Tỷ suất lợi nhuận là gì? Công thức tính tỷ suất lợi nhuận?

1. Tỷ suất lợi nhuận là gì?

Tỷ suất lợi nhuận là một vấn đề quan trọng mà các doanh nghiệp, người kinh doanh bất cứ mặt hàng, ngành nghề gì cũng cần phải quan tâm. Để thực hiện kinh doanh thành công, đánh giá được kết quả kinh doanh và tìm ra những chiến lược kinh doanh tốt, người ta phải biết cách tính và đánh giá số liệu tỷ suất lợi nhuận. Vậy tỷ suất lợi nhuận là gì?

1.1. Khái niệm tỷ suất lợi nhuận:

Tỷ suất lợi nhuận hay còn được gọi là ROS (viết tắt của từ tiếng anh Return On Sales) là tỷ số giữa mức lợi nhuận thu được với tổng số vốn cố định và vốn lưu động được sử dụng trong cùng một kỳ. Hay nói một cách đơn giản, tỷ suất lợi nhuận chính là tỷ lệ lợi nhuận còn lại sau khi đã trừ mọi chi phí thanh toán. 

Doanh nghiệp thường quan tâm đến chỉ số tỷ suất lợi nhuận này bởi nó là một số liệu quan trọng có thể xác định tình hình sinh lợi thực tế của công ty và biết được lãi ròng của các cổ đông trong doanh nghiệp đó. 

Ngoài chủ ý đến con số tính toán tỷ suất lợi nhuận, nhà kinh doanh còn cần chú ý đến những nhân tổ có thể ảnh hưởng đến kết quả của tỷ suất lợi nhuận để có những phương án tốt nhất:

– Yếu tố ảnh hưởng đầu tiện là tỷ suất giá trị thặng dư. Tỷ suất giá trị thặng dư càng cao, tỷ suất lợi nhuận càng lớn và ngược lại. (Tỷ suất giá trị thặng dư tỉ lệ thuận với tỷ suất lợi nhuận).

– Thứ hai là cấu tạo hữu cơ của tư bản. Nếu tỷ suất giá trị thặng dư không thay đổi, cấu tạo hữu cơ tư bản càng cao thì tỷ suất lợi nhuận càng giảm và ngược lại (cấu tạo hữu cơ tư bản tỉ lệ nghịch với tỷ suất lợi nhuận).

– Thứ ba là tốc độ chu chuyển của tư bản – số lần tư bản được ứng ra dưới 1 hình thái nhất định trong 1 thời gian nhất định. Nếu tốc độ chu chuyển tư bản trong năm càng tăng thì tỷ suất thặng dư của tư bản càng lớn dẫn đến tỷ suất lợi nhuận tăng. Như vậy, tốc độ chu chuyển tư bản gián tiếp tỉ lệ thuận với tỷ suất lợi nhuận.

– Cuối cùng là tiết kiệm tư bản bất biến. Tiết kiệm tư bản bất biến tỷ lệ nghịch với tỷ suất lợi nhuận. Những giá trị về tỷ suất thặng dư và tư bản khả biến không đổi, tiết kiệm tư bản bất biến càng lớn, tỷ suất lợi nhuận càng nhỏ và ngược lại.

Đánh giá và kiểm soát được những nhân tố này sẽ có thể một vẫn giúp doanh nghiệp của bạn có tỷ suất lợi nhuận tăng cao và thu lại nhiều tích cực trong kinh doanh. 

1.2. Vai trò của tỷ suất lợi nhuận:

Sau khi tìm hiểu tỷ suất lợi nhuận là gì cũng như một vài đánh giá về tỷ suất lợi nhuận, ta cũng có thể thấy tỷ suất lợi nhuận đóng một vai trò rất quan trọng đối với việc kinh doanh của một doanh nghiệp. Tỷ suất lợi nhuận có vai trò quan trọng như:

+ Vai trò đầu tiên của tỷ suất lợi nhuận với doanh nghiệp là đánh giá tình hình kinh doanh. Tỷ suất lợi nhuận giúp doanh nghiệp có những đánh giá đúng hiệu quả hoạt động kinh doanh, từ đó xác định dự án hay giai đoạn nào đang có lãi hay thua lỗ. Từ đó giúp doanh nghiệp có thể kịp thời đề ra các phương án hữu hiệu nhất để khắc phục lỗ và tiếp tục phát huy phương án phát sinh lãi.

+ Thứ hai, tỷ suất lợi nhuận đóng vai trò là cơ sở để đánh giá hiệu suất tài chính. Nó cho bạn một cái nhìn cụ thể nhất về các khía cạnh hiệu suất tài chính khác nhau của doanh nghiệp như:

– Khả năng quản lý chi phí doanh nghiệp đã thực sự tốt hay chưa?

– Chiến lược định giá của doanh nghiệp đã có hướng đi đúng?

– Lợi nhuận và sự ổn định của doanh nghiệp trong từng thời kỳ, giai đoạn.

– Tiềm năng đầu tư của doanh nghiệp trong lĩnh vực.

+ thứ ba, hoạch định chiến lược hợp lý bằng việc đánh giá được tình hình kinh doanh và hiệu suất tài chính. Từ đó giúp doanh nghiệp đưa ra các chiến lược kinh doanh hợp lý, cải thiện kịp thời để khắc phục những lỗ hổng.

+ Cuối cùng, tỷ suất lợi nhuận giúp khẳng định vị thế doanh nghiệp và thu hút đầu tư. Một doanh nghiệp cho thấy tỷ suất lợi nhuận doanh nghiệp cao, chứng tỏ là một doanh nghiệp tốt, có chiến lược kinh doanh phát triển rõ ràng nhằm đem lại lợi nhuận khổng lồ khẳng định được vị thế của mình trên thương trường. Từ đó tạo cơ sở đáng tin cậy để thu hút được lượng vốn đầu tư tốt. Ngoài ra, lợi nhuận doanh nghiệp cũng có sự ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khách quan khác, xong với nguồn lợi nhuận khổng lồ mà doanh nghiệp mang lại cũng cho thấy tầm vóc của doanh nghiệp đó lớn đến nhường nào. 

Qua đó, ta có thể thấy tỷ suất lợi nhuận đóng vai trò quan trọng như thế nào trên con đường kinh doanh của một doanh nghiệp.

2. Có bao nhiêu loại tỷ suất lợi nhuận quan trọng?

Vậy theo bạn, có bao nhiêu loại tỷ suất lợi nhuận quan trọng? Tỷ suất lợi nhuận quan trọng được chia làm 2 loại lớn là tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu và tỷ suất lợi nhuận sinh lợi.

 2.1. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu:

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu hay còn được gọi với cái tên khác là tỷ suất lợi nhuận ròng. Đây là một loại tỷ suất lợi nhuận có tỉ số giữa lợi nhuận thu được trên tổng doanh thu trong một kỳ cố định. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu được đo bằng đơn vị % và có thể thay đổi khi biến lợi nhuận và doanh thu thay đổi. Ta có công thức tính tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu như sau:

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu = (Lợi nhuận sau thuế / Doanh thu) x 100%

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu giúp nhà đầu tư chủ động nắm bắt tình hình kinh doanh và phát triển của doanh nghiệp như thế nào. Nhờ đó, chủ doanh nghiệp có thể biết được chính xác số vốn bỏ ra và lợi nhuận thu vào nhằm góp phần tìm ra những chiến lược kinh doanh thu lợi nhuận tốt nhất sau này.

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu giúp doanh nghiệp biết được số lợi nhuận mà doanh nghiệp thu về so với doanh thu, sản phẩm, dịch vụ mà doanh nghiệp kinh doanh có giá bán thấp hơn doanh nghiệp cùng ngành hay không. Từ đó doanh nghiệp có thể điều chỉnh tăng tỷ suất lợi nhuận bằng các phương án kinh doanh khác.

Chỉ số này có sự khác biệt giữa các ngành và tùy thời điểm nên nó chỉ được sử dụng để so sánh giữa các công ty cùng ngành trong cùng 1 thời kỳ nhất định.

2.2. Tỷ suất sinh lợi:

Tỷ suất sinh lời là tỉ số giữa tổng mức lợi nhuận có được và tổng vốn đầu tư trong một kỳ hạn nhất định của doanh nghiệp. Tỷ suất sinh lời được chia ra làm hai loại là tỷ suất sinh lời trên số vốn sở hữu (ROE – Return On Equity) và tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA –  Return On Asset). 

– Tỷ suất sinh lời trên số vốn sở hữu (ROE – Return On Equity) giúp chủ doanh nghiệp xác định được mức lợi nhuận thu về khi đầu tư vốn vào hoạt động kinh doanh. ROE có công thức tính như sau:

ROE = (Lợi nhuận sau thuế / Vốn sở hữu) x 100%

Như vậy, ROE càng cao thì khả năng thu hồi vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp càng lớn.

– Tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA –  Return On Asset) phản ánh được khả năng sinh lời của tổng tài sản gồm cả vốn chủ sở hữu và vốn vay được tính với công thức:

 ROA = (Lợi nhuận sau thuế / Tổng tài sản) x 100%

Các loại tỷ suất sinh lời này có ý nghĩa vô cùng quan trọng đến sự phát triển của một doanh nghiệp. Người kinh doanh cần có những phân tích, đánh giá chính xác các số liệu này để đưa ra những chiến lược kinh doanh chính xác đem lại lợi nhuận tốt cho doanh nghiệp.

3. Công thức tính tỷ suất lợi nhuận:

Công thức tính tỷ suất lợi nhuận là kiến thức bắt buộc mà các nhà kinh doanh cần phải biết, nắm vững chắc để tạo lên những chiến lược kinh doanh phù hợp giúp thúc đẩy, phát huy những điểm hữu dụng, khả năng tạo ra lợi nhuận tốt và tìm ra các chiến lược kinh doanh “vá” các lỗ hổng gây thất thoát, mất lợi nhuận hay các điểm yếu gây thiệt hại, kinh doanh không tốt. Dưới đây là các công thức tính tỷ suất lợi nhuận mà các doanh nghiệp cần biết:

– Thứ nhất là tính toán doanh thu thuần: Trước tiên các nhà kinh doanh cần phải biết xác định doanh thu thuần của công ty theo công thức:

Doanh thu thuần = tổng doanh thu của doanh nghiệp – lợi nhuận, tiền hoàn lại và chiết khấu

– Thứ hai, xác định thu nhập ròng bằng công thức:

Thu nhập ròng = tổng doanh thu của doanh nghiệp – tổng chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra