Trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai là nội dung quan trọng của chương trình lịch sử lớp 9. Đồng thời, bài học khái quát thành sơ đồ tư duy sẽ giúp học hiểu bài nhanh hơn, có cái nhìn tổng quan về bài học. Bài viết dưới đây cung cấp thông tin về tổng hợp sơ đồ tư duy Lịch sử 9 Bài 11 đầy đủ và chi tiết.
Mục lục bài viết
1. Sơ đồ tư duy Lịch sử 9 Bài 11 đầy đủ và chi tiết:
2. Tổng hợp kiến thức Lịch sử 9 Bài 11 đầy đủ và chi tiết:
I. Sự hình thành trật tự thế giới mới
Hoàn cảnh ra đời của tổ chức Liên Hợp Quốc:
– Tổ chức ra đời khi Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn cuối, cần phải giải quyết những vấn đề bức thiết sau chiến tranh.
– Tháng 2-1945, ba cường quốc Liên Xô, Anh, Mĩ tổ chức hội nghị cấp cao tại I-an-ta (thuộc Liên Xô cũ).
– Những quyết định chủ yếu của hội nghị: thỏa thuận việc đóng quân tại các nước để giải giáp quân phát xít, phân chia phạm vi ảnh hưởng tới châu Âu và châu Á giữa hai cường quốc Liên Xô và Mĩ.
Ở châu Âu:
– Liên Xô chiếm đóng và kiểm soát vùng Đông Đức và phía đông châu Âu (Đông Âu).
– Vùng Tây Đức và Tây Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của Mĩ và Anh.
Ở châu Á:
– Duy trì nguyên trạng lãnh thổ Mông Cổ, trả lại cho Liên Xô phía nam đảo Xa-kha-in, trao trả cho Trung Quốc những đất đai bị Nhật chiếm đóng trước đây (như Đài Loan, Mãn Châu), thành lập Chính phủ liên hợp dân tộc gồm Quốc dân Đảng và Đảng Cộng sản Trung Quốc.
– Triều Tiên được công nhận là một quốc gia độc lập nhưng tạm thời quân đội Liên Xô và Mĩ chia nhau kiểm soát và đóng quân ở Bắc và Nam vĩ tuyến 38.
– Các vùng còn lại ở châu Á (Đông Nam Á, Nam Á…) vẫn thuộc phạm vi của các nước phương Tây.
– Ý nghĩa:
Những quyết định trên của Hội nghị l-an-ta đã nhận định sự hình thành một trật tự thế giới mới được gọi là “Trật tự hai cực l-an-ta” do Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi cực.
II. Sự thành lập Liên hợp quốc:
Hoàn cảnh ra đời:
– Tại hội nghị l-an-ta (tháng 2-1945), các đại biểu đã nhất trí thành lập một tổ chức quốc tế mới là Liên Hợp Quốc.
– Từ 24 – 4 đến 26-4-1945, đại biểu 50 nước họp ở Xan Phran-xi-xcô (Mĩ) để thông qua Hiến chương Liên Hợp Quốc và thành lập tổ chức Liên Hợp Quốc.
Mục đích và nhiệm vụ của Liên Hợp Quốc:
– Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
– Phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền của các dân tộc.
– Thực hiện sự hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, xã hội, và nhân đạo.
Nguyên tắc hoạt động:
– Tôn trọng quyền bình đẳng giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc.
– Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước.
– Giải quyết tranh chấp bằng phương pháp hoà bình.
– Nhất trí của 5 cường quốc: Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc.
– Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất cứ một quốc gia nào.
Vai trò của Liên Hợp Quốc:
Từ năm 1945 đến nay, Liên Hợp Quốc là tổ chức quốc tế lớn nhất, giữ vai trò quan trọng trong việc:
– Giữ gìn hoà bình, an ninh quốc tế. Góp phần giải quyết các vụ tranh chấp, xung đột khu vực.
– Đấu tranh xóa bỏ chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.
– Phát triển các mối quan hệ, giao lưu.
– Giúp đỡ các nước phát triển kinh tế, văn hoá, khoa học- kĩ thuật… nhất là đối với các nước Á, Phi, Mĩ La-tinh.
Tháng 9-1977, Việt Nam tham gia Liên Hợp Quốc.
III. Chiến tranh lạnh
Hoàn cảnh lịch sử:
– Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Mĩ và Liên Xô ngày càng mâu thuẫn và đối đầu gay gắt.
– Tháng 3-1947, Tổng thống Mĩ Tơ-ru-man chính thức phát động “Chiến tranh lạnh”, chống Liên Xô và các nước XHCN, thực hiện chiến lược toàn cầu.
– “Chiến tranh lạnh” là chính sách thù địch về mọi mặt của Mĩ và các nước đế quốc trong quan hệ với Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa.
Những biểu hiện của tình trạng “Chiến tranh lạnh”:
– Mĩ và các nước đế quốc chạy đua vũ trang, chuẩn bị cuộc “Chiến tranh tổng lực” nhằm tiêu diệt Liên Xô và các nước XHCN.
– Các quốc gia có sự tăng cường ngân sách vào lĩnh vực quân sự, thành lập các khối quân sự cùng các căn cứ quân sự bao quanh kìm kẹp Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa (NATO, SEATO, CENTO, AUZUS, Khối quân sự Tây bán cầu, Liên minh Mĩ-Nhật…)
– Bao vây kinh tế, cô lập về chính trị đối với Liên Xô và các nước XHCN, tạo ra sự căng thẳng, phức tạp trong các mối quan hệ quốc tế.
– Liên tiếp gây ra các cuộc chiến tranh xâm lược.
Hậu quả:
– Tình hình của thế giới luôn trong một trạng thái căng thẳng.
– Thay vì đầu tư cho kinh tế thì các quốc gia lại đầu tư một số tiền lớn vaod việc chạy đua vũ trang và xây dựng lực lượng quân sự
IV. Thế giới sau “Chiến tranh lạnh”
Sự chấm dứt “Chiến tranh lạnh”:
– Từ nửa sau những năm 80 của thế kỉ XX, mối quan hệ quốc tế chuyển từ “đối đầu” sang “đối thoại”.
– Tháng 12-1989, Mĩ và Liên Xô tuyên bố chấm dứt “Chiến tranh lạnh”.
Thời kì sau “Chiến tranh lạnh”:
– Tình hình thế giới có nhiều biến chuyển và diễn ra theo các xu hướng như sau:
+ Xu thế hòa hoãn và hòa dịu trong quan hệ quốc tế.
+ Sự tan rã của trật tự hai cực l-an-ta và thế giới đang tiến tới xác lập một trật tự thế giới mới đa cực, nhiều trung tâm.
+ Từ sau thời điểm “Chiến tranh lạnh” trước sự tác động to lớn của khoa học và kỹ thuật thì hầu hết các quốc gia đã điều chỉnh chiến lực phát triển lấy kinh tế làm trọng tâm.
+ Mặc dù hòa bình đã được củng cố và duy trì từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX, nhưng tạo một số khu vực vẫn xảy ra những cuộc xung đột vũ trang hoặc nội chiến giữa các phe phái (Liên bang Nam Tư cũ, Châu Phi và một số nước Trung Á).
Tuy nhiên, ngày nay xu thế chung của toàn thế giới đã chuyển sang phát triển kinh tế làm trọng tâm. Đây sẽ vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với các dân tộc khi bước vào thế kỉ XXI.
3. Làm thế nào để học tốt môn Lịch sử:
Để học thật tốt môn lịch sử bạn cần phải nắm vững những kỹ năng và kinh nghiệm, giữ vững kỷ luật. Từ những yêu tố này mỗi người sẽ tìm được phương pháp học hiểu quả riêng cho mình. Ngược lại nếu bạn không có những yếu tố trên thì việc “lầm đường lạc lối” trong quá nhiều kiến thức cần nhớ và cảm thấy chán nản. Sau đây chúng tôi sẽ chia sẻ một số phương pháp giúp bạn học hiểu quả môn lịch sử:
Phân bổ thời gian hợp lý
Có một sự thật là không phải bạn sử dụng nhiều thời gian dành cho môn lịch sử là bạn có thể học tốt môn này. Chưa kể bạn còn phải ôn luyện cho nhiều môn học khác, chính vì vậy thay vì dành nhiều thời gian cho môn lịch sử thì bạn nên phân bổ thời gian sao cho thật hợp lý. Vì vậy, một trong những điểm quan tâm đầu tiêu để học giỏi môn Sử là biết cách phân bổ thời gian hợp lý để môn này không ảnh hưởng đến môn kia.
Trường hợp bạn không có sự phân bổ thời gian một cách hợp lý sẽ dễ dẫn đến bạn trở lên căng thẳng và quá tải khi ôn luyện bài.
Chọn thời điểm học phù hợp
Thời điểm học tập có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình thực hiện cách học giỏi Lịch sử. Cụ thể, bạn chỉ nên ghi nhớ kiến thức vào lúc đầu óc minh mẫn nhất, não bộ tiết ra các chất hỗ trợ việc học thuộc. Theo các nghiên cứu, thời điểm tốt nhất để bạn có thể nhớ được thông tin đã đọc là sáng sớm. Bởi lúc này, não bộ đã được hồi phục sau giấc ngủ, hoạt động hiệu quả hơn.
Chia thông tin theo từng phần để ghi nhớ
Một vấn đề quan trọng nữa là về thời gian học, thay vì bạn học theo cảm hứng thích lúc nào học lúc đò thì bạn nên có sự bố trí thời gian học một cách khoa học. Và thời gian hợp lý nhất để ôn tập môn lịch sử là khoảng thời gian từ 5 giờ cho đến 7 giờ sáng. Khoảng thời gian này sẽ giúp não bộ có thể sắp xếp được thông tin và phân loại. Nhờ đó mà chỉ cần nhắc đến một sự kiện trong một phần bất kỳ, bạn cũng có thể nhớ tất cả các thông tin còn lại. Tuy nhiên, bạn cần tránh việc học vẹt vì kiến thức có thể biến mất khi tâm trạng không tốt.
Nghỉ ngơi đúng lúc
Học tập chưa bao giờ là một điều dễ dàng, đặc biệt là với những sĩ tử chuẩn bị tham gia kỳ thi chuyển cấp. Việc căng mình ghi nhớ tất cả kiến thức đã học có thể khiến bạn gặp áp lực và mệt mỏi. Đặc biệt, môn Lịch sử với quá nhiều thông tin càng khiến cảm giác chán chường tăng cao. Nghỉ ngơi và điều tiết tâm trạng, chăm sóc sức khỏe là nguyên tắc cần thực hiện khi bước vào giai đoạn này.
THAM KHẢO THÊM:
