Soạn bài Phép mầu kì diệu của văn học (sách Cánh diều)

1. Theo văn bản trên, một tác phẩm văn học được xem là hấp dẫn khi tác phẩm ấy khiến cho người đọc:

A. Mải mê đọc và quên hết những gì đang diễn ra

B. Thích thú đi tìm những kiến thức ở ngoài tác phẩm

C. Cùng sống với thế giới do nhà văn sáng tạo ra

D. Thấy hiện ra trên trang sách cả một thế giới đương đại

Đáp án: C

2. Chiêm nghiệm của Nguyễn Đình Thi về “bừng thức tỉnh, tự nhận thấy rõ tâm hồn mình, thực sự tìm thấy mình” khi đến với văn học cho biết điều gì?

A. Vai trò của nhà văn đối với nghệ thuật

B. Sức mạnh của nghệ thuật vị nghệ thuật

C. Chức năng giải trí của văn học nghệ thuật

D. Khả năng thanh lọc tâm hồn của văn học

Đáp án: D

3. Hãy sắp xếp lại các ý sau cho đúng với trình tự: luận điểm, các lí lẽ, dẫn chứng mà tác giả đã trình bày ở phần 2:

A. Tác động thẩm mĩ có đặc điểm và quy luật riêng rất uyển chuyển.

B. Xin lấy một ví dụ, những suy nghĩ của Ta-go khi đọc Sếch-xpia.

C. Thường là trực tiếp, gần như bằng trực giác và bằng liên tưởng rất linh hoạt, chịu sự quy định của rất nhiều yếu tố.

D. Không nên nghĩ rằng tác động của tác phẩm cũng như sự liên hệ của người đọc bao giờ cũng phải thông qua con đường lô gích.

E. Rồi sau đó, ta mới có thể dùng tư duy lô gích để giải thích.

Đáp án: Thứ tự sắp xếp là: D – A – C – E – B

4. Nhận xét nào nêu đúng và đầy đủ những đặc điểm chung về ngôn từ trong các câu văn sau?

“Sự khô mòn của tình yêu thương, sự quen cho những cái không tốt, không đúng, không đẹp, sự lười biếng suy nghĩ, sự tính toán cho mình – những cái đó làm cho con mắt người ta thường ngày mờ đi ít nhiều.”.

“Trong tình yêu thắm thiết của Rô-mê-ô và Giu-li-ét, trong tiếng rên xiết điên dại của vua Lia, trong ngọn lửa ghen ngày càng bùng cháy của Ô-then-lô, có một cái gì làm cho chúng tôi hăng say và phấn khởi.”

A. Giàu ẩn dụ, so sánh và nhạc tính

B. Giàu nhịp điệu, hình ảnh và cảm xúc

C. Giàu hình ảnh và phong cách cá nhân

D. Giàu tính văn chương và tính thời sự.

Đáp án: B

5. Phương án nào cho thấy đặc điểm của giọng điệu nghị luận trong đoạn văn sau?

“Không nên nghĩ rằng tác động của tác phẩm cũng như sự liên hệ của người đọc bao giờ cũng phải thông qua con đường lô gích. Tác động thẩm mĩ có đặc điểm và quy luật riêng rất uyển chuyển. Thường là trực tiếp, gần như bằng trực giác và bằng liên tưởng rất linh hoạt, chịu sự quy định của rất nhiều yếu tố. Rồi sau đó, ta mới có thể dùng tư duy lô gích để giải thích. Xin lấy một ví dụ…”.

A. Độc thoại nhẹ nhàng để chia sẻ thông tin mới

B. Mạnh mẽ, sôi nổi để tranh luận về quan điểm

C. Gay gắt, phủ nhận ý kiến của đối phương

D. Đối thoại, trao đổi nhằm thuyết phục

Đáp án: D

6. Ghép các lí lẽ, dẫn chứng ở cột B cho phù hợp với luận điểm ở cột A:

Đáp án: Ghép các lí lẽ, dẫn chứng ở cột B cho phù hợp với luận điểm ở cột A:

– a – 2 – 3 

– b – 1 – 4 

7. Chỉ ra câu văn cho biết quan điểm của tác giả về sự sáng tạo nghệ thuật trong văn bản trên:

Câu văn cho thấy quan điểm của tác giả về sự sáng tạo nghệ thuật trong văn bản trên là: “Sự sáng tạo trong văn học nghệ thuật gần giống với sự sáng tạo ra sự sống.” Tác giả nhấn mạnh rằng sự sáng tạo trong nghệ thuật có một sức mạnh đặc biệt, giống như việc tạo ra một dạng sự sống vô hình, một sự sống bất diệt. Qua việc sáng tạo trong văn bản, người viết có khả năng tạo ra một thế giới mới, một thực tại hoàn toàn khác biệt. Điều này mang lại cho người đọc một trải nghiệm tuyệt vời, khi họ có thể sống cùng với thế giới do nhà văn sáng tạo ra. Ngoài ra, sự sáng tạo nghệ thuật còn có thể mở ra cánh cửa cho việc khám phá những ý tưởng mới, những tri thức sâu sắc về cuộc sống và con người. Việc tạo ra một dạng sự sống vô hình trong văn bản là một cách thể hiện tài năng sáng tạo của người viết, và cũng là cách để chia sẻ những khám phá, suy nghĩ và cảm xúc của mình với độc giả. Nhờ sự sáng tạo trong văn bản, người đọc có thể trải nghiệm một cuộc sống khác biệt, họ có thể thấy thế giới từ góc nhìn mới và khám phá những cảm xúc, suy nghĩ đa dạng mà họ chưa từng trải qua trước đây. Sự sáng tạo trong nghệ thuật văn học không chỉ là một phương tiện giải trí mà còn là một công cụ mạnh mẽ để thay đổi và tác động đến cuộc sống của con người.

8. Em hiểu ý kiến sau như thế nào: “Những vấn đề của tác phẩm nêu lên biến thành những vấn đề của chính người đọc tự đặt ra với mình mà suy nghĩ.”?

Ý kiến: “Những vấn đề được đề cập trong tác phẩm chuyển thành những vấn đề mà người đọc tự đặt ra cho bản thân và suy nghĩ về chúng.” Ý kiến này nhấn mạnh sự tham gia tích cực của người đọc trong quá trình đọc và hiểu tác phẩm văn chương. Khi đọc một tác phẩm, người đọc không chỉ là một khán giả thụ động, mà còn trở thành một người tạo nên nội dung của tác phẩm. Tác phẩm là một cái gương cho người đọc nhìn vào và tìm thấy những vấn đề, những câu hỏi mà họ đặt ra cho bản thân. Bằng cách suy nghĩ về những vấn đề này, người đọc có thể tạo ra một sự liên kết sâu sắc giữa văn bản và cuộc sống của mình. Điều này giúp người đọc hiểu rõ hơn về mình và thế giới xung quanh, và tạo ra những suy nghĩ mới, những ý tưởng sáng tạo từ tác phẩm văn chương.

9. Theo em, tác giả muốn làm sáng tỏ luận điểm gì khi đưa ra ví dụ về “những suy nghĩ của Ta-go khi đọc Sếch-xpia” ở phần (2)?

Ví dụ trên nhằm nhấn mạnh tác động mà tác phẩm văn học mang lại cho người đọc. Văn học không chỉ kích thích và thúc đẩy cảm xúc, mà còn giúp con người tìm lại niềm tự hào, cảm thấy phấn khởi và sẵn sàng đối mặt với những trạng thái tình cảm đa dạng khác nhau. Ngoài ra, văn học cũng có khả năng mở rộng tư duy, khám phá thế giới và khuyến khích sự sáng tạo. Bằng cách đọc văn học, con người có thể trau dồi kiến thức, mở rộng vốn từ vựng và nâng cao kỹ năng ngôn ngữ của mình. Hơn nữa, văn học có thể làm tăng sự nhạy bén về tâm lý con người, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những mặt khác nhau của cuộc sống và xây dựng sự đồng cảm với người khác. Trên tất cả, văn học là một phương tiện mạnh mẽ để khám phá, truyền cảm hứng và thúc đẩy sự phát triển cá nhân.

10. Vì sao nói – Tác phẩm văn học tốt sẽ có tác dụng làm cho con người như “bừng thức tỉnh”?

Tác phẩm văn học tốt có một sức mạnh phi thường để “đánh thức” con người khỏi trạng thái tê liệt và buông lơi của cuộc sống. Tác giả cho rằng trong xã hội hiện đại, phẩm chất của con người, những suy nghĩ sâu sắc, tình cảm chân thành và những khát vọng cao đẹp thường bị vùi dập và mờ đi. Nhưng thông qua việc đọc tác phẩm văn học tốt, con người có thể khám phá lại tâm hồn của mình, tự nhận thức rõ về những giá trị quan trọng trong cuộc sống.

Tác phẩm văn học tốt có khả năng tạo ra một trạng thái “bừng thức tỉnh” trong tâm trí và tâm hồn của người đọc. Nó là những bức tranh tưởng tượng sắc nét và tinh tế, mô phỏng lại cuộc sống và những trải nghiệm con người một cách chân thực và sâu sắc. Khi đọc tác phẩm văn học tốt, người đọc được đắm chìm vào câu chuyện, trở thành một phần của thế giới hư cấu được tạo ra bởi tác giả.

Tác phẩm văn học tốt không chỉ là một phương tiện giải trí, mà còn là một công cụ mạnh mẽ để khám phá tâm hồn và suy nghĩ sâu sắc của con người. Nó mang đến cho người đọc một cơ hội để đặt câu hỏi về cuộc sống, nhìn vào gương và tìm thấy những câu trả lời trong chính mình. Đọc tác phẩm văn học tốt giúp con người nhận ra những giá trị cốt lõi của cuộc sống và tìm kiếm ý nghĩa đích thực trong một thế giới đầy biến động.

Tác phẩm văn học tốt còn có khả năng mở ra những khía cạnh mới và đưa người đọc vào những cuộc phiêu lưu tinh thần. Nó khơi dậy trí tưởng tượng và khám phá những ý tưởng sáng tạo, tạo ra những trạng thái cảm xúc mạnh mẽ và thú vị. Điều này giúp con người thấy mình sống đúng với bản chất của mình và khám phá những tiềm năng tiềm ẩn mà họ chưa từng nhìn thấy trước đây.

Với tất cả những lợi ích mà tác phẩm văn học tốt mang lại, không có gì ngạc nhiên khi nó có tác dụng “bừng thức tỉnh” con người. Nó là một phép màu văn chương, đưa con người ra khỏi sự lãng quên và khám phá những khía cạnh mới, tạo nên sự kết nối giữa con người và tác phẩm.