Trách nhiệm thanh toán nợ đối với người vay. Nghĩa vụ trả nợ của người đã tách hộ khẩu.

Tóm tắt câu hỏi:

Cô em đi vay nợ của công ty TNHH mà gia đình không hay biết. Đến khi công ty nhờ luật sư gởi đơn yêu cầu trả nợ đến gia đình và yêu cầu cha em trả số nợ trên nhưng cô em đã đi lấy chồng và tách hộ khẩu rồi. Vậy gia đình em có phải chi trả số nợ của cô em k ?

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Cơ sở pháp lý:

– Luật cư trú 2006.

2. Giải quyết vấn đề:

Vấn đề bạn thắc mắc ở đây liên quan đến vấn đề đăng ký thường trú và nghĩa vụ trả nợ trong giao dịch dân sự.

Thứ nhất, về vấn đề đăng ký thường trú và sổ hộ khẩu của công dân.

Xem thêm: Bố mẹ có phải trả nợ thay con không? Con có phải trả nợ thay bố mẹ?

Theo quy định tại Điều 18 Luật cư trú 2006 :

"Đăng ký thường trú là việc công dân đăng ký nơi thường trú của mình với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được cơ quan này làm thủ tục đăng ký thường trú, cấp sổ hộ khẩu cho họ".

Như vậy, đăng ký thường trú khi đủ điều kiện là quyền và nghĩa vụ của công dân. Công dân có chỗ ở hợp pháp được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận thì được đăng ký thường trú và được cấp sổ hộ khẩu.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 24 Luật cư trú 2006 :

"Sổ hộ khẩu được cấp cho hộ gia đình hoặc cá nhân đã đăng ký thường trú và có giá trị xác định nơi thường trú của công dân".

Như vậy, sổ hộ khẩu được định nghĩa là chứng nhận nơi cư trú của công dân Việt Nam do cơ quan có thẩm quyền cấp cho cá nhân, tập thể, hộ gia đình đã đăng ký thường trú hoặc đã tạm trú từ một năm trở lên có đăng ký. Người có sổ hộ khẩu được hưởng các quyền và có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tại nơi cư trú.

Trong trường hợp này việc đăng ký thường trú và được cấp sổ hộ khẩu hay việc tách sổ hộ khẩu của cô bạn chỉ là căn cứ xác định nhân thân của cô bạn. Hay nói cách khác, đó là cơ sở để bên cho vay sẽ làm căn cứ để xác định có cho người đi vay vay hay không. Thông tin trong sổ hộ khẩu là thông tin xác định nơi cư trú và công dân phải thực hiện nghĩa vụ tại nơi cư trú. Việc cô bạn đã tách sổ hộ khẩu không đồng nghĩa với việc chấm dứt nghĩa vụ trả nợ của cô bạn.

Thứ hai, về nghĩa vụ trả nợ của người đi vay nợ.

Trong trường hợp này, theo thông tin bạn cung cấp, cô bạn đã tự mình xác lập giao dịch mà không cần có sự đồng ý của gia đình bạn. Điều này chứng tỏ, cô bạn là người thành niên và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định tại Điều 17 Bộ luật dân sự 2005. Theo đó "Năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự". Pháp luật hiện hành quy định người từ đủ 18 tuổi trở lên là người thành niên. Người thành niên là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ trường hợp mất năng lực hành vi dân sự và hạn chế năng lực hành vi dân sự theo quy định tại Điều 22, Điều 23 Bộ luật dân sự 2005. Như vậy người thành niên và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được quyền tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự và hoàn toàn tự mình chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch.

Bộ luật dân sự 2005 tại Điều 7 cũng quy định nguyên tắc chịu trách nhiệm dân sự của các bên trong quan hệ dân sự. Theo đó:

Xem thêm: Có phải trả nợ thay khi chồng bị tam giam và khởi kiện?

"Các bên phải nghiêm chỉnh thực hiện nghĩa vụ dân sự của mình và tự chịu trách nhiệm về việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ, nếu không tự nguyện thực hiện thì có thể bị cưỡng chế thực hiện theo quy định của pháp luật".

Như vậy, bên nào có nghĩa vụ phải tự mình thực hiện và chịu trách nhiệm về việc thực hiện của mình.

Trong trường hợp này, nghĩa vụ cô bạn phải thực hiện đó là nghĩa vụ trả nợ cho công ty TNHH. Theo quy định tại Điều 474 Bộ luật dân sự 2005, nghĩa vụ trả nợ của bên vay được quy định như sau:

"1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

2. Trong trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

3. Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

4. Trong trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi đối với khoản nợ chậm trả theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn chậm trả tại thời điểm trả nợ, nếu có thoả thuận.

5. Trong trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi trên nợ gốc và lãi nợ quá hạn theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ."

>>> Luật sư tư vấn pháp luật thanh toán nghĩa vụ trả nợ: 1900.6568

Theo đó, cô bạn vẫn phải tự mình chịu trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Nếu cô bạn không trả được nợ, bên cho vay có quyền khởi kiện trong thời hiệu quy định tại Điều 427 Bộ luật dân sự 2005:

"Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Toà án giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự là hai năm, kể từ ngày quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, pháp nhân, các chủ thể khác bị xâm phạm."

Như vậy, trong trường hợp này, cô bạn đã lấy chồng và tách hộ khẩu rồi thì vẫn phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Gia đình bạn không có nghĩa vụ đối với số nợ của cô bạn với công ty đó.