệm mới về chí làm trai:

“Làm trai phải lạ ở trên đời

Há để càn khôn tự chuyển dời”

Nhân vật trữ tình có quan niệm táo bạo, mới mẻ về mục đích của mình. Sinh ra là đàn ông thì phải “mong có điều lạ”, tức là phải làm được những điều phi thường, mạnh mẽ. Mỗi người phải tự quyết định tương lai của mình, phải chủ động đi trước thời đại, bất kể trong hoàn cảnh nào. Đó là ý chí anh hùng của con người trong mọi thời đại.

Không chỉ vậy, vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn còn thể hiện ở tầm vóc của con người trong vũ trụ và ý thức trách nhiệm với vị trí của mình:

“Trong khoảng trăm năm cần có tớ

Sau này muôn thuở há không ai?”

Tác giả trăn trở về sứ mệnh của chính mình, để lại một cái tên, để làm những việc mà “phải có ta” giữa trăm năm này. Tự tin tạo nên vẻ đẹp lãng mạn và cảm giác hùng vĩ tạo nên vẻ đẹp anh hùng. Hai vẻ đẹp đó không tách rời nhau mà ngược lại hòa quyện vào nhau tạo nên một bản anh hùng ca lãng mạn đặc sắc. Vì sớm ý thức được trách nhiệm cao cả của mình nên nhân vật trữ tình đã khơi dậy niềm khao khát mãnh liệt và táo bạo về một cuộc ra đi hoành tráng:

Muốn vượt bể Đông theo cánh gió

Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi”

“Mong đuổi theo ngọn gió dài qua biển Đông” trở thành một giấc mơ vừa bay bổng vừa tráng lệ. Tuy nhiên, trong bản dịch thơ, “lưu biệt khi xuất dương” chỉ diễn tả một cuộc chia tay bình thường, không làm nổi bật tư thế, tầm vóc của con người trong vũ trụ như trong nguyên tác. “Sóng bạc ngàn bay” như một sự thăng hoa vừa lãng mạn vừa hào hùng trong cảm xúc. Đoạn thơ kết thúc bằng một hình ảnh đẹp tương xứng với khát vọng lớn lao và tư thế hào hùng của người anh hùng trong cuộc ra đi. Con người như hòa vào thiên nhiên, trở thành trung tâm của bức tranh. Tâm hồn con người trải ra nhiều đợt sóng xám xịt, và cũng chính những đợt sóng ấy đập cùng trái tim sôi sục, hừng hực lửa của con người.

Qua quan niệm, tư tưởng và tầm vóc con người, đoạn thơ đã xây dựng thành công vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của nhân vật trữ tình. Khát vọng mãnh liệt đã trở thành mạch máu chảy xuyên suốt bài thơ. Đó là những gì làm cho nó rất hấp dẫn. Và có lẽ, những gì lãng mạn, hào hùng đó được nuôi dưỡng và đơm hoa kết trái từ những hạt mầm của lòng yêu nước mãnh liệt và sâu sắc của tác giả.

Để tạo nên vẻ đẹp ấy, Phan Bội Châu đã sử dụng những nét nghệ thuật đặc sắc. Thơ tràn đầy nhiệt huyết, sôi nổi và có lúc cuồng nhiệt, hừng hực. Hình ảnh thơ vừa lãng mạn, vừa hùng vĩ. Những hình ảnh tráng lệ liên tiếp xuất hiện từ đầu đến cuối bài thơ như “Chân Khôn”, “Trăm năm”, “Sông núi”, “Biển Đông”, “Sóng bạc”… làm nổi bật khát vọng lãng mạn, mạnh mẽ, táo bạo.

Có thể nói, Phan Bội Châu đã xây dựng thành công hình tượng người anh hùng với vẻ đẹp lãng mạn và hào hùng. Trong hoàn cảnh thực tế, sự ra đi này vốn dĩ là một sự ra đi lặng lẽ và âm thầm. Nhưng tư thế, tầm vóc mà nhà thơ tái hiện qua bài thơ đã phần nào cho thấy niềm tự tin, nhiệt huyết sục sôi trong trái tim của người chiến sĩ cách mạng yêu nước. Điều đó góp phần khẳng định vẻ đẹp lãng mạn và không kém phần hào hùng của nhân vật trữ tình. Thơ trở nên lôi cuốn, hấp dẫn có lẽ vì thế.

3. Bài phân tích vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhân vật trữ tình trong Lưu biệt Khi xuất dương ấn tượng nhất:

Bài thơ “Lưu biệt khi xuất dương” là bài thơ tiêu biểu trong cuộc đời hoạt động cách mạng của chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu trên đường sang Nhật, dấy lên phong trào Đông Du. Bài thơ là bài ca hào sảng về lí tưởng yêu nước cao cả, khí phách anh hùng và khát vọng cứu nước nồng nàn của Phan Bội Châu, đặc biệt bài thơ có sức lay động mạnh mẽ nhờ vẻ đẹp lãng mạn, hào hoa anh hùng của nhân vật trữ tình.

Vẻ đẹp lãng mạn và hào hùng của nhân vật trữ tình được bộc lộ rõ nét trong đoạn thơ trước hết là cách nhìn mới của Phan Bội Châu về người anh hùng:

“Làm trai phải lạ ở trên đời,

Há để càn khôn tự chuyển dời.”

Có thể nói đây là một quan niệm mới mẻ, táo bạo về ý chí của nhân vật trữ tình là một chàng trai, sinh ra đã là con người thì anh ta phải có cái gì đó “lạ”, tức là anh ta phải có khả năng làm được những điều phi thường. Phải là người chủ động, quyết định tương lai và hướng đi của mình, không phụ thuộc và bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh và thời cuộc. Làm người trước hết phải có chí khí anh hùng, phải tự tin, lạc quan để theo đuổi nghiệp lớn, đây là lẽ sống cao cả, thể hiện vẻ đẹp phi thường, tầm vóc vĩ đại sánh ngang với vũ trụ. 

“Trong khoảng trăm năm cần có tớ,

Say này muôn thuở há không ai?”

Vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của Phan Bội Châu còn được hình dung qua tầm vóc con người trong vũ trụ, ý thức tự giác trách nhiệm với thời đại, với cuộc đời. Nhà thơ khẳng định rõ ràng một sứ mệnh của mình, đó là hiến mình cho thiên hạ, lưu danh thiên cổ, lưu danh trăm năm, không rơi vào phàm phu, Phan Bội Châu không phủ nhận những anh hùng khác, nhưng không coi anh hùng như một cá nhân, và khuyến khích thế hệ trẻ nhìn về tương lai. Có thể thấy, nhà từ thiện đã có một ý thức trách nhiệm công dân rất cao quý và chính đáng, xuất phát từ lòng yêu nước sôi sục và nồng nàn của ông.

“Đã mang tiếng ở trong trời đất,

Phải có danh gì với núi sông.”

Phan Bội Châu đã chỉ rõ mối quan hệ giữa cá nhân và đất nước, vai trò của cá nhân đối với vận mệnh đất nước, cũng như thấy rõ bối cảnh của thời đại. Mất nước không ảnh hưởng đến nhà. Đây là lời phủ nhận có phần gay gắt nhưng cũng thể hiện tư tưởng tiến bộ, tiên phong của Phan Bội Châu, ông nói về nỗi nhục mất nước nhưng cũng mở ra một con đường để rửa nỗi nhục đó.

“Muốn vượt bể Đông theo cánh gió,

Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi.”

Để có thể làm tròn trách nhiệm cao cả của mình, nhân vật trữ tình đã khơi dậy niềm khao khát về một chuyến đi dù gian khổ. Những hình ảnh kì vĩ như: “vượt biển Đông”,“sóng bạc” gợi tả tâm thế phấn khởi, tin tưởng, lạc quan hướng tới một tương lai tươi sáng đang chào đón. Khát vọng lớn rất giống với tư thế hào hùng của người quan trường trên đường xuất trận, con người như hòa vào thiên nhiên, trở thành trung tâm của vũ trụ, “muôn trùng sóng bạc” đã hòa vào sự thăng hoa của chí khí anh hùng, hòa cùng nhịp đập trái tim của nhân vật trữ tình.

Qua bài thơ “Lưu biệt khi xuất dương”, tác giả Phan Bội Châu đã xây dựng rất thành công hình ảnh người đồng chí cách mạng yêu nước với vẻ đẹp lãng mạn và hào hùng. Vẻ đẹp hào hùng và lãng mạn làm cho bài thơ trở thành một bài ca tuyệt vời, khúc ca về sự ra đi hào sảng của người anh hùng suốt đời vì nước vì dân không biết mệt mỏi.