Ngày nay, hoạt động ngân hàng đang phát triển và phổ biến rộng rãi. Những sản phẩm và dịch vụ mà các ngân hàng, tổ chức tài chính đem lại cho người dùng là rất đa dạng và phong phú. Từ vay vốn, mở thẻ, sổ tiết kiệm.... Thuật ngữ Tất toán, Đáo hạn, Tái tục được nhắc đến rất nhiều trong các giao dịch, cùng tìm hiểu về các thuật ngữ này.
Mục lục bài viết
1. Tất toán là gì?
Tài khoản ngân hàng là một trong các loại tài sản của ngân hàng mà tổ chức này cấp cho khách hàng là những người gửi tiền. Căn cứ vào kỳ hạn gửi tiền thì tài khoản bao gồm tài khoản có kỳ hạn và tài khoản không kỳ hạn.
Tất toán tài khoản là một thuật ngữ được khối ngân hàng thường xuyên sử dụng. Nó là một hành động chấm dứt hợp đồng hay khoản vay của bạn. Khi bạn tới ngân hàng và hoàn thành xong công việc trả nợ của mình hay được thanh toán khoản tiền gửi tiết kiệm thì tại thời điểm đó gọi là tất toán.
Ví dụ, khách hàng có gửi tiền tại ngân hàng, nhưng khi khách hàng muốn tất toán tài khoản này thì họ sẽ rút tiền bao gồm toàn bộ gốc và lãi và đóng tài khoản này.
Đáo hạn ngân hàng là hình thức gia hạn thêm thời gian vay của khách hàng đối với ngân hàng. Hay là việc tái vay vốn khi đã hết hạn vay cũ nhưng chưa có khả năng trả nợ. Bằng hình thức này người đi vay có thể gia hạn thêm thời gian vay vốn của mình đối với ngân hàng để phục vụ cho việc làm ăn, kinh doanh.
Tái tục là việc kéo dài thêm một khoảng thời gian được xác định là thời hạn đã đến thời điểm kết thúc trong các giao lưu dân sự hoặc trong các quan hệ pháp lý khác. Việc gia hạn chỉ có ý nghĩa là kéo dài thêm về mặt thời gian có hiệu lực pháp lý để các chủ thể thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.
Tái tục được sử dụng trong rất nhiều thuật ngữ, cụ thể như sau: tái tục bảo hiểm, tái tục tiền gửi, tái tục vốn, tái tục sổ tiết kiệm,…
Tất toán trong tiếng Anh được hiểu là Final Settlement.
Là một bước nhằm chấm dứt một giao dịch hay kết thúc một hợp đồng. Khi bạn tới ngân hàng và hoàn thành xong công việc trả nợ của mình thì tại thời điểm đó gọi là tất toán.
2. Các loại tất toán:
Hiện nay có rất nhiều hình thức tất toán được ngân hàng sở dụng, điển hình như.
2.1 Tất toán tài khoản ngân hàng:
Tài khoản ngân hàng gồm có tài khoản tiền gửi có kỳ hạn và không kỳ hạn. Tất toán tài khoản ngân hàng có nghĩa là khách hàng muốn kết thúc tài khoản, không có nhu cầu sử dụng tài khoản tại ngân hàng đó nữa. Và khi đó khách hàng sẽ rút toàn bộ tiền có trong tài khoản đó ra và tài khoản bị đóng.
Dựa vào hai loại tài khoản tiền gửi, thời điểm tất toán và nhu cầu khác nhau của khách hàng, tất toán tài khoản được chia thành hai kiểu:
Tất toán tài khoản tiền gửi có kỳ hạn
Thời điểm tất toán chính là ngày đáo hạn hợp đồng gửi tiền theo thỏa thuận của khách hàng và ngân hàng. Nhờ vậy khách hàng có thể rút toàn bộ số tiền cả gốc lẫn lãi và đóng tài khoản. Ngoài ra, khách hàng vẫn có thể thực hiện việc tất toán tài khoản dù chưa đến kỳ hạn. Tuy nhiên số tiền sẽ chỉ được tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn. Đồng nghĩa với việc khách hàng phải chịu mức lãi suất thấp hơn rất nhiều, do đó hãy cân nhắc thật kỹ trước khi thực hiện tất toàn khi chưa đến kỳ hạn.
Tất toán tài khoản tiền gửi không kỳ hạn
Tiền gửi không kỳ hạn tức là khách hàng có thể rút tiền gửi bất cứ lúc nào khi có nhu cầu.
Giống như tên gọi của nó, khách hàng có thể thực hiện việc tất toán bất kỳ lúc nào cần đến mà lãi suất không ảnh hưởng. Quá trình tất toán cũng trở nên nhanh chóng và dễ dàng hơn rất nhiều với dạng tài khoản tiền gửi có kỳ hạn.
2.2 Tất toán sổ tiết kiệm:
Mở sổ tiết kiệm tại ngân hàng tức là bạn gửi số tiền vào và ngân hàng đồng ý để bạn rút tiền từ sổ tiết kiệm đã gửi gọi là tất toán. Nếu sổ tiết kiệm có thời hạn thì thông thường thời điểm tất toán sẽ trùng với ngày đáo hạn sổ tiết kiệm và ngân hàng sẽ trả cả tiền gốc lẫn lãi. Ngoài ra, nếu thời điểm đáo hạn sổ tiết kiệm đã đến nhưng bạn chưa muốn tất toán tài khoản tiết kiệm của mình thì có thể xin làm thủ tục tiếp tục gửi tiết kiệm (hay gọi là tái tục).
2.3 Tất toán khoản vay:
Tất toán khoản vay là thời gian để khách hàng hoàn thành trả nợ cho ngân hàng, hay hiểu đơn giản là người vay trả hết toàn bộ khoản nợ. Loại tất toán này có thể thực hiện bất kể lúc nào người vay khi có điều kiện thanh toán khoản vay mà không cần đến ngày kết thúc trên hợp đồng và không phải đóng thêm bất kỳ khoản phí nào.
2.4 Tất toán khoản vay trước hạn:
Khi vay tiền, bạn cần ký kết hợp đồng có quy định thời hạn vay cụ thể. Nếu tất toán khoản vay trước hạn bạn sẽ phải trả một khoản phí nhất định được quy định trong hợp đồng vay tiền, đồng nghĩa bạn đã phá vỡ hợp đồng nên phải chịu khoản phí. Mức phí phạt tất toán sẽ khác nhau tùy theo thời gian bạn thực hiện tất toán và tùy mỗi ngân hàng khác nhau. Nguyên nhân là do bạn trả nợ trước hạn ảnh hưởng đến khả năng điều tiết dòng tiền của ngân hàng. Do đó phải nắm vững hợp đồng để tránh phạm sai lầm.
3. Các loại tái tục:
Tái tục có 2 loại:
– Tái tục bảo hiểm
Tái tục bảo hiểm có nghĩa là khi hợp đồng bảo hiểm cũ đến hạn, nếu bên mua bảo hiểm muốn tiếp tục (mua, gia hạn) ký kết hợp đồng bảo hiểm mới với bên bán bảo hiểm, thì việc đó được gọi là “tái tục bảo hiểm”. Việc tái tục bảo hiểm giúp khách hàng vẫn được bảo hiểm các rủi ro về sức khỏe mà không bị ràng buộc bởi thời gian chờ, hoặc các điều loại trừ ở quyền lợi như năm đầu tiên tham gia bảo hiểm.
– Tái tục tiền gửi
Tái tục tiền gửi (hay còn được gọi là kéo dài kỳ hạn gửi) là khi bạn có 1 khoản tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng, đến ngày tất toán tiền gửi có kỳ hạn mà bạn không rút tiền và không có yêu cầu gì khác. Khi đó, tiền gửi sẽ tự động nhập lãi vào gốc và kéo dài theo kỳ hạn tương ứng với kỳ hạn ban đầu của tiền gửi theo quy định của từng sản phẩm.
4. Các phương thức tái tục tiền gửi:
- Tự động tái tục vốn và lãi theo kỳ hạn.
- Tự động tái tục vốn, lãi chuyển vào tài khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng.
- Không tự động tái tục, vốn và lãi chuyển vào tài khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng.
Tùy vào điều khoản tại mỗi ngân hàng mà quy định, điều kiện về tái tục tiền gửi sẽ khác nhau, tuy nhiên đa số vẫn có các điểm chung như:
- Lãi suất tái tục: Bằng lãi suất công bố tại thời điểm gia hạn hoặc lãi suất thỏa thuận tại thời điểm gia hạn
- Kỳ hạn tái tục: Bằng kỳ hạn cũ theo hợp đồng này hoặc chuyển sang kỳ hạn ngắn hơn kế tiếp nếu tại thời điểm gia hạn ngân hàng mà khách hàng đăng kí không huy động loại kỳ hạn mà khách hàng đã gửi trước đó.
Vậy nên, để được hưởng tối đa các lợi ích, bạn nên tìm hiểu rõ ràng các quy định về tái tục tiền gửi tại ngân hàng mà bạn đang sử dụng.
5. Phương thức đáo hạn tiết kiệm hiện nay:
Phương thức đáo hạn ở hình thức gửi tiết kiệm và vay tiền ngân hàng là khác nhau, cụ thể như sau:
Phương thức đáo hạn tiết kiệm
Phương thức đáo hạn quay vòng gốc là phương thức đáo hạn tiết kiệm được sử dụng phổ biến nhất. Nghĩa là đến ngày đáo hạn, khách hàng không rút cả gốc lẫn lãi mà ngân hàng mặc định tự động gia hạn kỳ hạn gửi mới.
Dĩ nhiên khách hàng vẫn có thể rút khoản vay và lãi suất được nhận vào ngày đáo hạn nếu muốn.
Phương thức đáo hạn khoản vay
Khách hàng có thể lựa chọn một trong nhiều phương thức đáo hạn khoản vay ngân hàng phù hợp với điều kiện và nhu cầu của mình, cụ thể như sau:
Đáo hạn tại chỗ
Phương thức đáo hạn này được ưa chuộng nhất, nhanh nhất và tiện lợi nhất. Khách hàng vay vốn sẽ gia hạn thêm 1 hợp đồng vay khác, có thể dựa vào tài sản thế chấp ở khoản vay trước đó hoặc không.
Phương thức này thường áp dụng khi tài sản bạn thế chấp có giá trị cao, ngân hàng xem xét bạn có thu nhập bình quân hoặc hiệu quả kinh doanh có khả năng trả nợ. Khoản vay này sẽ được đáo hạn trong vòng 1 năm, sau đó ngân hàng cần đánh giá lại để quyết định đáo hạn hay kết thúc khoản vay.
Đáo hạn chuyển ngân hàng
Phương thức đáo hạn này khá phức tạp, nghĩa là khách hàng chuyển khoản vay của mình tại ngân hàng cũ sang một khoản vay mới tại ngân hàng khác. Thường áp dụng khi ngân hàng khác có lãi suất ưu đãi hơn để kéo dài thời hạn thanh toán.
Hiện nay các ngân hàng cạnh tranh nhau gay gắt nên lãi suất và quyền lợi dành cho khách hàng vay vốn cũng tốt hơn. Vì thế hình thức đáo hạn chuyển ngân hàng được khá nhiều người quan tâm lựa chọn.
Đáo hạn từ khoản vay bên ngoài
Lúc này khách hàng vay vốn thực hiện một khoản vay bên ngoài, thế chấp bằng một tài sản khác hoặc có sự trợ giúp của chuyên viên tín dụng để có tiền trả khoản nợ đến hạn tại ngân hàng. Sau đó khoản vay cũ đã được thanh toán nhưng thực chất bạn vẫn đang vay tiền tại tổ chức tín dụng khác, thông thường lãi suất cao hơn.
Mỗi hình thức đáo hạn lại có ưu nhược điểm riêng, bạn cần cân nhắc kĩ cùng sự hỗ trợ từ phía ngân hàng để có quyết định đúng đắn nhất.
Hiện nay phương đáo hạn tiết kiệm được sử dụng phổ biến hiện nay đó là phương thức đáo hạn quay vòng gốc. Đây là phương thức đến kỳ hạn trả gốc, ngân hàng tự động tái tục cho bạn.
Khi đến ngày tất toán sổ tiết kiệm như trên hợp đồng, khách hàng sẽ rút toàn bộ số tiền cả gốc lẫn lãi. Nhưng cũng có nhiều khách không rút luôn tại thời điểm ngày đáo hạn, khi đó ngân hàng sẽ mặc định tự động gia hạn thêm kỳ hạn mới cho khoản tiết kiệm của khách hàng với số tiền tính lãi cả gốc lẫn lãi. Đó được gọi là phương thức đáo hạn quay vòng gốc sổ tiết kiệm.
6. Lãi suất đáo hạn gửi tiết kiệm:
Lãi suất đáo hạn gửi tiết kiệm sẽ có sự khác nhau tùy vào từng trường hợp như tất toán vào ngày đáo hạn, tất toán sớm hơn ngày đáo hạn hay đến ngày đáo hạn mà bạn không tất toán. Cụ thể như sau:
Mức lãi suất được tính khi quá thời gian đáo hạn:
Nếu quá thời gian mà bạn không đáo hạn thì phần lãi sẽ tự động nhập gốc và được chuyển sang kỳ hạn tiếp theo, và được tính theo công thức:
Số tiền lãi = Số tiền gửi x lãi suất (%/năm) x số ngày thực gửi/365
Mức lãi suất được tính khi bạn muốn tất toán sớm hơn ngày đáo hạn:
Nếu bạn tất toán sớm thì tiền lãi sẽ được tính theo lãi suất không kỳ hạn. Và số ngày hưởng lãi được tính bắt đầu từ ngày đầu tiên của kỳ hạn đến ngày mà bạn tất toán sổ tiết kiệm. Mức lãi cao nhất vào khoảng 1%/năm.
Ví dụ: Bạn gửi tiết kiệm ngân hàng 500 triệu với kỳ hạn 1 năm, với mức lãi suất là 10%/năm. Thì mức lãi suất bạn được hưởng khi hết 1 năm là 50 triệu. Nhưng nếu đến giữa năm bạn muốn tất toán thì mức lãi suất sẽ được tính là mức lãi suất không kỳ hạn và được tính như sau:
Giả sử lãi không kỳ hạn vào thời điểm tất toán chỉ có 0,5% (thường chỉ ở mức dưới 1%)
Tiền lãi cho nửa năm: 500.000.000 x 0,5%/365 x 180 = 1.233.000 VNĐ.
Với tiền gốc ban đầu là 500 triệu đồng thì sau nửa năm tích lũy thành 501.233.000 VNĐ.
Có thể thấy nếu rút tiền không đúng kỳ hạn bạn sẽ hưởng mức lãi suất rất thấp, chính vì thế bạn nên rút tiền tiết kiệm vào ngày đáo hạn sẽ có lãi tốt nhất
7. Những lưu ý khi gửi tiết kiệm đáo hạn:
Khi gửi tiết kiệm đáo hạn bạn cần lưu ý những vấn sau:
Để ý đến thời gian đáo hạn. Nếu đến ngày đáo hạn mà bạn vẫn muốn tiếp tục gửi tiết kiệm thì nên làm lại thủ tục gửi tiết kiệm lại từ đầu, với cuốn sổ mới sẽ thuận tiện cho bạn hơn khi tất toán về sau.
Chọn hình thức gửi hợp lý:
– Nếu bạn chưa cần thiết về tài chính thì bạn nên gửi tiết kiệm với kỳ hạn dài khoảng 1 năm để được hưởng mức lãi suất cao hơn.
– Nếu không bạn có thể gửi với thời gian 03 – 06 tháng, tuy nhiên với thời gian này thì mức lãi suất bạn được hưởng sẽ thấp hơn. Nhưng bạn có sự chủ động trong việc tất toán khi đáo hạn.
Lựa chọn địa chỉ gửi tiết kiệm an toàn với thủ tục nhanh gọn nhất để tiện lợi cho kỳ đáo hạn về sau.
Bảo quản sổ tiết kiệm thật tốt, vì đây là những giấy tờ chứng minh cho số tiền gửi tiết kiệm của bạn. Nếu bạn bị mất sổ thì hãy thông báo, liên hệ điện thoại trực tiếp ngay cho ngân hàng trong vòng 24h và đến ngân hàng ngay trực tiếp vào ngày hôm sau. Nếu không bạn sẽ rất có thể sẽ bị rút hết số tiền trong sổ của mình.
