Soạn bài Những đứa trẻ (Trích Thời thơ ấu) hay và ngắn gọn

1. Tóm tắt tác phẩm Những đứa trẻ:

Mẫu số 1:

Đoạn trích trong chương IX của tiểu thuyết “Thời thơ ấu” khắc họa tình bạn thân thiết giữa A-li-ô-sa và ba đứa trẻ hàng xóm sống trong hoàn cảnh thiếu thốn tình thương. Mặc dù A-li-ô-sa xuất thân từ một gia đình bình dân, trong khi các bạn của cậu thuộc gia đình giàu có và có địa vị cao, nhưng điều đó không ngăn cản mối liên kết giữa họ. Gia đình Ốp-xi-an-ni-cốp không cho phép những đứa trẻ này chơi cùng nhau, nhưng A-li-ô-sa vẫn cảm thấy gắn bó với chúng.

Dù sống trong cảnh nghèo khổ, A-li-ô-sa lại tìm thấy sự đồng điệu ở những đứa trẻ hàng xóm. Qua những cuộc trò chuyện, cậu hiểu rằng dù có điều kiện vật chất tốt hơn, chúng cũng phải đối mặt với nỗi đau mất mát (mẹ mất, sống với dì ghẻ, bị bố cấm đoán và đánh đòn). Hoàn cảnh tương đồng khiến A-li-ô-sa cảm thấy gần gũi và thấu hiểu.

Tình bạn này đã khắc sâu vào tâm trí A-li-ô-sa, để lại những kỷ niệm quý giá mà cậu không bao giờ quên. Nhiều năm sau, khi đã trưởng thành, A-li-ô-sa vẫn thường nhớ về những khoảnh khắc tươi đẹp bên những người bạn thuở nhỏ.

Mẫu số 2:

Đoạn trích “Những đứa trẻ” miêu tả tình bạn sâu sắc giữa A-li-ô-sa và ba anh em hàng xóm, những đứa trẻ sống trong hoàn cảnh thiếu thốn tình thương. Dù có những khác biệt rõ rệt về địa vị xã hội—gia đình A-li-ô-sa chỉ là một gia đình bình dân trong khi ba đứa trẻ kia xuất thân từ những gia đình giàu có và có địa vị cao—nhưng điều đó không thể ngăn cản họ xây dựng một mối quan hệ thân thiết. Họ cùng nhau đùa chơi, khám phá thế giới xung quanh và chia sẻ những câu chuyện, tạo nên những khoảnh khắc quý giá bên nhau. Chính sự đồng cảm và thấu hiểu lẫn nhau đã giúp A-li-ô-sa và ba đứa trẻ vượt qua mọi rào cản do hoàn cảnh và định kiến xã hội. Họ không chỉ chơi đùa mà còn chia sẻ những tâm tư, nỗi buồn và niềm vui, tạo nên một mối liên kết chân thành và sâu sắc. Tình bạn này không chỉ là những khoảnh khắc vui vẻ bên nhau mà còn là chỗ dựa vững chắc trong những thời điểm khó khăn. Sự gắn kết ấy để lại dấu ấn sâu đậm trong trái tim A-li-ô-sa, khiến cậu nhớ mãi những ký ức về tình bạn này.

Mẫu số 3:

Gần một tuần sau, ba đứa trẻ hàng xóm lại kéo nhau ra sân chơi và mời A-li-ô-sa tham gia. Trong cuộc trò chuyện, A-li-ô-sa tò mò hỏi về mẹ của chúng và được biết rằng chúng rất buồn vì mẹ đã qua đời trong khi bố thì đã tái hôn với người khác. Để an ủi các bạn, A-li-ô-sa quyết định kể cho chúng nghe những câu chuyện cổ tích thú vị mà bà cậu thường kể hồi nhỏ.

Tuy nhiên, niềm vui của chúng không kéo dài lâu. Khi bố của ba đứa trẻ xuất hiện ông lập tức cấm A-li-ô-sa không được chơi với chúng nữa, cho rằng tình bạn này không phù hợp. Dù bị ngăn cấm, ba đứa trẻ vẫn không từ bỏ chúng tìm mọi cách để gặp gỡ và tiếp tục chơi cùng nhau. Trong những lần gặp gỡ lén lút, chúng an ủi nhau bằng những câu chuyện vui buồn, chia sẻ những nỗi đau và khát khao được yêu thương. Tình bạn của chúng, mặc cho mọi rào cản từ gia đình và xã hội và trở nên khăng khít hơn bao giờ hết từ những khoảnh khắc bên nhau đã trở thành chỗ dựa tinh thần vững chắc cho các nhân vật.

2. Trả lời câu 1 (trang 233 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Đoạn trích có thể chia thành ba phần:

Phần một: Tình bạn trong tuổi thơ vô tư và trong sáng.

Phần hai: Tình bạn bị cấm đoán, khi những đứa trẻ phải vượt qua những khó khăn để giữ vững tình bạn của mình, nhưng cũng tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ.

Phần ba: Tình bạn vẫn được giữ gìn, khi những đứa trẻ đã trưởng thành và trở thành những người trưởng thành có trách nhiệm, nhưng tình bạn của họ vẫn mãi mãi.

Xuyên suốt cả ba phần đó là các yếu tố nghệ thuật chủ chốt: những đứa trẻ vô tư chơi đùa, những con chim bay lượn trên trời, truyện cổ tích đầy màu sắc, người dì ghẻ đầy bí ẩn, và người bà hiền hậu với nụ cười tươi thắm, tất cả đã xuất hiện ở phần đầu và lại xuất hiện ở phần ba, tạo nên một mối liên kết chặt chẽ và gây ấn tượng sâu sắc đến người đọc.

3. Trả lời câu 2 (trang 233 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

– Hoàn cảnh của A-li-ô-sa và ba đứa trẻ

A-li-ô-sa và ba đứa trẻ sống trong tình trạng mồ côi thiếu thốn tình cảm gia đình. Họ phải đối mặt với nỗi cô đơn và sự thiếu thốn về tình yêu thương điều này ảnh hưởng sâu sắc đến tâm hồn và tâm lý của các em. Sự thiếu thốn này không chỉ thể hiện trong cuộc sống hàng ngày mà còn trong những giấc mơ và khát vọng được yêu thương, được chăm sóc.

– Hoàn cảnh giữa hai gia đình

Trong khi đó, hoàn cảnh của hai gia đình lại có sự chênh lệch rõ rệt. Ông đại tá, với vị trí cao trong xã hội đại diện cho tầng lớp thượng lưu, sống trong sự đầy đủ và quyền lực. Ngược lại, ông bà ngoại của A-li-ô-sa thuộc tầng lớp thấp sống trong khó khăn và thiếu thốn. Sự đối lập này không chỉ phản ánh sự khác biệt về điều kiện vật chất mà còn là một khoảng cách lớn về giá trị cuộc sống.

4. Trả lời câu 3 (trang 233 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

– Hình ảnh ba đứa trẻ hàng xóm

Ba đứa trẻ hàng xóm hiện lên với vẻ ngoài thật tương đồng. Tất cả đều mặc những chiếc áo cánh và quần dài màu xám, cùng đội những chiếc mũ giống hệt nhau. Khuôn mặt của chúng tròn trịa, đôi mắt sáng rực. Để nhận biết từng em, người ta phải phân biệt bằng vóc dáng.

Ba đứa trẻ thường ngồi sát bên nhau, giống như những chú gà con quây quần,… Những đứa trẻ này có thể ví như những con ngỗng ngoan ngoãn.

– Đó là hình ảnh của những đứa trẻ ngây thơ và trong sáng, sự cam chịu của chúng. Chúng ngoan ngoãn, lễ phép và sự hồn nhiên của chúng khiến người lớn cảm động.

Chú bé A-li-ô-sa, với tâm hồn nhạy cảm, không chỉ nhìn thấy sự trong trắng ấy mà còn cảm nhận được lòng tin yêu và sự cảm thông sâu sắc với những người bạn nhỏ. Cậu ngưỡng mộ sự đơn giản và thuần khiết của những đứa trẻ trong cuộc sống đầy khó khăn này.

5. Trả lời câu 4 (trang 233 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Chuyện đời thường và cổ tích thường được lồng ghép với nhau một cách tinh tế, tạo ra những câu chuyện: “dì ghẻ”, “mẹ khác” tạo liên tưởng đến những mụ dì ghẻ trong cổ tích, ta có thể thấy chúng phản ánh những thực tế trong đời thường: những người có thể tạo ra nỗi đau cho người khác chỉ vì lòng ích kỷ hay sự ganh ghét. Những đứa trẻ mồ côi hay bị đối xử tệ bạc, giống như nàng Bạch Tuyết hay Cô bé Lọ Lem, thường là nạn nhân của sự độc ác ấy. Tuy nhiên, điều kỳ diệu ở đây là dù bị áp bức, các em vẫn luôn giữ được tâm hồn trong sáng và lòng tốt. Khi những đứa trẻ nói về “mẹ thật”, A-li-ô-sa chợt lắng nghe, lòng trào dâng những suy tưởng sâu sắc. Trong khoảnh khắc ấy, cậu như lạc vào một thế giới cổ tích, nơi mà tình mẫu tử được thêu dệt bằng những giấc mơ và hy vọng. Chi tiết người bà hiền hậu, nhân từ cũng đã được kể lại trong ấn tượng bằng giọng trong truyện cổ tích: Ngày trước, trước kia, đã có thời…

Nghệ thuật kể chuyện kết hợp giữa những trải nghiệm hàng ngày và các yếu tố cổ tích mang lại sức sống mới cho đoạn trích và tiểu thuyết. Sự hòa quyện này không chỉ làm cho câu chuyện thêm phần thú vị mà còn giúp người đọc dễ dàng kết nối với nhân vật và thông điệp. Khi những tình huống bình dị được lồng ghép với những phép màu kỳ diệu, chúng ta như được dẫn dắt vào một thế giới vừa quen thuộc vừa kỳ ảo, khơi gợi trí tưởng tượng và cảm xúc sâu sắc hơn.