Đầu cơ là việc nắm giữ các loại hàng hóa, tài sản rồi bán nhằm thu lợi khi có sự biến động mạnh về giá cả của các loại hàng hóa, tài sản đó. Hành vi đầu cơ trong một số thời điểm, hoàn cảnh nhất định bị coi là tội phạm.
Đầu cơ là việc nắm giữ các loại hàng hóa, tài sản rồi bán nhằm thu lợi khi có sự biến động mạnh về giá cả của các loại hàng hóa, tài sản đó.
Hành vi đầu cơ trong một số thời điểm, hoàn cảnh nhất định bị coi là tội phạm. Để giải đáp những thắc mắc của quý khách hàng về những vấn cơ bản liên quan đến tội đầu cơ LUẬT DƯƠNG GIA cung cấp một số thông tin cơ bản như sau:
1. Cơ sở pháp lý.
2. Những vấn đề cơ bản về tội đầu cơ.
a. Chủ thể.
Cũng giống như những tội phạm khác được quy định trong Bộ luật hình sự, chủ thể của tội đầu cơ là cá nhân, có năng lực trách nhiệm hình sự, đủ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
b. Khách thể.
Khách thể của tội phạm này trật tự quản lý thị trường hàng hóa của Nhà nước.
c. Mặt khách quan của tội phạm.
– Người phạm tội phải có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chhiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh thế mua vét hàng hóa có số lượng lớn gây hậu quả nghiêm trọng.
– Mua vét được hiểu là hành vi mua với số lượng lớn, vượt quá nhu cầu sự trữ thông thường cho sinh hoạt hoặc cho hoạt động nghề nghiệp. Hành vi mua vét có thể là mua một lần hay nhiều lần. Đối tượng được mua vét có thể là tất cả các loại hàng hóa. Cũng cần lưu ý, hành vi mua vét chỉ bị coi là tội phạm khi người phạm tội mua vét với số lượng lớn hàng hóa nhằm bán lại thu lợi bất chính và phải đảm bảo các điều kiện đã nêu ở phần trên.
d. Mặt chủ quan.
Yếu tố lỗi là yếu tố bắt buộc phải có khi một người thực hiện hành vi phạm tội. Đối với trường hợp thực hiện hành vi đầu cơ theo quy định của Bộ luật hình sự thì yếu tố lỗi ở đây là lỗi cố ý trực tiếp. Bên cạnh đó cũng cần lưu ý, mục đích của tội phạm này là mục đích bán lại thu lợi bất chính.
3. Hình phạt đối với người có hành vi phạm tội.
Điều 160 quy định 3 khung hình phạt đối với người thực hiện hành vi đầu cơ là:
– Khung cơ bản có mức phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 200 triệu đồng; hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm.
– Khung tăng nặng thứ nhất có mức hình phạt tù từ 3 năm đến 10 năm được áp dụng cho một trong trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung tăng nặng sau:
+ Có tổ chức;
+ Lợi dụng chức vụ quyền hạn;
+ Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
+ Hàng đầu cơ có số lượng rất lớn;
+ Thu lợi bất chính rất lớn;
+ Gây hậu quả rất nghiêm trọng;
+ Tái phạm nguy hiểm.
– Khung tăng nặng thứ hai có mức hình phạt tù từ 8 năm đến 15 năm được áp dụng cho một trong trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung tăng nặng sau:
+ Hàng đầu cơ có số lượng đặc biệt lớn;
+ Thu lợi bất chính đặc biệt lớn;
+ Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 30 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
4. Cơ quan có thẩm quyền.
Tòa án nhân dân là cơ quan duy nhất có thẩm quyền tuyên bố một người có thực hiện hành vi đầu cơ theo quy định tại Điều 160, Bộ luật Hình sự. Đồng thời cũng là cơ quan duy nhất có thẩm quyền áp dụng hình phạt với những đối tượng thực hiện tội phạm này.
