Bài thơ "Mùa hoa mận" thể hiện tâm trạng và cảm xúc của nhân vật trữ tình về vẻ đẹp và sự tươi mới của quê hương trong mùa hoa mận đang đến. Dưới đây là bài viết về chủ đề: Soạn bài Mùa hoa mận - Cánh diều Ngữ văn 10 trang 77, mời bạn đọc theo dõi.
Mục lục bài viết
1. Chuẩn bị bài Mùa hoa mận – Cánh diều Ngữ văn 10 trang 77:
a, Tác giả Chu Thùy Liên
Chu Thùy Liên, tên khai sinh Chu Tá Nộ, sinh ngày 21/07/1966, thuộc dân tộc Hà Nhì, là một tác giả nổi tiếng và có nhiều bút danh khác nhau như Ha Ni, Thanh Thùy, Nang Bua Khưa. Bà sinh ra và lớn lên tại Bản Leng Su Sìn, một xã thuộc huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên – một vùng núi phía Tây Bắc Việt Nam đầy nắng và gió mùa, nơi còn giữ gìn được nhiều nét văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số.
Chu Thùy Liên đã hoàn thành chương trình đại học Sư phạm với chuyên ngành ngữ văn vào năm 1989. Sau đó, bà tiếp tục nghiên cứu và đạt được bằng thạc sĩ về văn hóa học vào năm 2013. Hiện nay, bà đảm nhận vị trí Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên, nơi bà đóng góp không nhỏ vào việc bảo tồn và phát triển văn hóa của các dân tộc thiểu số trong khu vực.
Bà cũng được biết đến với việc tham gia và đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong cộng đồng văn học và nghệ thuật. Bà là Ủy viên Ban Chấp hành Hội văn học nghệ thuật Các dân tộc thiểu số Việt Nam khóa III và IV, là Chi Hội trưởng của chi Hội Văn học nghệ thuật Các dân tộc thiểu số Việt Nam tại tỉnh Điện Biên. Ngoài ra, bà còn đảm nhiệm vai trò Chi Hội trưởng chi Hội Hội dân gian Việt Nam tại tỉnh Điện Biên.
Chu Thùy Liên cũng là một trong những hội viên của Hội Nhà văn Việt Nam, nơi bà thể hiện và phát triển sự đam mê và tài năng với văn chương. Sự đóng góp của bà không chỉ giới hạn trong việc viết văn mà còn trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của các dân tộc thiểu số, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển văn hóa nghệ thuật ở tỉnh Điện Biên.
b, Ấn tượng về cảnh sắc thiên nhiên và mùa xuân của miền Tây Bắc:
Cảnh sắc thiên nhiên và mùa xuân tại miền Tây Bắc Việt Nam đem lại cho người ta những ấn tượng mạnh mẽ và khó quên. Vùng đất này nằm trong lòng dãy núi cao nguyên, với thiên nhiên hùng vĩ và thơ mộng.
Mùa xuân ở Tây Bắc đặc biệt đẹp bởi sự tái sinh của thiên nhiên. Những cây cỏ, hoa lá bắt đầu nảy mầm, tạo nên một màu xanh tươi mới đầy hy vọng. Cánh đồng mênh mông trải dài, đầy màu sắc của hoa mận, hoa đào, và các loài hoa khác, tạo nên một khung cảnh vô cùng quyến rũ.
Mùa xuân ở Tây Bắc cũng được kết hợp với nhiều lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số sống ở đây. Những lễ hội này mang trong mình bản sắc văn hóa độc đáo của từng dân tộc, với những bài hát, múa, và nghi lễ truyền thống. Đây là dịp để người dân tận hưởng không khí vui tươi, hòa mình vào những trò chơi và lễ hội đầy sôi động.
Ngoài ra, mùa xuân ở Tây Bắc còn là thời điểm của những cuộc hành trình đầy mạo hiểm vào rừng sâu để thu hoạch mật ong và các sản phẩm từ rừng. Đây là một phần quan trọng của cuộc sống của người dân ở vùng này, và nó cũng tạo ra một hình ảnh hùng vĩ của con người đối diện với thiên nhiên hoang dã.
Tóm lại, cảnh sắc thiên nhiên và mùa xuân ở miền Tây Bắc Việt Nam là một sự kết hợp tuyệt vời giữa vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ và nét văn hóa truyền thống độc đáo của các dân tộc thiểu số. Đây là một trải nghiệm đầy ấn tượng và đáng nhớ cho bất kỳ ai có cơ hội đặt chân đến vùng đất này.
2. Đọc hiểu bài Mùa hoa mận – Cánh diều Ngữ văn 10 trang 77:
2.1. Hình ảnh, các biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản:
Trong văn bản này, tác giả sử dụng hình ảnh và các biện pháp tu từ để tạo ra một bức tranh sống động về cuộc sống và vẻ đẹp của quê hương:
– Hình ảnh thiên nhiên: Tác giả mô tả hình ảnh của cành mận bung cánh muốt, tạo nên một hình ảnh tươi đẹp và trong lành về thiên nhiên.
– Hình ảnh con người: Tác giả sử dụng hình ảnh của con trai đang chơi cù, con gái đang thắt khăn áo, mẹ đang xôn xang với lá và gạo, cha đang căng cánh nỏ, và người già đang làm đu. Những hình ảnh này tạo ra một bức tranh về cuộc sống thường ngày và công việc của những người dân nông thôn.
– Biện pháp tu từ: Tác giả sử dụng các biện pháp tu từ để thể hiện tình cảm và cảm xúc. Điệp ngữ được sử dụng để mô tả cành mận bung cánh muốt và lũ con. Nhân hóa được sử dụng để tạo ra hình ảnh như cành mận bung cánh trắng muốt, mẹ xôn xang với lá và gạo, cha vui lòng căng cánh nỏ, và người già làm đu. Ẩn dụ xuất hiện qua mô tả nhà trình tường ủ hương bếp và cành mận bung cánh muốt.
2.2. Dòng thơ cuối có gì đặc biệt về hình ảnh, cảm xúc?
Dòng thơ cuối có điểm đặc biệt về hình ảnh và cảm xúc:
– Hình ảnh: Dòng thơ cuối mô tả hình ảnh của “người đi xa,” tạo ra một tình huống của người ra đi, rời xa quê hương.
– Cảm xúc: Dòng thơ cuối thể hiện cảm xúc của “nỗi nhớ về quê hương.” Đây là một tình cảm mạnh mẽ của người ra đi, đang ở xa nhà, và nó tạo ra một điểm đặc biệt về tình yêu và gắn bó với quê hương.
3. Trả lời câu hỏi bài Mùa hoa mận – Cánh diều Ngữ văn 10 trang 77:
Câu 1. Bài thơ Mùa hoa mận thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình về điều gì? Dòng thơ nào được điệp lại trong bài?
Bài thơ “Mùa hoa mận” thể hiện tâm trạng và cảm xúc của nhân vật trữ tình về vẻ đẹp và sự tươi mới của quê hương trong mùa hoa mận đang đến. Đoạn thơ “Cành mận bung cánh muốt” được điệp lại trong bài thể hiện sự phấn khích và kì vọng của nhân vật trước cảnh quê hương tràn ngập hoa mận tươi sáng và đẹp đẽ.
Tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ là niềm vui, hạnh phúc và tự hào khi chứng kiến vẻ đẹp tự nhiên và cuộc sống tràn đầy sắc màu của quê hương. Cảm xúc của nhân vật này được thể hiện qua việc sử dụng các từ ngữ và hình ảnh mô tả sự rộn ràng, phấn chấn của quê hương vào mùa này.
Câu 2. Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ.
Trong bài thơ “Mùa hoa mận,” tác giả đã sử dụng nhiều biện pháp tu từ để làm tăng sức mạnh và sắc màu của tác phẩm:
– Điệp ngữ: Tác giả sử dụng các từ như “Cành mận bung cánh muốt,” “lũ con,” và “giục” để tạo ra hình ảnh mạnh mẽ về vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống của con người. Điều này giúp người đọc hiểu rõ hơn về sự tràn đầy sức sống và phấn khích của mùa hoa mận.
– Nhân hóa: Tác giả nhân hóa nhiều sự vật và sự kiện trong bài thơ, như “Cành mận bung cánh trắng muốt,” “Giục mẹ xôn xang lá, gạo,” “Giục cha vui lòng căng cánh nỏ,” “Giục người già bán hối hả làm đu,” và “Bóng bay nâng ước mơ con.” Nhân hóa giúp tạo ra sự gần gũi và thân thiện hơn với những hình ảnh này, làm cho độc giả cảm nhận được hơn về cuộc sống và tinh thần đoàn kết của người dân trong mùa xuân.
– Ẩn dụ: Tác giả sử dụng ẩn dụ trong dòng thơ “Nhà trình tường ủ hương bếp, Cành mận bung cánh muốt” để tạo ra một hình ảnh nhiệt đới về mùa xuân và Tết đến. Điều này giúp kích thích trí tưởng tượng của người đọc và tạo ra một không gian ấm áp, tràn đầy hương vị của mùa xuân và niềm vui của Tết.
Câu 3. Tâm trạng, cảm xúc của con người hiện lên qua các từ ngữ, hình ảnh trong bài thơ ra sao?
Tâm trạng và cảm xúc của con người trong bài thơ “Mùa hoa mận” nổi lên thông qua sự sử dụng của các từ ngữ và hình ảnh tươi sáng và tràn đầy sức sống. Tác giả thể hiện sự yêu thương và kính trọng đối với quê hương và vẻ đẹp của mùa xuân ở miền Tây Bắc Việt Nam.
Bằng cách sử dụng từ ngữ như “Cành mận bung cánh muốt,” “lũ con,” và “giục,” tác giả tạo ra hình ảnh về một mùa hoa mận tươi đẹp và phấn khích. Những từ này cho thấy sự phấn khích và hạnh phúc của con người khi chào đón mùa xuân và mùa hoa mận. Ngoài ra, từ ngữ “Nhà trình tường ủ hương bếp” còn thể hiện sự ấm áp và đoàn kết của gia đình trong dịp Tết đến.
Hình ảnh về hoa mận trắng tinh khiết, người con trai đang chơi cù, con gái khăn áo, người mẹ xôn xang với lá và gạo, người cha căng cánh nỏ, và người già đang làm đu, tạo ra một bức tranh về cuộc sống đơn giản và hạnh phúc của người dân miền Tây Bắc. Tất cả những hình ảnh này gợi lên tâm trạng của sự hồn nhiên và sự yêu thương đối với quê hương.
Câu 4. Hình dung và miêu tả lại bằng lời hoặc bằng bức tranh tự vẽ về thiên nhiên, con người Tây Bắc vào “mùa hoa mận” được thể hiện trong bài thơ.
Vào “mùa hoa mận” ở miền Tây Bắc, thiên nhiên hiện lên trước mắt như một bức tranh sống động và tươi sáng. Hoa mận trắng tinh khiết nở rộ trên các cành, tạo nên một khung cảnh thiên nhiên vô cùng thơ mộng và quyến rũ. Những bông hoa này bung cánh mở ra, tượng trưng cho sự tươi mới và hy vọng của mùa xuân.
Con người ở Tây Bắc, trong bài thơ này, đang tận hưởng những ngày đầu năm mới với niềm hạnh phúc và tình thân thương. Lũ con trai đang hòa mình vào trò chơi cù, một trò chơi truyền thống thể hiện sự sôi động và vui tươi của tuổi trẻ. Con gái thì rộn ràng với việc chuẩn bị áo quần, sẵn sàng tham gia các hoạt động của mùa xuân. Người phụ nữ đang nồi nấu bếp, làm những món ăn ngon và ấm áp cho gia đình. Người đàn ông lo chuẩn bị cho lễ hội, chuẩn bị mọi thứ để chào đón năm mới. Nhà cửa rực rỡ với ánh lửa hồng, nấm mồ, và hương thơm ngao ngát từ các gian bếp, tạo nên không khí ấm áp và đoàn kết trong gia đình.
Tất cả những hình ảnh này hòa quyện lại tạo thành một bức tranh về cuộc sống đẹp đẽ và tràn đầy yêu thương của con người Tây Bắc vào “mùa hoa mận.”
Câu 5. Em thích nhất những câu thơ, hình ảnh nào trong văn bản mùa hoa mận? Vì sao?
Em thích nhất câu thơ “Cành mận bung cánh muốt.” trong văn bản Mùa hoa mận. Lý do là hình ảnh này thể hiện sự tươi mới, sự sống đang tràn đầy trong thiên nhiên và cuộc sống của con người. Hoa mận bung nở là biểu tượng của mùa xuân, thời điểm mà thiên nhiên tỉnh dậy sau thời gian lặng yên của mùa đông. Cành mận trắng tinh khiết mọc trên núi rừng Tây Bắc tạo nên một khung cảnh thơ mộng và quyến rũ.
Câu thơ này cũng là điểm nhấn của bài thơ, thể hiện bản chất của quê hương và cuộc sống tại vùng núi Tây Bắc. Hình ảnh hoa mận bung cánh muốt không chỉ đẹp mà còn mang trong nó một thông điệp tích cực về sự trỗi dậy, hy vọng và sự nối kết của con người với thiên nhiên.
Tóm lại, câu thơ này là điểm nhấn về vẻ đẹp và ý nghĩa của mùa xuân, đồng thời thể hiện tình cảm trữ tình và tự hào về quê hương Tây Bắc.
Câu 6. Tưởng tượng một “người đi xa” trong bài thơ đã “nhớ lối trở về” quê hương vào “mùa hoa mận”. Những cảm xúc tình cảm nào đang diễn ra trong tầm hồn người đó? Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) để ghi lại cảm xúc, tình cảm ấy?
Gợi ý:
Mùa xuân tại vùng núi cao Tây Bắc thật là tuyệt đẹp. Khắp nơi, hoa mận trắng muốt nở rộ, tạo nên một khung cảnh thơ mộng và tràn đầy sức sống. Con người ở đây háo hức chuẩn bị để đón chào năm mới. Từ các bản làng, tiếng cười và lời nói đùa rộn ràng vang lên khắp nơi. Một số người đang tận tâm lo việc bếp núc, trong khi những người khác đang chuẩn bị cho những lễ hội sắp diễn ra. Trẻ em tỏ ra vui vẻ và hạnh phúc trong những bộ quần áo mới, và khắp nơi lan tỏa hương nếp thơm mùi. Các gian bếp đều bập bùng với ánh lửa, tạo nên một không gian ấm áp và đầy sôi động. Tất cả những điều này khiến cho những người con xa quê cảm thấy niềm nhớ và khao khát trở về quê hương càng trở nên da diết hơn. Hoa mận gần như trở thành một con đường dẫn lối, thúc đẩy họ quay trở về và hòa mình vào không khí ấm áp và yên bình của quê nhà.
