Tội đồng phạm giết người bị truy cứu bao nhiêu năm tù?

1. Tội đồng phạm giết người bị truy cứu bao nhiêu năm tù?

Căn cứ theo quy định tại Điều 17 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định cụ thể về đồng phạm như sau:

– Đồng phạm được xem là trường hợp có từ hai người trở lên cố tình thực hiện hành vi phạm tội;

– Phạm tội có tổ chức được xem là hình thức đồng phạm phù hợp, cấu kết chặt chẽ với nhau giữa những người cùng thực hiện tội phạm;

– Đồng phạm bao gồm nhiều người, trong đó có thể kể đến như người tổ chức, người xúi giục, người thực hành và người giúp sức trong quá trình phạm tội. Trong đó, người thực hành được xem là người trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội trên thực tế. Người tổ chức được xem là người cầm đầu phải lên kế hoạch thực hiện tội phạm và chủ mưu điều khiển quá trình thực hiện tội phạm. Người xúi giục là người thúc đẩy, dụ dỗ, kích động để người khác thực hiện hành vi phạm tội. Còn người giúp sức là những người tạo điều kiện mọi mặt, đó có thể là điều kiện về vật chất hoặc điều kiện về tinh thần cho người thực hiện tội phạm;

– Đồng phạm sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự về các hành vi vượt quá của người thực hành.

Theo điều luật phân tích nêu trên thì có thể nói, pháp luật hiện nay chỉ quy định khái niệm chung chung về đồng phạm cho tất cả các loại tội phạm, không có quy định cụ thể về thế nào là đồng phạm trong tội giết người. Tuy nhiên áp dụng tương tự pháp luật, có thể hiểu đồng phạm giết người là trường hợp có 02 người trở lên cố tình thực hiện hành vi giết người vi phạm quy định tại Điều 123 của Bộ luật hình sự năm 2015. Đồng phạm trong tội giết người bao gồm những loại người sau: Người tổ chức, người thực hành, người xúi giục và người giúp sức. Về nguyên tắc, người đồng phạm trong tội giết người sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành trong quá trình thực hiện hành vi phạm tội.

Bên cạnh đó, căn cứ theo quy định tại Điều 58 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về quyết định hình phạt trong trường hợp đồng phạm. Cụ thể như sau:

– Khi quyết định hình phạt đối với những người đồng phạm trong vụ án có đồng phạm, cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án cần phải xem xét đến tính chất, mức độ tham gia tội phạm của từng người đồng phạm nhất định;

– Các tình tiết giảm nhẹ, các tình tiết tăng nặng, các tình tiết loại trừ trách nhiệm hình sự thuộc người đồng phạm nào thì chỉ áp dụng đối với những người đồng phạm đó.

Căn cứ để phân hóa trách nhiệm hình sự trong đồng phạm để có thể xác định hình phạt cho từng người đó là:

– Tính chất tham gia, tức là vai trò đối với hoạt động của nhóm tội phạm;

– Mức độ tham gia, tức là phần đóng góp thực tế và quá trình thực hiện tội phạm;

– Mức độ lỗi;

– Các tình tiết về nhân thân có ý nghĩa đối với quá trình quyết định hình phạt của tòa án.

Tội giết người hiện nay đang được quy định cụ thể tại Điều 123 của Bộ luật hình sự năm 2015. Theo đó, giết người có yếu tố đồng phạm và có tổ chức thì hoàn toàn có thể bị phạt tù từ 12 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình. Tùy vào mức độ đồng phạm, tính chất của đồng phạm, mức độ tham gia quá trình phạm tội của từng người đồng phạm nhất định trong vụ án giết người, căn cứ vào các tình tiết giảm nhẹ và các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, tòa án là cơ quan có thẩm quyền đưa ra mức hình phạt cuối cùng đối với từng người đồng phạm trong vụ án đồng phạm giết người. Vì vậy, tùy từng trường hợp khác nhau, những người đồng phạm giết người có thể sẽ phải chịu các mức án khác nhau theo nguyên tắc cá thể hóa trách nhiệm hình sự trong vụ án đồng phạm.

2. Đồng phạm giết người dưới 18 tuổi thì sẽ bị xử lý như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 12 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Cụ thể như sau:

– Người từ đủ 16 tuổi trở lên sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm mà mình đã gây ra, ngoại trừ trường hợp Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định khác;

– Người chuẩn bị phạm tội sẽ chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự nếu chuẩn bị phạm tội đối với những loại tội phạm sau: Điều 108, Điều 109, Điều 110, Điều 111, Điều 112, Điều 113, Điều 114, Điều 115, Điều 116, Điều 117, Điều 118, Điều 119, Điều 120, Điều 121, Điều 123, Điều 134, Điều 168, Điều 169, Điều 207, Điều 299, Điều 301, Điều 302, Điều 300, Điều 303 và Điều 324 của Bộ luật hình sự năm 2015.

Đồng thời, căn cứ theo quy định tại Điều 91 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định, không được phép xử phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với những đối tượng được xác định là người chưa đủ 18 tuổi phạm tội giết người. Ngoài ra, căn cứ theo quy định tại Điều 101 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về vấn đề tù có thời hạn. Theo đó, mức phạt tù có thời hạn sẽ được áp dụng đối với những người chưa đủ 18 tuổi như sau:

– Đối với người từ đủ 16 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi trong quá trình phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định mức hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng đối với những đối tượng này là không được vượt quá 18 năm tù, nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng đối với những đối tượng này là không được vượt quá 4/3 mất hình phạt tù mà điều luật đó quy định;

– Đối với những đối tượng được xác định là người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi trong quá trình phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định khung hình phạt chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng đối với những đối tượng này là không được vượt quá 12 năm tù, nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng đối với những đối tượng này nó không được vượt quá 1/2 mức phạt tù mà điều luật đó quy định.

Theo đó thì có thể nói, đồng phạm giết người nhưng dưới 18 tuổi thì sẽ được hưởng mức khoan hồng của pháp luật, giảm mức hình phạt do với các trường hợp phạm tội thông thường.

3. Ví dụ bản án về tội đồng phạm giết người mới nhất: 

Căn cứ theo bản án số 58/2023/HSST của tòa án nhân dân cấp cao Đà Nẵng, xét xử về tội giết người trong vụ án đồng phạm. Nhóm bị cáo bao gồm Triệu Minh H, Phạm Văn K, Nguyễn Hữu T, Trương Ngọc T, ÝL Niê, Lê Quốc V, Lê Quốc C, Nguyễn Tài B, Nguyễn Đăng Đ, Trần Huy H, Trần Nhật N. Khoảng  19 giờ ngày 28/6/2021, do có mâu thuẫn từ trước giữa  Triệu Minh H với Nguyễn Văn N (tên gọi khác: T, sinh năm 1990; trú tại: khối 9, phường N, thành phố B, tỉnh Đắk Lắk) nên trong lúc ngồi uống rượu ở nhà Đỗ Văn T, H dùng điện thoại  gọi zalo cho Nguyễn Văn N thách thức đánh nhau. H kể lại  cho T, Nguyễn Hữu T, Phạm Văn K và Trương Ngọc T (là bạn của H) nghe và rủ họ đi đánh N giúp H, tất cả đồng ý. Trước khi đi, H nói T lấy dao mang theo thì T vào trong nhà lấy.

Trương Ngọc T do có việc riêng nên T cũng đã chủ động đi về trước và có hẹn gặp cả nhóm ở khu công nghiệp N để giải quyết tranh chấp và mâu thuẫn. Sau đó, H điều khiển xe wave tiêp tục chở K về nhà H lấy thêm 01 con dao, sau đó tiếp tục cùng T chạy xe wave chở T đi đến cổng chào tổ dân phố 0, phường N, thành phố B để gặp N nhằm mục đích yêu cầu N. Đến khoảng 20 giờ cùng ngày, khi tất cả nhóm của H đã cùng nhau đi đến đoạn đường buôn S, xã C, huyện C thì gặp YR, YM Byă, YH Byă đang đi bộ ngược chiều thì nhóm H thấy vậy tiếp tục dọa đánh. Thấy nhóm của H có mang theo dao rựa và dao nên YH Byă, YM Byă, T Êban hoảng sợ, nhóm này đã xùng nhau bỏ chạy vào trong lô cà phê bên đường. Nhóm của H tiếp tục di chuyển cho đến khu vực cổng chào tổ dân phố 9, phường N, thành phố B rồi H gọi điện thoại cho N hẹn ra cổng chào để giải quyết mâu thuẫn. 

Sau nhiều lần xô xát và tuy đuổi, nhóm bị cáo đã giết chết nạn nhân. Tòa án qua quá trình xét xử tuyên bố, bịcáo Triệu Minh H, Phạm Văn K, Nguyễn Hữu T, Trương Ngọc T, ÝLNiê, Lê Quốc V, Lê Quốc C, Nguyễn Tài B, Nguyễn Đăng Đ, Trần Huy H, Trần Nhật Nphạm tội “Giết người”. Thời  gian  chấp hành hình phạt tù được tính từngày bịcáo bịbắt  tạm giam ngày 01 tháng 7 năm 2021. 

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017).