Việc thống kê các văn bản, tác phẩm được sử dụng trong các đề thi vào lớp 10 để xác định nội dung trọng tâm cần ôn tập cho các thí sinh trong năm học mới. Dưới đây là bài tổng hợp những văn bản, tác phẩm đã được sử dụng trong kỳ thi vào 10 của TPHCM các năm gần nhất.
Mục lục bài viết
1. Thống kê các văn bản đã thi vào 10 TPHCM mới nhất:
Lưu ý: Năm 2021, do dịch covid 19, TP.HCM không tổ chức thi vào lớp 10 và tuyển sinh theo hình thức xét tuyển.
1.1. Đoàn thuyền đánh cá – Huy Cận:
Văn bản thi vào 10 TPHCM năm 2017
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng biển khơi
(…)
Câu hát căng buồm với gió khơi
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi”
(trích Đoàn thuyền đánh cá – Huy Cận)
Cảm nhận của em về hai khổ thơ trên. Từ đó liên hệ với một tác phẩm khác hoặc với thực tế cuộc sống để thấy được tình yêu, sự gắn bó của con người Việt Nam với biển quê hương.
1.2. Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật:
Văn bản thi vào 10 TPHCM năm 2018
“Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái.”
(Trích Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Phạm Tiến Duật)
Cảm nhận về hình ảnh người lính trong hai khổ thơ trên. Từ đó, liên hệ với một tác phẩm khác cũng viết về người lính để thấy được nét gặp gỡ của tác giả khi viết về đề tài này.
1.3. Chiếc lược ngà – Nguyễn Quang Sáng:
Văn bản thi vào 10 TPHCM năm 2019
Cảm nhận của em về tình cảm mà người cha dành cho con trong tác phẩm ‘Chiếc lược ngà’ của nhà văn Nguyễn Quang Sáng. Từ đó liên hệ với thực tế cuộc sống hoặc với một tác phẩm khác cũng viết về đề tài gia đình để thấy được sức mạnh tình cảm gia đình.
1.4. Ánh trăng – Bếp lửa – Mùa xuân nho nhỏ:
Văn bản thi vào 10 TPHCM năm 2020
Thông qua tác phẩm, tác giả cất lên tiếng nói của mình. Thông qua quá trình đọc, người đọc lắng nghe những thông điệp mà tác giả gửi gắm.
Thông điệp về những giá trị sống tốt đẹp cần gìn giữ ở mỗi người qua đoạn thơ:
‘Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.’
(Ánh trăng, Nguyễn Duy)
Thông điệp về những cảm xúc yêu thương dành cho gia đình qua đoạn thơ:
‘Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kì lạ và thiêng liêng – bếp lửa!’
(Bếp lửa – Bằng Việt)
1.5. Sang thu – Hữu Thỉnh:
Thông điệp về khát vọng cống hiến cho xã hội qua đoạn thơ:
‘Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bac.’
(Mùa xuân nho nhỏ – Thanh Hải)
Em hãy viết bài văn trình bày cảm nhận về một trong ba thông điệp trên. Từ đó, liên hệ với một tác phẩm khác để làm nổi bật thông điệp mà em chọn.
1.6. Sang thu – Hữu Thỉnh:
Văn bản thi vào 10 TPHCM năm 2023
‘Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi’
(Sang thu – Hữu Thỉnh)
Văn bản thi vào 10 TPHCM năm 2023
‘Trên đường đời một lần tôi vấp ngã
Có cánh tay nâng đỡ giúp tôi ngồi
Tôi xuýt xoa. Quên cảm ơn. Là lúc
Ngẩng mặt lên. Người ấy đã đi rồi’
(Lê Minh Quốc, Từng ngày ba mẹ thở theo con, NXB Kim Đồng, 2022)
Từ ý thơ trên và những trải nghiệm cuộc sống, hãy viết bài văn (khoảng 500 chữ) với nhan đề: Nếu những suy nghĩ tốt đẹp không được cất lên thành lời…
2. Đề thi tuyển sinh môn Văn lớp 10 năm 2023 ở TP.HCM:
Theo dự kiến của Sở Giáo dục và đào tạo tạo TP.HCM, môn ngữ văn có thời gian làm bài 120 phút với cấu trúc đề thi gồm 3 phần: Đọc hiểu (3 điểm), nghị luận xã hội (3 điểm) và nghị luận văn học (4 điểm).
Phần đọc hiểu, các văn bản có thêm được chọn là văn bản nghị luận, văn bản thông tin, văn bản văn học, văn bản khoa học,…..Các câu hỏi được tổ chức theo các mức độ tư duy từ dễ đến khó, từ mức độ nhận biết, thông hiểu đến phân tích, suy luận và đánh giá, vận dụng. Trong Các câu hỏi đọc hiểu có một câu hỏi về tiếng Việt.
Phần nghị luận xã hội yêu cầu thí sinh viết bài văn ngắn khoảng 500 chữ. Thí sinh cần đảm bảo cấu trúc bài viết đủ 3 Phần bao gồm mở bài, thân bài, kết bài. Khi bàn luận vấn đề, thí sinh cần đúc rút được bài học nhận thức và hành động cho bản thân.
Phần nghị luận văn học thí sinh sẽ có hai lựa chọn để làm bài.
Với lựa chọn 1, thí sinh tự chọn một tác phẩm thuộc chủ đề, cảm nhận tác phẩm và chỉ ra ảnh hưởng, tác động của tác phẩm đối với bản thân mình hoặc liên hệ đến tác phẩm khác, liên hệ thực tế cuộc sống để rút ra một vấn đề văn học hoặc cuộc sống.
Với lựa chọn 2, đề thi đặt ra một tình huống cụ thể, yêu cầu thí sinh sử dụng kiến thức, sư huynh trải nghiệm trong quá trình đọc để giải quyết tình huống đó.
Phần nghị luận văn học yêu cầu thí sinh rèn luyện kĩ năng phân tích, cảm nhận tác phẩm văn học theo thể loại thơ, truyện; nắm vững kỹ năng viết bài nghị luận văn học. Học sinh cần đọc thêm các tác phẩm ngoài sách giáo khoa có cùng chủ đề và dùng kiến thức, trải nghiệm đọc tác phẩm để giải quyết một tình huống cụ thể.
3. Hướng dẫn cách học môn văn điểm cao cho kỳ thi tuyển sinh lớp 10:
Môn văn là một môn học quan trọng và khó trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10. Để học tốt môn văn, bạn cần phải có những phương pháp học hiệu quả và phù hợp với bản thân. Dưới đây là một số hướng dẫn cách học môn văn điểm cao cho kỳ thi đề thi tuyển sinh lớp 10 năm 2023.
– Ôn tập kiến thức cơ bản: Bạn cần nắm vững kiến thức cơ bản về ngữ pháp, từ vựng, cấu trúc câu, dấu câu, chính tả, cách viết đoạn văn, cách phân tích văn bản, cách viết bài luận… Có thể ôn tập kiến thức cơ bản bằng cách đọc lại sách giáo khoa, sách tham khảo, giáo án, bài tập, đề thi… Ghi chép lại những điểm quan trọng và lưu ý để ôn lại trước khi thi. Ví dụ: bạn có thể ghi chép lại các quy tắc về dấu câu, các từ nối, các loại câu, các loại luận điểm…
– Đọc nhiều văn bản: Đọc nhiều văn bản để nâng cao khả năng hiểu văn bản, phát triển tư duy phê bình và sáng tạo. Có thể đọc các văn bản thuộc các thể loại khác nhau như văn học, báo chí, khoa học, lịch sử… Bạn nên chọn những văn bản có giá trị nội dung và ngôn ngữ, có liên quan đến chương trình học và đề thi. Đọc kỹ và suy ngẫm về ý nghĩa, mục đích, phương pháp biểu đạt của tác giả. Ghi chú lại những ý hay, từ ngữ mới, cấu trúc câu đặc sắc để học hỏi và áp dụng.
– Luyện viết thường xuyên: Cần luyện viết thường xuyên để rèn luyện kỹ năng viết và tự tin hơn khi thi. Có thể luyện viết các dạng bài khác nhau như viết đoạn văn theo gợi ý, viết bình luận văn bản, viết luận điểm, viết luận án… Chú ý đến nội dung, ngôn ngữ và hình thức của bài viết. Viết rõ ràng, logic, súc tích và có tính thuyết phục. Tránh những lỗi sai về ngữ pháp, từ vựng, dấu câu, chính tả… Nên tự kiểm tra hoặc nhờ người khác góp ý để sửa chữa và hoàn thiện bài viết.
– Tham gia các lớp học bổ trợ: Bạn có thể tham gia các lớp học bổ trợ để được giáo viên hướng dẫn cụ thể và chi tiết về các kiến thức và kỹ năng cần thiết cho môn văn. Bạn có thể học tại các trung tâm gia sư, các trường chuyên hoặc các khóa học online. Hãy chọn những lớp học uy tín, chất lượng và phù hợp với năng lực và mục tiêu của mình. Ttích cực học tập, tham gia các hoạt động nhóm, đặt câu hỏi và thực hành nhiều để cải thiện kết quả.
– Làm quen với đề thi: Làm quen với đề thi để biết được cấu trúc, nội dung, yêu cầu và thời gian làm bài của kỳ thi. Có thể tham khảo các đề thi mẫu, đề thi thử, đề thi chính thức của các năm trước. Bạn nên làm bài theo đúng quy định và giới hạn thời gian của đề thi, chấm điểm và phân tích bài làm của mình để nhận ra những điểm mạnh và điểm yếu. Rút kinh nghiệm và khắc phục những sai sót để hoàn thiện hơn.ác bài viết hay.
Học môn văn không phải là một việc dễ dàng, nhưng nếu bạn có ý chí, nỗ lực và áp dụng những hướng dẫn trên, bạn sẽ có thể học tốt môn văn và đạt điểm cao trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10. Chúc bạn thành công!