Thanh toán điện tử hiện nay không còn là vấn đề xa lạ gì với người tiêu dùng tại Việt Nam. Thậm chí, đây được coi là xu hướng chung, và là thói quen của người tiêu dùng khi thực hiện các giao dịch mua bán trong sinh hoạt hàng ngày. Bởi hình thức này có nhiều ưu điểm, giảm thiểu các rủi ro thường gặp cho người dùng.
Mục lục bài viết
1. Thanh toán điện tử là gì? Hệ thống thanh toán trên mạng là gì?
Thanh toán điện tử hay còn gọi là thanh toán trực tuyến qua mạng hiện đang là một mô hình giao dịch phổ biến trên khắp các quốc gia. Hiện nay, người dân không còn dùng tiền mặt mà thay vào đó thông qua mạng internet trên các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính,… là có thể thanh toán, người dùng lựa chọn các thao tác như chuyển, nạp, rút tiền. Khi tiến hành thanh toán chuyển khoản hay nạp tiền là có thể nhận được luôn rất nhanh chóng, tiết kiệm được thời gian.
2. Các hình thức thanh toán trên mạng hiện nay:
2.1. Thanh toán bằng ví điện tử:
Trong những năm gần đây, việc sử dụng ví điện tử được phổ biến một cách rộng rãi bởi những tính năng ưu việt cũng như nhanh chóng. Có thể kể đến các ví điện tử nổi bật hiện nay được sử dụng nhiều như ví momo, zalo pay, vimo, vnpay,… Trong các ví điện tử, người dùng có thể nhận tiền chuyển đến, chuyển tiền đi, nạp thẻ điện thoại, mua vé xem phim, thanh toán trực tuyến các loại phí trên internet như tiền điện nước, cước viễn thông, và mua sắm trực tuyến trên các trang thương mại điện tử như shopee, lazada,… Để được sử dụng ví điện tử, người dùng phải có điện thoại thông minh cài đặt các app của ví điện tử đồng thời liên kết với số tài khoản ngân hàng.
2.2. Thanh toán qua thẻ ngân hàng:
Hiện nay, đa số chiếm trọn trong các giao dịch thương mại điện tử thì 90% là người dân thanh toán qua thẻ ngân hàng. Thẻ ngân hàng gồm thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ quốc tế; thẻ ghi nợ nội địa. Thẻ thanh toán có khả năng thanh toán tiền khi thực hiện mua hàng, dịch vụ hay các trang thanh toán cho phép mua bán hàng trực tuyến bằng thẻ.
Với việc sử dụng thẻ, người dùng còn có thể rút tiền mặt trực tiếp từ các cây ATM hay các ngân hàng.
2.3. Thanh toán bằng điện thoại thông minh:
Ngày nay, có thể nói rằng người dân ra ngoài đường chỉ cần mang điện thoại. Bởi với một chiếc điện thoại có kết nối mạng internet, người dân có thể thanh toán mua bán hay tham gia các giao dịch vô cùng dễ dàng.
Thứ nhất, mọi người có thể thanh toán qua Mobile Banking: không cần mang tiền mặt khi ra ngoài, mọi người có thể trực tiếp sử dụng điện thoại để thanh toán với dịch vụ Mobile Banking của các ngân hàng.
Thứ hai, thanh toán qua QR Code: hình thức này, người dùng sử dụng camera điện thoại quét mã QR để thực hiện nhanh các giao dịch chuyển khoản, thanh toán hóa đơn, mua hàng,… công nghệ phát triển giúp cho việc thanh toán bằng QR Code ngày càng tiện lợi. Với một lần quét, người dùng có thể thanh toán thành công đơn hàng của mà không cần sử dụng tiền mặt, thẻ, không lo lộ thông tin cá nhân tại các điểm thanh toán.
2.4. Thanh toán qua cổng thanh toán điện tử:
Cổng thanh toán điện tử được hiểu là hệ thống phần mềm trung gian có kết nối giữa người bán, người mua và ngân hàng thực hiện việc thu và chi cho khách hàng. Cổng thanh toán điện tử là hệ thống phần mềm để hỗ trợ các trang web bán hàng, trang web thương mại điện tử liên kết với ngân hàng. Hình thức thanh toán này cũng đảm bảo cho việc tiết kiệm thời gian, người dùng thực hiện các thao tác nhanh chóng và dễ dàng.
3. Những ưu điểm, nhược điểm của các hình thức thanh toán trực tuyến qua mạng:
3.1. Những ưu điểm:
Việc sử dụng hình thức thanh toán trực tuyến qua mạng đem lại nhiều hiệu quả cao cho người tiêu dùng. Có thể kể đến những lợi ích sau:
* Tiết kiệm thời gian, nhanh chóng và tiện lợi:
Hình thức thanh toán trực tuyến đã thay thế việc sử dụng tiền mặt của người tiêu dùng ngày nay. Trong bất kể các siêu thị, trung tâm thương mại lớn hay cho đến các cửa hàng buôn bán nhỏ, lẻ,… đều có sử dụng các phương thức thanh toán ví điện tử, thanh toán thẻ hay qua chuyển khoản,… Người dùng chỉ cần có điện thoại kết nối mạng thanh toán trong vài phút và người bán có thể nhận được tiền ngay và luôn.
* Tránh gặp các rủi ro như khi dùng tiền mặt:
Thực tế khi dùng tiền mặt hay gặp các rủi ro như mất tiền, trả thừa tiền, hay quên mang tiền,.. Việc sử dụng hình thức thanh toán tiền mặt mang tính bảo mật thông tin cao nên khi thực hiện các giao dịch người dùng sẽ luôn an tâm hơn.
* Người dùng dễ dàng kiểm soát được tài chính, chi tiêu:
Khi thanh toán các giao dịch qua điện tử, mọi giao dịch sẽ được lưu lại trong mục lịch sử giao dịch. Do đó, người dùng dễ dàng có thể kiểm tra lại các giao dịch mà mình đã thanh toán, không lo bị quên. Khi đó, người dùng kiểm soát được mình đã chi tiêu những gì, biết được mình chi tiêu nhiều hay ít trong một tháng. Điều này chính là lợi thế để người dùng cân đối tài chính hợp lý.
* Giúp cho việc kinh doanh hiệu quả và đơn giản:
Thực tế hiện nay, người tiêu dùng hầu hết ít sử dụng tiền mặt, chỉ dùng banking, ví điện tử, mã QR,… nên các cửa hàng kinh doanh, các doanh nghiệp sẽ phải luôn cập nhật, áp dụng những hình thức thanh toán kia để đáp ứng xu hướng tiêu dùng của người mua cũng như tạo thuận lợi cũng như sự chuyên nghiệp trong kinh doanh.
3.2. Những nhược điểm:
Bên cạnh những ưu điểm như trên, khi sử dụng hình thức thanh toán qua mạng vẫn còn tồn tại những nhược điểm đáng kể đến như:
– Nguy cơ mất tiền trong những trường hợp hệ thống bị lỗi.
– Rất dễ bị lừa đảo, hiện nay trên mạng xã hội nhiều trường hợp nhiều người bị lừa khi truy cập vào những đường link, website không chính thống mà bị rút hết tiền trong tài khoản.
Hoặc lừa đảo bằng chiêu thức hack facebook, mạo danh là người nhà hay bạn bè qua facebook nói rằng cần tiền, vay tiền mà người thân do tin tưởng quá đã chuyển khoản và cuối cùng mất tiền;…
– Nguy cơ thiệt hại cho người bán khi người mua sử dụng thẻ giả,…
Tuy nhiên, xét về tổng quan, thanh toán qua phương thức mạng xã hội vẫn có nhiều ưu điểm, giúp cho người tiêu dùng hay người bán dễ kiểm soát hơn trong kinh doanh và chi tiêu.
4. Tổng quan về việc sử dụng thanh toán điện tử tại Việt Nam hiện nay:
Trong thời đại 4.0 nói chung, thanh toán điện tử hiện đang là xu hướng mới trong mua sắm trên toàn thế giới trong đó có cả Việt Nam. Đặc biệt vào thời điểm bối cảnh dịch bệnh hiện nay, thanh toán điện tử trở thành một dịch vụ bùng nổ và phát triển mạnh mẽ. Điều này cho thấy thanh toán online đã phát triển vượt bậc góp phần quan trọng, giúp người dân chuyển sang phương thức thanh toán không tiền mặt một cách nhanh chóng cũng như tiết kiệm được nhiều thời gian.
Theo khảo sát, có đến 57% người tiêu dùng có tới ba ứng dụng ví điện tử trên điện thoại, 55% người tiêu dùng ưa thích ứng dụng có thể thực hiện tất cả các giao dịch. Những năm gần đây, thị trường ví điện tử năm 2021 – 2022 sẽ là cuộc chiến rất sôi động. Đặc biệt trong giới trẻ ngày nay, hầu hết đều thanh toán qua mạng điện tử, thậm chí mua bán những thứ sinh hoạt giá trị nhỏ vẫn có thanh toán qua mạng, nhiều người ra ngoài thậm chí không mang tiền mặt, chỉ có trong người là điện thoại và thẻ ngân hàng.
Trong giai đoạn 2022 – 2025, thị trường thanh toán điện tử tại Việt Nam tiếp tục được đánh giá có nhiều tiềm năng phát triển to lớn. Theo thống kê của PWC Việt Nam trong Cách mạng thanh toán, định hướng đến năm 2025 và tầm nhìn tương lai cho thấy, đến cuối năm 2021, giá trị giao dịch thanh toán điện tử tại Việt Nam ước tính đạt 15 tỷ USD, tăng 168,5% so với năm 2020.
Theo thống kê, giai đoạn 2022 – 2025, số lượng và chất lượng người sử dụng thanh toán điện tử Việt Nam sẽ tăng lên nhanh chóng. Qua tìm hiểu tại báo cáo “Digital payment users in Vietnam 2017 – 2025″, có 51,8 triệu người dùng thương mại kỹ thuật số tại Việt Nam vào năm 2021, đến năm 2025, ước tính số lượng người dùng trong phân khúc này sẽ tăng lên 70,9 triệu. Hiện nay, tại Việt Nam, phân khúc người dùng ở độ tuổi dao động từ 33 tuổi đến 35 tuổi, đây là những thuận lợi cơ bản để Việt Nam trở thành thị trường bán lẻ trực tuyến đầy tiềm năng.
