Có Câu nói rằng "Mỗi lời nói là một hạt giống.” cho thấy rằng một lời nói tưởng chừng như nhỏ bé nhưng lại có những tác động tích cực và tiêu cực đến mỗi con người và toàn thể xã hội. Vì vậy đã ra đời rất nhiều câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn hay về lời ăn tiếng nói. Xin mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Các câu tục ngữ về lời ăn tiếng nói hay nhất:
– “Lời nói, gói vàng”
Có nghĩa là lời nói của một người có giá trị như vàng, không chỉ đối với người nói mà còn đối với người nghe. Nó thể hiện sự trân trọng, tôn trọng và tin tưởng vào những gì một người nói. Người ta thường dùng câu tục ngữ này để khen ngợi những người luôn giữ lời hứa, nói đi đôi với làm, hoặc có những lời khuyên, lời dạy bổ ích cho người khác. Câu tục ngữ này cũng nhắc nhở chúng ta phải cẩn thận khi nói, không nên nói dối, nói bừa hay nói xấu người khác, vì lời nói có thể ảnh hưởng đến danh dự, uy tín và mối quan hệ của chúng ta với xã hội.
– “Nói có sách, mách có chứng”
Là một câu nói dân gian phổ biến, có nghĩa là khi nói hoặc tố cáo ai đó, phải có bằng chứng rõ ràng và đáng tin cậy để chứng minh lời nói của mình. Câu tục ngữ này nhắc nhở chúng ta phải trung thực và cẩn thận trong giao tiếp, không nên nói bừa bãi hoặc vu khống người khác mà không có cơ sở. Câu tục ngữ này cũng thể hiện sự tôn trọng pháp luật và công lý, không để cho kẻ xấu thoát tội hoặc kẻ vô tội bị oan.
– “Lời chào cao hơn mâm cỗ”
Nói về sự thân ái, lịch sự, tôn trọng của người chủ nhà đối với khách quý là quan trọng hơn cả những món ăn, đồ uống ngon. Câu tục ngữ này nhắc nhở chúng ta rằng, khi tiếp đón khách, không chỉ cần chuẩn bị đồ ăn, đồ uống phong phú, mà còn cần có thái độ tốt, lời nói dễ nghe, biết quan tâm, chia sẻ với khách. Ngược lại, nếu chỉ có mâm cỗ đầy ắp mà thiếu đi sự ân cần, mến khách, thì khách sẽ không cảm thấy thoải mái và hài lòng. Câu tục ngữ này cũng áp dụng cho những tình huống khác trong cuộc sống, khi chúng ta muốn thể hiện sự quý trọng, kính trọng đối với người khác bằng cách nói lời chào hỏi, lời cảm ơn, lời xin lỗi… một cách chân thành và tế nhị.
– “Lưỡi sắc hơn gươm”
Có nghĩa là lời nói có thể gây ra nhiều tổn thương hơn cả vũ khí. Chúng ta phải cẩn thận khi nói chuyện với người khác, vì lời nói có thể làm cho họ buồn, giận, mất lòng tin hoặc thù hận. Lưỡi sắc hơn gươm cũng có thể ám chỉ sự mạnh mẽ và quyền lực của ngôn từ, vì lời nói có thể thay đổi tình hình, tạo ra ảnh hưởng hoặc thuyết phục người nghe. Câu tục ngữ này cho thấy sự khác biệt giữa vật chất và tinh thần, vì vết thương do gươm gây ra có thể lành lại, nhưng vết thương do lưỡi gây ra có thể mãi không quên.
– “Có đi có lại mới toại lòng nhau”
Thể hiện quan niệm về sự đáp trả và cân bằng trong các mối quan hệ xã hội. Khi chúng ta đối xử với người khác một cách tốt đẹp, công bằng và hợp lý, thì người khác cũng sẽ đối xử với chúng ta như vậy. Ngược lại, nếu chúng ta đối xử với người khác một cách xấu xa, bất công và vô lý, thì người khác cũng sẽ đáp trả lại bằng cách tương tự. Câu này nhắc nhở rằng hành động của chúng ta sẽ có hậu quả, và chúng ta nên luôn giữ thái độ tôn trọng, thiện chí với mọi người để tạo dựng một môi trường sống hòa thuận và hạnh phúc.
2. Các câu ca dao về lời ăn tiếng nói hay nhất:
– “Cười người chớ vội cười lâu
Cười người hôm trước hôm sau người cười”
Câu ca dao này có ý nghĩa là không nên chế nhạo hay khinh thường người khác, bởi vì số phận có thể đổi thay, hôm nay ta cười người, ngày mai người lại cười ta. Đây là một bài học về đạo lý nhân quả, sự công bằng và nhân từ trong cuộc sống. Câu ca dao cũng thể hiện tinh thần dân gian Việt Nam, luôn biết tự nhủ lòng khi gặp hoạn nạn, không nản chí hay oán trách, mà vẫn hy vọng vào một ngày mai tốt đẹp hơn.
– “Lời nói không mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.”
Khi nói chuyện với người khác, ta nên chọn lựa những lời nói phù hợp, lịch sự và tôn trọng, để không gây khó chịu hay xúc phạm đến người nghe. Lời nói là một công cụ quan trọng để giao tiếp và thể hiện bản thân, và không nên lãng phí hay lạm dụng nó. Câu ca dao khuyến khích ta nói những điều tích cực, hữu ích và thiện chí, để tạo ra một môi trường sống hòa thuận và hạnh phúc.
– “Người khôn ăn nói nửa chừng
Để cho người dại nửa mừng nửa lo”
Đây là một câu ca dao dân gian Việt Nam, thể hiện sự khôn ngoan và tinh tế của người nói. Câu ca dao có nghĩa là người khôn lúc nào cũng biết giữ lời, không nói hết những gì mình biết hay nghĩ, để cho người nghe phải suy đoán và không dám chắc chắn về ý định của người nói. Người khôn làm như vậy để tránh bị lợi dụng, bị đối xử bất công, hoặc để tạo ấn tượng hơn với người nghe. Ngược lại, người dại thường nói hết mọi thứ trong đầu, không biết giữ bí mật hay kín đáo, dễ bị lừa gạt, bị khinh thường, hoặc để lộ những điểm yếu của mình.
– “Khôn ngoan, chẳng lọ nói nhiều,
Người khôn, nói một vài điều cũng khôn.”
Đây là một câu ca dao nói về tính cách và sự khôn ngoan của con người. Người khôn ngoan không nói nhiều, mà chỉ nói những điều có ý nghĩa và hữu ích. Người khôn ngoan biết lắng nghe, quan sát và suy nghĩ trước khi nói. Ngược lại, người nói nhiều thường không được coi trọng, vì họ có thể nói những điều vô căn cứ, vô lý hoặc gây phiền phức cho người khác.
– “Nói lời phải giữ lấy lời
Đừng như con bướm đậu rồi lại bay”
Khi nói ra một lời hứa hay một cam kết, ta phải giữ vững lời nói của mình, không nên thay đổi ý kiến hay bỏ cuộc giữa chừng. Câu ca dao so sánh những người không giữ lời nói với con bướm, vì con bướm thường đậu trên hoa rồi lại bay đi, không ở lâu ở một chỗ. Câu ca dao khuyên ta phải trung thực và kiên định trong cuộc sống, không nên làm mất lòng tin của người khác.
– “Nói chín thì phải làm mười
Nói mười làm chín kẻ cười người chê”
Câu ca dao này có ý nghĩa là người ta nên giữ lời hứa và làm việc hơn nói. Nếu nói chín điều mà làm được mười điều, thì sẽ được khen ngợi và tôn trọng. Ngược lại, nếu nói mười điều mà chỉ làm được chín điều, thì sẽ bị chế nhạo và khinh thường. Câu ca dao nhắc nhở chúng ta rằng hành động quan trọng hơn lời nói, và không nên hứa hẹn quá nhiều mà không thể thực hiện.
3. Danh ngôn của người nổi tiếng về lời ăn tiếng nói hay nhất:
Lời ăn tiếng nói là một trong những yếu tố quan trọng trong giao tiếp và xây dựng mối quan hệ với mọi người. Nhiều người nổi tiếng đã có những câu nói hay, danh ngôn về lời ăn tiếng nói để chia sẻ kinh nghiệm và bài học của họ. Dưới đây là một số ví dụ:
– “Lời nói là tấm gương của tâm hồn: anh nói như thế nào, anh là như vậy.” – Publilius Syrus
Đây là một câu nói nổi tiếng của Publilius Syrus, một nhà thơ La Mã sống vào thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên. Ông được biết đến với những câu nói ngắn gọn và sâu sắc về đạo đức, cuộc sống và con người. Câu nói này cho thấy ông tin rằng lời nói là phản ánh của tâm hồn, và lời nói của một người sẽ tiết lộ tính cách và đạo lý của người đó. Nếu nói chân thành, lịch sự và tốt bụng, ta sẽ được coi là một người có tâm hồn đẹp và đáng kính. Ngược lại, nếu nói dối, xấu xa và ác độc, ta sẽ bị khinh bỉ và ghét bỏ. Vì vậy, mỗi người nên cẩn thận khi nói, vì lời nói có thể tạo ra hậu quả lớn cho bản thân và người khác.
– “Tôi thường hối tiếc vì những gì mình nói, chứ không bao giờ vì sự im lặng của mình.” – Publilius Syrus
Đó là lời khuyên mà Publilius Syrus, một nhà thơ La Mã, đã để lại cho chúng ta. Ông muốn nói rằng, đôi khi, sự im lặng là vàng, và nó có thể giúp chúng ta tránh được những rắc rối và xung đột không cần thiết. Nếu nói quá nhiều hoặc nói không suy nghĩ, chúng ta có thể làm tổn thương người khác, làm mất lòng tin, hoặc làm hỏng mối quan hệ. Nhưng nếu biết im lặng khi cần thiết, chúng ta có thể lắng nghe hơn, hiểu hơn, và tôn trọng hơn người khác. Sự im lặng cũng cho chúng ta thời gian để suy ngẫm và tự kiểm soát cảm xúc của mình. Do đó, hãy nhớ rằng, không phải lúc nào cũng cần phải nói, mà đôi khi chỉ cần im lặng và để cho sự thật nói lên tất cả.
– “Tiếng nói là hơi thở của tâm hồn.” – Pythagore
Đây là một câu nói nổi tiếng của nhà toán học và triết học Hy Lạp Pythagore, người được coi là cha đẻ của hình học. Ông cho rằng tiếng nói là biểu hiện của tâm trạng, suy nghĩ và cảm xúc của con người. Tiếng nói không chỉ là âm thanh mà còn là ngôn ngữ, là cách giao tiếp và truyền đạt thông tin. Tiếng nói cũng là phương tiện để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và giá trị. Tiếng nói là hơi thở của tâm hồn, vì nó phản ánh bản chất và tính cách của người nói.
– “Nói mà không nghĩ cũng như bắn mà không nhắm. – Cervantès
Nhà văn Tây Ban Nha Cervantès, tác giả của cuốn tiểu thuyết Don Quixote đã nhấn mạnh rằng hành động không có suy nghĩ trước sẽ dẫn đến những hậu quả không mong muốn. Câu nói này cũng có thể được hiểu là một lời khuyên cho chúng ta phải cẩn thận với những gì chúng ta nói, vì lời nói có thể gây tổn thương cho người khác hoặc phản ánh tính cách của chính mình. Câu nói đã thể hiện sự sắc bén và hóm hỉnh của Cervantès trong việc phê phán xã hội và con người.
– “Người có đức ắt nói hay, nhưng kẻ nói hay vị tất đã có đức.” – Khổng Tử
Đức là phẩm chất tốt đẹp của con người, là tiêu chuẩn để đánh giá một người có đạo đức hay không. Người có đức thường biết cách nói chuyện lịch sự, hòa nhã, trung thực và có ý nghĩa. Nhưng không phải ai nói chuyện hay cũng có đức, có thể họ chỉ là những kẻ giả dối, lợi dụng lời nói để mưu toan, lừa gạt người khác. Đó là lời dạy của Khổng Tử, nhà tư tưởng lớn của Trung Quốc cổ đại, ông khuyên chúng ta phải rèn luyện đạo đức, không nên chỉ biết nói mà không làm.
