Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là gì? Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là gì? Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca tiếng Anh là gì? Cấu thành Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca? Hình phạt của tội phạm?
Mỗi quốc gia trên thế giới đều có quốc kỳ, quốc huy và quốc ca riêng cho quốc gia của mình. Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là niềm tự hào của mỗi quốc gia đó, mỗi công dân đều có nghĩa vụ tôn trọng Quốc kỳ, Quốc huy và Quốc ca. Hiện nay, để xử lý các hành vi xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, thì Bộ luật Hình sự Việt Nam đã quy định về Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca. Bài viết dưới đây Luật Dương Gia sẽ giới thiệu về tội phạm này.
1. Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là gì?
Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là những biểu thương thiêng liêng của Tổ quốc, là niềm tự hào của quốc gia, dân tộc. Quốc kỳ là Cờ tượng trưng cho quốc gia.
Quốc kỳ là một trong những biểu trưng của một quốc gia, một dân tộc, một cộng đồng. Quốc kỳ là biểu trưng của chủ quyền hay sự tự trị đã được thừa nhận. Mỗi quốc kỳ mang một thông điệp riêng của một quốc gia và được luật pháp thừa nhận.
Quốc huy là một trong những biểu tượng của một quốc gia, Quốc huy là một biểu tượng thể hiện chế độ, hình ảnh đặc trưng của quốc gia đó. Quốc huy thường được sử dụng trên các ấn phẩm quốc gia như tiền tệ, hộ chiếu, giấy tờ,…
Quốc ca là bài hát chính thức của quốc gia được dùng khi có nghỉ lễ trọng thể. Quốc ca thể hiện tình yêu đất nước, khơi gợi và tán dương lịch sử, truyền thống và đấu tranh của nhân dân quốc gia đó, được Chính phủ của một đất nước công nhận là bài hát chính thức của quốc gia, hoặc được người dân sử dụng nhiều thành thông lệ.
Điều 13 Hiến pháp năm 2013 quy định Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca như sau:
“1. Quốc kỳ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hình chữ nhật, chiều rộng bằng hai phần ba chiều dài, nền đỏ, ở giữa có ngôi sao vàng năm cánh.
2. Quốc huy nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hình tròn, nền đỏ, ở giữa có ngôi sao vàng năm cánh, xung quanh có bông lúa, ở dưới có nửa bánh xe răng và dòng chữ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
3. Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhạc và lời của bài Tiến quân ca.”
Hướng dẫn số 3420/ HD- BVHTTDL của Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch ngày 02 tháng 10 năm 2012 Hướng dẫn về việc sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, chân dung chủ tịch Hồ Chí Minh
Quốc kỳ được treo trong các phòng họp, hội trường của các cấp chính quyền, cơ quan nhà nước và các đoàn thể khi họp những buổi họp long trọng.
– Quốc kỳ được treo ngoài trời vào dịp các ngày lễ lớn, sự kiện chính trị, tết cổ truyền của dân tộc và theo thông báo của trung ương và chính quyền địa phương.
– Quốc kỳ được treo hoặc mang đi ở những nơi tổ chức míttinh, diễu hành, động viên quần chúng, phát động thi đua sản xuất, thực hiện các phong trào cách mạng.
– Các cơ quan Nhà nước, các nhà trường (kể cả học viện), các đơn vị vũ trang, các cửa khẩu biên giới, các cảng quốc tế phải có cột cờ và treo Quốc kỳ trước công sở, hoặc nơi trang trọng trước cửa cơ quan, Quốc kỳ phải đúng tiêu chuẩn về kích thước, màu sắc đã được Hiến pháp quy định.
– Trụ sở Phủ Chủ tịch, trụ sở Quốc hội, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, trụ sở Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm soát nhân dân tối cao, Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam tại các nước, Cột cờ Hà Nội, trụ sở Ủy ban nhân dân các cấp (trừ Ủy ban nhân dân phường ở thành phố, thị xã), các cửa khẩu và cảng quốc tế treo Quốc kỳ 24/24 giờ hàng ngày.
– Trụ sở các Bộ, cơ quan ngang Bộ, các đơn vị vũ trang, nhà trường treo Quốc kỳ từ 6 giờ đến 18 giờ hàng ngày.
– Treo Quốc kỳ trên các tàu thuyền Việt Nam, tàu thuyền nước ngoài
– Treo Quốc kỳ tại các buổi tang lễ theo quy định
Quốc huy thường chỉ được treo ở những cơ quan đại diện cho quyền lực Nhà nước như: Quốc hội, Phủ Chủ tịch, Chính phủ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Tòa án nhân dân, trụ sở các cơ quan ngoại giao của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại nước ngoài…
Quốc ca được sử dụng trong các buổi lễ chào cờ tại các công sở nhà nước, trường học, các nghi lễ sinh hoạt chính trị của đất nước, các đoàn thể, các lễ hội quốc gia, các sự kiện thể thao cấp Nhà nước và Quốc tế…
2. Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là gì?
Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi theo luật định thực hiện, phải chịu trách nhiệm hình sự vì hành vi của mình.
3. Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca tiếng Anh là gì?
Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca tiếng Anh là “Desecration of national flag, national emblem, national anthem”.
4. Cấu thành của Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca
Khách thể của tội phạm
Tội phạm này xâm phạm đến biểu tượng thiêng liêng của Tổ quốc. Đối tượng phạm tội là Quốc ky, Quốc huy, Quốc ca của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Cần lưu ý rằng, Quốc kỳ có thể được làm bằng nhiều chất liệu khác nhau nhưng chủ yếu là bằng vải, nhưng dù được tạo ra bằng cách nào với chất liệu gì thì chỉ coi là quốc kỳ khi nó đầy đủ các điều kiện như đã quy định, đó là “hình chữ nhật, chiều rộng bằng hai phần ba chiều dài, nền đỏ, ở giữa có ngôi sao vàng năm cánh”. Những băng màu đỏ, chiều dài 3 mét, chiều rộng 80cm, ở giữa cũng có ngôi sao vàng năm cánh; những tấm băng này không được coi là quốc kỳ. Những hình vẽ có hình giống quốc kỳ in trên tường, trên các phương tiện giao thông, trên quần, áo, nón, mũ, mặt, mũi…các hình vẽ này chỉ là hình ảnh, chứ không phải là quốc kỳ, nên không phải là đối tượng tác động của tội xúc phạm quốc kỳ.
Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi khách quan của tội xâm phạm quốc kỳ, quốc huy là hành vi xúc phạm quốc kỳ, quốc huy, nó được thể hiện bằng một số hành vi cụ thể như sau: Hành vi đốt, xé, bôi bẩn, vẽ bậy lên quốc kỳ, quốc huy, đập phá quốc huy, sử dụng quốc kỳ, quốc huy để làm những việc mang tính xúc phạm biểu tượng thiêng liêng của quốc gia, dân tộc. Hoặc có thể thể hiện dưới hình thức như bằng lời nói có tính chất chế diễu, nhạo bang, phỉ bang.
Tội phạm hoàn thành khi có một trong những hành vi kể trên mà không cần dấu hiệu hậu quả.
Mặt chủ quan của tội phạm
Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp.
Tại Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung quy định về lỗi cố ý như sau:
“Cố ý phạm tội là phạm tội trong những trường hợp sau đây:
1. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra;
2. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.”
Như vậy, đối với tội phạm này, thì người phạm tội nhận thức rõ hành vi xúc phạm Quốc Kỳ, Quốc ca và Quốc huy là hành vi vi phạm pháp luật, là hành vi gây nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra. Nếu hành vi được thực hiện với lỗi cố ý gián tiếp hay vô ý thì không cấu thành tội phạm.
Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm này là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự theo luật định và đạt độ tuổi theo luật định.
Về năng lực trách nhiệm hình sự thì Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 không có quy định rõ ràng, nhưng tại điều 21 của Bộ luật quy định về tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự như sau: “Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.” Như vậy, người có năng lực trách nhiệm hình sự là người không bị bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, họ có đầy đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi phù hợp với đòi hỏi của xã hội.
Về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thì tại Điều 12 Bộ luật Hình sự quy định như sau:
“Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự
1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.”
Như vậy, chủ thể từ đủ 16 trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm này.
5. Về hình phạt của tội phạm
Người nào cố ý xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
