Soạn bài Nắng đã hanh rồi – Chân trời sáng tạo Ngữ văn 10

1. Tóm tắt bài Nắng đã hanh rồi – Chân trời sáng tạo Ngữ văn 10:

Bài thơ “Nắng đã hanh rồi” là một tác phẩm thơ mang đậm tinh thần yêu thiên nhiên và trữ tình. Tác giả đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và rạng ngời trong buổi chiều đông hừng sáng. Bằng cách mô tả chi tiết các yếu tố tự nhiên như nắng, sương, cây cỏ, hoa lá, tác giả đã làm cho bức tranh trở nên sống động và đẹp đẽ. Tâm trạng của nhân vật chính trong bài thơ rất vui tươi, yêu đời và yêu thiên nhiên. Nhân vật trữ tình đứng trước cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ và đầy màu sắc, và bài thơ bộc lộ sự phấn khích và hạnh phúc của anh ta. Điều này thể hiện tình yêu và trân trọng của người viết đối với vẻ đẹp của thế giới tự nhiên. Bài thơ cũng lồng ghép nỗi nhớ và cảm xúc của nhân vật đối với “em.” Mặc dù không có nhiều chi tiết về “em” trong bài thơ, nhưng sự đề cập đến cô gái ấy cho thấy người viết có một tình cảm đặc biệt đối với “em.” Cảm xúc này có thể làm cho bài thơ trở nên thêm phong cách và sâu sắc. Tóm lại, bài thơ “Nắng đã hanh rồi” thể hiện sự kết hợp tinh tế giữa tình yêu thiên nhiên và tình cảm trữ tình, tạo nên một tác phẩm thơ đầy màu sắc và ấm áp.

2. Nội dung chính bài Nắng đã hanh rồi – Chân trời sáng tạo Ngữ văn 10:

3. Bố cục bài Nắng đã hanh rồi – Chân trời sáng tạo Ngữ văn 10:

Bài thơ “Nắng đã hanh rồi” được tổ chức thành bốn phần để miêu tả một cách toàn diện về khung cảnh thiên nhiên trong mùa đông và thể hiện cảm xúc của nhân vật chính. Bố cục của bài thơ được chia thành các khổ như sau:

Phần 1 – Khổ 1: Bắt đầu bằng miêu tả về khung cảnh thiên nhiên mùa đông ở trước sân, nơi ánh nắng mặt trời ban sáng và tạo nên một không gian ấm áp và tươi vui.

Phần 2 – Khổ 2: Tiếp theo, bài thơ diễn tả khung cảnh mùa đông trên những mái tranh, tạo nên một hình ảnh yên bình và thanh khiết của thiên nhiên.

Phần 3 – Khổ 3: Bài thơ chuyển tới miêu tả khung cảnh mùa đông trên núi, nơi tuyết phủ trắng và tạo nên một bầu không khí trong lành và thanh khiết.

Phần 4 – Khổ 4: Cuối cùng, bài thơ thể hiện hy vọng và tình cảm của nhân vật trữ tình đối với người con gái ở xa, đồng thời tỏ ra mơ ước về tương lai.

4. Tác phẩm Nắng đã hanh rồi – Chân trời sáng tạo Ngữ văn 10:

a) Xuất xứ:

Bài thơ “Nắng đã hanh rồi” được xuất bản tại trang 33 trong cuốn “Hoa trong cây, Những điều cùng đến, Vết thời gian” của nhà xuất bản Hội Nhà Văn, Hà Nội vào năm 2014.

b) Giá trị nội dung:

Bài thơ này tạo ra một hình ảnh đẹp và sống động về thiên nhiên trong một buổi chiều đông tươi sáng. Nó không chỉ miêu tả khung cảnh thiên nhiên mà còn thể hiện cảm xúc của người viết đối với cuộc sống, thiên nhiên và mối quan hệ tình cảm của họ.

Bài thơ bộc lộ sự yêu đời, tận hưởng cuộc sống và yêu thiên nhiên. Nó cũng thể hiện những cảm xúc của nhân vật trữ tình đối với người con gái ở xa, tạo ra một khung cảnh lãng mạn và nên thơ.

c) Giá trị nghệ thuật:

Bài thơ này thuộc thể thơ bảy chữ, nó sử dụng một giọng thơ thay đổi, lúc vui tươi, lúc thâm tình, để chạm đến trái tim của người đọc. Ngôn từ trong bài thơ rất thuần Việt và giàu cảm xúc, giúp tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động và sâu lắng.

5. Trả lời câu hỏi bài Nắng đã hanh rồi – Chân trời sáng tạo Ngữ văn 10:

Câu 1 (trang 72, SGK Ngữ văn lớp 10 – Chân trời sáng tạo Tập 1) Thiên nhiên trong bài thơ đã được tác giả quan sát, miêu tả ở thời điểm nào? Hãy chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh thể hiện được điều đó trong bài thơ.

Trả lời:

Trong bài thơ, tác giả miêu tả thiên nhiên vào một buổi chiều mùa đông nắng hanh. Các từ ngữ và hình ảnh thể hiện điều này trong bài thơ bao gồm:

– “Nắng đã vàng hanh như phấn bay”: Từ “nắng hanh” chỉ sự rạng ngời và tươi sáng của ánh nắng mặt trời, nhưng vẫn có cảm giác lạnh lẽo của mùa đông.

– “Tiếng sếu vọng sông ngày”: Tiếng kêu của sếu là một tín hiệu cho thấy mùa đông đang đến. Sếu thường di cư vào mùa đông, và tiếng kêu của chúng được coi là một biểu tượng của sự thay đổi mùa.

– “Xuân sắp sang rồi, xuân sắp qua”: Câu thơ này ám chỉ sự thay đổi trong thời tiết và mùa vụ. “Xuân sắp sang” cho thấy sự chuyển giao từ mùa đông sang mùa xuân.

Tóm lại, thiên nhiên trong bài thơ được miêu tả vào buổi chiều mùa đông, với sự kết hợp giữa ánh nắng rạng ngời và sự lạnh lẽo của mùa đông. Tiếng kêu của sếu và ám chỉ sự chuyển đổi từ mùa đông sang mùa xuân.

Câu 2 (trang 72, SGK Ngữ văn lớp 10 – Chân trời sáng tạo Tập 1)
Bài thơ Nắng đã hanh rồi là lời của ai nói với ai? Những câu thơ có tác dụng thế nào trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình?

Trả lời:

Bài thơ “Nắng đã hanh rồi” là lời của nhân vật trữ tình, “anh”, gửi đến người yêu hoặc người mà anh đang nhớ đến, được gọi là “em”. Câu thơ đầy những miêu tả và cảm xúc về thiên nhiên trong bài thơ không chỉ là cách thể hiện tình cảm của chủ thể mà còn có tác dụng tạo ra một bầu không khí ấm áp, lãng mạn và tươi vui.

Việc nhắc đến ánh nắng rạng ngời, tiếng sếu kêu, và việc nói về sự chuẩn bị cho mùa xuân tạo ra một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và tràn đầy sức sống. Những hình ảnh này không chỉ làm cho bài thơ trở nên sống động mà còn thể hiện tâm trạng vui tươi, niềm yêu đời và yêu thiên nhiên của nhân vật trữ tình.

Tuy nhiên, dưới lớp vẻ hạnh phúc và tươi vui của thiên nhiên, chúng ta còn cảm nhận được sự nhớ thương và cảm xúc của nhân vật “anh” đối với “em”. Những câu thơ này có tác dụng làm nổi bật tình cảm của anh, tạo ra sự hòa quyện giữa thiên nhiên và tình yêu của anh, và thể hiện sự mong đợi và hy vọng về tương lai.

Câu 3 (trang 72, SGK Ngữ văn lớp 10 – Chân trời sáng tạo Tập 1) Em hãy nhận xét về cách gieo vần và tác dụng của cách gieo vần được tác giả sử dụng trong bài thơ.

Trả lời:

Cách gieo vần trong bài thơ “Nắng đã hanh rồi” được sử dụng một cách khéo léo để tạo ra một nhịp điệu đều đặn và êm ái. Tác giả sử dụng vần lặp đi lặp lại ở cuối các câu thơ, tạo nên sự nhất quán và đồng điệu trong bài thơ.

Ví dụ, trong khổ 1, tác giả sử dụng vần “ay” ở cuối các câu thơ như “bay,” “gày,” “hay.” Khổ 2 tiếp tục sử dụng vần “anh” trong các câu thơ “tranh,” “lành cành.” Cách này tạo ra một sự liên kết âm nhạc trong bài thơ, giúp tạo ra một âm thanh mềm mại và êm dịu khi đọc.

Tác dụng của cách gieo vần này là làm cho bài thơ trở nên dễ đọc, dễ thuộc và tạo nên một sự liên kết âm nhạc, tạo cảm giác thú vị và tạo điểm nhấn cho những từ và ý nghĩa quan trọng trong bài thơ. Nó cũng giúp tạo ra một sự đồng nhất và du dương, phù hợp với tâm trạng tươi vui và yêu đời mà tác giả muốn truyền tải trong bài thơ.

Câu 4 (trang 72, SGK Ngữ văn lớp 10 – Chân trời sáng tạo Tập 1)
Em hãy xác định chủ đề và cảm hứng chủ đạo của bài thơ. Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh trong bài thơ có tác dụng quan trọng trong việc thể hiện chủ đề và cảm hứng ấy.

Trả lời:

Chủ đề chính của bài thơ “Nắng đã hanh rồi” là về khung cảnh thiên nhiên trong một buổi chiều đông ấm áp và tràn đầy sức sống. Tác giả mô tả cảnh vật mùa đông bằng các hình ảnh như “Nắng đã vàng hanh như phấn bay,” “Tiếng sếu vọng sông ngày,” và “Xuân sắp sang rồi, xuân sắp qua.” Điều này cho thấy rằng bài thơ chú trọng vào việc thể hiện vẻ đẹp và sự thay đổi của thiên nhiên trong mùa đông.

Tuy nhiên, bài thơ cũng chứa đựng một cảm hứng chủ đạo khác, đó là cảm xúc và tình cảm của nhân vật trữ tình. Nhân vật này thể hiện lòng nhớ thương và mong muốn gặp gỡ người yêu ở xa. Cảm hứng chủ đạo này được thể hiện qua câu thơ “Em ở nhà xa, em có hay,” là sự tương tác giữa cảnh vật và tâm trạng của người kể chuyện.

Một số từ ngữ và hình ảnh quan trọng trong bài thơ bao gồm:

– “Nắng đã vàng hanh như phấn bay”: Tạo hình ảnh mặt trời nắng vàng rọi sáng, tạo nên không gian ấm áp.

– “Tiếng sếu vọng sông ngày”: Sử dụng tiếng sếu kêu để báo hiệu mùa đông, thể hiện sự thay đổi của thời tiết và mùa vụ.

– “Em ở nhà xa, em có hay”: Tạo ra sự nhớ thương và mong muốn gặp gỡ người yêu xa xứ.

– “Nhớ nhau trong nắng đã vàng hanh”: Tạo ra sự liên kết giữa tình yêu và cảnh vật thiên nhiên.

Những từ ngữ và hình ảnh này đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện cảm hứng và tạo nên sự kết nối giữa người và thiên nhiên, giữa người và tình cảm.