Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy là một trong những tội phạm ma túy được quy định tại Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015. Hành vi này góp phần gây nguy hại nghiêm trọng cho trật tự xã hội và sức khỏe cộng đồng, vì vậy cần phải được xử lý nghiêm khắc nhằm đảm bảo tính răn đe.
Mục lục bài viết
- 1 1. Khái quát về Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
- 1.1 1.1. Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy là gì?
- 1.2 1.2. Ý nghĩa của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy trong pháp luật hình sự:
- 1.3 1.3. Cơ sở pháp lý của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
- 2 2. Cấu thành Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
- 3 3. Khung hình phạt Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
- 4 4. Các tình tiết định khung tăng nặng theo Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
- 5 5. Phân biệt với Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy:
- 6 6. Bản án điển hình về Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
1. Khái quát về Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
1.1. Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy là gì?
Trong những năm gần đây, tình hình tội phạm liên quan đến ma túy ở Việt Nam và trên thế giới vẫn đã và đang diễn biến ngày càng phức tạp. Bên cạnh việc trực tiếp sản xuất, mua bán, vận chuyển chất ma túy thì các đối tượng còn tìm mọi cách sản xuất, tàng trữ, buôn bán các loại dụng cụ, phương tiện chuyên dùng để phục vụ việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép ma túy. Hành vi này ngày càng trở nên tinh vi với quy mô rộng hơn nhằm qua mặt cơ quan chức năng.
Có thể đưa ra khái niệm về Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy như sau:
“Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi nguy hiểm cho xã hội do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện, liên quan đến việc chế tạo, cất giữ, vận chuyển, mua bán các loại công cụ, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho mục đích sản xuất, tiêu thụ hoặc sử dụng ma túy trái phép.”
1.2. Ý nghĩa của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy trong pháp luật hình sự:
- Thứ nhất, ngăn chặn sự lan rộng của tệ nạn: Việc siết chặt khâu quản lý phương tiện, dụng cụ giúp hạn chế tình trạng người nghiện dễ dàng tiếp cận công cụ sử dụng ma túy; qua đó góp phần kiềm chế số lượng người bị tệ nạn xã hội và giảm gánh nặng cho xã hội.
- Thứ hai, bảo vệ trật tự và an toàn xã hội: Xử lý nghiêm hành vi này góp phần đảm bảo an ninh trật tự cũng như giảm thiểu nguy cơ hình thành các tụ điểm sản xuất, tàng trữ ma túy.
- Thứ ba, khẳng định chính sách hình sự nghiêm khắc của Nhà nước: Quy định tội danh này thể hiện quan điểm nhất quán của Nhà nước Việt Nam là đấu tranh toàn diện với tệ nạn ma túy trong tất cả các giai đoạn: từ sản xuất, vận chuyển, mua bán đến việc cung cấp công cụ, phương tiện…
1.3. Cơ sở pháp lý của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy hiện nay đang được quy định tại Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:
“1. Người nào sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
b) Có số lượng từ 06 đơn vị đến 19 đơn vị dụng cụ, phương tiện cùng loại hoặc khác loại.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
đ) Có số lượng 20 đơn vị dụng cụ, phương tiện cùng loại hoặc khác loại trở lên;
e) Vận chuyển, mua bán qua biên giới;
g) Sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội;
h) Tái phạm nguy hiểm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”
2. Cấu thành Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
2.1. Khách thể:
Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy xâm phạm trực tiếp đến: Chế độ quản lý của Nhà nước về việc sản xuất, cất giữ, vận chuyển, trao đổi phương tiện hoặc dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng chất ma túy.
Đối tượng tác động của tội phạm này là: Phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng chất ma túy.
Phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng chất ma túy là những công cụ, thiết bị, vật dụng chuyên dùng hoặc có thể được sử dụng trực tiếp để chế tạo, điều chế, tách chiết, pha trộn, bảo quản, tiêu thụ ma túy; hoặc để hút, chích, hít… ma túy trái phép. Đây là những yếu tố vật chất có tính chất hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phạm tội về ma túy (trong đó có Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy theo ĐIều 254 Bộ luật Hình sự 2015).
2.2. Mặt khách quan:
a. Giải thích khái niệm:
Theo Điều 2 Luật phòng, chống ma túy 2021 quy định:
- Chất ma túy: Là chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành.
- Chất gây nghiện: Là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
- Chất hướng thần: Là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
- Trái phép: Là thực hiện những hành vi trái với quy định của pháp luật.
b. Hành vi:
Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015 quy định 04 tội ghép gồm:
- Tội sản xuất phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy;
- Tội tàng trữ phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy;
- Tội vận chuyển phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy;
- Tội mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
Phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy có thể hiểu là những vật được sản xuất ra với chức năng chuyên dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy, hoặc sản xuất ra với mục đích khác nhưng đã sử dụng chuyên vào mục đích sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
Tương ứng với đó là các hành vi khách quan như sau:
Thứ nhất, “phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy”: Là những vật được sản xuất ra với chức năng chuyên dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy hay tuy được sản xuất ra với mục đích khác, nhưng đã được sử dụng chuyên vào mục đích sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
Thứ hai, “sản xuất các phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy”: Là làm ra các phương tiện, dụng cụ (có thể bằng phương pháp thủ công hoặc áp dụng khoa học kỹ thuật) để dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
Thứ ba, “tàng trữ các phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy”: Là hành vi cất giữ các phương tiện, dụng cụ ở bất kỳ địa điểm nào (như trong nhà, ngoài vườn, chôn dưới đất, để trong vali hoặc cho vào thùng xăng xe…) để dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
Thứ tư, “vận chuyển các phương tiện dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy”: Là hành vi dịch chuyển các phương tiện, dụng cụ dưới bất kỳ hình thức nào (có thể bằng các phương tiện khác nhau như ô tô, tàu bay, tàu thủy…; trên các tuyến đường khác nhau như đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường thủy, đường bưu điện…; có thể để trong người như cho vào túi áo, quần…; có thể để trong hành lý như vali, túi xách…) để dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
Thứ năm, “mua bán các phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy”: Là một trong các hành vi sau đây:
- Bán các phương tiện, dụng cụ cho người khác để người đó dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy hoặc sử dụng trái phép chất ma túy;
- Mua các phương tiện, dụng cụ nhằm bán cho người khác để người đó dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy hoặc sử dụng trái phép chất ma túy;
- Xin các phương tiện, dụng cụ nhằm bán trái phép cho người khác để người đó dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy hoặc sử dụng trái phép chất ma túy
- Dùng các phương tiện, dụng cụ được hướng dẫn tại tiểu mục 1.3 mục 1 phần I Thông tư này để trao đổi, thanh toán trái phép cho người khác để người đó dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy hoặc sử dụng trái phép chất ma túy;
- Dùng tài sản (không phải là tiền) đem trao đổi, thanh toán lấy các phương tiện, dụng cụ nhằm bán lại trái phép cho người khác để người đó dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy hoặc sử dụng trái phép chất ma túy;
- Tàng trữ các phương tiện, dụng cụ nhằm bán trái phép cho người khác để người đó dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy hoặc sử dụng trái phép chất ma túy;
- Vận chuyển các phương tiện, dụng cụ nhằm bán trái phép cho người khác để người đó dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
2.3. Mặt chủ quan:
Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy được thực hiện với lỗi cố ý.
Tức là người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình bị pháp luật cấm, thấy trước được tác hại của hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán phương tiện hoặc dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy nhưng vẫn thực hiện hành vi đó và mong muốn/có thái độ để mặc cho hậu quả xảy ra.
Mục đích phạm tội là dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy. Mục đích phạm tội là dấu hiệu bắt buộc của tội danh này.
2.4. Chủ thể:
Chủ thể của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy là người đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự (Điều 12 và Điều 21 Bộ luật Hình sự 2015).
Lưu ý: Trong mọi trường hợp, khi thu giữ được các chất nghi là chất ma túy hoặc tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy thì đều phải trưng cầu giám định để xác định loại và trọng lượng chất ma túy, tiền chất thu giữ được. Bắt buộc phải trưng cầu giám định hàm lượng đẻ xác định trọng lượng chất ma túy trong các trường hợp sau (theo tinh thần tại Điều 1 Thông tư 082015/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP):
- Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể rắn được hòa thành dung dịch;
- Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể lỏng đã được pha loãng;
- Xái thuốc phiện;
- Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần;
Nếu chất được giám định không phải là chất ma túy hoặc không phải là tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy, nhưng người thực hiện hành vi phạm tội ý thức rằng chất đó là chất ma túy hoặc chất đó là tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy, thì tùy hành vi phạm tội cụ thể mà truy cứu trách nhiệm hình sự người đó theo tội danh quy định tại khoản 1 của điều luật tương ứng đối với các tội phạm về ma túy.
Ý nghĩa trong việc phân tích cấu thành tội của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
- Đây là cơ sở để phân biệt Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy với những tội phạm về ma túy khác trong Bộ luật Hình sự 2015.
- Là căn cứ pháp lý để Tòa án kết án một người có phạm tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy hay không.
3. Khung hình phạt Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy theo Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015 bao gồm những khung hình phạt sau:
- Khung 1: Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
- Khung 2: Phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
- Hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
4. Các tình tiết định khung tăng nặng theo Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
Các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy được quy định tại khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015 với khung hình phạt là phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
- Có tổ chức theo điểm a khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
Hành vi phạm tội được coi là “có tổ chức” khi có sự cấu kết chặt chẽ giữa nhiều người và phân công nhiệm vụ cụ thể (có người đứng đầu, người thực hành…), có kế hoạch và chuẩn bị từ trước nhằm đạt được mục đích phạm tội. Đây là tình tiết làm tăng tính nguy hiểm vì sự phối hợp có hệ thống sẽ giúp tội phạm được che giấy tinh vi hơn, kéo dài hành vi và gây nhiều khó khăn cho cơ quan chức năng trong công tác phát hiện xử lý. Ngoài ra, phạm tội có tổ chức thường gắn với mục đích trục lợi lớn với tính chuyên nghiệp cao, làm gia tăng khả năng phát tán và lan rộng các phương tiện, dụng cụ liên quan đến ma túy. Do đó đây là một trong những tình tiết định khung hình phạt tăng nặng của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
- Phạm tội 02 lần trở lên theo điểm b khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
Khi người phạm tội lặp lại hành vi phạm tội từ lần thứ 02 trở đi cho thấy ý thức coi thường pháp luật, không có dấu hiệu ăn năn hối cải mặc dù đã từng bị xử lý hình sự. Việc tái phạm nhiều lần không chỉ làm tăng số lượng phương tiện, dụng cụ lưu hành trái phép mà còn cho thấy tính nguy hiểm cao hơn so với trường hợp phạm tội lần đầu. Đây là dấu hiệu đặc biệt quan trọng để Tòa án áp dụng hình phạt nghiêm khắc hơn theo khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015 về Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn theo điểm c khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
Tình tiết này xảy ra khi người phạm tội đang giữ một vị trí, chức vụ nhất định trong cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và đã sử dụng chính chức vụ, quyền hạn của mình để thực hiện hoặc che giấu hành vi phạm tội. Việc lợi dụng chức vụ khiến cho tội phạm không chỉ nguy hiểm ở hậu quả kinh tế – xã hội mà còn làm xói mòn niềm tin của nhân dân vào bộ máy Nhà nước, từ đó gây tổn hại nặng nề đến uy tín cơ quan và tổ chức. Vì vậy, pháp luật buộc phải áp dụng mức hình phạt cao hơn của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức theo điểm d khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
Trong trường hợp này, người phạm tội không nhất thiết phải có chức vụ, quyền hạn nhưng đã dùng tên, uy tín hoặc hình thức tổ chức hợp pháp để che giấu, hợp thức hóa hành vi phạm tội. Hành vi này làm tăng tính nguy hiểm vì dễ tạo ra sự nhầm lẫn, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong quá trình phát hiện và ngăn chặn. Đồng thời, nó làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và tính minh bạch của cơ quan, tổ chức bị lợi dụng. Vì vậy cần áp dụng khung hình phạt cao hơn theo khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015.
- Có số lượng 20 đơn vị dụng cụ, phương tiện cùng loại hoặc khác loại trở lên theo điểm đ khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
Số lượng lớn các phương tiện, dụng cụ được sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán chứng tỏ quy mô phạm tội lớn với nguy cơ phát tán rộng, gây hậu quả lớn cho xã hội. Việc pháp luật quy định ngưỡng “từ 20 đơn vị trở lên” là để lượng hóa mức độ nguy hiểm của hành vi vi phạm pháp luật, bảo đảm xử lý nghiêm khắc đối với những trường hợp phạm tội có quy mô lớn, mang tính chất công nghiệp hoặc buôn bán hàng loạt. Do đó đây được xem là một trong những tình tiết định khung hình phạt tăng nặng của Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.
- Vận chuyển, mua bán qua biên giới theo điểm e khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
Đây là tình tiết làm tăng tính chất nguy hiểm vì hành vi đã vượt ra khỏi phạm vi lãnh thổ quốc gia, xâm phạm đến an ninh quốc gia và quan hệ quốc tế. Việc vận chuyển, mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng ma túy qua biên giới thường gắn với hoạt động tội phạm xuyên quốc gia, có tính chất tinh vi và phức tạp hơn. Vì vậy, khung hình phạt nặng hơn được áp dụng trong trường hợp này là cần thiết để ngăn chặn hành vi vi phạm và đảm bảo tính răn đe cho xã hội.
- Sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội theo điểm g khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
Hành vi lôi kéo, dụ dỗ hoặc ép buộc người chưa thành niên tham gia phạm tội (chưa đủ 16 tuổi) phản ánh mức độ nguy hiểm hơn so với trường hợp phạm tội thông thường. Hành vi này không chỉ trực tiếp xâm phạm trật tự quản lý Nhà nước về phòng chống ma túy mà còn gây tác hại lâu dài đến sự phát triển thể chất, tinh thần và đạo đức của trẻ em. Do đó, pháp luật coi đây là tình tiết định khung tăng nặng theo khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015 nhằm bảo vệ nhóm đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương – người dưới 16 tuổi.
- Tái phạm nguy hiểm theo điểm h khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015:
Những trường hợp sau đây được coi là tái phạm nguy hiểm:
+ Đã bị kết án về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do cố ý, chưa được xóa án tích mà lại thực hiện hành vi phạm tội về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do cố ý;
+ Đã tái phạm, chưa được xóa án tích mà lại thực hiện hành vi phạm tội do cố ý.
5. Phân biệt với Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy:
Tiêu chí | Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 253 Bộ luật Hình sự 2014) | Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 254 Bộ luật Hình sự 2014) |
Khách thể | Chế độ quản lý của Nhà nước về tiền chất ma túy (các hóa chất được sử dụng để sản xuất trái phép ma túy). | Chế độ quản lý của Nhà nước về phương tiện, dụng cụ chuyên dùng phục vụ sản xuất hoặc sử dụng ma túy. |
Đối tượng tác động | Tiền chất ở dạng rắn hoặc lỏng (hóa chất cần thiết cho quá trình điều chế ma túy). | Phương tiện, dụng cụ (ví dụ: bình, coóng, dụng cụ ép, ống hút, nồi nấu…) dùng vào việc sản xuất, sử dụng ma túy. |
Hành vi khách quan | Tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất. | Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ. |
Khung hình phạtn | Khung 1: Phạt tù từ 01 năm đến 06 năm. Khung 2: Phạt tù từ 06 năm đến 13 năm. Khung 3: Phạt tù từ 13 năm đến 20 năm. Khung 4: Phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân. Khung 5: Trường hợp phạm tội có cả tiền chất ở thể rắn và tiền chất ở thể lỏng thì được quy đổi để làm căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự, với tỷ lệ 01 gam tiền chất ở thể rắn tương đương với 1,5 mililít tiền chất ở thể lỏng. Sau khi quy đổi, số lượng tiền chất thuộc khoản nào, thì người thực hiện hành vi phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản đó. | Khung 1: Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm. Khung 2: Phạt tù từ 05 năm đến 10 năm. |
Hình phạt bổ sung | Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. | Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. |
Tính chất nguy hiểm | Trực tiếp cung cấp nguyên liệu hóa chất để sản xuất ma túy, là mắt xích đầu vào của quá trình điều chế. | Trực tiếp cung cấp công cụ, phương tiện giúp sản xuất hoặc sử dụng ma túy, là điều kiện vật chất tạo thuận lợi cho việc phạm tội. |
6. Bản án điển hình về Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy:
- Tên bản án:
Bản án về tội vận chuyển dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy số 15/2024/HS-ST ngày 09/04/2024 của Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Tháp.
- Nội dung vụ án:
Quá trình điều tra và tranh tụng tại phiên tòa sơ thẩm bị cáo Dương Huỳnh B thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình phù hợp với biên bản bắt người phạm tội quả tang, bản ảnh hiện trường, kết luận giám định, kết quả thực nghiệm, kết quả kiểm tra điện thoại, lời khai của người làm chứng và các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án nên có cơ sở xác định:
Vào ngày 18/8/2023, bị cáo Dương Huỳnh B đã có hành vi vận chuyển thuê 199,254 gam ma túy loại Methamphetamine và 100 cái nỏ thủy tinh là dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy cho người tên “L1” từ thành phố Hồ Chí Minh đến Bến xe C, Đồng Tháp giao cho người tên “Đồng Tháp” với tiền công 2.000.000 đồng nhưng chưa kịp giao thì bị bắt quả tang. Hành vi nêu trên của bị cáo Dương Huỳnh B đã phạm vào tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy” và “Vận chuyển dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy”, tội phạm và hình phạt được quy định tại điểm b khoản 4 Điều 250 và điểm đ khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự.
Bị cáo Dương Huỳnh B là người đã trưởng thành, có thể chất, tinh thần phát triển bình thường, có khả năng điều khiển hành vi, giao tiếp xã hội, nhận thức được pháp luật, có đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự theo quy định. Bị cáo từng nghiện nên nhận thức được tác hại của ma túy, nhận thức được việc vận chuyển trái phép chất ma túy là vi phạm pháp luật hình sự, là có tội nhưng vì thiếu ý thức chấp hành pháp luật, vì động cơ vụ lợi, muốn có tiền sử dụng cho mục đích cá nhân mà bị cáo đã thực hiện hành vi phạm tội như đã nêu trên. Chứng tỏ hành vi của bị cáo là cố ý và thực hiện tội phạm đã hoàn thành.
- Quyết định của Tòa án:
+ Xử phạt bị cáo Dương Huỳnh B 07 (B2) năm tù về “Vận chuyển dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy” theo điểm đ khoản 2 Điều 254 Bộ luật Hình sự 2015.
+ Thời hạn tù của bị cáo được tính từ ngày tạm giữ ngày 18/8/2023.
THAM KHẢO THÊM: