Việc cúng bái thờ phụng tổ tiên luôn được tất cả các gia đình vô cùng quan tâm đến. Và văn hóa thờ cúng vẫn được lưu truyền dòng đời nay để thể lòng biết ơn của con cháu đối với ông bà tổ tiên. Hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu với các bạn một bài văn khấn ở nhà thờ họ đầy đủ nhất.
Mục lục bài viết
1. Văn khấn cúng tại nhà thờ họ là gì?
Văn khấn cúng nhà thờ họ là một loại văn bản tôn giáo được sử dụng trong các nghi lễ cúng dường và tưởng niệm các tổ tiên của một gia đình, dòng họ hay một cộng đồng. Văn khấn cúng nhà thờ họ thường được viết bằng chữ Nôm hoặc chữ Hán, có thể có sự kết hợp giữa hai loại chữ này. Văn khấn cúng nhà thờ họ thể hiện sự kính trọng, biết ơn và mong ước được ban phước, bình an và may mắn từ các tổ tiên. Văn khấn cúng nhà thờ họ cũng phản ánh được lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng của mỗi gia đình, dòng họ hay cộng đồng.
2. Ý nghĩa của Văn khấn cúng tại nhà thờ họ:
Văn khấn cúng nhà thờ họ là một nét đẹp văn hóa tín ngưỡng của người Việt Nam, thể hiện lòng biết ơn và tưởng nhớ đến công đức sinh thành dưỡng dục của tổ tiên. Khi cúng nhà thờ họ, con cháu trong dòng họ sẽ góp lễ vật, đọc văn khấn, thắp hương, dâng hoa, cầu xin các vị gia tiên tiền tổ ban phước cho toàn thể con cháu trong dòng họ được an khang, thịnh vượng, hạnh phúc. Văn khấn cúng nhà thờ họ có nhiều loại tùy theo từng dịp lễ, như ngày giỗ tổ, rằm tháng giêng, rằm tháng bảy, lễ khánh thành nhà thờ họ… Mỗi loại văn khấn sẽ có nội dung và cách trình bày khác nhau, nhưng đều phải tuân theo nghi thức và truyền thống của dòng họ. Văn khấn cúng nhà thờ họ không chỉ là một bài văn mà còn là một bài ca ca ngợi công lao của tổ tiên, một bài giảng dạy con cháu phải sống có đạo đức, một bài kết nối tình cảm giữa các thành viên trong dòng họ. Văn khấn cúng nhà thờ họ là một phần không thể thiếu trong các buổi lễ tế tự của dòng họ.
3. Văn khấn cúng tại nhà thờ họ đầy đủ và chính xác nhất:
Nam mô Nhật Nguyệt Quang Minh Phật
Nam mô Địa Vương Mẫu Phật
Nam mô Ta bà Giáo chủ Bổn sư Thích ca Mâu Ni Phật
Nam mô Mười phương chư Phật, Chư Phật mười phương
Nam mô Chư vị Bồ Tát
Kính lạy: Hội đồng Thánh Mẫu
Kính lạy: Ngọc Hoàng Thượng Đế.
Kính lạy: Chư Tiên, Chư Thánh, Chư Thần
Kính lạy: Thổ Thần, Thần Linh, Thổ Địa, Táo Phủ Thần Quân, Ngũ phương Địa mạch,Tiếp dẫn Tài Thần, Tiếp dẫn Lộc Thần, Tiền Hậu địa chủ, Chúa Bà bản cảnh, các tiểu Thần trong khu vực.
Kính lạy: Cửu huyền Thất Tổ, Thất Tổ Cửu Huyền.
Cao Cao tằng Tổ khảo, Cao Cao tằng Tổ tỷ, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Hiền khảo, Hiền tỷ, Bá, Thúc, Đệ, Huynh, Cô, Dì, Tỷ, Muội.
Cộng đồng nội – ngoại Gia tiên dòng họ …
Kính lạy: Chầu Tổ Cô, Hoàng Tổ Mãnh, Bà Cô, Ông Mãnh dòng họ…
Hôm nay là Ngày… Tháng… Năm…
Con tên là:
Đang cư ngụ tại địa chỉ:
Đại diện cho con cháu dòng họ …
Xin kính dâng lễ vật, cầu xin bề trên chấp lễ chấp bái.
Chúng con cầu xin các vị Gia tiên Tiền Tổ dòng họ… độ trì dạy bảo dẫn dắt cho tất cả con cháu trong dòng họ để mọi gia đình trong dòng họ …: Già được mạnh khỏe, trẻ được bình an. Con cháu hiếu thảo với Ông Bà Cha Mẹ.
Chúng con cầu xin, gia tiên tiền tổ độ trì để toàn thể con cháu trong dòng họ: Cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu sức khỏe được sức khỏe, cầu tiến tới được tiến tới, cầu con được con, cầu cháu được cháu. Để cho toàn bộ dòng họ chúng ta ngày càng đông đúc, phú quí, giàu sang, nhà cửa khang trang, hiển vinh mãi mãi.
Chúng con xin hứa: Luôn luôn ghi lòng tạc dạ công ơn sinh thành dưỡng dục của Tổ tiên. Giữ vững được truyền thống nội ngoại thương yêu, đoàn kết, sống có tôn ti trật tự trên kính dưới nhường. Phát huy được truyền thống vẻ vang, cần cù lao động, siêng năng học tập của cha ông tiên tổ.
4. Cách sắm lễ cúng tổ tiên ở nhà thờ họ:
Cách sắm lễ cúng tổ tiên ở nhà thờ họ là một vấn đề quan trọng mà nhiều người gặp phải khi đến ngày giỗ hay tết. Để có một buổi lễ cúng trang nghiêm và đầy đủ, bạn cần chuẩn bị những gì sau đây:
– Mâm cỗ: Bạn nên chọn những món ăn phù hợp với phong tục và sở thích của tổ tiên, thường là những món ăn truyền thống như xôi, gà, thịt heo, cá, rau, trái cây… Có bánh chưng, bánh tét, bánh dày và bánh trôi nước vào những dịp lễ lớn. Mâm cỗ được bày biện gọn gàng và đẹp mắt, có thể trang trí thêm hoa quả, hoa cúc, hoa sen… để tăng thêm sắc màu và hương thơm.
– Lễ vật: Chuẩn bị những lễ vật thiêng liêng như hương, nến, giấy vàng mã, rượu, trà, thuốc lá… để dâng lên tổ tiên. Nên có một bình hoa tươi để tôn vinh sự sống của tổ tiên. Ngoài ra, bạn có thể mang theo những vật phẩm khác có ý nghĩa đối với tổ tiên như ảnh, sách, đồ dùng cá nhân… để bày tỏ lòng kính trọng và tri ân.
– Cách cúng: Bạn nên đến nhà thờ họ sớm để tìm chỗ đặt mâm cỗ và lễ vật. Cần tuân theo quy định của nhà thờ họ về việc xếp hàng, chờ đợi và thực hiện các nghi lễ. Cúng theo thứ tự từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài, từ cha ông đến con cháu. Khấn nguyện thành kính và chân thành, cảm ơn tổ tiên đã ban cho mình cuộc sống tốt đẹp và mong muốn được sự che chở và phù hộ của họ. Bạn cũng nên cầu nguyện cho hòa bình, an lành và hạnh phúc cho gia đình và dòng họ.
– Sau khi cúng: dọn dẹp sạch sẽ chỗ cúng của mình và mang về những lễ vật còn lại. Có thể ăn uống hoặc chia sẻ mâm cỗ với người khác để tăng thêm sự gắn kết và hòa thuận. Nên tận dụng thời gian để giao lưu, trò chuyện và học hỏi kinh nghiệm từ những người khác trong nhà thờ họ. Đó là những cách để bạn duy trì và phát huy truyền thống tôn ti của dân tộc Việt Nam.
5. Những lưu ý khi làm lễ cúng ở nhà thờ họ:
Làm lễ cúng ở nhà thờ họ là một nét đẹp trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết những lưu ý khi làm lễ cúng ở nhà thờ họ để tránh xảy ra những sự cố không đáng có. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng mà bạn nên biết khi làm lễ cúng ở nhà thờ họ:
– Trước khi làm lễ cúng, nên tìm hiểu kỹ về lịch sử, phong tục và quy định của nhà thờ họ mà bạn muốn đến. Mỗi nhà thờ họ có những điều riêng, bạn không nên áp dụng chung một cách làm lễ cho tất cả các nhà thờ họ.
– Khi đến nhà thờ họ, cần ăn mặc lịch sự, trang nhã, không mặc quá ngắn, quá bó hoặc quá rực rỡ. để tóc gọn gàng, không đội mũ, mang giày dép có quai hậu không đi dép lê. Nên mang theo khăn trải bàn thờ hoặc yên châu để trang trí bàn thờ.
– Khi làm lễ cúng, chuẩn bị đầy đủ các vật phẩm cần thiết, như hoa quả, bánh kẹo, rượu, trà, nến, hương, vàng mã… Chọn những vật phẩm phù hợp với tập quán của nhà thờ họ và sắp xếp chúng theo thứ tự hợp lý trên bàn thờ. Không nên mang đến những vật phẩm không liên quan hoặc có ý nghĩa xấu, như dao kéo, kim chỉ, thuốc lá, bia…
– Khi cúng xong, cúi chào ba lần trước bàn thờ và xin phép tổ tiên rời khỏi nhà thờ họ. Không nên vội vàng hay ồn ào khi ra về. Bạn cũng nên để lại một phần của các vật phẩm cúng cho nhà thờ họ hoặc chia sẻ cho người khác. Không mang hết tất cả các vật phẩm cúng về nhà hoặc vứt bỏ chúng bừa bãi.
6. Nghi thức tế tự trong họ:
Các nghi lễ bao gồm tế lễ các vị thần và người cõi âm, cũng như giao tiếp, chào hỏi và tiếp đãi người sống. Cả hai nghi lễ âm dương nên được áp dụng tùy theo thời gian, hoàn cảnh, đối tượng, phong tục và địa điểm.
Nhất là khi phải cúng tế cho gia đình, tổ tiên, cho mọi dòng họ thì ngày nay đã khác xưa rất nhiều. Ở nhà nào cũng vậy, nghi lễ thắp hương, khấn vái thay cho hưng vái, phần hương, sái tử, điểm trà, đọc chúc văn…Đối với họ, phạm vi rộng lớn hơn, hoành tráng hơn. Trước đây, cúng tế truyền thống phải làm lễ tế tổ (lễ cao hơn tế). Tế phải có nhạc, chiêng trống, có quỳ bái điền đọc, có sơ hiến, có á hiến, tam hiến tuần, mọi động tác phải tuân theo đúng lời xướng và tiếng trống, tiếng chiêng. Về thời gian hành lễ, để thực hiện nhiệm vụ của chủ tế và bồi tế phải mất từ một đến hai tiếng đồng hồ, mỗi người phải vái bốn lạy, chưa kể thời gian lạy lần lượt từ lớp chú bác đến lớp con cháu.
Ngày nay, nhiều họ đã thay đổi. Lễ cúng Tổ hàng năm được tổ chức long trọng đến nỗi tất cả con cháu xa gần, trai gái, dâu rể, ông bà nội đều tề tựu về dự lễ. Thay thế các nghi lễ hiến tế cổ xưa (đã mô tả ở trên) bằng các nghi lễ tưởng nhớ công lao của tổ tiên. Đó là trình bày tiểu sử và sự tích của tổ tiên và các vị thần, đồng thời tưởng nhớ họ bằng cách thực hiện các nghi lễ thắp hương và hoa. Cuối buổi lễ, tộc trưởng đọc một bài chúc mừng các vị cao lão trong họ, tuyên bố những chủ trương, kế hoạch trong năm tới và kêu gọi con cháu hướng dẫn. Những năm gần đây, có nhiều họ, ở một số nơi vẫn tiếp tục theo xu hướng phục cổ tiến hành lễ tế có quỳ bái điển đọc như xưa. Tất nhiên là sẽ không long trọng như ông cha ta trước đây nhưng cũng sẽ khá tốn kém.