Văn bản Vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa giúp cảm nhận sâu sắc hơn về vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa, nhận biết và phân tích được các biện pháp tu từ trong bài để làm rõ giá trị, sự tinh tế của một tác phẩm văn học. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho độc giả bài soạn tác phẩm Vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa.
Mục lục bài viết
1. Soạn bài Vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa SGK Ngữ Văn 7 dễ hiểu:
1.1. Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Yếu tố nghệ của khổ thơ được tác giả chú ý với việc lặp âm và dấu chấm lửng nhằm mô phỏng tiếng gà ở câu “Cục… cục tác cục ta”.
Câu 2 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là một hình thức của biện pháp tu từ ẩn dụ chỉ sự chuyển từ cảm giác này sang cảm giác khác hoặc cảm nhận bằng nhiều giác quan khác nhau.
Câu 3 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Tác dụng của các yếu tố nghệ thuật: nhằm tạo nên một khung cảnh gần gũi, thân thương với tiếng gà từ nỗi nhớ của tác giả.
Câu 4 (trang 89 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Nhịp điệu của đoạn thơ này đặc biệt ở chỗ không theo một nhịp nhất định mà sử dụng linh hoạt nhiều nhịp như 3/2, 1/4, 2/3… là một nhịp điệu chậm rãi của độc thoại, chứa đựng đầy chất suy tưởng.
Câu 5 (trang 89 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Khổ thơ trên được tác giả Đinh Trọng Lạc cho là đẹp nhất, xúc động nhất bởi nó không những thể hiện tình cảm của tác giả bài thơ với bà của mình mà nó còn thể hiện lý tưởng thiêng liêng, cao đẹp gắn với tinh thần đấu tranh kiên cường bảo vệ Đất nước của Xuân Quỳnh.
1.2. Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
– Nội dung chính của văn bản nghị luận Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” là bàn luận về nội dung và hình thức bài thơ Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh.
– Nhan đề của văn bản đã thể hiện rõ nhất, bao quát nhất về nội dung của văn bản.
Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
– Bài thơ Tiếng gà trưa được tác giả phân tích theo thứ tự từ đầu đến cuối.
– Trong mỗi khổ, người viết đã dẫn ra những chi tiết, hình ảnh tiêu biểu của mỗi khổ, sau đó phân tích nghệ thuật, nội dung và tâm tư tình cảm tác giả gửi gắm qua mỗi phần.
Câu 3 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Ví dụ về cảm xúc, lý lẽ và minh chứng mà tác giả đưa lên trong bài thơ khiến em cảm thấy độc đáo, sâu sắc:
– Lí lẽ: Đoạn thơ cuối đẹp nhất, xúc động nhất, nó chứa đựng bao tình cảm thiêng liêng, cao cả, tha thiết và chân tình của nhà thơ và cũng là của anh bộ đội đang trên con đường hành quân.
– Bằng chứng:
+ Không nén lại được lòng kính yêu và biết ơn với bà, anh chiến sĩ đã cất lên tiếng kêu xúc động, khiến những lời nói oại bên trong biến thành tiếng đối thoại sinh động.
+ Việc lặp lại nhiều lần từ Do ở đầu mỗi bài thơ góp phần thể hiện tinh thần đấu tranh bất khuất vì Đất nước, vì đồng bào, . ..
Câu 4 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Trong văn bản, tác giả rất chú trọng cách phân tích hình thức nghệ thuật (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ,…) để làm nổi bật nội dung của bài thơ. Ví dụ
Nghe sao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Lối ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, lấy thính giác thay cho thị giác và việc lặp lại ba lần ở đầu dòng thơ động từ nghe có tác dụng đem lại ấn tượng như tiếng gà ngưng lại… những kỉ niệm tuổi thơ.
Câu 5 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Mục đích của văn bản Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” là làm nổi bật vẻ đẹp từ ngôn từ đến tình cảm của tác giả trong bài thơ “Tiếng gà trưa”.
Các phần trong văn bản đã làm rõ cho mục đích đó bằng việc phân tích nội dung, nghệ thuật và tình cảm của tác giả Xuân Quỳnh qua từng khổ thơ.
Câu 6 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Văn bản nghị luận còn giúp em làm sáng tỏ hơn về thủ pháp nghệ thuật, tư tưởng tình cảm được Xuân Quỳnh thể hiện trong mỗi khổ thơ. Đặc biệt là tình cảm bà cháu thiêng liêng cùng tình yêu Đất nước thể hiện thông qua ý chí đấu tranh mãnh mẽ ở khổ cuối cùng.
2. Soạn bài Vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa SGK Ngữ Văn 7 ngắn nhất:
2.1. Đọc hiểu:
Câu 1 (trang 88, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Yếu tố nghệ thuật nào của khổ thơ được tác giả chú ý?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, xác định yếu tố hình thức được chú ý.
Lời giải chi tiết:
Yếu tố nghệ thuật nào của khổ thơ được tác giả chú ý là dòng thơ thứ tư với việc lặp âm và dấu chấm lửng mô phỏng tiếng gà một cách chân thực
Câu 2 (trang 88, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là gì?
Phương pháp giải:
Nhớ lại khái niệm ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Lời giải chi tiết:
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về cảm giác
Câu 3 (trang 89, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Nhịp của đoạn thơ này có gì đặc biệt?
Phương pháp giải:
Tìm ra điểm khác thường của nhịp thơ
Lời giải chi tiết:
Điểm đặc biệt của nhịp thơ là: tuy sáu dòng đều có năm tiếng nhưng mỗi dòng lại có cách ngắt nhịp khác nhau
Câu 4 (trang 89, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Vì sao khổ thơ này được tác giả Đinh Trọng Lạc coi là “hay nhất, cảm động nhất”?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, tìm dẫn chứng để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Khổ thơ được tác giả Đinh Trọng Lạc cho là đẹp nhất, xúc động nhất bởi nó chứa đựng bao tình cảm thiêng liêng, cao cả, sâu lắng và chân tình của tác giả và cũng là của anh chiến sĩ đang trên bước đường hành quân.
2.2. Câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 90, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Nội dung chính của văn bản nghị luận Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” là gì? Nhan đề của văn bản liên quan đến nội dung chính như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, xác định nội dung chính
Lời giải chi tiết:
Văn bản nghị luận Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” đưa ra lý lẽ và dẫn chứng để làm rõ vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa. Nhan đề văn bản đã khái quát lại nội dung chính đó
Câu 2 (trang 90, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Bài thơ Tiếng gà trưa được tác giả phân tích theo thứ tự nào? Trong mỗi khổ, người viết đã phân tích những chi tiết, hình ảnh gì?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, tìm dẫn chứng để trả lời
Lời giải chi tiết:
Bài thơ Tiếng gà trưa được tác giả phân tích lần lượt từ khổ thơ đầu tiên cho tới khổ thơ cuối cùng. Trong từng đoạn, người viết đã dẫn ra từng chi tiết, hình ảnh cụ thể nhằm nhìn ra nét đặc sắc của bài thơ
Câu 3 (trang 90, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Hãy dẫn ra một ví dụ về ý kiến, lí lẽ và bằng chứng được tác giả nêu lên trong văn bản Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” mà em thấy độc đáo, sâu sắc.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, tìm dẫn chứng để trả lời
Lời giải chi tiết:
– Ý kiến 1: Điểm độc đáo của đoạn thơ: sáu dòng thơ làm thành một câu đơn với sự ngắt nhịp khác nhau cho mỗi dòng.
– Lí lẽ, bằng chứng 1: Kết cấu và cách ngắt nhịp như thế đã tạo nên nhịp độ thong thả, tính tự sự cho đoạn thơ
– Ý kiến 2: Các câu miêu tả có cấu trúc song hành và lặp lại điều mở đầu là từ “này”, là từ để gợi và để nhắc người nghe liên tưởng:
“Này con gà mái mơ”
“Này con gà mái vàng”
– Lí lẽ, bằng chứng 2: Việc đảo “khắp mình” lên trước “hoa đốm trắng” làm cho bức tranh gà mái mộng trở nên đẹp hơn. Việc sử dụng biện pháp tu từ “Lông óng như màu nắng” làm cho bức tranh gà mái vàng trở nên đẹp lộng lẫy.
Câu 4 (trang 90, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Trong văn bản trên, tác giả rất chú trọng cách phân tích hình thức nghệ thuật (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ,…) để làm nổi bật nội dung của bài thơ. Em hãy dẫn ra một ví dụ trong văn bản để làm rõ điều đó.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, tìm dẫn chứng để trả lời
Lời giải chi tiết:
Trong văn bản, tác giả cũng chú trọng việc phân tích hình thức nghệ thuật (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, . ..) nhằm làm nổi bật chủ đề của bài thơ. Có thể lấy ví dụ như trong phần 1, tác giả đã đi sâu phân tích yếu tố hình thức, biện pháp tu từ ẩn dụ chuyển cảm xúc qua sự lặp lại của từ nghe ở đầu mỗi dòng thơ để nhìn ra cái hay, nét độc đáo của bài thơ Tiếng gà trưa
Câu 5 (trang 90, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Mục đích của văn bản Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” là gì? Các phần trong văn bản đã làm rõ cho mục đích đó như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, khái quát nội dung
Lời giải chi tiết:
Mục đích của văn bản Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” là phân tích và làm rõ vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa”. Các phần trong văn bản lần lượt đưa ra các lí lẽ, chứng cứ để chứng minh cho quan điểm đó, thực hiện mục đích nghị luận
Câu 6 (trang 90, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được gì về bài thơ Tiếng gà trưa đã học ở Bài 2?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, nhớ lại bài thơ Tiếng gà trưa để trả lời
Lời giải chi tiết:
Văn bản giúp em cảm nhận sâu sắc hơn về vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa, nhận biết và phân tích được các biện pháp tu từ trong bài để làm rõ giá trị, sự tinh tế của một tác phẩm văn học.
3. Đọc hiểu tác phẩm Vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa:
* Hoàn cảnh sáng tác, thể loại:
– Xuất xứ: Theo Vẻ đẹp ngôn ngữ văn học qua các bài tập đọc lớp 4,5 – NXB Giáo dục, 2002
– Thể loại: Văn bản nghị luận
Văn nghị luận là thể loại văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng nào đó đối với các sự việc, hiện tượng trong đời sống hay trong văn học bằng các luận điểm, luận cứ và lập luận.
* Bố cục:
Văn bản được chia thành 4 phần:
– Phần 1 (từ đầu đến “những kỉ niệm của tuổi thơ”): Phân tích khổ thơ đầu của bài thơ Tiếng gà trưa
– Phần 2 (tiếp theo đến “cho cháu được vui sướng”): Phân tích khổ thơ thứ hai của bài thơ Tiếng gà trưa
– Phần 3 (tiếp đến “vô bờ bến của bà”): Điểm độc đáo của 6 dòng thơ
– Phần 4 (còn lại)
– Giá trị nội dung: Văn bản giúp em cảm nhận sâu sắc hơn về vẻ đẹp của bài thơ Tiếng gà trưa, nhận biết và phân tích được các biện pháp tu từ trong bài để làm rõ giá trị, sự tinh tế của một tác phẩm văn học
