Tác giả Trần Đăng Khoa luôn khắc họa quê hương và thiên nhiên trong từng tác phẩm của mình như một biểu tượng nghệ thuật giàu sức sống. Dưới đây là bài viết về Tiểu sử cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Trần Đăng Khoa.
Mục lục bài viết
1. Tiểu sử cuộc đời của Trần Đăng Khoa:
1.1. Lý lịch của Trần Đăng Khoa:
Trần Đăng Khoa sinh vào tháng 4/1958 tại huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương. Ông là nhà thơ, nhà báo và biên tập viên của Tạp chí Văn nghệ Quân đội, cũng như là hội viên của Hội nhà văn Việt Nam. Trong quá khứ, ông từng đảm nhiệm vai trò Trưởng ban Văn học Nghệ thuật và Giám đốc hệ phát thanh có hình VOVTV của Đài tiếng nói Việt Nam. Hiện tại, Trần Đăng Khoa đang giữ chức vụ Phó Bí thư Đảng ủy Đài tiếng nói Việt Nam.
Trần Đăng Khoa có một anh trai là nhà thơ kiêm là nhà báo Trần Nhuận Minh, cũng là người đã từng đảm nhiệm Chủ tịch Hội văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Ninh. Trong khi chị gái của ông là bà Trần Thị Bình, hiện đang sinh sống tại quê nhà cùng với cha mẹ của tác giả. Ngoài ra, ông còn có một người em gái tên là Trần Thị Thuý Giang, hiện đang công tác tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh.
1.2. Tóm tắt cuộc đời Trần Đăng Khoa:
Trong suốt sự nghiệp sáng tác của mình, Trần Đăng Khoa đã được trao rất nhiều giải thưởng vì đóng góp của mình cho văn chương Việt Nam, đáng kể như giải thưởng thơ của báo Thiếu niên Tiền phong trong giai đoạn từ năm 1968 đến 1971, Giải nhất báo Văn nghệ năm 1982, và Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2000.
Trong thuở nhỏ, tác giả Trần Đăng Khoa đã nổi tiếng với khả năng văn chương xuất sắc và được mệnh danh là Thần đồng của thi ca Việt Nam. Tác phẩm đầu tay của ông là Con bướm vàng được đăng trên báo khi ông mới 8 tuổi. Vài năm sau đó, ông đã xuất bản tập thơ đầu tiên mang tên Từ góc sân nhà em vào năm 1968, khi ông lên 10 tuổi.
Tác phẩm nổi bật nhất của tác giả Trần Đăng Khoa vào thời điểm đó là bản thơ Hạt gạo làng ta, viết vào năm 1968. Bản thơ này đã được thi sĩ Xuân Diệu hiệu đính và nhạc sĩ Nguyễn Viết Bính phổ nhạc vào năm 1971. Hạt gạo làng ta đã trở thành một tác phẩm thi ca kinh điển trong văn học Việt Nam và được nhiều độc giả yêu thích cho đến ngày nay.
Ngoài ra, vào cùng năm 1971, Trần Đăng Khoa đã đề nghị thay đổi một câu thơ trong bài Ta đi tới của nhà thơ Tố Hữu từ “Đường ta đi rộng thênh thang tám thước” thành “Đường ta đi rộng thênh thang ta bước”. Sự đổi mới này đã gây ra nhiều sự chú ý và bàn luận trong giới Văn học Việt Nam lúc đó.
Trong khi đang theo học lớp 10 tại trường phổ thông cấp 3 Nam Sách, Trần Đăng Khoa đã nhập ngũ và tham gia chiến đấu ở Tiểu đoàn 691, Trung đoàn 2 Quân tăng cường Hải Hưng. Việc tham gia chiến tranh đã ảnh hưởng đến sự nghiệp của ông nhưng cũng là nguồn cảm hứng để ông sáng tác nhiều tác phẩm về chủ đề chiến tranh.
Sau khi đất nước đoàn kết thống nhất, Trần Đăng Khoa đã được điều về quân chủng hải quân để tiếp tục sự nghiệp của mình. Sau đó, ông đã được cử đi du học tại Viện Văn học Thế giới M. Gorki thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Nga để nâng cao kiến thức và kỹ năng về văn chương.
Sau khi trở về nước, Trần Đăng Khoa đã công tác tại một số đơn vị trong Quân đội trước khi được điều đến làm việc tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội vào năm 1994. Từ năm 2004, ông đã chuyển về làm việc tại Đài Tiếng nói Việt Nam và hiện đang giữ quân hàm Thượng tá.
Với kinh nghiệm và thành tích trong sự nghiệp văn chương, Trần Đăng Khoa đã được trao nhiều danh hiệu và giải thưởng trong suốt cuộc đời. Tác phẩm nổi bật nhất của ông tại thời điểm đó là Hạt gạo làng ta, được sáng tác vào năm 1968. Bài thơ đã được thi sĩ Xuân Diệu hiệu đính và nhạc sĩ Nguyễn Viết Bính phổ nhạc vào năm 1971, tạo nên tiếng vang lớn trong làng văn chương Việt Nam.
Ngoài ra, Trần Đăng Khoa còn có nhiều đóng góp cho văn chương Việt Nam và nhận được nhiều giải thưởng về văn học và nghệ thuật. Ông đã giành giải thưởng thơ của báo Thiếu niên Tiền phong từ năm 1968 đến 1971, Giải nhất báo Văn nghệ năm 1982 và Giải thưởng Nhà nước năm 2000 về Văn học nghệ thuật.
2. Sự nghiệp sáng tác của Trần Đăng Khoa:
Tác giả Trần Đăng Khoa không chỉ là một nhà thơ nổi bật của Việt Nam, mà còn là một trong những tác giả tiêu biểu đương đại trước năm 1975. Với nét riêng độc đáo, ông đã góp phần làm cho văn chương Việt Nam thêm phong phú và đa dạng hơn.
Những tác phẩm của Trần Đăng Khoa thường mang đến cái nhìn bao quát về cuộc sống và tình huống xã hội. Từ những chất liệu đơn giản như những cánh hoa, những chiếc lá hay những bông trà, ông đã tạo nên những tác phẩm thơ đầy tinh tế, sắc sảo và đầy cảm xúc. Những sự vật quen thuộc xung quanh đời sống hàng ngày, được ông dệt lại thành những câu thơ đầy ý nghĩa, thể hiện một cách rõ nét tâm trạng của con người đương đại.
Vì vậy, công lao của Trần Đăng Khoa trong sự nghiệp văn chương đã được công nhận và đánh giá cao. Tác phẩm của ông đã góp phần làm cho văn chương Việt Nam trở nên đa dạng và phong phú hơn, và vẫn được đọc và trân trọng cho đến ngày nay.
Trong suốt hơn năm thế kỷ sáng tác, Trần Đăng Khoa đã tạo nên hơn 20 tập thơ và trường ca đầy sức sống như Bên cửa sổ máy bay, Khúc hát người anh hùng, Chân dung và đối thoại, bên cạnh đó còn có một số tập bút ký và tiểu luận phê bình. Tuy nhiên, đáng chú ý nhất vẫn là các tập thơ từ khi còn bé như Từ góc sân nhà em và Góc sân và khoảng trời.
Với nét riêng đặc trưng của ngòi bút, ông đã ghi dấu ấn trong tâm trí độc giả bằng những ký ức về tuổi thơ đầy hồn nhiên, nhẹ nhàng, đầy chân thật nhưng cũng sâu sắc với nhiều tầng ý nghĩa khác nhau. Ngay từ khi mới 10 tuổi, Trần Đăng Khoa đã có những câu thơ đầy cảm xúc chạm đến trái tim của độc giả. Những hạt gạo, những giọt mồ hôi của người nông dân, qua lăng kính của một cậu bé, hiện lên như một bức tranh đầy màu sắc.
Tác phẩm Hạt gạo làng ta còn chứa đựng cả hình ảnh tần tảo của người phụ nữ nơi hậu phương. Bao nhiêu hạt gạo là bấy nhiêu chân tình cùng với những nỗi nhớ nhung khắc khoải của quê hương dành cho tiền tuyến.
3. Phong cách của Trần Đăng Khoa:
Tác giả Trần Đăng Khoa luôn khắc họa quê hương và thiên nhiên trong từng tác phẩm của mình như một biểu tượng nghệ thuật giàu sức sống, được thể hiện qua cảm xúc của một con người đã trải qua bao kỷ niệm với mảnh đất quê hương của mình.
Thơ của ông không chỉ tươi trẻ và trong sáng mà còn sắc sảo, giống như những bài đồng dao với cách viết chữ uyển chuyển và lôi cuốn. Trong những tác phẩm của ông, âm nhạc không chỉ là giai điệu của tâm hồn mà còn có khả năng tạo hình và tạo nghĩa rất tinh tế.
Từ khi còn là một cậu bé 10 tuổi, Trần Đăng Khoa đã thể hiện được tài năng thi ca của mình với những bài thơ giàu năng lượng và chất nhạc. Thành công của ông trong việc chơi chữ và tạo nên những bài thơ uyển chuyển đã đem lại danh xưng “Thần đồng” cho ông.
Ngoài ra, ông cũng rất linh hoạt trong việc sử dụng các phép nghệ thuật khác nhau như nhân hóa, ẩn dụ và từ láy, giúp tạo ra những tác phẩm thơ không chỉ hài hước và phong phú mà còn sâu sắc và tinh tế.
Các tác phẩm của Trần Đăng Khoa có thể kể đến:
– Từ góc sân nhà em năm 1968.
– Góc sân và khoảng trời, tập thơ, năm 1968, tái bản khoảng trên 30 lần, được dịch sang nhiều ngôn ngữ và xuất bản sang nhiều nước trên toàn thế giới
– Khúc hát người anh hùng, trường ca, năm 1974.
– Bên cửa sổ máy bay, tập thơ, năm 1986.
– Chân dung và đối thoại, tiểu luận phê bình, Hà Nội: Nhà xuất bản Thanh niên, năm 1998, được tái bản nhiều lần.
– Bài “Thơ tình người lính biển” đã được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc.
– Đảo chìm, tập truyện – ký, tính đến đầu năm 2009 đã được tái bản 25 lần.
Cuốn sách Tuyển thơ Trần Đăng Khoa là một tuyển tập gồm hơn 180 bài thơ, đại diện cho hơn 50 năm sáng tác của thi sĩ. Trong đó, các bài thơ được lựa chọn kỹ càng từ các tập thơ và trường ca của tác giả, như Góc sân và khoảng trời, Trường ca làng quê, Trường ca đánh Thần Hạn, Hoa duối, Cánh cò trắng muốt, Bên cửa sổ máy bay… Từ lời thơ đầy trẻ trung của cậu bé tám tuổi trong bài Con bướm vàng đến những vần thơ sâu sắc về cuộc sống và thế giới xung quanh trong Nhành lan tím hay Trái Đất quay.
Tuy nhiên, điểm đặc biệt của cuốn sách không chỉ nằm ở những bài thơ được tuyển chọn, mà còn ở những tâm sự chân thành của tác giả về quá trình sáng tác, cũng như những câu chuyện “bếp núc”, “hậu trường” đằng sau từng tác phẩm. Điều này làm nên sự độc đáo và hấp dẫn của tuyển tập mới này.