Gia đình là một điều vô cùng thiêng liêng, và cũng là một chủ đề quen thuộc trong văn học. Đặc biệt là trong văn học dân gian Việt Nam, những tục ngữ, ca dao về gia đình đã trở thành những lời dạy quý giá và đúng đắn mà ông cha ta để lại qua bao đời cho con cháu nghe theo. Cùng bài viết này tìm hiểu nhé:
Mục lục bài viết
- 1 1. Ca dao, tục ngữ về tình cảm cha mẹ và con cái trong gia đình:
- 2 2. Ca dao, tục ngữ về tình cảm vợ chồng trong gia đình:
- 3 3. Những câu ca dao, tục ngữ về tình cảm anh chị em trong gia đình:
- 4 4. Ca dao tục ngữ về tình cảm ông bà và các cháu trong gia đình:
- 5 5. Ca dao tục ngữ về truyền thống gia đình, dòng họ:
1. Ca dao, tục ngữ về tình cảm cha mẹ và con cái trong gia đình:
1.1. Tục ngữ, thành ngữ về tình cảm cha mẹ và con cái trong gia đình:
1. Thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi.
2. Con có cha như nhà có nóc.
3. Ba tháng con sẩy, bảy tháng con sa.
4. Cha mẹ sinh con, trời sinh tính.
5. Mẹ ngoảnh đi con dại, mẹ ngoảnh lại con khôn.
6. Con nhà tông, không giống lông cũng giống cánh.
7. Mẹ giàu con có, mẹ khó con không.
8. Con hơn cha là nhà có phúc.
9. Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà.
10. Mẹ dạy thì con khéo, cha dạy thì con khôn.
1.2. Ca dao về tình cảm cha mẹ và con cái trong gia đình:
1. Lên non mới biết non cao,
Nuôi con mới biết công lao mẹ, thầy.
2. Ơn cha nặng lắm ai ơi,
Nghĩa mẹ bằng trời, chín tháng cưu mang.
3. Ngàn năm tóc mẹ còn bay,
Ngàn năm tình mẹ sống đầy trong con.
4. Cha là hoa phấn giữa đời,
Thiên thu tình mẹ rạng ngời tâm con.
5. Đố ai đếm được lá rừng,
Đố ai đếm được mấy tầng trời cao.
Đố ai đếm được vì sao,
Đố ai đếm được công lao mẹ già.
6. Đêm đêm thắp ngọn đèn trời,
Cầu cho cha mẹ sống đời với con.
7. Mẹ còn là cả trời hoa,
Cha còn là cả một tòa kim cương.
8. Tu đâu cho bằng tu nhà,
Thờ cha kính mẹ mới là chân tu.
9. Cầm cần rau cá ngược xuôi
Nấu canh rau bợ mà nuôi mẹ già.
10. Đi đâu mà bỏ mẹ già,
Gối nghiêng ai sửa,
Chén trà ai dâng?
11. Công cha đức mẹ cao dày,
Cưu mang trứng nước những ngày ngây thơ.
Nuôi con khó nhọc đến giờ,
Trưởng thành con phải biết thờ song thân.
12. Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa,
Miệng nhai cơm búng, lưỡi lừa cá xương.
Mẹ nuôi con biển hồ lai láng,
Con nuôi mẹ tính tháng tính ngày.
Trời cao, biển rộng, đất dày,
Ơn cha nghĩa mẹ, ơn thầy chớ quên.
13. Đói lòng ăn đọt chà là,
Để cơm nuôi mẹ, mẹ già yếu răng.
14. Chiều chiều ra đứng ngõ sau,
Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều.
15. Một mẹ nuôi được mười con,
Nhưng mười con không nuôi được một mẹ.
2. Ca dao, tục ngữ về tình cảm vợ chồng trong gia đình:
2.1. Tục ngữ, thành ngũ về tình cảm vợ chồng trong gia đình:
1. Ả Chức chàng Ngưu.
2. Ả hợp cùng anh duyên ưa phận đẹp.
3. Ai đem dùi đục đi hỏi vợ.
4. Chồng như đó (giỏ), vợ như hom.
5. Bát còn có lúc xô xát, huống chi vợ chồng.
6. Chồng nào vợ nấy.
7. Chồng đã giận, vợ bớt lời.
8. Chồng tới, vợ phải lui.
9. Chết trẻ còn hơn lấy lẽ chồng người.
10. Chẻ củi xem thớ, lấy vợ xem tông.
11. Cả sông đông chợ, lắm vợ nhiều con.
12. Cau non về hạt, gái đảm về chồng.
13. Chẳng tu, vắng vợ cũng như tu.
14. Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm.
15. Ẵm con chồng không bằng bồng cháu ngoại.
16. Ấm oái như hai gái lấy một chồng.
17. Chồng chung vợ chạ, ai khéo hầu hạ thì được chồng riêng.
18. Chồng đẹp, vợ đẹp những nhìn mà no.
19. Chồng như đó (giỏ), vợ như hom.
20. Bà phải có ông, chồng phải có vợ.
21. Thuận vợ thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn.
22. Chiều người lấy việc, chiều chồng lấy con.
2.2. Ca dao về tình cảm vợ chồng trong gia đình:
1. Vợ chồng đạo nghĩa cho bền
Bạn bè chung thủy, dưới trên đàng hoàng.
2. Cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt.
Chín đụn mười con cũng lìa.
3. Anh em cốt nhục đồng bào,
Vợ chồng là nghĩa lẽ nào không thương.
4. Chồng sang vợ được đi giày,
Vợ sang chồng được ghé ngày cậy trông.
5. Chồng sang vợ được đi giày,
Vợ sang chồng được ghé ngày cậy trông.
6. Chim khôn đậu nóc nhà quan,
Trai khôn tìm vợ, gái ngoan tìm chồng.
7. Bé thì nhờ mẹ, nhờ cha,
Lớn lên nhờ vợ, lúc già nhờ con.
8. Chồng cần, vợ kiệm là tiên,
Ngông nghênh nhăng nhít là tiền bỏ đi.
9. Anh em ai đầy nồi nấy,
Vợ chồng không thấy lìa nhau.
10. Chồng sang đi võng đầu rồng,
Chồng hèn gánh nặng đè còng cả lưng.
11. Anh em như chân như tay,
Vợ chồng như áo cởi ngay nên lìa.
12. Áo rộng thì lắm ốc nhồi,
Những người lắm vợ là người trời bêu.
13. Chồng sang đi võng đầu rồng,
Chồng hèn gánh nặng đè còng cả lưng.
14. Đã rằng là nghĩa vợ chồng,
Dầu cho nghiêng núi, cạn sông chẳng rời.
3. Những câu ca dao, tục ngữ về tình cảm anh chị em trong gia đình:
1. Anh em như thể chân tay
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.
2. Khôn ngoan đối đáp người ngoài
Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau.
3. Anh em thuận hòa là nhà có phúc.
4. Một giọt máu đào hơn ao nước lã.
5. Chị ngã em nâng.
6. Anh em trên kính dưới nhường
Là nhà có phúc, mọi đường yên vui.
7. Anh em trong nhà đóng cửa bảo nhau.
8. Anh em chém nhau đằng dọng, ai chém đằng lưỡi.
9. Máu chảy, ruột mềm.
10. Em khôn cũng là em chị, chị dại cũng là chị em.
11. Anh ngủ em thức, em chực anh nằm.
12. Anh em hiếu thảo thuận hiền
Chớ vị đồng tiền mà mất lòng nhau.
13. Yêu nhau như thể tay chân,
Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.
14. Anh em nào phải người xa,
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân.
15. Anh em nào phải người xa,
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân.
Yêu nhau như thể tay chân,
Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.
16. Anh em như tre cùng khóm,
Chị em gái như trái cau non.
17. Anh em hiền thật là hiền,
Bởi một đồng tiền nên mất lòng nhau.
18. Ai ơi giữ chí cho bền
Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai
Xin đừng làm, nói đơn sai
Tin mình đừng sợ những lời dèm pha
Chị em một họ một nhà
Thương nhau chân thật đường xa cũng gần.
19. Ơn cha mẹ trời cao khôn thấu
Nghĩa anh em xương cốt ruột rà
Muốn cho trên thuận dưới hòa
Chẳng thà chịu nhục hơn là rẽ nhau.
4. Ca dao tục ngữ về tình cảm ông bà và các cháu trong gia đình:
1. Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà.
2. Cháu bà nội, tội bà ngoại.
3. Ẵm con chồng không bằng bồng cháu ngoại.
4. Con ai là chẳng giống cha
Cháu ai là chẳng giống bà, giống ông.
5. Cháu ơi cháu ngủ cho lâu
Mẹ cháu đi cấy đồng sâu chưa về
Bắt được con trắm con trê
Tròng cổ mang về bà cháu mình ăn.
6. Gà cồ mà ăn tấm nong
Mấy đời cháu ngoại giỗ ông bao giờ
7. Ngó lên luộc lạt mái nhà,
Bao nhiêu luộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu.
8. Cồng cộc bắt cá dưới sông
Mấy đời cháu ngoại giỗ ông bao giờ
9. Ông ơi chớ vội đi xa
Để cho con cháu họp về chung vui.
10. Cháu ơi cháu ngủ cho lâu
Mẹ cháu đi cấy đồng sâu chưa về
Bắt được con trắm con trê
Tròng cổ mang về bà cháu mình ăn.
11. Ông bà là ngọc là vàng
Ai mà biết quý phúc rơi đầy nhà
12. Thứ nhất phải có ông bà
Thứ hai kế đến chính là mẹ cha
Còn con đứng ở thứ ba
Cháu thì đứng chót đó là thứ tư
Chít thì đứng ở thứ năm
Một hơi kể hết đủ năm đại đường.
13. Đi cầu đi quán
Đi bán lợn con
Đi mua cái xoong
Đem về đun nấu
Mua quả dưa hấu
Về biếu ông bà
Mua một đàn gà
Về cho ăn thóc
Mua lược chải tóc
Mua cặp gài đầu
Đi mau về mau
Kẻo trời sắp tối
14. À ơi cháu ngủ cho ngoan
Tiếng Bà ru cháu chứa chan tình người
Bà thương yêu cháu nhất đời
Sẵn sàng vì cháu thiệt thòi bản thân
Bà không ngủ được bao lần
Chỉ vì thương cháu có cần chi đâu.
5. Ca dao tục ngữ về truyền thống gia đình, dòng họ:
1. Uống nước nhớ nguồn.
2. Chim có tổ, người có tông.
3. Con nhà tông không giống lông cũng giống cánh.
4. Bà con vì tổ vì tiên, không ai vì tiền vì gạo
5. Tử hiếu song thân lạc, gia hòa vạn sự hưng (thành).
6. Con cái khôn ngoan, vẻ vang cha mẹ
Con cái ngu dại, tổn hại ông cha.
7. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Uống nước sông, nhớ mạch suối.
8. Cây kia ăn quả ai trồng
Sông kia uống nước hỏi dòng từ đâu.
10. Ai về Phú Thọ cùng ta
Vui ngày giỗ tổ tháng ba mùng mười.
11. Con người có tổ, có tông,
Như cây có cội, như sông có nguồn.
12. Công danh hai chữ tờ mờ
Lấy gì khuya sớm phụng thờ tổ tiên
13. Mạch trong nước chay ra trong,
Thế nào đi nữa còn dòng cũng hơn.
14. Thứ nhất phải có ông bà
Thứ hai kế đến chính là mẹ cha
Còn con đứng ở thứ ba
Cháu thì đứng chót đó là thứ tư
Chít thì đứng ở thứ năm
Một hơi kể hết đủ năm đại đường.
Khôn ngoan nhớ đức cha ông
Làm nên phải đoái tổ tông phụng thờ.
Cây có gốc mới nở cành xanh lá,
Nước có nguồn mới bể cả sông sâu.
Người ta nguồn gốc từ đâu,
Có tổ tiên trước rồi sau có mình.
15. Khen ai khéo tiện ngù cờ
Khéo xây bàn án, khéo thờ tổ tiên
Tổ tiên để lại em thờ
Anh ra ngoài ải, cầm cờ theo vua
16. Trứng rồng lại nở ra rồng
Hạt thông lại nở cây thông rườm rà
Có cha mới sinh ra ta
Làm nên thời bởi mẹ cha vun trồng
Khôn ngoan nhờ ấm cha ông
Làm nên phải đoái tổ tông phụng thờ
Đạo làm con chớ hững hờ
Phải đem hiếu kính mà thờ từ nghiêm