Với soạn bài Một ngày của Ích-chi-an trang 84, 88, 89 Ngữ văn lớp 7 Chân trời sáng tạo hay nhất, trình bày đầy đủ nội dung chính quan trọng nhất về tác phẩm Một ngày của Ích-chi-an sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 7.
Mục lục bài viết
1. Soạn bài Một ngày của Ích-chi-an – SGK Ngữ Văn 7 tập 2:
Câu 1 (Trang 88, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Chỉ ra các đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng trong văn bản bằng cách hoàn thành bảng sau (làm vào vở):
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, tìm các đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng và điền vào bảng.
Lời giải chi tiết:
| Đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng | Thể hiện trong Một ngày của Ích-chi-an |
| Đề tài | Khoa học thay đổi tiềm năng của con người |
| Tình huống | Ích-chi-an sau cuộc phẫu thuật từ người trở thành người cá, có khả năng lặn và sống ở dưới đáy biển |
| Sự kiện | – Ích-chi-an vui đùa cùng với các chú cá, thưởng thức vẻ đẹp của biển cả – Ích-chi-an vui đàu cùng các chú cá, thưởng thức vẻ đẹp của biển cả – Ích-chi-an cứu các chú cá bị sóng đánh dạt vào bờ biển sau cơn bão |
| Nhân vật | Người cá Ích-chi-an có khả năng thở bằng mang, sống đưới đáy biển như một loài sinh vật |
| Không gian | Dưới đáy biển, mặt biển, bờ biển |
| Thời gian | Một ngày của người cá ở đáy biển |
Câu 2 (Trang 89, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Ích-chi-an ra đời trong một cơn sinh khó, người mẹ mất ngay sau khi sinh và chú bé cũng bị nguy hiểm về tính mạng. Trong hoàn cảnh đó, ông bác sĩ Xan-va-tô đã phẫu thuật anh thành người cá Ích-chi-an. Theo em, việc sử dụng khoa học để biến một người bình thường thành người cá trong trường hợp này là nên hay không nên? Vì sao?
Phương pháp giải:
Dựa vào suy nghĩ của bản thân, trả lời câu hỏi.
Có thể trả lời dựa trên hai trường hợp: đồng tình hoặc không đồng tình
Lời giải chi tiết:
Theo quan điểm của em, việc ứng dụng các thành tựu khoa học để biến đổi một con người thông thường thành một sinh vật thủy sinh trong trường hợp này nên được cân nhắc kỹ lưỡng vì nhiều lý do quan trọng:
– Nếu không có sự can thiệp tận tâm và tài năng của bác sĩ Xan-van-tô, Ích-chi-an có thể đã mất đi cơ hội sống. Giá trị của mỗi sinh mệnh con người là vô cùng quý giá, và vào thời điểm đó, ông bác sĩ có thể không có lựa chọn nào khác ngoài việc thực hiện quá trình biến đổi để cứu sống anh.
– Khả năng đặc biệt của Ích-chi-an, cho phép anh tận hưởng một cuộc sống độc đáo dưới lòng biển. Cuộc sống tại đây mang lại những trải nghiệm mới mẻ, từ việc tương tác với các loài cá đa dạng cho đến việc tham gia vào việc cứu giúp những sinh vật gặp nguy hiểm.
Theo em, việc sử dụng khoa học để biến đổi một con người thông thường thành một sinh vật thủy sinh trong trường hợp này không nên được khuyến khích vì:
– Cuộc phẫu thuật mang lại sự biến đổi đáng kể, khiến Ích-chi-an không còn thuần thục với một cuộc sống trên cạn như mọi người. Sự khác biệt quá lớn có thể mang lại những khó khăn vượt qua. Do đó, anh phải đối mặt với cuộc sống đơn độc, không thể tiếp cận như mọi người thông thường.
– Việc biến đổi đột phá này cũng tạo nên nguy cơ lớn về việc lạm dụng các thành tựu khoa học trong mục đích ích kỷ (ví dụ như việc sử dụng khả năng của người cá để lợi dụng tài nguyên dưới đáy biển).
Câu 3 (Trang 89, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Từ tình yêu mà Ích-chi-an dành cho biển cả, cho các loài sinh vật biển, em hãy thiết kế một áp-phích trình bày các hành động cụ thể mà em và các bạn có thể thực hiện để bảo vệ vẻ đẹp của biển.
Phương pháp giải:
Thiết kế áp-phích theo ý tưởng của bản thân.
Lời giải chi tiết:
2. Đọc hiểu tác phẩm Một ngày của Ích-chi-an – SGK Ngữ Văn 7 tập 2:
2.1. Tác giả văn bản Một ngày của Ích-chi-an:
– Alexander Belyaev (1884-1942)
– Quê quán: thành phố Smolensk, Nga
– Suốt cuộc đời, chiến đấu với căn bệnh gian ác, người đàn ông này đắm mình trong nghiên cứu về văn học, lịch sử, ngoại ngữ và y khoa.
– Tác phẩm chính: Đầu giáo sư Dowell, Chúa Tể Thế giới, Hòn Đảo Tàu Ma, Người cá, Người Đàn Ông Cuối Cùng Đến Từ Atlantis, …
2.2. Tìm hiểu tác phẩm Một ngày của Ích-chi-an:
– Thể loại: Một ngày của Ích-chi-an thuộc thể loại truyện khoa học viễn tưởng
– Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
– Văn bản Một ngày của Ích-chi-an được trích trong phần một của truyện Người cá, tác phẩm được viết năm 1927
– Phương thức biểu đạt: Một ngày của Ích-chi-an có phương thức biểu đạt là tự sự, biểu cảm, miêu tả
– Người kể chuyện: Một ngày của Ích-chi-an được kể theo ngôi thứ ba
– Tóm tắt vản bản Một ngày của Ích-chi-an: Khi nhớ về sự biến hóa kỳ diệu của Ích-chi-an từ một con người bình thường thành một người cá, câu chuyện trở nên phong phú hơn bao giờ hết. Hình ảnh Ích-chi-an lao mình xuống đáy hồ, những tia nắng mặt trời soi sáng từ trên cao chiếu xuống, tất cả như hòa quyện trong một bản hòa nhạc tự nhiên với màu sắc rực rỡ. Khi cơn giông tố cạn dần, từng đợt sóng trắng bắt đầu bày tỏ sự dịu dàng, như nàng tiên nước đang nhấp nhô trên mặt nước. Điều này khiến người bình thường thấy thót tim, nhưng với Ích-chi-an, đó lại là một trải nghiệm sảng khoái không thể tả. Sau cơn bão, biển yên bình trở lại, những chú cá vui mừng bơi ra khỏi núi sóng, tạo nên một bức tranh sống động của sự trở lại và hy vọng. Ích-chi-an cảm nhận sự phấn khích trong lòng mình khi thấy đàn cá heo đùa giỡn vui vẻ giữa không gian mênh mông. Ích-chi-an không chỉ ngừng lại ở việc cứu sống những chú cá, mà còn lan tỏa tình yêu và sự quan tâm đặc biệt đến cả những sinh vật biển khác như sứa, cua, và nhiều loài khác. Những giây phút cuối cùng trước khi phải trở về, cảnh trời sáng bừng lên, như một hứa hẹn về một ngày mới đang chờ đón anh.
– Bố cục bài Một ngày của Ích-chi-an:
Một ngày của Ích-chi-an có bố cục gồm 2 phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến “con người đã biến thành cá”: Giới thiệu về người cá Ích-chi-an
+ Phần 2: Còn lại: Một ngày dưới biển của người cá Ích-chi-an
– Giá trị nội dung: Văn bản Một ngày của Ích-chi-an đã kể về một cuộc hành trình kỳ diệu của người cá Ích-chi-an. Trong ngày đó, anh không chỉ đơn thuần thích thú bơi lội, mà còn trải nghiệm rong chơi dưới lòng nước với sự phấn khích thăng hoa. Anh can đảm đối mặt với bão giông dữ dội và những đợt sóng cao ngất. Hình ảnh Ích-chi-an đứng vững trước thiên nhiên hung dữ nhưng không hề nao núng thể hiện tấm lòng gan dạ của một người bạn đồng hành đáng tin cậy. Một điều đáng nói là Ích-chi-an thật sự có tấm lòng từ bi. Anh luôn muốn cứu giúp những chú cá gặp nạn, dù là trong những tình huống khó khăn nhất. Hành động của anh là một bài học sâu sắc về lòng nhân ái và tinh thần hy sinh vì cộng đồng động vật dưới biển sâu.
– Giá trị nghệ thuật:
+ Yếu tố khoa học viễn tưởng thú vị: Người cá
+ Từ ngữ miêu tả sinh động, gợi hình, gợi cảm
3. Phần mở rộng tìm hiểu chi tiết tác phẩm Một ngày của Ích-chi-an – SGK Ngữ Văn 7 tập 2:
Giới thiệu về người cá Ích-chi-an
– Giới thiệu ý tưởng của Belyaeva:
+ Để tạo ra người cá: Belyaeva đã lấy ý tưởng từ những hồi ức về quyển sách của nhà văn Pháp Jean de la Ira và một bài báo mô tả cuộc thí nghiệm ở Argentina: trường hợp một bác sĩ thực hiện nhiều thử nghiệm khác nhau trên người và động vật.
– Bối cảnh trong truyện:
+ Trời sắp nắng
+ Không khí trong lành, đượm mùi thơm của các loại hoa lá
– Người cá Ích-chi-an:
+ Anh đi trên con đường mòn nhỏ
+ Ở thắt lưng “đung đưa một con dao găm”, “chiếc kính”, “bốn chiếc chân nhái”
+ Anh đeo lên mặt “chiếc kính đen” có hai mắt to, dày, xỏ “bốn chân nhái vào chân“, thở sạch khí độc và rơi xuống dòng sông
+ Những “khe mang bắt đầu hoạt động nhịp nhàng”
→ Con người đã biến thành người cá
Một ngày dưới biển của người cá Ích-chi-an
– Bắt đầu hành trình một ngày dưới biển của Ích-chi-an:
+ “Mấy động tác thật mạnh đã đưa Ích-chi-an” tới đáy hồ
+ Anh “bơi thoải mái” trong bóng tối
+ Anh tìm cách vào “đường hầm đầy nước”
+ Anh đi dưới đáy đường hầm, làn nước ấm áp theo đường hầm chảy ra biển, Ích-chi-an “nằm ngửa” mà bơi theo đường ống
– Thử thách đầu tiên dưới biển của Ích-chi-an:
+ Thử thách: Giông tố, sóng lớn
+ Phản ứng của người cá: Anh thích thú, “luồn theo sóng chẳng kém gì cá”, anh thích “nhào lộn trong các lớp sóng gần bờ“
– Sau cơn giông:
+ Giông bão đã hết, mưa ngớt, không khí “dễ thở hơn”
+ Bây giờ cá, tôm đã “tươi rói”, từ kẽ đá, rạn san hô, bọt biển, cá con đã bơi ra
+ Ích-chi-an vui vẻ xem đám cá heo bạn anh đang “đùa giỡn”
+ Ích-chi-an lang thang tìm kiếm nhằm cứu lại các chú cá bé, tôm, cua, . .. đã bỏ mạng bởi đợt sóng dữ vừa qua
+ Ích-chi-an đã “tập thể dục”
– Kết thúc một ngày của Ích-chi-an
+ Một hồi còi tử cảng vọng lại, Ích-chi-an chợt thấy đã muộn rồi
+ Anh đã vắng mặt “gần 24 tiếng đồng hồ”
+ Anh phải bơi mau về vì sợ cha mắt
+ Anh đã bơi về, theo lệnh cha, người cá đã “ngủ say trên giường”
→ Tác giả có một trí tưởng tượng tuyệt vời khi sáng tạo ra hình ảnh người cá Ích-chi-an. Nhìn vào hành trình một ngày dưới biển của người cá, ta thấy anh giống hệt một đứa trẻ: biết bơi, biết rong chơi, mê cảnh đẹp, biết cứu giúp khi thấy bạn đang gặp hiểm nguy, biết sợ cha mắng khi rong chơi không về nhà, …
