Việc nhận nuôi con nuôi sẽ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận khi người nhận con nuôi và người được giới thiệu làm con nuôi đáp ứng được đầy đủ điều kiện theo quy định pháp luật. Dưới đây là quy định về trình tự, thủ tục nhận con nuôi khi chưa đăng ký kết hôn mới nhất.
Mục lục bài viết
1. Thủ tục nhận con nuôi khi chưa đăng ký kết hôn mới nhất:
Pháp luật hiện nay đã quy định cụ thể về trình tự, thủ tục nhận con nuôi trước khi đăng ký kết hôn. Theo đó, thủ tục nhận con nuôi trước khi đăng ký kết hôn sẽ trải qua các giai đoạn cơ bản sau:
Bước 1: Người muốn nhận con nuôi sẽ phải chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ và hợp lệ để nộp tới cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Người được giới thiệu là con nuôi cũng cần phải chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ hợp lệ để đưa tới cơ quan có thẩm quyền. Các chủ thể có thể nộp hồ sơ nhận con nuôi tại bộ phận một cửa của cơ quan có thẩm quyền đó là Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người được giới thiệu làm con nuôi thường trú hoặc nơi người nhận con nuôi thường trú. Có thể nộp hồ sơ theo nhiều cách thức khác nhau, có thể nộp trực tiếp tại cơ quan có thẩm quyền hoặc nộp thông qua dịch vụ bưu chính. Thành phần hồ sơ được đánh giá là một trong những giai đoạn chuẩn bị vô cùng quan trọng trong quá trình thực hiện thủ tục nhận con nuôi khi chưa đăng ký kết hôn.
Bước 2: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ tiếp nhận hồ sơ, giải quyết hồ sơ theo quy định của pháp luật. Sau khi nhận được bộ hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cán bộ tư pháp hộ tịch sẽ có nghĩa vụ kiểm tra, xác minh, trong khoảng thời gian 10 ngày được tính kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ hợp lệ theo quy định của pháp luật, cán bộ tư pháp hộ tịch sẽ tiến hành việc lấy ý kiến theo quy định của Điều 21 Luật nuôi con nuôi năm 2010. Trong khoảng thời gian 20 ngày được tính kể từ ngày có ý kiến đồng ý của những người có liên quan theo quy định của pháp luật về nuôi con nuôi và người nhận con nuôi, người được giới thiệu làm con nuôi nếu đáp ứng được đầy đủ điều kiện theo quy định của pháp luật để được nhận làm con nuôi, thì cán bộ tư pháp hộ tịch sẽ ghi vào sổ đăng ký việc nhận nuôi con nuôi và quyết định công nhận việc nuôi con nuôi là hợp pháp. Trong quá trình đăng ký nuôi con nuôi, cha mẹ nuôi, cha mẹ đẻ, người giám hộ hoặc người đại diện của các cơ sở nuôi dưỡng, người được nhận làm con nuôi sẽ phải có mặt để chứng kiến.
Bước 3: Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã ký và trao giấy chứng nhận nuôi con nuôi cho các bên. Sau đó gửi đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của người nhận con nuôi hoặc nơi thường trú của người được nhận làm con nuôi. Trong trường hợp con nuôi được xác định là những trẻ em bị bỏ rơi mà phần khai về thông tin cha mẹ trong giấy khai sinh và sổ đăng ký khai sinh đang lưu tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là Ủy ban nhân dân cấp xã còn để trống, thì sẽ căn cứ vào giấy chứng nhận nhận nuôi con nuôi, công chức tư pháp hộ tịch sẽ ghi bổ sung các thông tin liên quan đến cha mẹ nuôi vào phần khai liên quan đến cha mẹ trong giấy khai sinh và sổ đăng ký khai sinh của con người đó, cần phải lưu ý, tại cột ghi chú trong sổ đăng ký khai sinh thì cần phải ghi rõ đó là cha mẹ nuôi. Trong trường hợp có sự thỏa thuận giữa cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi, sự thỏa thuận đó phù hợp với quy định của pháp luật về nhận nuôi con nuôi phải sự đồng ý của con nuôi nếu con nuôi từ đủ 09 tuổi trở lên về việc thay đổi phần khai liên quan đến cha mẹ trong giấy khai sinh và sổ đăng ký khai sinh của người con nuôi, cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là Ủy ban nhân dân cấp xã nơi tiến hành thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ em sẽ đăng ký khai sinh lại cho con nuôi, sau đó thu hồi giấy khai sinh cũ đã cấp trước đó, tuy nhiên cần phải lưu ý, tại cột ghi chú của sổ đăng ký khai sinh cần phải ghi rõ đó là cha mẹ nuôi. Trong trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là Ủy ban nhân dân cấp xã từ chối tiến hành thủ tục đăng ký nhận nuôi con nuôi thì cần phải trả lời bằng văn bản cho người nhận nuôi con nuôi, cha mẹ đẻ và người giám hộ và cơ sở nuôi dưỡng. Trong văn bản đó cần phải nêu rõ lý do chính đáng trong khoảng thời gian 10 ngày.
Bước 4: Nộp lệ phí và nhận kết quả.
2. Hồ sơ nhận con nuôi khi chưa đăng ký kết hôn:
Trong quá trình thực hiện thủ tục nhận con nuôi khi chưa đăng ký kết hôn, cần phải chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ và tài liệu như sau:
Thứ nhất, đối với người nhận con nuôi cần phải chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm đầy đủ các loại giấy tờ và tài liệu sau đây:
– Đơn nhận nuôi con nuôi theo mẫu do pháp luật quy định;
– Bản sao các loại giấy tờ tùy thân như căn cước công dân, giấy chứng minh thư nhân dân, hộ chiếu còn thời hạn hoặc các loại giấy tờ khác có giá trị thay thế;
– Phiếu lý lịch tư pháp;
– Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;
– Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế có thẩm quyền cấp huyện trở lên cung cấp, văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, xác nhận tình trạng chỗ ở, xác nhận điều kiện kinh tế do cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người nhận nuôi con nuôi thường trú cung cấp theo quy định của pháp luật.
Thứ hai, đối với người được giới thiệu là con nuôi sẽ cần phải chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ bao gồm các loại giấy tờ và tài liệu như sau:
– Giấy khai sinh được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền;
– Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế có thẩm quyền cấp huyện trở lên cung cấp theo quy định của pháp luật;
– Ảnh chụp toàn thân, nhìn thẳng, có thời gian chụp không quá 06 tháng tính đến ngày nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền;
– Biên bản xác nhận do cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là Ủy ban nhân dân hoặc công an cấp xã nơi phát hiện ra trẻ em bị bỏ rơi trong trường hợp trẻ em được nhận nuôi là trẻ em bị bỏ rơi, giấy chứng tử của cha mẹ trẻ hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án tuyên bố cha mẹ đẻ của đứa trẻ được nhận nuôi đã chết đối với trẻ em mồ côi, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án tuyên bố cha mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất tích đối với trường hợp người được giới thiệu làm con nuôi có cha mẹ đẻ mất tích, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án tuyên bố cha mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất năng lực hành vi dân sự đối với trường hợp người được giới thiệu làm con nuôi có cha mẹ đẻ mất năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật;
– Quyết định tiếp nhận đối với những trẻ em sinh sống tại các cơ sở nuôi dưỡng.
3. Chưa kết hôn thì có được nhận con nuôi không?
Căn cứ theo quy định tại Điều 14 của Luật nuôi con nuôi năm 2010 có quy định về điều kiện đối với người nhận con nuôi. Theo đó, người nhận con nuôi sẽ cần phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện như sau:
– Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật;
– Phải lớn hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
– Có tư cách đạo đức tốt;
– Đáp ứng điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở hợp pháp, đảm bảo cho quá trình chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục con nuôi.
Bên cạnh đó, những đối tượng sau đây sẽ không được phép thực hiện thủ tục nhận con nuôi. Bao gồm:
– Những người đang bị hạn chế một số quyền của cha mẹ đối với con chưa thành niên;
– Người đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại các cơ sở khám chữa bệnh và các cơ sở giáo dục bắt buộc;
– Người đang chấp hành hình phạt tù theo bản án hoặc quyết định có hiệu lực của cơ quan có thẩm quyền;
– Chưa thực hiện thủ tục xóa án tích về một trong các tội xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm của người khác, có hành vi ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, con cháu, vợ chồng hoặc những người có công nuôi dưỡng mình, có hành vi dụ dỗ hoặc ép buộc, chứa chấp người chưa thành niên thực hiện hành vi vi phạm quy định của pháp luật, mua bán hoặc đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em theo quy định của pháp luật về hình sự.
Như vậy có thể nói, pháp luật hiện nay không có quy định nghiêm cấm người chưa kết hôn thực hiện thủ tục nhận nuôi con nuôi. Do đó, nếu đang ứng được đầy đủ các điều kiện để nhận nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật, thì người chưa kết hôn hoàn toàn có thể thực hiện thủ tục nhận nuôi con nuôi.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Luật nuôi con nuôi năm 2010;
– Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.