Soạn bài Tự đánh giá: Xử kiện (Cánh diều Ngữ văn lớp 10)

Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Sự việc trong đoạn trích diễn ra ở đâu?

A. Chốn huyện nha

B. Nhà Thị Hến 

C. Nhà Trùm Sò

D. Nhà Đề Hầu 

Trả lời: 

Chọn đáp án: A. Chốn huyện nha

Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Thành ngữ cú nói có, vợ nói không trong lời của Huyện Trìa có nghĩa là gì?

A. Lời khai của Trùm Sò mâu thuẫn, không trung thực 

B. Lời trình của Đề Hầu mâu thuẫn với lời khai của Trùm Sò và Thị Hến

C. Lời khai của Trùm Sò và Thị Hến mâu thuẫn, không biết đúng sai, phân định thế nào cho thoả đáng

D. Lời khai của Thị Hến với Đề Hầu và Huyện Trìa không thống nhất 

Trả lời: 

Chọn đáp án: C. Lời khai của Trùm Sò và Thị Hến mâu thuẫn, không biết đúng sai, phân định thế nào cho thoả đáng

Câu 3 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Dòng nào phát biểu đúng về nhân vật Thị Hến trong văn bản?

A. Bị Trùm Sò hống hách, ỷ thế phụ gia vu oan tội tàng trữ đồ ăn trộm, bắt giải quan

B. Chăm chỉ lao động, không làm việc gì bất chính 

C. Khai báo trung thực, đầy đủ

D. Lợi dụng thói háo sắc của Huyện Trìa và Đế Hầu để tìm cách thoát tội 

Trả lời: 

Chọn đáp án: D. Lợi dụng thói háo sắc của Huyện Trìa và Đế Hầu để tìm cách thoát tội 

Câu 4 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Dòng nào thể hiện nhận xét đúng về việc xử kiện của Huyện Trìa và Đề Hầu trong văn bản?

A. Đổi trắng thay đen. 

B. Con kiến mà kiện củ khoai 

C. Nén bạc đâm toạc tờ giấy

D. Có tiền mua tiên cũng được 

Trả lời: 

Chọn đáp án: A. Đổi trắng thay đen. 

Câu 5 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Văn bản xử kiện có gì giống với các văn bản khác trong Bài 3?

A. Đều là kịch bản sân khấu dân gian. 

B. Đều thể hiện số phận bất hạnh của người phụ nữ

C. Đều thể hiện khát vọng hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ

D. Đều thể hiện tiếng cười phê phán các thói hư tật xấu trong xã hội 

Trả lời: 

Chọn đáp án: A. Đều là kịch bản sân khấu dân gian. 

Câu 6 (trang 90 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Tình huống tạo ra tiếng cười trong đoạn trích trên là gì?

Trả lời: 

– Tình huống tạo ra tiếng cười trong đoạn trích trên là việc phân xử công lí không dựa trên công lý mà lại dựa trên sắc đẹp, lời ăn nói ngọt ngào của Thị Hến rót mật vào tai Huyện Trìa. Tình huống này đã tố cáo và phản ánh lên thói hư tật xấu của thời xưa, vì sắc dục mà quên đi lí trí, công bằng công lí.

Câu 7 (trang 91 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Phân tích ý nghĩa của tiếng cười trong đoạn trích xử kiện.

Trả lời: 

Tiếng cười trong đoạn trích Xử kiện do tình huống tạo ra tiếng cười của chuyện làm nên tiếng cười mỉa mai do sự mâu thuẫn với thực tế mà tình huống mang lại. Không chỉ là tiếng cười vui tự nhiên mà tiếng cười trong truyện đã phê phán và lên án thói hư tật xấu của quan lại trong xã hội cũ. Đáng lẽ là người cầm cân nảy mực thì phải công bằng nhưng ông quan huyện lại xử kiện đổi trắng thay đen, chọn sắc dục chứ không quan tâm đến bằng chứng, điều này đã lộ rõ bản chất mục nát của người cầm quyền. 

Câu 8 (trang 91 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Đặc điểm của kịch bản tuồng được thể hiện ở văn bản xử kiện như thế nào?

Trả lời: 

Đặc điểm của kịch bản tuồng được thể hiện qua văn bản Xử kiện ở những thủ pháp gây xây dựng tình huống phản ánh thực tế, xây dựng nhân vật độc đáo, xây dựng yếu tố gây cười là kết cục bất ngờ đi ngược lại với lẽ thường cùng với lối chơi chữ vui nhộn. Tình huống truyện hết sức bất ngờ, trái ngược hoàn toàn so với dự đoán là Trùm Sò sẽ thắng nhưng cuối cùng lại về tay Hến.

Câu 9 (trang 91 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Hãy viết một đoạn văn bày tỏ suy nghĩ của em về bản án mà Huyện Trìa đưa ra.

Trả lời: 

Bản án mà Huyện Trìa đưa ra trong đoạn trích về một vụ kiện giữa vợ chồng Trùm Sò và Thị Hến xinh đẹp. Ở bản án này, Huyện Trìa đã xét ử vợ chồng Trùm Sò tội hống hách ỷ phú gia để ăn hiếp quả phụ thân cô và xử phạt theo pháp công “Cứ lấy đúng pháp công / Tội cả chồng lẫn vợ”. Có thế thấy đây là một bản án không công bằng và vô cùng vô lý khi nó được xử lý theo bản năng của người đàn ông về sắc dục và nịnh hót chứ không phải vì tham lam tiền bạc và đặc biệt là không dựa vào công lý, bản án không thêm không bớt tội nhưng lại không công bằng. Từ đó có thể thấy đây là bản án sai, Thị Hến thì được tha còn Trùm sò vừa bị phạt vừa không lấy lại được của cải đã mất, điều này phản ánh mặt xấu của xã hội xưa.

Câu 1 trang 90 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Sự việc trong đoạn trích diễn ra ở đâu?

A. Chốn huyện nha

B. Nhà Thị Hến

C. Nhà Trùm Sò

D. Nhà Đề Hầu

Trả lời:

Đáp án đúng là: A – Chốn huyện nha

Câu 2 trang 90 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Thành ngữ cú nói có, vọ nói không trong lời của Huyện Trìa có nghĩa là gì?

A. Lời khai của Trùm Sò mâu thuẫn, không trung thực

B. Lời trình của Đề Hầu mâu thuẫn với lời khai của Trùm Sò và Thị Hiến

C. Lời khai của Trùm Sò và Thị Hến mâu thuẫn, không biết đúng sai, phân định thế nào cho thoả đáng

D. Lời khai của Thị Hến với Đề Hầu và Huyện Trìa không thống nhất

Trả lời:

Đáp án đúng là: C – Lời khai của Trùm Sò và Thị Hến mâu thuẫn, không biết đúng sai, phân định thế nào cho thoả đáng.

Câu 3 trang 90 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Phương án nào phát biểu đúng về nhân vật Thị Hến trong văn bản?

A. Bị Trùm Sò vụ oan tội tàng trữ đồ ăn trộm, bắt giải quan

B. Chăm chỉ lao động, không làm việc gì bất chính

C. Khai báo trung thực, đầy đủ

D. Lợi dụng thói háo sắc của quan lại để tìm cách thoát tội.

Trả lời:

Đáp án đúng là: D – Lợi dụng thói háo sắc của quan lại để tìm cách thoát tội.

Câu 4 trang 90 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Dòng nào thể hiện nhận xét đúng về việc xử kiện của Huyện Trìa và Đề Hầu trong văn bản?

A. Đổi trắng thay đen

B. Con kiến mà kiến củ khoai

C. Nén bạc đâm toạc tờ giấy

Đ. Có tiền mua tiên cũng được

Trả lời:

Đáp án đúng là: A – Đổi trắng thay đen

Câu 5 trang 90 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Văn bản Xử kiện có gì giống với các văn bản khác trong Bài 3?

A. Đều là kịch bản sân khấu dân gian

B. Đều thể hiện số phận bất hạnh của người phụ nữ

C. Đầu thể hiện khát vọng hạnh phúc lúa đôi của người phụ nữ

D. Đều thể hiện tiếng cười phê phán các thói hư tật xấu trong xã hội

Trả lời:

Đáp án đúng là: A – Đều là kịch bản sân khấu dân gian

Câu 6 trang 90 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Tình huống tạo ra tiếng cười trong đoạn trích trên là gì?

Trả lời:

Tình huống tạo ra tiếng cười trong đoạn trích trên là kết quả bất ngờ của việc xử án đi ngược lại với lẽ tự nhiên, không dựa theo bằng chứng hay sự công bằng mà được phán xử theo bản năng của quan huyện theo sắc đẹp, dựa trên thủ đoạn, lời nói ngon ngọt của bị can mà có thể thoát tội.

Câu 7 trang 91 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Phân tích ý nghĩa của tiếng cười trong đoạn trích Xử kiện.

Trả lời:

Tiếng cười trong đoạn trích Xử kiện không chỉ là tiếng cười tự nhiên mà thực chất là là tiếng cười có ý mỉa mai, phê phán một mặt trái của xã hội đó chính là bản chất thói hư, tật xấu của quan lại lộng quyền, con người trong xã hội xưa. Quan lại vì thì háo sắc mà phán trong sạch cho Thị Hến, còn con người thì nắm được tật xấu đó của quan lại mà tìm cách thoát tội. Tiếng cười trong đoạn trích cho thấy sự mục nát của xã hội phong kiến lúc bấy giờ.

Câu 8 trang 91 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Đặc điểm của kịch bản tuồng được thể hiện như thế nào ở văn bản Xử kiện?

Trả lời:

Đặc điểm của kịch bản tuồng được thể hiện qua văn bản Xử kiện là ở lối chơi chữ vui nhộn, thủ pháp xây dựng tình huống, xây dựng nhân vật độc đáo với kết cục bất ngờ đi ngược lại với luân lí thông thường. Những đặc điểm này tạo nên yêu tố gây cười cho văn bản.

Câu 9 trang 91 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Hãy viết một đoạn văn bày tỏ suy nghĩ của em về bản án mà Huyện Trìa đưa ra.

Trả lời:

Trong đoạn trích Xử kiện, ta bắt gặp bản án mà Huyện Trìa đưa ra cho vợ chồng Trùm Sò là một bản án không công bằng và vô cùng vô lí. Huyện Trìa đã xử vợ chồng Trùm Sò, tội hống hách ỷ phú gia để ăn hiếp quả phụ thân cô và xử phạt theo pháp công những nực cười ở chỗ nó lại không được đưa ra dựa trên lẽ công bằng hay bằng chứng mà dựa vào bản năng ham mê sắc đẹp, nghe theo lời hay ý ngọt. Qua đó, ta thấy Huyện Trìa dù là quan đứng đầu huyện, vốn phải xử lý vụ việc theo công lý nhưng thực tế lại đi ngược lại với luân lí tự nhiên, bị chi phối bởi lời nói và vẻ ngoài của Thị Hến, Thị Hến thì được tha còn Trùm sò vừa bị phạt vừa không lấy lại được của cải đã mất. Từ đó ta thấy bản án của Huyện Trìa là bản án sai, cách xử lý của Huyện Trìa phản ánh một góc khuất của xã hội ngày xưa khi quan có quyền lộng hành.

Câu 1. Sự việc trong đoạn trích diễn ra ở đâu?

A. Chốn huyện nha

B. Nhà Thị Hến

C. Nhà Trùm Sò

D. Nhà Đề Hầu

Đáp án A

Câu 2. Thành ngữ cú nói có, vọ nói không trong lời của Huyện Trìa có ý nghĩa là gì?

A. Lời khai của Trùm Sò mâu thuẫn, không trung thực.

B. Lời trình của Đề Hầu mâu thuẫn với lời khai của Trùm Sò và Thị Hến.

C. Lời khai của Trùm Sò và Thị Hến mâu thuẫn, không biết đúng sai, phân định thế nào cho thỏa đáng.

D. Lời khai của Thị Hến và Đề Hầu và Huyện Trìa không thống nhất.

Đáp án C.

Câu 3. Dòng nào phát biểu đúng về nhân vật Thị Hến trong văn bản?

A. Bị Trùm Sò hống hách, ỷ thế phú gia vu oan tội tàng trữ đồ ăn trộm, bắt giải quan.

B. Chăm chỉ lao động, không làm việc gì bất chính.

C. Khai báo trung thực, đầy đủ.

D. Lợi dụng thói háo sắc của Huyện Trìa và Đề Hầu để tìm cách thoát tội.

Đáp án D.

Câu 4. Dòng nào thể hiện nhận xét đúng về việc xử kiện của Huyện Trìa và Đề Hầu trong văn bản?

A. Đổi trắng thay đen.

B. Con kiến mà kiện củ khoai.

C. Nén bạc đâm toạc tờ giấy.

D. Có tiền mua tiên cũng được.

Đáp án A.

Câu 5. Văn bản Xử kiện có gì giống với các văn bản khác trong Bài 3?

A. Đều là kịch bản sân khấu dân gian.

B. Đều thể hiện số phận bất hạnh của người phụ nữ.

C. Đều thể hiện khát vọng hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ.

D. Đều thể hiện tiếng cười phê phán các thói hư tật xấu trong xã hội.

Đáp án A

Câu 6. Tình huống tạo ra tiếng cười trong đoạn trích trên là gì?

Trả lời:

Tình huống tạo ra tiếng cười trong đoạn trích Xử kiện là kết quả của quá trình quan huyện xử kiện và bản án được đưa ra hết sức vô lý, đi ngược lại với luân lí tự nhiên và lẽ công bằng, việc phân xử công lí của người đứng đầu Huyện đúng ra phải công minh, dựa trên những chứng cứ nhưng thực tế lại dựa trên những lí lẽ là sắc đẹp, lời ăn nói nịnh hót khéo léo, ngọt ngào của Thị Hến mà không màng tới người bị hại.

Câu 7. Phân tích ý nghĩa của tiếng cười trong đoạn trích Xử kiện.

Trả lời:

Tiếng cười trong đoạn trích Xử kiện không chỉ là tiếng cười tự nhiên bởi các yếu tố hài hước mà mà tình huống truyện mang lại mà đây là cười cái sự vô lý, ngu ngốc, bản chất thói hư tật xấu của bọn quan lại lộng hành thời xưa, cười chính cách xử kiện đổi trắng thay đen không dựa vào sự thật và chứng cứ.

Câu 8. Đặc điểm của kịch bản tuồng được thể hiện ở văn bản Xử kiện như thế nào?

Trả lời:

Đặc điểm của kịch tuồng được thể hiện qua văn bản Xử kiện là những tình huống gây cười như xây dựng tình huống có kết cục bất ngờ, lối chơi chữ vui nhộn, nghệ thuật xây dựng nhân vật tài tình. 

Câu 9. Hãy viết một đoạn văn bày tỏ suy nghĩ của em về bản án mà Huyện Trìa đưa ra.

Trả lời: Trích đoạn Xử Kiện trong vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến nói về cuộc xử kiện của một vị quan đứng đầu một huyện nhưng không theo lý lẽ thông thường. Huyện Trìa đã đưa ra bản án hết sức vô lý cho vợ chồng Trùm Sò về tội hống hách ỷ phú gia để ăn hiếp quả phụ thân cô và xử phạt theo pháp công. Xử phạt theo pháp công là thế nhưng xử kiện lại không dựa vào công lý, không dựa vào chứng cứ, lỹ lẽ mà lựa chọn xử phạt theo bản năng của người đàn ông về sắc đẹp, về lời nói nịnh bợ. Kết cục của vụ việc là Thị Hến với sắc đẹp và tài tịnh hót thì được tha còn Trùm sò vừa bị phạt vừa không lấy lại được của cải đã mất. Qua đó, ta thấy được, đoạn Xử kiện đã tố cáo và phản ánh lên thói hư tật xấu của quan lại lồng quyền thời xưa, vì sắc dục mà mờ đi lí trí, công bằng công lí.

Câu 1. Sự việc trong đoạn trích diễn ra ở đâu?

A. Chốn huyện nha

B. Nhà Thị Hến

C. Nhà Trùm Sò

D. Nhà Đề Hầu

Đáp án A

Câu 2. Thành ngữ cú nói có, vọ nói không trong lời của Huyện Trìa có ý nghĩa là gì?

A. Lời khai của Trùm Sò mâu thuẫn, không trung thực.

B. Lời trình của Đề Hầu mâu thuẫn với lời khai của Trùm Sò và Thị Hến.

C. Lời khai của Trùm Sò và Thị Hến mâu thuẫn, không biết đúng sai, phân định thế nào cho thỏa đáng.

D. Lời khai của Thị Hến và Đề Hầu và Huyện Trìa không thống nhất.

Đáp án C.

Câu 3. Dòng nào phát biểu đúng về nhân vật Thị Hến trong văn bản?

A. Bị Trùm Sò hống hách, ỷ thế phú gia vu oan tội tàng trữ đồ ăn trộm, bắt giải quan.

B. Chăm chỉ lao động, không làm việc gì bất chính.

C. Khai báo trung thực, đầy đủ.

D. Lợi dụng thói háo sắc của Huyện Trìa và Đề Hầu để tìm cách thoát tội.

Đáp án D.

Câu 4. Dòng nào thể hiện nhận xét đúng về việc xử kiện của Huyện Trìa và Đề Hầu trong văn bản?

A. Đổi trắng thay đen.

B. Con kiến mà kiện củ khoai.

C. Nén bạc đâm toạc tờ giấy.

D. Có tiền mua tiên cũng được.

Đáp án A.

Câu 5. Văn bản Xử kiện có gì giống với các văn bản khác trong Bài 3?

A. Đều là kịch bản sân khấu dân gian.

B. Đều thể hiện số phận bất hạnh của người phụ nữ.

C. Đều thể hiện khát vọng hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ.

D. Đều thể hiện tiếng cười phê phán các thói hư tật xấu trong xã hội.

Đáp án A

Câu 6. Tình huống tạo ra tiếng cười: Việc quan lại phân xử công lí nhưng lại không dựa trên công lý mà lại bị ảnh hưởng bởi sắc đẹp, lời nói ngọt ngào của Thị Hến.

Câu 7. Ý nghĩa tiếng cười: Mỉa mai, phê phán thói hư tật xấu của quan lại lộng quyền trong xã hội xưa, lên án cách xử kiện đổi trắng thay đen đã cho thấy bản chất của người cầm quyền, đáng ra phải phán xử công bằng, thì nay lại vì sắc dục mà bỏ qua bằng chứng.

Câu 8. 

– Kết thúc bất ngờ: Thị Hến là người chiến thắng, Trùm Sò vừa bị phạt vừa không lấy lại được của cải đã mất.

– Lối chơi chữ thú vị: Cứ mực thẳng, cung cho ngay, bày cho thiệt/Kẻo hài đàng cú nói có, vọ nói không…

Câu 9.

Huyện Trìa đã đưa ra bán án vô lý cho vợ chồng Trùm Sò với tội ỷ phú gia, ăn hiếp quả phụ. Cả hai bị xử phạt theo pháp công: “ Cứ lấy đúng pháp công/Tội cả chồng lẫn vợ”. Cách xử kiện của Huyện Trìa xử phạt theo phép công nhưng lại không dựa theo công lý, chứng cứ, mà bị ảnh hưởng bởi lời lẽ ngon ngọt của Thị Hến. Bản án không công bằng khi xử Thị Hến thì được tha còn Trùm Sò vừa bị phạt vừa không lấy lại được của cải đã mất cho thấy hiện thực mục nát của quan lại lộng quyền thời xưa.

Câu 1 trang 90 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Sự việc trong đoạn trích diễn ra ở đâu?

A. Chốn huyện nha

B. Nhà Thị Hến

C. Nhà Trùm Sò

D. Nhà Đề Hầu

Đáp án: A. Chốn huyện nha

Câu 2 trang 90 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Thành ngữ cú nói có, vọ nói không trong lời của Huyện Trìa có nghĩa là gì?

A. Lời khai của Trùm Sò mâu thuẫn, không trung thực

B. Lời trình của Đề Hầu mâu thuẫn với lời khai của Trùm Sò và Thị Hến

C. Lời khai của Trùm Sò và Thị Hến mâu thuẫn, không biết đúng sai, phân định thế nào cho thoả đáng

D. Lời khai của Thị Hến với Đề Hầu và Huyện Trìa không thống nhất

Đáp án: C. Lời khai của Trùm Sò và Thị Hến mâu thuẫn, không biết đúng sai, phân định thế nào cho thoả đáng

Giải thích: Vì giữa hai người này quan chưa biết xử sao, những lời khai thì chưa rõ ràng nên chưa phân định được, cần nhờ đến thầy Đề viết lại cho đúng.

Câu 3 trang 90 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Phương án nào phát biểu đúng về nhân vật Thị Hến trong văn bản?

A. Bị Trùm Sò hống hách, ỷ thế phụ gia vu oan tội tàng trữ đồ ăn trộm, bắt giải quan (bỏ)

B. Chăm chỉ lao động, không làm việc gì bất chính

C. Khai báo trung thực, đầy đủ

D. Lợi dụng thói háo sắc của quan lại để tìm cách thoát tội

Đáp án: D. Lợi dụng thói háo sắc của quan lại để tìm cách thoát tội.

Giải thích: Biết quan lại thường có thói háo sắc nên Thị Hến đã dùng những cử chỉ và lời nói ngon ngọt để lấy lòng quan huyện hòng thoát tội, thể hiện ở những chi tiết: “Như việc ấy nhờ ơn trên phân giải/ Thời duyên kia đành phận thiếp vương mang/ Xin ngài hãy thương/ Vốn tôi ưng dạ.”

Câu 4 trang 90 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Dòng nào thể hiện nhận xét đúng về việc xử kiện của Huyện Trìa và Đề Hầu trong văn bản?

A. Đổi trắng thay đen.

B. Con kiến mà kiện củ khoai

C. Nén bạc đâm toạc tờ giấy

D. Có tiền mua tiên cũng được

Đáp án: A. Đổi trắng thay đen.

Giải thích: Nhờ lời ăn nói ngọt của Thị Hến Huyện Trìa đã xử cho Hến thắng, thay đổi hết những lời khai.

Câu 5 trang 90 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Văn bản xử kiện có gì giống với các văn bản khác trong Bài 3?

A. Đều là kịch bản sân khấu dân gian.

B. Đều thể hiện số phận bất hạnh của người phụ nữ

C. Đều thể hiện khát vọng hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ

D. Đều thể hiện tiếng cười phê phán các thói hư tật xấu trong xã hội

Đáp án: A. Đều là kịch bản sân khấu dân gian.

Giải thích: Bởi văn bản Thị Mầu lên chùa, Mắc mưu Thị Hến, Xúy Vân giả dại đều là những tác phẩm sân khấu dân gian.

Câu 6 trang 90 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Tình huống tạo ra tiếng cười trong đoạn trích trên là gì?

Trả lời:

Tình huống tạo ra tiếng cười trong đoạn trích trên là việc xử kiện của Huyện Trìa vốn là người đứng đầu huyện nhưng lại không giữ công bằng, phân xử vụ án dựa trên sắc đẹp, lời ăn nói ngọt ngào của Thị Hến rót mật vào tai, chứ không dựa theo bằng chứng thực tế, bỏ đi sự công bằng. Tình huống này đã tố cáo và phản ánh lên thói hư tật xấu của quan lại lộng quyền thời xưa, xử kiện thao bản năng ham mê sắc dục mà mờ đi lí trí, công bằng công lí.

Câu 7 trang 91 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Phân tích ý nghĩa của tiếng cười trong đoạn trích xử kiện.

Trả lời:

Tiếng cười trong đoạn trích Xử kiện không chỉ là tiếng cười tự nhiên mà còn là là tiếng cười có ý mỉa mai, phê phán bản chất thói hư, tật xấu của quan lại, con người trong xã hội xưa. Quan lại vì thì háo sắc mà phán trong sạch cho Thị Hến, còn con người thì nắm được tật xấu đó của quan lại mà tìm cách thoát tội. Tiếng cười trong đoạn trích cho thấy sự mục nát của xã hội phong kiến lúc bấy giờ.

Câu 8 trang 91 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Đặc điểm của kịch bản tuồng được thể hiện như thế nào ở văn bản Xử kiện?

Trả lời:

Đặc điểm của kịch tuồng được thể hiện qua văn bản Xử kiện là những việc xây dựng tình huống truyện độc đáo với kết cục bất ngờ kết hợp thủ pháp gây cười, lối chơi chữ hài hước. Tình huống truyện hết sức bất ngờ ở chỗ trái ngược hoàn toàn so với dự đoán của người đọc là Trùm Sò sẽ thắng nhưng cuối cùng lại về tay Thị Hến.

Câu 9 trang 91 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) bày tỏ suy nghĩ của em về bản án mà Huyện Trìa đưa ra.

Trả lời

Đoạn trích được trích trong vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến, là một cuộc xử kiện của một vị quan đứng đầu một huyện xử vụ kiện của vợ chồng Trùm Sò và Thị Hến. Quá trình xử kiện, Thị Hến đã hết sức dùng những củ chỉ, lời nói ngọt ngào để lấy lòng quan huyện, cuối cùng, Huyện Trìa đã đưa ra bản án hết sức vô lý cho vợ chồng Trùm Sò về tội hống hách ỷ phú gia để ăn hiếp quả phụ thân cô và xử phạt theo pháp công, vừa bị phạt vừa không lấy lại được của cải đã mất, còn Thị Hến với sắc đẹp và tài tịnh hót thì được tha. Bản án của Huyện Trìa chính là kết cục đáng cười của câu truyện khi xử phạt thì theo pháp công nhưng xử kiện lại không dựa vào công lý, không dựa vào chứng cứ, lỹ lẽ mà lựa chọn xử phạt theo bản năng của người đàn ông về sắc đẹp, về lời nói nịnh bợ. Qua đó, đoạn Xử kiện đã cho ta thấy được thói hư tật xấu của quan lại lộng quyền thời xưa, vì sắc dục mà mờ đi lí trí, công bằng công lí đáng lên án và bị tố cáo.