Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm nhân thọ là hai khái niệm quan trọng trong lĩnh vực bảo hiểm, nhưng chúng có những đặc điểm và mục đích khác nhau. Để hiểu rõ hơn về hai loại bảo hiểm này và sự khác biệt giữa chúng, bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Khái niệm bảo hiểm xã hội và bảo hiểm nhân thọ:
1.1. Bảo hiểm xã hội:
Chương trình Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một chương trình an sinh xã hội được chính phủ áp dụng nhằm cung cấp hỗ trợ tài chính cho người tham gia trong trường hợp họ phải đối mặt với các rủi ro liên quan đến sức khỏe, tính mạng hoặc mất đi nguồn thu nhập. Có hai loại hình chính của bảo hiểm xã hội:
– Bảo hiểm xã hội bắt buộc được áp dụng theo quy định của Nhà nước, trong đó người lao động tham gia thông qua các doanh nghiệp, mà doanh nghiệp là người đại diện và hỗ trợ trong việc đóng các khoản phí theo quy định. Các quyền lợi của BHXH bắt buộc bao gồm các chế độ như ốm đau bệnh tật, thai sản, hưu trí, tử tuất…
– Bảo hiểm xã hội tự nguyện cho phép người dân tự chủ lựa chọn tham gia dựa trên nhu cầu cá nhân của mình. Trong sản phẩm bảo hiểm này, quyền lợi chỉ bao gồm hai chế độ là hưu trí và tử tuất.
1.2. Bảo hiểm nhân thọ:
Là sản phẩm của các công ty bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm nhân thọ được thiết kế để bảo vệ tài chính cho người được bảo hiểm trước các rủi ro liên quan đến sức khỏe, thân thể và tính mạng. Người tham gia bảo hiểm nhân thọ phải đóng đủ các khoản phí theo hợp đồng đã ký kết. Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, người được bảo hiểm sẽ nhận được một khoản bồi thường theo cam kết, giúp họ ổn định tài chính và vượt qua khó khăn một cách nhanh chóng.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại hình bảo hiểm nhân thọ khác nhau, giúp khách hàng dễ dàng lựa chọn theo nhu cầu và khả năng tài chính của mình. Các loại hình bảo hiểm nhân thọ bao gồm bảo hiểm trọn đời, bảo hiểm hỗn hợp, bảo hiểm sinh kỳ, bảo hiểm tử kỳ, bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm liên kết đầu tư và bảo hiểm trả tiền định kỳ (bảo hiểm niên kim).
2. Sự khác nhau giữa bảo hiểm xã hội và bảo hiểm nhân thọ:
2.1. Về bản chất:
– Bảo hiểm nhân thọ: Bảo hiểm nhân thọ là một dạng bảo hiểm tự nguyện, nghĩa là khách hàng có quyền tự do lựa chọn tham gia hoặc không. Chương trình này cung cấp hỗ trợ tài chính khi người tham gia đối mặt với các rủi ro liên quan đến sức khỏe, giúp bù đắp một phần thiếu hụt tài chính khi gặp khó khăn.
– Bảo hiểm xã hội là một phần không thể thiếu trong hệ thống bảo hiểm hiện nay, với hai loại hình chính:
+ Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Được dành cho công dân từ 15 tuổi trở lên, không bắt buộc tham gia bảo hiểm xã hội. Người tham gia tự đăng ký tại cơ quan bảo hiểm xã hội và chỉ được hưởng các chế độ hưu trí và tử tuất.
+ Bảo hiểm xã hội bắt buộc: Là loại hình bảo hiểm mà các doanh nghiệp đại diện đóng. Đây là bảo hiểm bắt buộc và mức đóng phí được quy định bởi nhà nước. Người lao động và doanh nghiệp đều phải đóng theo tỷ lệ quy định. Bảo hiểm này cung cấp các quyền lợi cơ bản như bảo vệ sức khỏe trong trường hợp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất.
2.2. Về phạm vi bảo hiểm:
– Bảo hiểm nhân thọ: Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ với tính năng gia tăng quyền lợi bảo vệ cho phép người mua bảo hiểm chỉ định bất kỳ ai là người được hưởng bảo hiểm, thông qua việc quy định trong hợp đồng bảo hiểm đã ký. Đối tượng hưởng có thể là người thân hoặc thậm chí không có quan hệ huyết thống với người mua bảo hiểm, nhưng được chỉ định để hưởng các quyền lợi từ hợp đồng đó.
– Bảo hiểm xã hội: Trong khi đó, Bảo hiểm xã hội chỉ xử lý các quyền lợi đối với người tham gia trực tiếp. Trong trường hợp người tham gia Bảo hiểm xã hội qua đời, các quyền lợi liên quan đến chế độ tử tuất sẽ được giải quyết cho thân nhân của họ. Tuy nhiên, không có sự chỉ định cụ thể về người hưởng bảo hiểm trong trường hợp này. Thay vào đó, quỹ Bảo hiểm xã hội sẽ chi trả tiền cho những thân nhân đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.
2.3. Thời gian đóng:
– Bảo hiểm nhân thọ: Thời gian đóng bảo hiểm nhân thọ linh hoạt và phụ thuộc vào từng sản phẩm cụ thể cũng như nhu cầu và khả năng tài chính của khách hàng. Khách hàng có thể lựa chọn thời hạn đóng phí phù hợp với mình, thường là từ 10 đến 20 năm.
– Bảo hiểm xã hội: Đối với bảo hiểm xã hội, thời gian đóng phải đạt tối thiểu 20 năm để được hưởng lương hưu. Ngoài ra, hầu hết các quyền lợi khác liên quan đến bảo hiểm xã hội cũng phụ thuộc vào số năm đã đóng bảo hiểm.
Do đó, bảo hiểm nhân thọ cung cấp một khung thời gian đóng linh hoạt hơn so với bảo hiểm xã hội. Người tham gia có khả năng tự quyết định về thời gian đóng phù hợp với tình hình tài chính và nhu cầu cá nhân của mình. Trong khi đó, việc tham gia bảo hiểm xã hội vẫn phải tuân theo các quy định cụ thể về thời gian đóng để đảm bảo quyền lợi được bảo đảm.
2.4. Mức đóng:
Các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ không áp đặt một mức phí cố định, mà sẽ điều chỉnh linh hoạt theo nhu cầu và tình hình tài chính của từng đối tượng khách hàng. Người mua có thể linh hoạt trong việc chọn lựa mức phí, thời gian đóng, thời hạn hợp đồng, và cũng có thể tạm ứng hoặc tạm dừng việc đóng phí tùy theo khả năng tài chính của mình. Hiện tại, không có hạn chế về mức phí bảo hiểm, vì vậy nếu chọn mức phí cao cho bảo hiểm nhân thọ, quyền lợi được hưởng sẽ tương ứng cao.
Trong khi đó, mức đóng BHXH bắt buộc của người lao động sẽ dựa trên tiền lương được thỏa thuận trong
Nếu tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia có thể chọn mức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Tuy nhiên, cả BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện đều bị hạn chế về mức đóng tối thiểu và tối đa.
2.5. Quyền lợi:
Phạm vi bảo hiểm khi tham gia bảo hiểm nhân thọ sẽ phụ thuộc vào thoả thuận giữa người mua và công ty bảo hiểm. Khi xảy ra các sự kiện được ghi nhận trong hợp đồng, người mua hoặc người thụ hưởng sẽ nhận được thanh toán tiền bảo hiểm.
Người mua bảo hiểm có thể lựa chọn gói bảo hiểm phù hợp với mục đích bảo vệ và tình hình tài chính của mình. Một số quyền lợi có thể bao gồm thanh toán viện phí, chi trả tiền bảo hiểm cho người tham gia trong trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo, và nhiều hỗ trợ khác.
Còn các quyền lợi liên quan đến BHXH sẽ tuân theo quy định của pháp luật. BHXH bắt buộc thường bao gồm các chế độ như thai sản, ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, và tử tuất. Trong khi đó, BHXH tự nguyện thường chỉ bao gồm chế độ hưu trí và tử tuất. Để được cơ quan BHXH giải quyết chế độ tương ứng, người tham gia phải đáp ứng các điều kiện được quy định trong pháp luật.
2.6. Cơ quan, tổ chức thực hiện:
Bảo hiểm nhân thọ là một sản phẩm của các công ty bảo hiểm kinh doanh, do đó các chính sách và quyền lợi liên quan đến bảo hiểm nhân thọ sẽ được thực hiện bởi các công ty này. Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, có thể là sự kiện do các bên thỏa thuận hoặc được quy định bởi pháp luật, công ty bảo hiểm sẽ phải chi trả tiền bảo hiểm cho người được bảo hiểm hoặc bồi thường cho người thụ hưởng, tuân theo các điều khoản đã được thỏa thuận trong hợp đồng.
Trong khi đó, Bảo hiểm xã hội (bao gồm cả bảo hiểm bắt buộc và tự nguyện) được tổ chức và thực hiện bởi Nhà nước. Do đó, các chính sách và quyền lợi của người tham gia sẽ được giải quyết theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội và các văn bản pháp lý liên quan.
3. Đã có bảo hiểm xã hội thì có nên mua bảo hiểm nhân thọ không?
Từ những thông tin đã được cung cấp ở trên, chắc chắn bạn đã hiểu rõ về các đặc điểm và quyền lợi của cả bảo hiểm xã hội và bảo hiểm nhân thọ. Tuy nhiên, nếu bạn đã mua bảo hiểm xã hội trước đó và đang phân vân liệu có nên mua thêm bảo hiểm nhân thọ không, thì câu trả lời là có.
BHXH chỉ cung cấp một khoản trợ cấp giới hạn trong trường hợp người tham gia bị thương tật do tai nạn, mất việc làm hoặc giảm thu nhập. Tuy nhiên, số tiền này có thể không đáp ứng được các chi phí y tế lớn đối với những bệnh hiểm nghèo, bệnh nghiêm trọng, khi cần phải chi trả cho điều trị dài hạn.
Trong khi đó, bảo hiểm nhân thọ cung cấp một phạm vi bảo vệ tài chính toàn diện cho người tham gia và gia đình trước các rủi ro về sức khỏe, thương tật, tính mạng, cũng như các chi phí y tế khi phải nhập viện. Dù bạn đã có BHXH, việc tham gia bảo hiểm nhân thọ sẽ mang lại các lợi ích sau:
– Các mức phí và thời gian đóng bảo hiểm nhân thọ được thiết kế rất linh hoạt, phù hợp với đa dạng nhu cầu của khách hàng.
– Quyền lợi của bảo hiểm nhân thọ mang lại nhiều lợi ích, giúp cung cấp sự hỗ trợ tài chính nhanh chóng khi người tham gia gặp phải các rủi ro.
– Thông qua bảo hiểm nhân thọ, bạn có thể tham gia vào các quỹ đầu tư để dự phòng tài chính cho tương lai, xây dựng nền tảng học tập vững chắc cho con cái hoặc tích lũy quỹ hưu trí khi về già.
– Bảo hiểm nhân thọ cũng là một hình thức tích lũy tài chính hiệu quả, vì bạn sẽ nhận được một khoản tích lũy hấp dẫn khi hợp đồng đáo hạn.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022;
– Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, sửa đổi năm 2019.
THAM KHẢO THÊM:
