Truyện ngắn Làng của Kim Lân là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của văn học ta thời kì kháng chiến chống Pháp. Truyện ngắn Làng của Kim Lân gợi lên cho em những suy nghĩ gì về những chuyển biến mới trong tình cảm của người nông dân Việt Nam thời kháng chiến chống thực dân Pháp.
Mục lục bài viết
1. Mẫu bài cảm nhận truyện ngắn Làng của Kim Lân gợi cho em suy nghĩ gì độc đáo:
Chủ đề người nông dân trong kháng chiến là một trong những nguồn cảm hứng vô tận của thơ ca Việt Nam. Có rất nhiều tác giả thành công khi viết về chủ đề này nhưng người xuất sắc nhất có thế nói đến là Kim Lân. Ông được biết đến là một nhà văn của những người nông dân. Truyện ngắn “Làng” của nhà văn Kim Lân mà nhân vật chính là ông Hai đã mang đến cho người đọc nhiều suy nghĩ sâu sắc.
Những chuyển biến tâm lý trong tính cách ông Hai tiêu biểu cho giai cấp nông dân Việt Nam thời kỳ chiến tranh. Truyện ngắn “Làng” được tác giả viết vào những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp lần thứ nhất. Câu chuyện xoay quanh nhân vật ông Hai, thông qua diễn biến tâm lý của nhân vật đã thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc.
Tác giả Kim Lân đã rất thành công trong việc khắc họa diễn biến tâm lý của các nhân vật liên quan trong câu truyện và mang đến cho người đọc những cái nhìn chân thực nhất về những biến đổi tâm lý của người nông dân trong thời kỳ chống Pháp. Tình yêu quê hương, tình yêu đất nước, lòng trung thành với cách mạng, tình yêu Bác Hồ đều thân thương và giản dị như những gì họ thể hiện vậy.
Ông Hai là người rất yêu làng, yêu quê hương. Ông sinh ra và lớn lên ở làng Chợ Dầu. Trước chiến tranh, ông tự hào vì làng có Phủ Thống đốc lớn thứ hai cả nước, nhưng sau khi cách mạng bùng nổ, ông chuyển sang ngưỡng mộ ngôi làng đầy đá xanh và những cái chòi thông tin vươn tới tận ngọn tre, cứ chiều chiều gọi cả làng mà nghe. Khi lệnh sơ tán được ban hành, ông bất đắc dĩ đành phải rời làng. Nhưng tình yêu đó không bị phai nhạt đi, đến khi ông tản cư, ông cứ luôn nghĩ về nơi mình sinh ra và những người anh, những người bạn đồng chí của mình.
Tin tức về làng Chợ Dầu là một cú sốc lớn đối với ông Hai. Ông hoàn toàn choáng váng khi nghe tin dữ. Ông thậm chí còn cố gắng hỏi lại để chắc chắn rằng có khi đó chỉ là tin đồn thất thiệt. Mãi đến khi nghe được câu “Chúng nó đi theo giặc hết rồi, từ thằng chủ tịch trở xuống”, ông liền từ bỏ hy vọng và nặng nhọc bước về nhà. Ông nằm trên đường đau đớn, nỗi đau đớn và xấu hổ dường như đang giày vò tâm hồn ông. Ông trở nên gắt gỏng với vợ, mấy đứa con còn không dám cười nữa.
Mấy ngày, ông sợ quá không dám bước ra khỏi cổng. Sợ những cái nhìn dị nghị, sợ bị người đời chỉ trích. Sự khinh rẻ của mụ chủ nhà muốn đuổi cả gia đình ông càng khiến tâm trạng ông Hai càng thêm chán nản. Lúc đó, tất cả những gì ông có thể làm là tâm sự với các con như niềm an ủi cuối cùng. Ông hỏi chúng “có yêu nước không?”, “theo ai”… Tiếng con trẻ hùng dũng hô vang “theo cụ Hồ Chí Minh muôn năm ạ”. Ông cười đầy chua xót. Lúc này, tâm trí của ông Hai vô cùng đau đớn, mâu thuẫn tâm lý lên dần và buộc phải đưa ra một quyết định hết sức khó khăn “làng thì yêu thật nhưng làng theo giặc rồi thì phải thù”.
Lúc đó, tất cả những gì ông có thể làm là ôm con vào lòng và khóc. Bởi ông biết đó sẽ là một sự sỉ nhục lớn đối với cuộc đời mình. Niềm vui trở lại trên môi khi nghe tin từ chủ tịch xã rằng làng Chợ Dầu được cải chính. Ông vội vàng đi mua kẹo chia cho bọn trẻ, rồi vội sang nhà hàng xóm háo hức khoe tin làng Chợ Dầu mình không theo giặc.
Nhà văn Kim Lân đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh người nông dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bằng kết cấu trần thuật đơn giản, xoay quanh diễn biến tâm lý các nhân vật. Thông qua đó thể hiện niềm tin bất diệt của nhân dân vào Đảng và Bác Hồ. Nhân vật ông Hai sẽ mãi được độc giả yêu mến vì lòng yêu nước sâu sắc và diễn biến tâm lý vô cùng chân thực, tinh tế.
2. Mẫu bài cảm nhận truyện ngắn Làng của Kim Lân gợi cho em suy nghĩ gì ấn tượng:
Giống như nhiều nông dân khác sống lặng lẽ dưới bóng tre làng, ông Hai cũng có tình cảm đặc biệt với ngôi làng của mình, làng Chợ Dầu. Tình cảm ấy chính là cái tính hay thích khoe làng của ông như thể không nơi nào bằng vậy. Ông khoe về làng mọi lúc mọi nơi. Ông nói với niềm đam mê và nhiệt tình về sự giàu có và trù phú của ngôi làng mình. Ông kể về ngôi làng mình như một người mẹ tự hào về sự trưởng thành của đứa con thân yêu, như người nông dân tự hào về những cánh đồng xanh bất tận mà chính đôi tay mình vun trồng. Đó là tình cảm rất giản dị, chân thành và đáng trân trọng. Tất cả những niềm tự hào đó đều cho thấy rằng những người nông dân ở làng ông thực sự là những người cần cù, luôn có ý thức góp phần xây dưng quê hương ngày càng giàu đẹp hơn. Những phẩm chất quý giá đó không chỉ tràn đầy trong tấm lòng của những người nông dân làng Chợ Dầu mà còn chứa chan trong tấm lòng của những người Việt ở vô số làng quê khác.
Sau cách mạng, khi ông Hai giác ngộ về ý thức giai cấp, tình yêu làng quê của ông đã có sự thay đổi rõ rệt. Trước đây, làng “là nơi sinh phần của cụ Thượng”, được coi là niềm kiêu hãnh trong ánh mắt của những người dân làng khác, nhưng giờ đây “cái làng đó làm khổ ông, nó còn làm khổ biết bao nhiêu người trong làng này nữa”. Ông còn biết tham gia tự vệ, chiến đấu chống quân Pháp để bảo vệ làng quê mình và còn làm nhiều việc khác phục vụ cho kháng chiến.
Khi ông rời làng đi sơ tán, ông lại nghĩ “tản cư cũng là kháng chiến.” Khi nghe tin giặc đang tấn công làng Chợ Dầu, ông liền hỏi: “Ta giết được bao nhiêu?” Câu hỏi này đã thể hiện được phần nào quyết tâm đánh giặc cũng như góp phần nhỏ bé vào chiến trường chung của dân tộc trong tấm lòn những người nông dân Việt Nam thời bấy giờ. Tình yêu và nỗi nhớ làng đã trở thành sự quan tâm đến chiến sự và chính phủ của cụ Hồ. Đó chính là biểu hiện cao đẹp của lòng yêu nước trong mỗi người dân nông dân Việt Nam, những người đã góp phần tham gia vào cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc.
Thử thách đầu tiên đã nảy sinh trong một tình huống đặc biệt. Đó là khi tin làng Chợ Dầu theo giặc được lan truyền, chưa cần nghe đâu xa, tin từ miệng những người tản cư cũng đủ khiến ông Hai choáng váng và đau đớn vô cùng. Một loạt cảm xúc xé nát trái tim ông. “Da mặt tê rân rân” và “cổ họng ắng hẳn lại”, cho thấy rằng ông đã đạt đến đỉnh điểm của sự đau khổ và mất hết niềm tin. Thật đau đớn khi ông đã luôn nhớ làng và mong được trở về như thế nào, nhưng ngay lúc đó người nông dân lương thiện này đã kêu lên đau đớn. “Làng thì yêu thật, nhưng theo Tây mất thì phải thù”. Trong tâm thức của ông, ông không cho phép làng đi ngược lại với lý tưởng của nhân dân, nhà nước.
Dù đã kìm nén cảm xúc nhưng tình cảm của ông dành cho làng Chợ Dầu dường như đã ăn sâu vào máu thịt. Ông thì thầm với đứa con nhỏ, rưng rưng khẳng định lòng trung thành tuyệt đối với cụ Hồ, với cách mạng. Mọi việc ông làm trong lúc này, mọi điều ông nói, từng biểu hiện nhỏ nhất trong tâm trạng của ông đều chứng tỏ tình yêu làng quê của người nông dân đã gây ra sự thay đổi sâu sắc trong ý thức giai cấp của những người nông dân làng ông đối với cách mạng.
Thử thách thứ hai là khi nghe tin cải chính về làng Chợ Dầu. Ông đã vui vẻ như một đứa trẻ đi khoe khắp nơi. Ông đi khoe khắp nơi về làng mình. Ông Hai chính là điển hình của tầng lớp nông dân Việt Nam sau Cách mạng Tháng Tám, người nông dân có tình yêu làng nồng nàn cùng tình yêu thiêng liêng sâu sắc đối với quê hương đất nước.
Truyện ngắn “Làng” đã phần nào thể hiện cái nhìn mới mẻ và đúng đắn của nhà văn Kim Lân về giai cấp nông dân trong cuộc kháng chiến chống Pháp lâu dài và hào hùng của dân tộc. Ở đó, lịch sử hào hùng của đất nước đã chạm đến trái tim chân thật của mỗi người dân và làm cho những phẩm chất quý giá trong tâm hồn họ trở nên tốt đẹp hơn, cao quý hơn và sâu sắc hơn.
3. Mẫu bài cảm nhận truyện ngắn Làng của Kim Lân gợi cho em suy nghĩ gì ngắn gọn:
Kim Lân tên thật là Nguyễn Văn Tài, sinh năm 1921 tại Hà Bắc. Ông là nhà văn chuyên viết truyện ngắn, tác phẩm của ông từng được đăng trên báo trước Cách mạng Tháng Tám. Là một nhà văn có sự hiểu biết sâu sắc và gắn bó với người nông dân, Kim Lân hầu như viết về đời sống nông thôn và hoàn cảnh khó khăn của người nông dân Việt Nam. Truyện ngắn “Làng” là một trong những truyện ngắn hay nhất của Kim Lân, được viết trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp (1948).
Đây là tác phẩm độc đáo khắc họa lòng yêu nước của ông Hai – nhân vật chính của truyện ngắn. Lòng yêu nước của ông Hai xuất phát từ chính tình yêu quê hương, làng quê sâu sắc của ông. Tình cảm ý nghĩa này đã trở nên phổ biến trong toàn thể nông dân Việt Nam trong những ngày đầu kháng chiến chống Pháp.
Ông Hai yêu mến làng chợ Chợ Dầu của mình đến mức đi đâu ông cũng khoe. Khi nói về làng, ông nói say sưa mà không để ý người nghe có chú ý hay không. Ông kể về sự đông đúc những ngôi nhà ngói sinh động của làng ông, đường làng toàn lát đá xanh, trời mưa đi bộ từ đầu làng đến cuối làng không buồn dính gót chân.
Sau đó, ông buộc phải rời làng vì hoàn cảnh khó khăn khi kẻ thù xâm chiếm làng. Xa làng, ông mang theo tất cả những khao khát và nỗi nhớ. Vì vậy, ông đau lòng khi phải đi tản cư. Cuộc đời và số phận ông Hai gắn liền với niềm vui và nỗi buồn của làng. Khi ở làng Thắng, ông suốt ngày về trụ sở nghe tin làng Chợ Dầu. Ông cảm thấy đau đớn và tủi nhục khi nghe tin ngôi làng thân yêu theo giặc. Từ lúc đó, ông không còn dũng khí đi đâu nữa mà chỉ ở nhà nghe tin tức. Khi bà chủ nhà nói với ông rằng sẽ không cho phép gia đình ông sống ở đây nữa, ông cảm thấy tuyệt vọng và nghĩ đến việc quay trở lại làng, nhưng ông lão ngay lập tức từ chối. “Làng thì yêu đấy, nhưng làng theo Tây thì phải thù”. Hai tình cảm đã gây ra mâu thuẫn trong lòng ông. Nhưng trên hết, tình yêu quê hương của ông Hai đã được đặt lên hàng đầu.
Khả năng khắc họa chính xác tâm trạng nhân vật của Kim Lân đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về con người, đặc biệt là tâm lý của họ. Những suy nghĩ, cảm xúc của ông Hai đã được bày tỏ một cách rõ rệt trong cuộc trò chuyện với cậu con trai út. Ông nói chuyện với con cũng giống như thanh minh về ngôi làng của mình. Ông hỏi con: “con ủng hộ ai?” Thằng bé giơ tay mạnh bạo và rành rọt: “Ủng hộ cụ Hồ Chí Minh muôn năm”. Cái lòng của bố con ông là thế đấy “chết thì chết có bao giờ dám đơn sai”.
Và rồi, có một tin khác đính chính rằng làng ông không theo giặc. Sự sợ hãi và xấu hổ đã biến mất. Thay vào đó là niềm vui và hạnh phúc. Ông đi từ đầu làng này sang đầu làng khác, vui vẻ hân hoan khoe rằng làng mình không theo giặc và nhà mình đã bị cháy rụi như là bằng chứng cho sự trong sạch của làng.
Kim Lân đã rất thành công trong việc khắc họa hình tượng ông Hai bởi tài năng khắc họa tài tình tâm lý của nhân vật. Diễn biến tâm lý của ông Hai từ đầu đến cuối truyện thật cảm động. Ông yêu ngôi làng đến mức đi đâu cũng khoe về nó. Ông cảm thấy bất hạnh, tủi nhục khi nghe tin làng mình theo giặc, vui mừng khi biết làng mình không theo giặc, thậm chí còn hân hoan khoe rằng nhà mình đã bị đốt cháy.
Kim Lân đã thể hiện tài năng của mình khi trau chuốt các chi tiết và khắc họa diễn biến tâm lý của nhân vật. Truyện ngắn “Làng” là một tác phẩm thành công khắc họa lòng yêu nước, tình yêu làng của người nông dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Đọc tác phẩm, người đọc có thể hình dung trong thời kỳ chống Pháp của nhân dân, mọi người đều đã hết lòng đi theo Bác Hồ và Đảng kháng chiến đến cùng, có lẽ vì thế mà cuộc chiến tranh của nhân dân ta đã giành được thắng lợi vẻ vang.