Soạn bài Viết đoạn văn tóm tắt văn bản (Chân trời sáng tạo)

1. Nội dung chính của văn bản Viết đoạn văn tóm tắt văn bản:

1.1. Khái niệm đoạn văn tóm tắt văn bản:

Nó được viết để giải thích ngắn gọn các ý chính được trình bày trong văn bản. Viết đoạn văn tóm tắt văn bản giúp bạn xác định được nội dung chính của văn bản.

1.2. Các yêu cầu để viết một đoạn văn tóm tắt văn bản: 

– Đảm bảo bạn tuân thủ các yêu cầu về định dạng đoạn văn. 

– Tóm tắt những ý quan trọng nhất được đề cập trong văn bản.

– Đảm bảo yêu cầu về độ dài đoạn văn được đáp ứng

– Kiểm tra nội dung chính của văn bản

– Cấu trúc đoạn văn gồm hai phần.

+ Nêu tên, tác giả của văn bản cần tóm tắt

+ Dễ dàng trình bày ý chính và ý phụ của văn bản

2. Soạn bài Viết đoạn văn tóm tắt văn bản – Chân trời sáng tạo:

2.1. Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản:

Tóm tắt văn bản “Con muốn làm một cái cây” (Võ Thu Hương).

Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Đoạn văn có giới thiệu được nhan đề và tác giả của văn bản cần tóm tắt?

Hướng dẫn trả lời:

Đoạn văn này giới thiệu được nhan đề và tác giả của văn bản cần tóm tắt. “Cpn Muốn Làm Một Cái Cây” của tác giả Võ Thu Hương.

Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Đoạn văn này cung cấp thông tin ngắn gọn và đầy đủ các thông tin về câu chuyện, bao gồm bối cảnh, nhân vật, diễn biến chính và các tình tiết quan trọng trong truyện “Con muốn làm một cái cây”? 

Hướng dẫn trả lời: 

Đoạn văn này trình bày ngắn gọn và đầy đủ các thông tin như bối cảnh, nhân vật, sự kiện chính và các chi tiết quan trọng được kể trong câu chuyện “Con Muốn Làm Một Cái Cây”.

2.2. Hướng dẫn quy trình viết:

Đề bài (trang 20 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2)

Em hãy viết một đoạn văn (từ 150 – 200 từ) để Tóm tắt một văn bản nghị luận hoặc một truyện ngắn mà em yêu thích.

Hướng dẫn trả lời:

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết.

* Xác định đề tài:

Đề bài yêu cầu viết về điều gì?

– Đề bài yêu cầu tóm tắt một bài nghị luận hoặc truyện ngắn yêu thích của bạn.

Một đoạn văn dài bao nhiêu?

– 150-200 từ.

* Thu thập tài liệu:

Đọc lại văn bản cần tóm tắt, liệt kê các sự kiện, sự kiện quan trọng theo trình tự thời gian.

Bước 2: Tìm ý tưởng và lập dàn ý

* Tìm ý tưởng

– Xác định các sự kiện chính và chi tiết quan trọng cũng như lập mối quan hệ giữa các các yếu tố quan trọng. 

– Lưu ý: Chỉ trình bày sự kiện và không phản ánh quan điểm của tác giả.

* Lập dàn ý:

– Với văn truyện:

Câu tóm tắt thông tin chính (thời gian, không giận, nhân vật) → Sự kiện 1, Chi tiết 1 → Sự kiện 2, Chi tiết 2 → Sự kiện 3, chi tiết 3 → Sự kiện 4, chi tiết 4.

– Với văn bản nghị luận:

Cách 1: Ý kiến lớn 1, Ý kiến lớn 2 —> Ý kiến nhỏ 1, ý kiến nhỏ 2.

Cách 2: Ý kiến lớn 1, Ý kiến lớn 2 —> Ý kiến nhỏ 1, ý kiến nhỏ 2.

3. Bài tập rèn luyện:

– Câu hỏi: Viết một đoạn văn (150-200 từ) tóm tắt một đoạn văn bản hoặc truyện ngắn mà bạn yêu thích.

– Lời giải chi tiết

Mẫu 1:

Tấm và Cám là hai chị em cùng cha khác mẹ. Cô Tấm tốt bụng, xinh đẹp và bản tính chăm chỉ. Tấm mồ côi cha mẹ từ nhỏ, phải sống với mẹ kế và Cám. Dù mọi công việc trong nhà đã xong nhưng Cám và mẹ cô vẫn bạo hành và tìm cách hãm hại cô. Mỗi khi cô Tấm gặp khó khăn thì ông Bụt đều hiện lên để giúp đỡ. Ông giúp Tấm bắt cá bống để khi về không bị mẹ kế mắng. Ông gọi chim đi gom lúa và mặc cho Tấm những bộ quần áo đẹp để nàng có thể tham gia lễ hội. Tấm sau đó cố gắng xỏ vừa chiếc dép và trở thành hoàng hậu. Tuy nhiên, Cám và người mẹ kế ác độc vẫn cố làm tổn thương cô. Vào ngày giỗ cha của Tấm, mẹ kế đã kêu cô tấm leo lên cây hái trầu trong khi đó bà lại đi chặt cây. Tấm rơi xuống ao chết mất. Mẹ kế đưa Cám về cung thay Tấm. Sau khi Tấm chết, liền biến thành một con chim vàng. Nhưng Cám đã làm hại khiến cho Tấm biến lần lượt thành cây đào, khung cửi, trài thị. Cuối cùng Tấm đã trở lại thành người và được đoàn tụ với Nhà vua vì ‘người ở hiền tất sẽ gặp lành. Cám và người mẹ kế phải nhận hình phạt thích đáng.

Mẫu 2:

Trong tất cả những truyện tôi từng đọc, tác phẩm ‘Gió lạnh đầu mùa’ của nhà văn Thạch Lam có lẽ là đáng nhớ nhất. Câu chuyện này kể về một cậu bé tên Sơn và người chị của Sơn là Lan, cả hai đều có trái tim nhân hậu và biết yêu thương người khác. Đầu đông, không khí lạnh chợt ùa vào con ngõ nhỏ. Hai chị em Sơn đã có thể mặc ấm, đi chơi nhưng trẻ em nghèo ở đây vẫn mặc quần áo cũ kỹ, rách rưới. Trong số đó, Hiên, gia đình rất nghèo, đứng co ro bên cột cửa hàng trong bộ quần áo rách rưới. Động lòng thương xót trước hoàn cảnh nghèo khó của Hiên, Sơn và Lan đã có quyết định táo bạo là về nhà, lấy chiếc áo của người em quá cố đã mất rồi trao cho Hiên. Hai chị em ngay lập tức bắt tay vào thực hiện kế hoạch của mình. Nhưng sau đó mẹ của cậu bé biết được chuyện này nhưng bà cũng không trách hai chị em mà cảm thấy hai đứa trẻ đã thực sự trưởng thành. Thực sự câu chuyện trên rất hay, ý nghĩa và thể hiện những cảm xúc trong sáng, yêu thương, chia sẻ và giúp đỡ người khác.

Mẫu 3:

Cô bé quàng khăn đỏ có nguồn gốc từ Ý và được anh em nhà Grimm kể lại vào thế kỷ 19. Chuyện kể rằng ngày xưa có một cô bé rất thích chơi đùa. Một ngày nọ, bà cô bị ốm và mẹ cô nhờ cô mang bánh đến. Trước khi đi, mẹ dặn cô nhớ đi thẳng và không đi đường vòng vì sẽ nguy hiểm. Tuy nhiên, vì mải chơi nên cô quên mất lời dặn của mẹ mà đi đường vòng. Cô gái gặp một con sói. Con sói bắt cô bé hái hoa rồi vào nhà ăn thịt bà ngoại của Cô bé quàng khăn đỏ. Sau khi ăn thịt bà cô gái, con sói mặc quần áo của bà ngoại và nằm trên giường chờ cô gái đến để ăn thịt cô bé. Khi cô gái đến, con sói đã ăn thịt cô. Sau đó con sói ngủ trên giường. Một thợ săn tốt bụng đi ngang qua nhìn thấy con sói và ngay lập tức giết chết nó, cứu được cô gái và bà của cô bé. Họ quay lại với nhau và Cô bé quàng khăn đỏ hứa từ nay sẽ không mải chơi đến mức quên lời dặn của mẹ.

Mẫu 4:

Tác phẩm ‘Chuỗi hạt cườm màu xám’ là câu chuyện về cô gái nghèo tên Na sống với ông nội là một người chăn vịt và nhân vật chính ‘tôi’ (cậu bé tên Di). Na và Di thường chơi cùng nhau và Di thường trêu chọc bé Na. Mẹ Di rất yêu Na vì gia đình không có con gái và hoàn cảnh đặc biệt của Na. Một hôm, Na bảo Di trèo lên cây hái một bó lan. Khi đang tụt xuống, Di giả vờ nằm ​​bất động trên sàn. Điều đó làm bé Na sợ hãi và khóc liên tục. Thời gian trôi qua thật nhanh, những năm cuối cấp 2, Di bận rộn với việc học và không có nhiều thời gian chơi cùng Na. Một hôm, Na đến trước cửa và đưa cho Di một bộ hạt màu xám. Một chuỗi hạt cườm tươi mát được dệt bằng chỉ đỏ. Đây là món quà Na muốn tặng Di trước khi đi học. Di thấy chiếc vòng thật thú vị và buộc nó quanh cổ con chó vện. Thật không may, bé Na khi nhìn thấy chú chó đeo chiếc vòng cổ đã bật khóc và bỏ chạy. Cậu bé Di cố gắng hết sức để tháo chiếc vòng cổ ra nhưng chỉ có còn lại một nửa mà thôi. Sau đó Di đi học xa, mỗi lần về Na đều tránh mặt. Sau này, khi ông nội qua đời, bé Na cũng theo họ hàng đi nơi khác và Di không còn gặp lại cô nữa.

Mẫu 5:

Câu chuyện kể về số phận đáng thương của một cô bé bán diêm qua đời vào đêm giao thừa. Cho đến lúc đó cô đã có một gia đình rất hạnh phúc. Tuy nhiên, niềm hạnh phúc này không kéo dài được lâu. Mẹ mất sớm, bà cũng bỏ em mà đi. Gia đình sa sút, em phải sống với người cha bạo hành và nghiện ngập của mình. Căn hộ nơi em ở là một căn gác xép tồi tàn, ẩm ướt và bẩn thỉu. Em kiếm sống bằng việc bán diêm qua ngày. Cha em đã dùng hết số tiền em bán được để uống rượu. Ngày nào không có tiền mang về, em bị cha đánh đập thậm tệ, nên em sợ lắm, đến mức có lúc không đủ can đảm để về nhà. Đêm giao thừa năm đó, khi mọi người về đón giao thừa cùng gia đình thì em vẫn còn lang thang trên hè phố, em đã hy vọng ai đó có thể giúp em mua diêm bởi cả ngày em chưa bán được bao diêm nào. Đơn độc, em tìm một góc khuất để tránh cái lạnh. Trời lạnh đến nỗi em lấy hết can đảm để quẹt một que diêm để sưởi ấm. Ánh sáng rực rỡ của que diêm đưa em vào những giấc mơ đẹp về những ngày hạnh phúc bên người bà hiền hậu, làm vơi đi cái rét, cái đói và nỗi cô đơn cùng cực. Sáng hôm sau, người ta phát hiện em đã chết, hai má vẫn hồng hào, khuôn mặt rạng ngời, đôi môi mỉm cười bên cạnh những hộp diêm đã đốt cháy hết.