Tiến bộ di truyền là sự tăng giá trị của các đặc tính tốt ở thế hện con so với thế hệ bố mẹ chúng, dựa vào giá trị của các đàn giống, phân chia các đàn vật nuôi trong hệ thống nhân giống vật nuôi thành đàn hạt nhân, đàn nhân giống, đàn thương phẩm.
Mục lục bài viết
1. Tiến bộ di truyền là?
– Tiến bộ di truyền là sự tăng giá trị của các đặc tính tốt ở thế hệ con so với thế hệ bố mẹ chúng. Dựa vào giá trị của các đàn giống, tổ chức các đàn giống trong hệ thống nhân giống được phân chia thành đàn hạt nhân, đàn nhân giống, đàn thương phẩm.
+ Đàn hạt nhân: Là đàn giống có phẩm chất, năng suất cao nhất, đàn này được nuôi dưỡng trong những điều kiện tốt nhất và qua chọn lọc khắt khe nhất, vì vậy mà chúng có tiến bộ di truyền lớn nhất. Tuy nhiên, số lượng vật nuôi trong đàn hạt nhân không nhiều.
+ Đàn nhân giống: Được sinh ra từ đàn hạt nhân để nhân giống đàn càng nhanh càng tốt. Đàn nhân giống có phẩm chất, năng suất, mức độ nuôi dưỡng và chọn lọc tốt, có tiến bộ di truyền thấp hơn đàn hạt nhân nhưng có số lượng vật nuôi nhiều hơn.
+ Đàn thương phẩm: Được sinh ra từ đàn nhân giống để sản xuất ra các con vật thương phẩm như: lợn để nuôi thịt, bò để nuôi thịt hoặc sữa,… Đàn thương phẩm có phẩm chất, năng suất, mức độ nuôi dưỡng và chọn lọc thấp hơn hai đoàn giống trước nhưng có số lượng vật nuôi nhiều.
2. Đàn giống có tiến bộ di truyền lớn nhất?
Đàn giống có tiến bộ di truyền lớn nhất là đàn hạt nhân. Bởi vì đàn hạt nhân là đàn giống có năng suất cao nhất, được nuôi dưỡng trong điều kiện tốt nhất và qua chọn lọc khắt khe nên có tiến bộ di truyền lớn nhất.
– Để tiến hành công tác giống một cách hiệu quả nhất, người ta chia vật nuôi giống thành một tổ chức các đàn khác nhau được sắp xếp theo năng suất của các đàn giống, được mô tả bằng một mô hình hình tháp, hay còn được gọi là hệ thống nhân giống hình tháp: đàn hạt nhân → đàn nhân giống → đàn thương phẩm. Trật tự này chỉ đúng khi cả 3 đàn giống đều là đàn thuần chủng.
– Tiến bộ di truyền chỉ được phép chuyển theo một chiều từ đàn hạt nhân xuống đàn nhân giống và từ đây xuống đàn thương phẩm, mà không đi ngược lại. Như vậy có thể kết luận hệ thống nhân giống hình tháp là mô hình tổ chức nhân giống thuần chủng để tăng về số lượng đàn giống.
– Nếu trong hệ thống nhân giống mà đàn nhân giống và đàn thương phẩm là con lai thì không tuân theo quy luật năng suất của đàn thuần chủng do ưu thế lai. Với hệ thống nhân giống thuần chủng chỉ được phép chuyển con giống từ đàn hạt nhân → đàn nhân giống → đàn thương phẩm, không được làm ngược lại.
3. Một số câu hỏi thường gặp:
Câu hỏi 1: Tiến bộ di truyền là:
A. sự tăng giá trị của các đặc tính tốt ở thế hệ con so với thế hệ bố mẹ chúng
B. sự tăng giá trị của các đặc tính tốt ở thế hệ con so với thế hệ ông bà chúng
C. sự tăng giá trị của tất cả các đặc tính ở thế hệ con so với thế hệ bố mẹ chúng
D. sự tăng giá trị của các đặc tính không tốt ở thế hệ con so với thế hệ bố mẹ chúng
Đáp án đúng: A. sự tăng giá trị của các đặc tính tốt ở thế hệ con so với thế hệ bố mẹ chúng
Tiến bộ di truyền là sự tăng giá trị của các đặc tính tốt ở thế hệ con so với thế hệ bố mẹ chúng.
Câu hỏi 2: Đàn giống nào có tiến bộ di truyền lớn nhất?
A. Đàn nhân giống
B. Đàn hạt nhân
C. Đàn thương phẩm
D. Đáp án khác
Đáp án đúng: B. Đàn hạt nhân
Đàn hạt nhân là đàn giống có phẩm chất cao nhất, được nuôi dưỡng trong điều kiện tốt nhất, chọn lọc khắt khe nhất và có tiến bộ di truyền lớn nhất.
Câu hỏi 3: Đặc điểm của hệ thống nhân giống hình tháp:
A. Năng suất của đàn nhân giống có thể cao hơn đàn hạt nhân khi có ưu thế lai
B. Năng suất của đàn nhân giống luôn cao hơn đàn hạt nhân
C. Được phép đưa con giống từ đàn nhân giống sang đàn hạt nhân
D. Không được phép đưa con giống từ đàn nhân giống sang đàn thương phẩm
Đáp án đúng: A. Năng suất của đàn nhân giống có thể cao hơn đàn hạt nhân khi có ưu thế lai
Câu hỏi 4: Dựa vào giá trị của các đàn giống, người ta phân chia các đàn vật nuôi trong hệ thống nhân giống vật nuôi thành:
A. Đàn hạt nhân, đàn nhân giống, đàn thương phẩm
B. Đàn hạt nhân, đàn thuần chủng, đàn thương phẩm
C. Đàn hạt nhân, đàn nhân giống, đàn thuần chủng
D. Tất cả đều sai
Đáp án đúng: A. Đàn hạt nhân, đàn nhân giống, đàn thương phẩm
Câu hỏi 5: Bước thứ 3 trong quy trình sản xuất cá giống là:
A. Chọn lọc và nuôi dưỡng cá bố mẹ
B. Chọn cá đẻ (tự nhiên và nhân tao)
C. Chọn lọc và chuyển sang nuôi giai đoạn sau
D. Ấp trứng và ương nuôi cá bột, cá hương, cá giống
Đáp án đúng: D. Ấp trứng và ương nuôi cá bột, cá hương, cá giống
Câu hỏi 6: Đặc điểm của đàn hạt nhân là (trường hợp cả 3 đàn đều thuần chủng):
A. Số lượng nhiều nhất
B. Có tiến bộ di truyền cao hơn đàn nhân giống
C. Số lượng nhiều hơn đàn thương phẩm
D. Có năng suất thấp nhất
Đáp án đúng: B. Có tiến bộ di truyền cao hơn đàn nhân giống
Câu hỏi 7: Lai giống là gì?
A. Lai giống là phương pháp ghép đôi giao phối giữa hai cá thể đực và cái cùng giống
B. Lai giống là phương pháp ghép đôi giao phối giữa hai cá thể đực và cái khác giống
C. Cả A và B đều đúng
D. Cả A và B đều sai
Đáp án đúng: B. Lai giống là phương pháp ghép đôi giao phối giữa hai cá thể đực và cái khác giống
Câu hỏi 8: Phát biểu nào sau đây là đúng về đàn nhân giống?
A. Đàn nhân giống do đàn hạt nhân sinh ra
B. Đàn nhân giống do đàn thương phẩm sinh ra
C. Cả A và B đều đúng
D. Cả A và B đều sai
Đáp án đúng: A. Đàn nhân giống do đàn hạt nhân sinh ra
Câu hỏi 9: Đặc điểm của chọn lọc hàng loạt là:
A. Nhanh gọn
B. Tốn kém
C. Khó thực hiện
D. Sử dụng để chọn gia cầm đực sinh sản
Đáp án đúng: A. Nhanh gọn
Câu hỏi 10: Một trong những mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng là:
A. Đưa giống mới vào sản suất đại trà không qua khảo nghiệm
B. Cung cấp thông tin về hướng sử dụng giống mới được công nhận
C. Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất
D. Nhằm sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng
Đáp án đúng: C. Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất
Câu hỏi 11: Giống siêu nguyên chủng và nguyên chủng được sản xuất tại:
A. Trung tâm và cơ sở sản xuất
B. Công ty sản xuất giống
C. Xí nghiệp sản xuất giống
D. Trung tâm sản xuất giống chuyên nghiệp
Đáp án đúng: C. Xí nghiệp sản xuất giống
Câu hỏi 12: Mục đích của công tác khảo nghiệm giống cây trồng:
A. Đánh giá khách quan, chính xác và công nhận kịp thời giống cây trồng mới phù hợp với từng vùng
B. Cung cấp những thông tin về giống
C. Tạo số lượng lớn hạt giống cung cấp cho đại trà
D. Duy trì độ thuần chủng của giống
Đáp án đúng: A. Đánh giá khách quan, chính xác và công nhận kịp thời giống cây trồng mới phù hợp với từng vùng
Câu hỏi 13: Mục đích của thí nghiệm so sánh giống?
A. Để mọi người biết về giống
B. Duy trì những đặc tính tốt của giống
C. Kiểm tra những ký thuật của cơ quan chọn tạo giống về quy trình kỹ thuật
D. So sánh toàn diện giống mới nhập nội và giống đại trà
Đáp án đúng: D. So sánh toàn diện giống mới nhập nội và giống đại trà
Câu hỏi 14: Đàn giống nào có tiến bộ di truyền thấp nhất?
A. Đàn nhân giống
B. Đàn hạt nhân
C. Đàn thương phẩm
D. Đáp án khác
Đáp án đúng: C. Đàn thương phẩm
