Tội phạm về ma túy là gì? Tội phạm ma túy có được đặc xá không? Tội phạm ma túy có được giảm án không?
Tệ nạn ma tuý đang là hiểm hoạ của các quốc gia, dân tộc trên toàn thế giới Những năm qua, tệ nạn ma tuý ở Việt Nam vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp và có xu hướng gia tăng cùng với việc xuất hiện nhiều loại ma tuý mới. Ma túy là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh tội phạm, tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS. Hậu quả, tác hại do tệ nạn ma tuý gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế – xã hội và an ninh trật tự của đất nước. Ma tuý làm huỷ hoại sức khoẻ dẫn đến mất khả năng lao động, suy thoái nòi giống, phẩm giá con người, phá hoại hạnh phúc gia đình, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội và an ninh quốc gia. Vậy theo như luật định thì thế nào gọi là tội phạm ma túy ? Tội phạm ma túy có được giảm án không? Được đặc xá không?
Luật sư
Căn cứ pháp lý:
Bộ Luật hình sự 2015 , sửa đổi bổ sung năm 2017.- Luật đặc xá 2018
Mục lục bài viết
1.Tội phạm về ma túy là gì?
Tội phạm về ma túy là tội phạm bao gồm hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng các chất ma túy do Bộ luật hình sự quy định. Tội phạm về ma túy là những hành vi nguy hiểm cho xã hội, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý, xâm phạm chế độ thống nhất quản lý của Nhà nước đối với các chất ma túy và các loại thuốc gây nghiện, xâm phạm trật tự, an toàn xã hội và tính mạng, sức khỏe con người và sự phát triển bình thường của nòi giống dân tộc.
Tội phạm về ma tuý bao gồm nhiều loại hành vi phạm tội khác nhau nhưng đều có chung hai đặc điểm cơ bản:
- Ma túy vô cùng cùng nguy hiểm cho xã hội vì chúng đe dọa nghiêm trọng đến sức khoẻ và sự phát triển bình thường của con người cũng như đến hạnh phúc gia đình và trật tự công cộng nói chung;
- Các tội phạm về ma tuý đều có chung đối tượng là các chất ma tuý (hoặc liên quan đến các chất ma tuý). Đó là các chất có khả năng gây nghiện cao cho người sử dụng. làm cho người nghiện không chỉ bị lệ thuộc vào chất đó mà còn làm cho họ bị tổn hại về nhiều mặt và thậm chí còn có thể đẩy họ vào con đường phạm tội để có tiền thoả mãn cơn nghiện.
2. Tội phạm ma túy có được đặc xá không?
2.1. Đặc xá là gì?
Căn cứ khoản 1 Điều 3 Luật đặc xá năm 2018 thì:
“Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt.”
Có thể nói “Đặc xá” là một sự khoan hồng đặc biệt mà Nhà nước ta giành cho những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù, chính sách này đã được ghi nhận là một trong những nguyên tắc xử lý tội phạm trong Bộ Luật hình sự. Theo đó, đối tượng được xem xét đặc xá là người bị kết án tù có thời hạn, tù chung thân. Người bị kết án tử hình, người đang bị tạm giam, tạm giữ, đang bị truy tố thì không được xem xét đặc xá. Nhà nước động viên, khuyến khích người bị kết án phạt tù ăn năn hối cải, tích cực học tập, lao động cải tạo để được hưởng đặc xá; tạo điều kiện thuận lợi cho người được đặc xá hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống, phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội, phòng ngừa tái phạm tội, vi phạm pháp luật. Quyết định về đặc xá là văn bản do Chủ tịch nước ban hành quy định thời điểm đặc xá, đối tượng, điều kiện của người được đề nghị đặc xá và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong việc thực hiện đặc xá. Quyết định đặc xá là văn bản của Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án tù có thời hạn, tù chung thân.
2.2. Điều kiện được đề nghị đặc xá:
Căn cứ vào khoản 1 Điều 11 Luật Đặc xá 2018 quy định về điều kiện của người được đề nghị đặc xá như sau:
Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự;
b) Đã chấp hành án phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là một phần ba thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; …
c) Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí;
d) Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng hoặc tội phạm khác do Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá;
đ) Đã thi hành xong hoặc thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với người bị kết án phạt tù không thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản này.
Trường hợp phải thi hành nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với tài sản không thuộc sở hữu của Nhà nước thì phải được người được thi hành án đồng ý hoãn thi hành án hoặc không yêu cầu thi hành án đối với tài sản này;
e) Khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự;
g) Không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 12 của Luật này…”
2.3. Các trường hợp không được đề nghị đặc xá:
Căn cứ vào Điều 12 Luật Đặc xá 2018
Điều 12. Các trường hợp không được đề nghị đặc xá
Người có đủ điều kiện quy định tại Điều 11 của Luật này không được đề nghị đặc xá khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Bị kết án phạt tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội phá rối an ninh; tội chống phá cơ sở giam giữ; tội khủng bố hoặc một trong các tội quy định tại Chương các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh của Bộ luật Hình sự;
Bản án, phần bản án hoặc quyết định của
Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác;
Trước đó đã được đặc xá;
Có từ 02 tiền án trở lên;
Trường hợp khác do Chủ tịch nước quyết định”
Như vậy có thể thấy tội phạm về ma túy có thể được đặc xá khi đáp ứng đầy đủ các quy định của pháp luật hình sự. Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Do đó, người phạm tội phải đáp ứng tất cả điều kiện được quy định đầy đủ tại Điều 11 Luật Đặc xá 2018 thì khi đó gia đình người phạm tội mới có thể đề nghị xin được đặc xá cho trường hợp của người phạm tội và cơ quan có thẩm quyền có căn cứ để xem xét đề nghị của gia đình người phạm tội.
3. Tội phạm ma túy có được giảm án không?
Từ các phân tích trên có thể thấy tội phạm ma có được giảm án không còn tùy thuộc vào từng trường hợp.
Nếu đang trong quá trình xét xử việc tội phạm ma túy có được giảm án sẽ phụ thuộc vào các tình tiết giảm nhẹ, nếu tội phạm ma túy trong quá trình phạm tội có xuất hiện các tình tiết giảm nhẹ được quy định tại điều 51 Bộ Luật Hình sự thì vẫn sẽ được Tòa án xem xét giảm nhẹ khung hình phạt theo quy định của pháp luật.
Nếu tội phạm ma túy đang chấp hành hình phạt tù thì sẽ được giảm án khi đảm bảo các điều kiện được đặc xá theo quy định của pháp luật.
