Tù chung thân là bao nhiêu năm? Thuật ngữ tiếng Anh? Được giảm án tù chung thân nếu cải tạo tốt? Có thể được tha tù trước thời hạn? Tù chung thân có thể được đặc xá?
Tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn, được Tòa án tuyên đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng. Do đó, tại thời điểm xác định hình phạt, không xác định được chính xác thời hạn ngồi tù. Tuy nhiên trên thực tế, nếu cải tạo tốt, người phạm tội có thể được ra tù sau một thời gian cải tạo. Do đó, tù chung thân không có nghĩa là người phạm tội phải ngồi tù suốt đời. Cùng tìm hiểu các nội dung quy định về thời hạn chấp hành hình phạt, các chính sách khoan hồng của nhà nước đối với người thực hiện cải tạo tốt.
Căn cứ pháp lý:
– Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.
– Luật Đặc xá năm 2018.
Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
Mục lục bài viết
1. Tù chung thân là bao nhiêu năm?
– Khái niệm tù chung thân:
Theo Điều 39 Bộ luật Hình sự 2015 thì tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn. Do đó, khi Tòa tuyên án, được hiểu là người phạm tội phải chấp hành hình phạt tù suốt phần đời còn lại nếu không được hưởng nếu không có thay đổi.
Hình phạt này được áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình. Khi đó, hậu quả cũng như hành vi có tính chất đặc biệt nguy hiểm, cần phải cách ly lâu dài khỏi xã hội. Ở đây, hình phạt tử hình được xem là nghiêm khắc nhất, khi tước đi mạng sống của người phạm tội.
Khi chấp hành hình phạt tù trung thân, người phạm tội phải tham gia giáo dục, cải tạo, làm việc theo phân công ở trại giam.
Ngoài ra theo quy định, hình phạt tù chung thân không áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
Thực tiễn, hình phạt tù chung thân áp dụng với các trường hợp xét thấy áp dụng tù có thời hạn thì vẫn còn nhẹ nhưng chưa đến mức phải tử hình. Khi đó, thời hạn không được xem xét để áp dụng đối với người phạm tội. Họ cần phải cách ly khỏi xã hội là yếu tố bắt buộc, cho đến khi chết hoặc được giảm án, được tha tù.
Thời hạn tù chung thân:
Được quy định là hình phạt tù không thời hạn, nên nhiều người vẫn lầm tưởng nếu bị tù chung thân sẽ ở tù suốt đời. Khi đó, người chấp hành hình phạt được xem là đóng khung trong trại giam, không có tương lai, không thể làm lại cuộc đời.
Các chính sách khoan hồng được nhà nước xây dựng để có cơ sở, giúp người phạm tội có động lực cải tạo tốt.
Tuy nhiên, người bị án phạt tù chung thân có thể không phải đi tù suốt đời nếu cải tạo tốt.
2. Thuật ngữ tiếng Anh?
Hình phạt tù chung thân tiếng Anh là Life imprisonment penalty.
Cải tạo tốt tiếng Anh là Good renovation.
3. Được giảm án tù chung thân nếu cải tạo tốt:
Quy định giảm án tù được trình bày trong nội dung Điều 63 Bộ luật Hình sự. Theo đó ngoài yếu tố cải tạo tốt, người bị kết án phạt tù chung thân cần đảm bảo các điều kiện sau:
– Đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định, tùy thuộc vào tính chất tội phạm thực tế.
– Đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự.
Họ sẽ được cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền đề nghị lên Tòa án để xem xét, quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt. Như vậy, cải tạo tốt là một yếu tố bắt buộc, bên cạnh các điều kiện khác để trở thành căn cứ xét giảm án.
Trong đó, cách xác định thời gian giảm án như sau:
– Thời gian đã chấp hành hình phạt để được xét giảm lần đầu là 12 năm đối với tù chung thân.
– Một người có thể được giảm nhiều lần trong thời gian chấp hành hình phạt. Trong đó:
+ Người bị kết án tù chung thân về một tội danh, lần đầu được giảm xuống thời hạn chấp hành hình phạt là 30 năm tù. Dù được giảm nhiều lần cũng phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành hình phạt là 20 năm.
– Trường hợp người bị kết án về nhiều tội trong đó có tội bị kết án phạt tù chung thân: Tòa án chỉ xét giảm lần đầu xuống 30 năm tù sau khi đã chấp hành được 15 năm tù. Dù được giảm nhiều lần nhưng vẫn phải bảo đảm thời gian thực tế chấp hành là 25 năm. Bởi trên thực tế, họ phạm nhiều tội hơn, xâm phạm đến nhiều quyền được pháp luật bảo vệ hơn trên thực tế.
Kết luận:
Như vậy, người bị kết án tù chung thân nếu cải tạo tốt và đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự thì có thể xem xét giảm án xuống tù có thời hạn. Đây là các căn cứ giảm án mà cơ quan có thẩm quyền xem xét để thực hiện giảm án. Tuy nhiên, họ vẫn phải chấp hành đủ tối thiểu 20 hoặc 25 năm tù.
4. Có thể được tha tù trước thời hạn:
Sau khi được giảm án, thời hạn ngồi tù của người phạm tội đã được xác định. Do đó, tha tù trước thời hạn giúp rút ngắn thời hạn đó hơn nữa.
Khoản 1 Điều 66 Bộ luật Hình sự quy định về tha tù trước thời hạn có điều kiện như sau:
Tha tù trước thời hạn chỉ được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:
– Phạm tội lần đầu;
– Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt;
– Có nơi cư trú rõ ràng;
– Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí;
– Đã chấp hành được ít nhất là một phần hai mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn.
+ Trường hợp người phạm tội là người có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng, người đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì phải chấp hành được ít nhất là một phần ba mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 12 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn;
– Không thuộc một trong các trường hợp phạm tội quy định tại khoản 2 Điều Điều 66. Xác định với người bị kết án thuộc một trong các trường hợp:
+ Người bị kết án về một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia, các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh, Tội khủng bố,…
+ Người bị kết án tử hình được ân giảm hoặc thuộc trường hợp không thi hành án tử hình.
Kết luận:
– Theo các quy định trên, người bị kết án tù chung thân nhưng đã được giảm án có thể được tha tù trước thời hạn. Từ đó mà khoảng thời gian thực tế chấp hành án được rút ngắn. Sau khi khi tù, họ có thể làm lại cuộc đời, được sinh hoạt, làm việc cũng như tái hòa nhập cộng đồng.
Từ giảm án, tha tù trước thời hạn đều xác định các mục tiêu trong phấn đấu, tham gia cải tạo tốt của người phạm tội. Từ đó mà công tác trừng phạt, giáo dục người phạm tội đạt được ý nghĩa cao hơn. Thay vì phải loại bỏ họ, làm mất đi ý nghĩa cuộc sống của họ thì pháp luật cho họ một lựa chọn, một con đường mới.
– Bên cạnh đó, người được ân giảm án tử hình xuống tù chung thân thì không được tha tù trước thời hạn. Bởi ân giảm đã là một sự khoan hồng lớn của pháp luật trong vi phạm, thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng mà người phạm tội gây ra.
5. Tù chung thân có thể được đặc xá:
Theo khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá năm 2018, đặc xá là quyết định đặc biệt của Chủ tịch nước. Khi đó, người phạm tội đủ điều kiện sẽ được tha tù. Người phải chấp hành hình phạt chung thân cũng là đối tượng được đặc xá. Quyết định này được đưa ra nhân các sự kiện trọng đại của đất nước.
Trong đó, người được đặc xá được miễn chấp hành hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay và vẫn có tiền án trong lý lịch tư pháp. Để đảm bảo hiệu quả quản lý, giám sát đối với người cần cải tạo thêm. Họ đã đáp ứng yêu cầu cải tạo tốt trong thời gian chấp hành hình phạt trước đó, cũng có thời gian ngồi tù đủ lâu để được nhận đặc xá.
Tuy nhiên trên thực tế, các quyết định đặc xá chưa được áp dụng nhiều. Bởi người phạm tội cần đảm bảo điều kiện, căn cứ chắc chắc để cải tạo, hòa nhập và đóng góp trong cộng đồng. Không có gì đảm bảo chắc chắn đặc xá được áp dụng dễ dãi khiến người phạm tội có tâm lý chủ quan, không tôn trọng pháp luật.
Các điều kiện của người làm đơn đề nghị đặc xá:
Để được đặc xá, người đề nghị phải có đơn đề nghị đặc xá gửi đến Chủ tịch nước và đáp ứng được điều kiện quy định tại Điều 11 Luật Đặc xá như:
– Có nhiều tiến bộ:
Có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự; Tức là các điều kiện về chất lượng cải tạo, giáo dục và thực hiện quy định tại trại giam. Để đảm bảo đủ tính chất trừng phạt, thay đổi nhận thức tiến bộ đối với người phạm tội. Để họ tôn trọng pháp luật, tôn trọng các quyền và lợi ích hợp pháp khác.
– Thời gian tối thiểu đã chấp hành án phạt tù:
+ Đã chấp hành án phạt tù được ít nhất là 14 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn. Yêu cầu về thời hạn ngồi tù tối thiểu để đảm bảo khoảng thời gian quản lý, cải tạo người phạm tội. Họ cũng phải chịu trừng phạt với tội đặc biệt nghiêm trọng mà họ gây ra.
+ Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 17 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn đối với một số tội danh sau:
+) Người bị kết án về tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội;
+) Tội phá hoại chính sách đoàn kết;
+) Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm,…
– Khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự,…
Phải đảm bảo người được đặc xá trân trọng cơ hội làm lại cuộc đời này. Họ phải thấy được giá trị của tự do, của quyền công dân. Từ đó mà trở thành người công dân tốt, có ích cho đất nước.
Tóm lại:
Nếu cải tạo tốt, người chấp hành hình phạt tù chung thân có thể chỉ phải chấp hành thời hạn tù tối thiểu theo các quy định trên. Có nhiều chính sách khoan hồng của nhà nước để trao cơ hội mới cho người đang chấp hành hình phạt tù chung thân.
Nếu cải tạo tốt và đáp ứng được các điều kiện theo quy định của pháp luật, người bị tuyên án tù chung thân có thể được giảm án, tha tù trước thời hạn hoặc đặc xá mà không phải đi tù suốt đời. Đây là nội dung các quy định pháp luật mà chúng tôi muốn thông tin đến bạn đọc.
